خلاصه
- ماهواره‌های پروتون، پروژه‌های فضایی شوروی تو دهه ۶۰ بودن که برای مطالعه پرتوهای کیهانی و ذرات پرانرژی طراحی شده بودن.
- چهار تا ماهواره پروتون (پروتون ۱ تا ۴) بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۸ پرتاب شدن که وزن بعضی‌هاشون تا ۱۷ تن هم می‌رسید.
- این ماهواره‌ها با موشک‌های UR-500 و پروتون-کا پرتاب می‌شدن؛ موشک UR-500 اولش برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده بود.
- تجهیزات علمی پروتون‌ها شامل کالریمترهای یونیزاسیون و تلسکوپ‌های سوسوزن برای اندازه‌گیری انرژی ذرات و حتی جستجوی کوارک بود.
- ماموریت پروتون ۱، ۲ و ۳ روی مطالعه ذرات پرانرژی و پروتون ۴ علاوه بر اون، دنبال کوارک بود.
- پرتاب پروتون ۱ با یه مشکل فنی همراه بود ولی در نهایت داده‌های خوبی فرستاد و پروتون ۳ رو حتی فضانوردای آمریکایی از فضا دیدن.
- این ماهواره‌ها با وجود قدیمی بودنشون، داده‌های خیلی مهمی جمع کردن که پایه و اساس تحقیقات فضایی امروز ماست.
- پروژه پروتون، یه بخش مهم از تاریخچه اکتشافات علمی فضایی شوروی بود و جایگاه مهمی بین ماهواره‌های علمی اون زمان داشت.
اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی، زمانی که رقابت فضایی در اوج خودش بود، اتحاد جماهیر شوروی شروع به پرتاب یک سری ماهواره‌های غول‌پیکر و سنگین کرد که اسمشون «پروتون» بود. این ماهواره‌ها که در نگاه اول خیلی‌ها، به خصوص کارشناس‌های آمریکایی، رو به شک انداخته بودن که شاید قطعات یک ایستگاه فضایی آزمایشی باشن، در واقع آزمایشگاه‌های علمی پیشرفته و خودکاری بودن که برای یک هدف خیلی مشخص به فضا فرستاده می‌شدن: مطالعه ذرات پرانرژی و پرتوهای کیهانی. بیاید با هم سفری به داستان این برنامه فضایی داشته باشیم و ببینیم این ماهواره‌های سنگین‌وزن دقیقا چی بودن و چه ماموریتی داشتن.
برنامه پروتون در کل شامل چهار ماهواره بود که بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۸ به مدار زمین پرتاب شدن. سه ماهواره اول روی پروازهای آزمایشی یک موشک قاره‌پیمای جدید به اسم UR-500 سوار شدن و چهارمی هم با نسخه پیشرفته‌تری از همون موشک یعنی پروتون-کا به فضا رفت. نکته جالب اینه که هر چهار ماهواره ماموریت خودشون رو با موفقیت انجام دادن و آخرین اونها در سال ۱۹۶۹ به جو زمین برگشت و سوخت.
پشت پرده پروتون‌ها: از موشک هسته‌ای تا آزمایشگاه فضایی
داستان ماهواره‌های پروتون با داستان یک موشک گره خورده. این ماهواره‌های سنگین در واقع برای استفاده از پرتاب‌های آزمایشی موشک UR-500 ساخته شدن. این موشک یک غول دو مرحله‌ای بود که توسط دفتر طراحی OKB-52 به رهبری ولادیمیر چلومی طراحی شده بود. هدف اصلی از ساخت UR-500 حمل یک کلاهک هسته‌ای ۱۰۰ مگاتنی بود، اما مثل خیلی از فناوری‌های اون دوره، راهش به فضا هم باز شد. هر کدوم از ماهواره‌های پروتون توی یک مرحله سوم که مخصوص همین کار ساخته شده بود قرار می‌گرفتن و به بالای موشک UR-500 اضافه می‌شدن.
این موشک که در ابتدا اسمش «گرکولس» (Hercules) بود، بعدها به اسم «پروتون» معروف شد. دلیلش هم این بود که رسانه‌ها و گزارش‌های خبری، اسم ماهواره و موشک پرتاب‌کننده‌اش رو با هم یکی گرفتن. با اینکه موشک پروتون هیچ‌وقت به عنوان یک موشک قاره‌پیمای نظامی استفاده نشد، اما تبدیل به یکی از موفق‌ترین و قابل اعتمادترین پرتابگرها برای فرستادن ماهواره‌های تجاری به فضا شد و تا دهه ۱۹۹۰ و حتی بعد از اون هم در خدمت بود.
موفقیت برنامه پروتون، جایگاه چلومی رو در صنعت موشکی شوروی در حد و اندازه‌های چهره‌های بزرگی مثل سرگئی کارالیوف (طراح اسپوتنیک و وستوک) و میخائیل یانگل (طراح مهم موشک‌های نظامی) بالا برد. رسانه‌های شوروی هم پرتاب این ماهواره‌ها رو شروع یک مرحله جدید در اکتشافات فضایی کشورشون اعلام کردن.
نگاهی به ساختار و تجهیزات ماهواره‌های پروتون
ماهواره‌های پروتون ۱، ۲ و ۳ از نظر ساختاری خیلی شبیه به هم بودن. هر کدوم یک استوانه مهر و موم شده با دو سر محدب بودن. چهار پنل خورشیدی مثل پره‌های چرخ و فلک بالای این استوانه نصب شده بود تا انرژی مورد نیاز ماهواره رو تامین کنه. وزن هر کدوم از این سه ماهواره ۱۲۲۰۰ کیلوگرم بود که برای اون زمان وزن خیلی زیادی محسوب می‌شد.
این ماهواره‌ها هیچ موتور پیشرانه‌ای برای تغییر مدار نداشتن، اما برای پایدار نگه داشتن خودشون از جت‌های گازی و یک دستگاه به اسم «دستگاه میراکننده قدرت» استفاده می‌کردن. آنتن‌ها از بالا و پایین بدنه بیرون زده بودن و یک ساختار خرپایی هرمی شکل هم بالای ماهواره قرار داشت که حسگرهای سیستم جهت‌یابی رو نگه می‌داشت. ارتباط با زمین از طریق یک فرستنده رادیویی روی فرکانس ۱۹.۹۱۰ مگاهرتز انجام می‌شد. برای کنترل دما هم از یک مبدل حرارتی استفاده می‌کردن و علاوه بر پنل‌های خورشیدی، پیل‌های سوختی شیمیایی هم به همراه داشتن.
تجهیزات علمی؛ قلب تپنده پروتون‌ها
تمام تجهیزات و آزمایش‌های علمی این ماهواره‌ها داخل یک محفظه تحت فشار قرار داشتن. این بسته‌های علمی که تحت نظارت آکادمیسین سرگئی نیکولایویچ ورنوف از موسسه تحقیقات فیزیک هسته‌ای دانشگاه دولتی مسکو توسعه پیدا کرده بودن، حدود ۴۰۰۰ کیلوگرم وزن داشتن و از بلوک‌های فلزی، پلاستیکی و پارافین تشکیل شده بودن. تجهیزات اصلی شامل این موارد بود:
- کالریمترهای یونیزاسیون: برای مطالعه انرژی ذرات در محدوده ۱۰¹³ الکترون‌ولت (eV).
- تلسکوپ اشعه گاما: برای اندازه‌گیری شدت و طیف انرژی پرتوهای گامای کیهانی با انرژی بالای ۵۰ میلیون الکترون‌ولت (MeV).
- تلسکوپ سوسوزن (Scintillator): برای تعیین شدت و طیف انرژی الکترون‌های کهکشانی.
- شمارنده‌های تناسبی (Proportional Counters): این شمارنده‌ها قابلیت ویژه‌ای داشتن که هیچ ماهواره‌ای قبل از اونها نداشت: می‌تونستن انرژی کل هر ذره کیهانی با انرژی فوق‌العاده بالا رو به صورت جداگانه اندازه‌گیری کنن. این شمارنده‌ها می‌تونستن پرتوهای کیهانی با سطح انرژی تا ۱۰۰ میلیون الکترون‌ولت رو اندازه بگیرن. جالبه که این تجهیزات هشت سال قبل توسط پروفسور گریگوروف ساخته شده بودن، اما تا اون زمان هیچ موشکی به اندازه کافی قدرتمند نبود که بتونه ماهواره‌ای با این شمارنده‌های حساس رو در مدار قرار بده.
ماهواره پروتون ۳ علاوه بر اینها، یک تلسکوپ گازی چرنکوف-سوسوزن هم داشت که برای یک هدف خیلی خاص طراحی شده بود: تلاش برای پیدا کردن «کوارک»، یک ذره بنیادی که به تازگی وجودش پیش‌بینی شده بود.
پروتون ۴: سنگین‌تر و متفاوت
چهارمین و آخرین ماهواره این سری، یعنی پروتون ۴، تفاوت‌های قابل توجهی با سه ماهواره قبلی داشت. این ماهواره با وزن ۱۷۰۰۰ کیلوگرم به مراتب سنگین‌تر بود. ابزار اصلی اون یک کالریمتر یونیزاسیون بود که از میله‌های فولادی و سوسوزن‌های پلاستیکی ساخته شده بود. یک دستگاه اندازه‌گیری دیگه هم داشت که از یک تکه کربن و یک تکه پلی‌اتیلن تشکیل شده بود.
ماموریت پروتون ۴ ادامه جستجو برای کوارک و تکمیل اندازه‌گیری‌های قبلی در مورد پرتوهای کیهانی بود. این ماهواره داده‌هایی در مورد پرتوهای کیهانی و طیف انرژی در مدار، برخوردهای احتمالی ذرات پرتو کیهانی با هسته‌های هیدروژن، کربن و آهن در جو و البته ادامه تلاش برای پیدا کردن کوارک جمع‌آوری کرد.
تاریخچه پرتاب‌ها و ماموریت‌ها
هر کدوم از این ماهواره‌ها داستان پرتاب و ماموریت خودشون رو دارن. بیاید نگاهی دقیق‌تر به هر کدوم بندازیم.
پروتون ۱ (N-4 #1)
- تاریخ پرتاب: ۱۶ ژوئیه ۱۹۶۵، ساعت ۱۱:۱۷ به وقت جهانی (UTC).
- محل پرتاب: پایگاه فضایی بایکونور، سکوی پرتاب LC-81/23.
- مدار: این ماهواره در مداری با ارتفاع حضیض (کمترین فاصله از زمین) ۱۸۳ کیلومتر و اوج (بیشترین فاصله از زمین) ۵۸۹ کیلومتر قرار گرفت. زاویه میل مداری اون ۶۳.۵ درجه بود و هر ۹۲.۵ دقیقه یک بار دور زمین می‌چرخید.
- جزئیات ماموریت: پرتاب پروتون ۱ با یک مشکل فنی همراه بود. نشتی در خط لوله اکسیدکننده باعث ریختن نیتروژن تتراکسید روی سیم‌های الکتریکی شده بود و پرتاب رو در آستانه لغو قرار داده بود. در لحظات اولیه پرواز، متخصصان فقط سیگنال‌هایی مبنی بر فعال بودن ماهواره دریافت می‌کردن. اما در نهایت، پروتون ۱ به طور عادی شروع به کار کرد و داده‌های فیزیکی ارزشمندی در مورد ذرات کیهانی با انرژی فوق‌العاده بالا به زمین فرستاد. ماموریتش ۴۵ روز طول کشید و در نهایت در تاریخ ۱۱ اکتبر ۱۹۶۵ وارد جو زمین شد و سوخت.
پروتون ۲ (N-4 #2)
- تاریخ پرتاب: ۲ نوامبر ۱۹۶۵، ساعت ۱۲:۲۸ به وقت جهانی (UTC).
- محل پرتاب: پایگاه فضایی بایکونور، سکوی پرتاب LC-81/23.
- مدار: مداری شبیه به پروتون ۱ داشت با حضیض ۱۸۹ کیلومتر (یک منبع دیگه میگه ۱۹۱ کیلومتر)، اوج ۶۰۸ کیلومتر (یک منبع دیگه میگه ۶۳۷ کیلومتر) و زاویه میل ۶۳.۵ درجه. دوره مداری اون هم ۹۲.۶ دقیقه بود.
- جزئیات ماموریت: پروتون ۲ تقریبا یک کپی از پروتون ۱ بود و همون تجهیزات علمی رو حمل می‌کرد. این ماهواره هم با هدف اصلی مطالعه ذرات کیهانی با انرژی فوق‌العاده بالا به فضا فرستاده شد. پروتون ۲ در تاریخ ۶ فوریه ۱۹۶۶ به عمر مداری خودش پایان داد.
پرتاب ناموفق سوم
قبل از پرتاب موفقیت‌آمیز پروتون ۳، یک تلاش ناموفق هم وجود داشت. در تاریخ ۲۴ مارس ۱۹۶۶، سومین پرواز آزمایشی موشک UR-500 با شکست مواجه شد و ماهواره‌ای که حمل می‌کرد (که احتمالا قرار بود پروتون ۳ باشه) به مدار نرسید.
پروتون ۳ (N-4 #4)
- تاریخ پرتاب: ۶ ژوئیه ۱۹۶۶، ساعت ۱۲:۵۷ به وقت جهانی (UTC).
- محل پرتاب: پایگاه فضایی بایکونور، سکوی پرتاب LC-81/23.
- مدار: حضیض ۱۸۵ کیلومتر، اوج ۵۸۵ کیلومتر و زاویه میل ۶۳.۴۷ درجه.
- جزئیات ماموریت: این ماهواره در چهارمین و آخرین پرواز آزمایشی موشک UR-500 با موفقیت پرتاب شد. ماموریت اصلیش جستجو برای کوارک‌ها و ذرات بنیادی دیگه با بار الکترونی کسری بود. این ماهواره در تمام یا بیشتر عمر کوتاه مداری خودش داده‌های علمی ارسال کرد. یک اتفاق جالب در مورد پروتون ۳ این بود که کمی قبل از ورود مجدد به جو، خدمه فضاپیمای آمریکایی جمینی ۱۱ (Gemini 11) اون رو در حال غلت زدن با سرعت یک دور در ثانیه بر فراز اقیانوس هند مشاهده کردن. پروتون ۳ در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۱۹۶۶ وارد جو شد.
پروتون ۴ (N-4 #4 در برخی منابع)
- تاریخ پرتاب: ۱۶ نوامبر ۱۹۶۸، ساعت ۱۱:۴۰ به وقت جهانی (UTC).
- محل پرتاب: پایگاه فضایی بایکونور، سکوی پرتاب LC-81/24 (سکوی متفاوت از سه تای قبلی).
- پرتابگر: موشک پروتون-کا (Proton-K).
- مدار: زاویه میل مداری این ماهواره ۳۱.۵ درجه بود که با سه ماهواره قبلی تفاوت داشت.
- جزئیات ماموریت: بعد از پایان پروازهای آزمایشی UR-500، موشک پروتون و نسخه‌های بعدی اون بیشتر برای پرتاب فضاپیماهای برنامه «زوند» (Zond) به سمت ماه استفاده می‌شدن. اما پروتون ۴ به عنوان آخرین و بزرگترین عضو این خانواده علمی، برای ادامه جستجو برای کوارک و تکمیل داده‌های قبلی به فضا رفت. این ماهواره در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۶۹ به ماموریتش پایان داد.
در جدول زیر می‌تونید خلاصه‌ای از اطلاعات پرتاب این چهار ماهواره رو ببینید:
| ماهواره | شناسه COSPAR | تاریخ | محل پرتاب | پرتابگر |
|---|---|---|---|---|
| پروتون ۱ | ۱۹۶۵-054A | ۱۶.۰۷.۱۹۶۵ | بایکونور | پروتون |
| پروتون ۲ | ۱۹۶۵-087A | ۰۲.۱۱.۱۹۶۵ | بایکونور | پروتون |
| پروتون (۳) | ۱۹۶۶-F03 | ۲۴.۰۳.۱۹۶۶ | بایکونور | پروتون (ناموفق) |
| پروتون ۳ | ۱۹۶۶-060A | ۰۶.۰۷.۱۹۶۶ | بایکونور | پروتون |
| پروتون ۴ | ۱۹۶۸-110A | ۱۶.۱۱.۱۹۶۸ | بایکونور | پروتون-کا |
جایگاه پروتون در میان ماهواره‌های علمی شوروی
برنامه پروتون تنها یکی از ده‌ها برنامه علمی فضایی بود که توسط اتحاد جماهیر شوروی و بعدها روسیه اجرا شد. از همون اولین ماهواره، اسپوتنیک-۱ در سال ۱۹۵۷ که به درک بهتر جو فوقانی کمک کرد، فضاپیماهای روسی نقش مهمی در شناخت ما از منظومه شمسی و کیهان داشتن.
ماهواره‌های مدارگرد زمین پرتوهای کیهانی، اجرام دوردست و پدیده‌های فیزیکی در اعماق فضا رو مطالعه می‌کردن. اونها همچنین به پیشرفت علوم مواد و زیست‌شناسی فضایی کمک کردن. در جدول زیر لیستی از برخی از این ماهواره‌های علمی و تحقیقاتی رو می‌بینید که نشون میده برنامه پروتون در چه زمینه گسترده‌ای از تحقیقات فضایی قرار گرفته بود:
| نام ماموریت | سازمان سازنده | حوزه تحقیق | سال پرتاب (اولین) | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| اسپوتنیک-۱ | OKB-1 | تحقیقات جو فوقانی | ۱۹۵۷ | اولین ماهواره مصنوعی جهان |
| الکترون | OKB-1 | فیزیک فضا | ۱۹۶۴ | مطالعه مغناطیس زمین و تابش خورشیدی |
| پروتون-۱ | OKB-52 | اخترفیزیک | ۱۹۶۵ | اخترفیزیک انرژی بالا |
| لونا-۹ | – | – | ۱۹۶۶ | اولین فرود نرم روی ماه |
| اینترکاسموس | KB Yuzhnoe | ژئوفیزیک | ۱۹۶۹ | با همکاری کشورهای اروپای شرقی |
| بیون | TsSKB Progress | علوم زیستی | ۱۹۷۳ | آزمایش‌های زیست‌شناسی در فضا |
| پروگنوز | NPO Lavochkin | ژئوفیزیک | ۱۹۷۲ | مطالعه مغناطیس زمین و تابش خورشیدی |
| آسترون | NPO Lavochkin | ستاره‌شناسی | ۱۹۸۳ | تلسکوپ فرابنفش |
| وگا | – | – | ۱۹۸۴ | مطالعه زهره و دنباله‌دار هالی |
| فوبوس | – | – | ۱۹۸۸ | مطالعه مریخ و قمر آن فوبوس |
| گرانات | NPO Lavochkin | اخترفیزیک | ۱۹۸۹ | تلسکوپ اشعه ایکس و گاما |
| اسپکتر-آر | NPO Lavochkin | رادیو-ستاره‌شناسی | ۲۰۱۱ | تلسکوپ رادیویی فضایی |
این لیست نشون میده که برنامه پروتون با تمرکز بر اخترفیزیک انرژی بالا، یکی از ستون‌های اصلی تحقیقات فضایی شوروی در دهه ۱۹۶۰ بود.
یک نگاه فنی به داده‌های ذرات پرانرژی: مثال مدرن SEM-2
برای اینکه درک بهتری از پیچیدگی اندازه‌گیری ذرات پرانرژی در فضا پیدا کنیم، بد نیست نگاهی به داده‌های یک ابزار مدرن‌تر به اسم «مانیتور محیط فضایی-۲» یا SEM-2 بندازیم که روی ماهواره‌های NOAA POES نصب شده. اگرچه این ابزار مستقیما به ماهواره‌های پروتون دهه ۶۰ ربطی نداره، اما نوع داده‌هایی که جمع‌آوری می‌کنه به ما نشون میده که دانشمندان دقیقا دنبال چه اطلاعاتی هستن. این داده‌ها شامل اطلاعات موقعیت، تخمین میدان مغناطیسی، شار انرژی و انرژی کل از دو آشکارساز به نام‌های MEPED (آشکارساز پروتون/الکترون با انرژی متوسط) و TED (آشکارساز انرژی کل) هستن.
در ادامه لیست طولانی و دقیقی از پارامترهایی که این ابزارها اندازه‌گیری می‌کنن رو می‌بینیم. این لیست به ما نشون میده که مطالعه محیط فضایی چقدر دقیق و پر از جزئیاته.
پارامترهای موقعیت و زمان
- زمان جهانی: زمان دقیق هر اندازه‌گیری.
- شناسه ماهواره: عددی که مشخص می‌کنه داده از کدوم ماهواره اومده.
- موقعیت نیمکره ماهواره: صفر برای نیمکره شمالی و یک برای نیمکره جنوبی.
- ارتفاع فضاپیما: ارتفاع ماهواره از سطح زمین بر حسب کیلومتر.
- عرض جغرافیایی: موقعیت عرض جغرافیایی ماهواره.
- طول جغرافیایی: موقعیت طول جغرافیایی ماهواره.
اندازه‌گیری‌های پروتون توسط آشکارساز MEPED (تلسکوپ ۰ درجه)
این آشکارساز پروتون‌ها رو در کانال‌های انرژی مختلف و از جهت‌های مختلف اندازه‌گیری می‌کنه.
- شار پروتون:
- پارامتر ۷: شار پروتون با انرژی حدود ۳۹ کیلوالکترون‌ولت (keV).
- پارامتر ۸: شار پروتون با انرژی حدود ۱۱۵ keV.
- پارامتر ۹: شار پروتون با انرژی حدود ۳۳۲ keV.
- پارامتر ۱۰: شار پروتون با انرژی حدود ۱۱۰۵ keV.
- پارامتر ۱۱: شار پروتون با انرژی حدود ۲۷۲۳ keV.
- پارامتر ۱۲: شار پروتون با انرژی حدود ۶۱۷۴ keV.
- خطای اندازه‌گیری شار پروتون:
- پارامترهای ۱۳ تا ۱۸: درصد خطای اندازه‌گیری برای هر کدوم از کانال‌های انرژی بالا.
اندازه‌گیری‌های پروتون توسط آشکارساز MEPED (تلسکوپ ۹۰ درجه)
- شار پروتون:
- پارامترهای ۱۹ تا ۲۴: شار پروتون در کانال‌های انرژی مختلف که توسط تلسکوپی که با زاویه ۹۰ درجه قرار گرفته اندازه‌گیری شده.
- خطای اندازه‌گیری شار پروتون:
- پارامترهای ۲۵ تا ۳۰: درصد خطای اندازه‌گیری برای هر کدوم از این کانال‌ها.
اندازه‌گیری‌های الکترون توسط آشکارساز MEPED
این آشکارساز الکترون‌ها رو هم در کانال‌های انرژی مختلف و از جهت‌های مختلف اندازه می‌گیره.
- شار الکترون (تلسکوپ ۰ درجه):
- پارامتر ۳۱: شار الکترون با انرژی بیشتر از ۴۰ keV.
- پارامتر ۳۲: شار الکترون با انرژی بیشتر از ۱۳۰ keV.
- پارامتر ۳۳: شار الکترون با انرژی بیشتر از ۲۸۷ keV.
- پارامتر ۳۴: شار الکترون با انرژی بیشتر از ۶۱۲ keV.
- خطای اندازه‌گیری شار الکترون (تلسکوپ ۰ درجه):
- پارامترهای ۳۵ تا ۳۸: درصد خطای اندازه‌گیری برای هر کدوم از این کانال‌ها.
- شار الکترون (تلسکوپ ۹۰ درجه):
- پارامترهای ۳۹ تا ۴۲: شار الکترون در کانال‌های انرژی مختلف که توسط تلسکوپ ۹۰ درجه اندازه‌گیری شده.
- خطای اندازه‌گیری شار الکترون (تلسکوپ ۹۰ درجه):
- پارامترهای ۴۳ تا ۴۶: درصد خطای اندازه‌گیری برای این کانال‌ها.
اندازه‌گیری‌های پروتون توسط تلسکوپ همه‌جهته MEPED
- پارامتر ۴۷: شار پروتون با انرژی بیشتر از ۲۵ مگاالکترون‌ولت (MeV).
- پارامتر ۴۸: شار پروتون با انرژی بیشتر از ۵۰ MeV.
- پارامتر ۴۹: شار پروتون با انرژی بیشتر از ۱۰۰ MeV.
اندازه‌گیری‌های آشکارساز انرژی کل (TED)
این آشکارساز ذرات با انرژی پایین‌تر رو اندازه‌گیری می‌کنه.
- شار الکترون و پروتون (تلسکوپ ۰ و ۳۰ درجه):
- پارامترهای ۵۵ تا ۷۰: شار الکترون و پروتون در کانال‌های انرژی مختلف (مثل ۱۸۹ eV، ۸۴۴ eV و غیره) که توسط تلسکوپ‌های ۰ و ۳۰ درجه ثبت شده.
- شار انرژی الکترون و پروتون (تلسکوپ ۰ و ۳۰ درجه):
- پارامترهای ۷۱ تا ۸۶: شار انرژی الکترون و پروتون در بازه‌های انرژی مختلف و درصد خطای اونها.
- شار انرژی در ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری:
- پارامترهای ۸۷ تا ۱۰۰: تخمین شار انرژی الکترون و پروتون در ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری جو زمین.
پارامترهای میدان مغناطیسی و مختصات
- میدان مغناطیسی IGRF:
- پارامتر ۱۲۵: بردار میدان مغناطیسی در محل فضاپیما.
- پارامتر ۱۲۶: بردار میدان مغناطیسی در پای خط میدان در فضاپیما.
- مختصات ژئومغناطیسی:
- پارامترهای ۱۲۷ تا ۱۳۰: موقعیت فضاپیما و نقطه پای میدان بر اساس سیستم‌های مختصاتی مختلف.
- زوایای پیچ (Pitch Angles):
- پارامترهای ۱۳۲ تا ۱۳۹: زاویه بین جهت حرکت ذرات و خطوط میدان مغناطیسی برای تلسکوپ‌های مختلف.
این لیست طولانی فقط بخشی از داده‌های جمع‌آوری شده توسط یک ماهواره مدرن هست و به خوبی نشون میده که چقدر تلاش و دقت برای درک محیط فضایی اطراف ما لازمه. ماهواره‌های پروتون در زمان خودشون، با تجهیزاتی که داشتن، پیشگام جمع‌آوری چنین داده‌هایی بودن و راه رو برای ماموریت‌های پیچیده‌تر امروزی باز کردن.
دیدگاهتان را بنویسید