مجوز کار و اقامت در سیرالئون: راهنمای جامع

---

کی تو سیرالئون به مجوز کار احتیاج داره؟

قانون تو سیرالئون خیلی ساده و روشنه: هر فرد خارجی که قصد داره توی این کشور کار کنه، چه به عنوان کارمند یه شرکت و چه به عنوان کسی که برای خودش کار میکنه (خوداشتغال)، باید قبل از اینکه حتی یک روز سر کار بره، مجوز کار بگیره. اصلا فرقی نمیکنه ماهیت کار چی باشه یا چقدر طول بکشه. این یه قانون کلیه. شرکت‌ها و کارفرماها هم وظیفه دارن مطمئن بشن که نیروی کار بین‌المللی که استخدام میکنن، مجوزهای لازم رو گرفته باشه تا با قوانین کار محلی به مشکل نخورن و جریمه نشن.

انواع ویزاهای کاری تو سیرالئون

سیرالئون چند مدل ویزای کار مختلف داره که هر کدوم برای شرایط خاصی طراحی شدن. انتخاب نوع ویزای درست خیلی مهمه تا همه‌چیز قانونی پیش بره و با نوع کاری که قراره انجام بدی هماهنگ باشه.

نوع ویزا	توضیحات
مجوز کار موقت (Temporary Work Permit)	این مجوز برای کارهای موقتی، فصلی یا پروژه‌ای مناسبه و معمولا تا یک سال اعتبار داره.
ویزای نیروی کار ماهر (Skilled Worker Visa)	این ویزا برای حرفه‌ای‌ها و متخصص‌ها تو رشته‌های خاص طراحی شده. اعتبارش معمولا بیشتر از یک ساله و میشه تمدیدش کرد.
ویزای ماموریت کوتاه مدت (Short-Term Assignment Visa)	اگه قراره برای یه ماموریت کوتاه، مثلا تا شش ماه، به سیرالئون بری (مثلا به عنوان مشاور یا مربی)، این ویزا به دردت میخوره.

علاوه بر اینها، انواع دیگه‌ای هم وجود داره که برای شرکت‌های بین‌المللی خیلی کاربرد دارن:

• ویزای تجاری و مجوز اقامت برای اهداف تجاری: این ویزا بیشتر برای کساییه که میخوان کسب‌وکار خودشون رو راه بندازن یا کارآفرین هستن. باید نشون بدن که توانایی اداره یه بیزینس رو دارن. یه حداقل سرمایه‌ای هم لازمه که بستگی به نوع کسب‌وکار داره. این مجوزها معمولا فقط برای همون حوزه کاری که از اول مشخص شده، اعتبار دارن.
• مجوز اقامت برای اهداف استخدامی: این رایج‌ترین گزینه برای کارمندای شرکت‌های بین‌المللیه. کارفرما باید برای تمام مدتی که کارمند اونجا کار میکنه، اسپانسرش بشه. این مجوز به یه شغل خاص، با یه کارفرمای خاص و گاهی حتی به یه مکان خاص محدود میشه.
• ویزای توریستی: شهروندای بعضی کشورها مثل کشورهای عضو جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (ECOWAS) و چند ملیت دیگه، برای موندن تو سیرالئون به ویزا نیازی ندارن. اما بقیه، از جمله ایرانی‌ها، باید از سفارت یا کنسولگری سیرالئون تو کشور محل اقامتشون ویزای توریستی بگیرن.

بسته به هدف سفر، ویزاهای دیگه‌ای هم مثل ویزای تحصیلی، پیوستن به خانواده، بازنشستگی یا درمانی هم وجود داره. حتی ممکنه نقش شما تو یه شرکت عوض بشه و نیاز به یه ویزای جدید پیدا کنین. مثلا اول با ویزای تجاری برای یه کار کوتاه میری، ولی بعد اگه موندگار شدی، باید برای مجوز اقامت کاری اقدام کنی.

سناریوهای رایج برای استخدام تو سیرالئون

وقتی یه شرکت میخواد تو سیرالئون نیروی کار استخدام کنه، معمولا بسته به نوع شغل، مدت زمانش و قوانین، یکی از این سه راه رو انتخاب میکنه.

حالت اول: اسپانسر شدن یه کارمند خارجی از طریق مجوز کار یا ویزا

این رایج‌ترین راه برای شرکت‌هایی هست که میخوان نیروی خارجی تمام‌وقت تو سیرالئون استخدام کنن. برای اسپانسر شدن، اون شرکت (یا یه شرکت واسطه مثل Playroll که به عنوان «کارفرمای رسمی» عمل میکنه) باید حتمن به صورت قانونی تو سیرالئون ثبت شده باشه و یه پیشنهاد شغلی مطابق با قوانین اونجا به شما بده.

نکات مهمی که کارفرما در نظر میگیره:

• حتمن باید اسپانسرشیپ در کار باشه. یعنی کسایی که فریلنسر یا پیمانکار هستن نمیتونن با این نوع ویزا درخواست بدن.
• کارمند باید تو همون محل کاری که تایید شده کار کنه، مگه اینکه اجازه جابجایی یا تغییر کارفرما رو بگیره.
• زمان بررسی پرونده متغیره (حدود ۲ تا ۶ هفته) و به کنسولگری یا سفارت بستگی داره.

این روش برای چه کسایی بهتره؟ برای شغل‌های بلندمدت که نیاز به حضور فیزیکی (حضوری یا هیبریدی) تو سیرالئون دارن.

حالت دوم: استخدام یه پیمانکار (Contractor) خارجی تو سیرالئون

اگه به صورت مستقل و حرفه‌ای کار میکنی (فریلنسر)، میتونی به صورت قانونی با مشتری‌های بین‌المللی تو سیرالئون کار کنی، بدون اینکه به اسپانسرشیپ کارفرما نیاز داشته باشی. اما باید حواست باشه که طبق قوانین محلی، پرونده مالیاتی تشکیل بدی و گزارش‌های لازم رو رد کنی.

بعضی شرکت‌ها مثل Playroll راهکارهایی برای مدیریت پیمانکارها دارن که به شرکت‌ها کمک میکنه:

• قراردادهای پیمانکاری مطابق با قوانین محلی تنظیم کنن.
• پرداخت فاکتورها و انتقال پول بین‌المللی رو به صورت خودکار انجام بدن (به راند آفریقای جنوبی (ZAR) یا دلار آمریکا).
• ریسک‌های قانونی مثل «ایجاد شعبه دائمی» یا «طبقه‌بندی اشتباه پیمانکار» رو کم کنن.

این روش برای چه کسایی بهتره؟ برای فریلنسرها، مشاورها یا کارهای پروژه‌ای، مخصوصا اگه طرف از قبل تو سیرالئون زندگی میکنه.

حالت سوم: انتقال یه کارمند فعلی به سیرالئون

اگه شما همین الان برای یه شرکتی کار میکنین و اون شرکت میخواد شما رو به شعبه سیرالئون منتقل کنه، باز هم باید همون مراحل ویزا و راه‌اندازی حقوق و دستمزد رو طی کنین. حتی اگه جای دیگه برای همون شرکت کار میکنین، برای اینکه همه‌چیز قانونی باشه، به یه «کارفرمای رسمی» محلی نیازه.

شرکت‌های EOR (Employer of Record) مثل Playroll تمام مراحل محلی رو انجام میدن، از جمله:

• اسپانسرشیپ مجوز کار و کارهای اداری مهاجرت.
• ثبت‌نام تو ادارات محلی و سیستم‌های حقوق و دستمزد.
• ثبت‌نام تو طرح‌های مزایا و بیمه‌های اجباری.

این روش برای چه کسایی بهتره؟ برای انتقال‌های داخلی شرکت، شرکت‌هایی که مدل کاریشون دورکاریه و میخوان تو آفریقا گسترش پیدا کنن، یا به عنوان یه آپشن برای حفظ استعدادها تو برنامه‌های جابجایی جهانی.

برای گرفتن مجوز کار سیرالئون چی لازمه؟

برای اینکه بتونی مجوز کار سیرالئون رو بگیری، باید یه سری شرایط اولیه رو داشته باشی تا مطمئن بشن که برای اون شغل مناسب هستی. کارفرماها هم وظیفه دارن قبل از هر اقدامی، چک کنن که کاندیدای مورد نظرشون این شرایط رو داره یا نه.

• مدارک تحصیلی مرتبط: باید مدرک دانشگاهی یا گواهینامه‌های حرفه‌ای داشته باشی که به اون شغل ربط داشته باشه. اینجوری نشون میدی که با نیازهای اون موقعیت شغلی هماهنگ هستی.
• تجربه حرفه‌ای: سابقه کاری قابل اثبات تو اون زمینه خیلی مهمه. معمولا چند سال تجربه کاری ترجیح داده میشه تا شایستگی شما ثابت بشه.
• پیشنهاد شغلی معتبر: باید یه پیشنهاد کاری رسمی و تایید شده از یه کارفرمای شناخته شده تو سیرالئون داشته باشی. این نشون میده که استخدام یه نیروی خارجی واقعا ضروریه.
• رعایت قوانین کار محلی: کارفرما باید مدرک بیاره که این موقعیت شغلی رو نتونسته با یه کاندیدای محلی واجد شرایط پر کنه. این کار برای رعایت سیاست‌های استخدامی ملی اون کشوره.
• شماره شناسایی ملی (NIN): از اول ژوئن ۲۰۲۲، همه متقاضی‌های مجوز کار و اقامت باید قبل از درخواست، از اداره ثبت احوال ملی (National Civil Registration Authority) یه شماره شناسایی ملی (NIN) بگیرن.

مراحل درخواست مجوز کار سیرالئون چطوریه؟

پروسه درخواست ویزای کاری یه سری مراحل مشخص داره که باید قدم به قدم پیش بری.

1. یه پیشنهاد شغلی بگیر: اولین قدم اینه که یه پیشنهاد کاری رسمی از یه شرکت تو سیرالئون بگیری. این پیشنهاد، پایه و اساس درخواست مجوز کار شماست.
2. مدارک لازم رو جمع کن: باید یه سری مدارک مهم رو آماده کنی، از جمله:
   • پاسپورت معتبر
   • چند قطعه عکس پرسنلی جدید
   • مدارک تحصیلی و حرفه‌ای
   • گواهی پزشکی
   • گواهی عدم سوء پیشینه پلیس
3. نامه کارفرما و اسناد شرکت: کارفرما باید یه نامه رسمی بنویسه که توش عنوان شغلی و وظایف شما رو توضیح داده. به علاوه، باید مدارک ثبت شرکت خودش رو هم ضمیمه پرونده کنه تا درخواست شما رو پشتیبانی کنه.
4. ارسال درخواست به اداره مهاجرت: درخواست کامل به همراه تمام مدارک پشتیبان، به اداره مهاجرت سیرالئون (Sierra Leone Immigration Department) تحویل داده میشه تا بررسی بشه.
5. منتظر بررسی و تایید بمون: زمان بررسی میتونه متغیر باشه. متقاضی‌ها باید انتظار یه زمان انتظار حدود دو تا شش هفته از تاریخ ارسال درخواست رو داشته باشن.
6. مجوز اقامت بگیر: بعد از تایید درخواست، باید مجوز اقامت (Residence Permit) هم بگیری، چون این مجوز پیش‌نیاز صدور مجوز کاره.

نکته مهم: فراموش نکنین که شهروندای کشورهای عضو ECOWAS هم برای اینکه اقامت قانونی داشته باشن به مجوز اقامت از اداره مهاجرت و برای کار قانونی به مجوز کار از اداره مجوز کار در وزارت کار و روابط صنعتی احتیاج دارن.

پروسه اسپانسرشیپ ویزا چطوره؟

تو سیرالئون، پروسه اسپانسرشیپ ویزا توسط کارفرما انجام میشه. یعنی این کارفرماست که مسئول شروع درخواست ویزای کار از طرف کارمند خارجیه. این کار شامل ارائه مدارک لازم مثل پیشنهاد شغلی رسمی، مدارک ثبت شرکت و یه توجیه برای اینکه چرا یه نیروی خارجی به جای نیروی محلی استخدام شده، میشه. کارفرماها همچنین باید مطمئن بشن که قوانین کار محلی مثل پرداخت حقوق منصفانه و شرایط کاری مناسب رو رعایت میکنن تا تایید ویزا راحت‌تر انجام بشه.

هزینه‌های مجوز کار یا ویزا چقدره؟

هزینه‌هایی که برای گرفتن مجوز کار یا ویزای استخدامی تو سیرالئون باید پرداخت کنی، میتونه بسته به ملیت شما و نوع ویزا متفاوت باشه. به طور کلی، باید برای هزینه‌های درخواست ویزا، هزینه‌های پردازش پرونده و هزینه‌های صدور مجوز کار بودجه‌بندی کنی. بهترین کار اینه که برای اطلاع از جدیدترین هزینه‌ها، با نزدیک‌ترین سفارت یا کنسولگری سیرالئون تماس بگیری.

نوع ویزا	هزینه درخواست
مجوز کار موقت	بسته به ملیت متقاضی متغیره
ویزای نیروی کار ماهر	بسته به ملیت متقاضی متغیره
ویزای ماموریت کوتاه مدت	بسته به ملیت متقاضی متغیره

زمان تمدید مجوز کار

تو سیرالئون، مجوزهای کار معمولا برای مدت یک سال صادر میشن و برای حفظ وضعیت استخدامی قانونی، باید هر سال تمدید بشن. کارفرماها و کارمندای خارجی باید پروسه تمدید رو خیلی قبل از تاریخ انقضای مجوز شروع کنن تا مجوز کارشون بدون وقفه باقی بمونه.

درخواست‌های تمدید مجوز اقامت، که برای پشتیبانی از مجوز کار لازمه، باید حداقل سه روز قبل از تاریخ انقضا ارسال بشن. به کارفرماها توصیه میشه که تاریخ‌های انقضا رو به دقت زیر نظر داشته باشن و سوابق دقیقی نگه دارن تا از جریمه یا اختلال تو کار جلوگیری بشه.

ویزای دیجیتال نومد (Digital Nomad) در سیرالئون

سیرالئون متوجه روند رو به رشد دورکاری شده و یه ویزای مخصوص به اسم «ویزای دیجیتال نومد» رو برای حرفه‌ای‌هایی ارائه میده که میخوان تو این کشور زندگی کنن ولی به صورت دورکاری برای شرکت‌های خارجی یا کسب‌وکارهای ثبت شده در خارج از کشور کار میکنن.

برای اینکه واجد شرایط ویزای دیجیتال نومد باشی، باید این معیارها رو داشته باشی:

• اثبات اشتغال از راه دور: باید نشون بدی که کارمند یه شرکت خارجی هستی یا صاحب یه کسب‌وکار دورکاری هستی که خارج از سیرالئون ثبت شده.
• ثبات مالی: باید مدرکی ارائه بدی که نشون بده پول یا درآمد کافی برای حمایت از خودت در طول اقامتت داری.
• بیمه درمانی: باید بیمه درمانی معتبر برای کل مدت اقامتت داشته باشی.
• نداشتن سابقه کیفری: گواهی عدم سوء پیشینه از کشور خودت لازمه.
• پاسپورت معتبر: پاسپورتت باید حداقل شش ماه بیشتر از مدت اقامت مورد نظرت اعتبار داشته باشه.

پروسه درخواست شامل ارسال مدارک به اداره مهاجرت سیرالئون، شرکت در مصاحبه (اگه لازم باشه) و پرداخت هزینه‌های مربوطه است. ویزای دیجیتال نومد معمولا تا یک سال اعتبار داره و گزینه تمدید هم داره.

چالش‌ها و نکات مهم برای کارفرماها (و در نتیجه برای شما)

استخدام نیروی خارجی تو سیرالئون یه سری چالش‌ها داره که کارفرماها باید بهشون توجه کنن تا پروسه استخدام روان پیش بره. این چالش‌ها برای شما به عنوان یه کارمند خارجی هم مهمه چون روی پروسه شما تاثیر میذاره.

• مسیریابی در رویه‌های اداری: پروسه درخواست مجوز کار و ویزا میتونه پیچیده و زمان‌بر باشه و نیاز به دقت زیادی به جزئیات داره.
• رعایت قوانین کار: کارفرماها باید قوانین کار سیرالئون رو رعایت کنن، از جمله پرداخت دستمزد منصفانه و اولویت دادن به استعدادهای محلی در صورت امکان.
• ادغام فرهنگی: کارفرماها باید به کارمندای خارجی کمک کنن تا با فرهنگ کاری محلی ادغام بشن تا بهره‌وری و رضایت شغلی بالا بره.

برای غلبه بر این چالش‌ها، کارفرماها معمولا این کارها رو انجام میدن:

• استفاده از تخصص محلی: با متخصصای حقوقی و مهاجرتی محلی کار میکنن تا مطمئن بشن قوانین رو رعایت میکنن.
• برنامه‌ریزی از قبل: درخواست‌ها رو زود شروع میکنن تا از تاخیر جلوگیری کنن و تاییدیه رو به موقع بگیرن.
• ارائه آموزش فرهنگی: برنامه‌هایی برای کمک به نیروهای خارجی ارائه میدن تا با آداب و رسوم محلی و انتظارات محیط کار سازگار بشن.
• حفظ ارتباط باز: کانال‌های ارتباطی شفافی ایجاد میکنن تا به نگرانی‌های کارمندا رسیدگی کنن و پشتیبانی مداوم ارائه بدن.

تعهدات و مسئولیت‌های قانونی

هم کارفرماها و هم کارمندها مسئولیت‌های مهمی برای رعایت قوانین مهاجرت و کار سیرالئون دارن.

تعهدات کارفرما

• اسپانسرشیپ: کارفرما مسئول اسپانسر شدن درخواست مجوز کار نیروی خارجی و ارائه تمام مدارک شرکته.
• راستی‌آزمایی: کارفرما باید قبل از شروع به کار، تایید کنه که کارمندای خارجی مجوز کار و اقامت معتبر دارن.
• گزارش‌دهی: کارفرماها معمولا موظفن تغییرات در وضعیت کارمند، مثل پایان کار یا تغییر موقعیت شغلی رو به مقامات مربوطه اطلاع بدن.
• رعایت قوانین کار: باید مطمئن بشن که شرایط و ضوابط استخدامی کارمند خارجی با قوانین کار سیرالئون مطابقت داره.
• بومی‌سازی: باید تلاش خودشون برای آموزش نیروهای سیرالئونی و توجیه نیاز به تخصص خارجی رو نشون بدن.

تعهدات کارمند

• حفظ وضعیت معتبر: شما به عنوان کارمند باید مطمئن بشی که پاسپورت، ویزا، مجوز کار و مجوز اقامتت در تمام مدت اقامت و کار، معتبر باقی میمونه.
• پایبندی به شرایط مجوز: فقط برای همون کارفرمای اسپانسر و تو همون موقعیت شغلی که روی مجوز کارت مشخص شده، کار کنی.
• رعایت قوانین: همه قوانین و مقررات سیرالئون رو رعایت کنی.
• اطلاع‌رسانی: هرگونه تغییر مهم مثل تغییر وضعیت تاهل یا آدرس رو به مقامات و کارفرما اطلاع بدی.
• خروج از کشور: پس از انقضا یا فسخ مجوزها، کشور رو ترک کنی، مگه اینکه تمدید یا تغییر وضعیتت تایید شده باشه.

عدم رعایت این تعهدات میتونه منجر به مجازات‌هایی مثل جریمه، اخراج از کشور و ممنوعیت ورود در آینده برای کارمند، و جریمه یا عواقب قانونی دیگه برای کارفرما بشه.

ویزای همراه برای خانواده

افراد خارجی که مجوز کار و اقامت معتبر تو سیرالئون دارن، معمولا میتونن برای اعضای درجه یک خانواده‌شون مثل همسر و فرزندان تحت تکفل، برای ویزا یا مجوز همراه درخواست بدن.

شرایط و مدارک لازم برای ویزای همراه معمولا شامل این موارد میشه:

• اثبات رابطه (مثلا سند ازدواج، شناسنامه فرزندان)
• پاسپورت معتبر برای هر یک از اعضای خانواده
• عکس پرسنلی
• گزارش معاینه پزشکی
• گواهی عدم سوء پیشینه (برای اعضای بزرگسال خانواده)
• کپی از مجوز کار و اقامت متقاضی اصلی
• نامه حمایت مالی از طرف متقاضی اصلی و یا کارفرماش

اعتبار مجوزهای همراه معمولا به اعتبار مجوز اقامت و کار متقاضی اصلی بستگی داره.

مسیر رسیدن به اقامت دائم

اقامت دائم تو سیرالئون یه وضعیتیه که به یه فرد خارجی اجازه میده به طور نامحدود تو این کشور زندگی و کار کنه، بدون اینکه نیاز به تمدید مکرر مجوزهای کار و اقامت داشته باشه. مسیرهای رسیدن به اقامت دائم معمولا برای افرادی بازه که برای مدت زمان قابل توجهی (اغلب چندین سال) به صورت قانونی و با مجوزهای معتبر تو سیرالئون زندگی و کار کرده باشن.

معیارهای دقیق و مدت زمان مورد نیاز میتونه متفاوت باشه، اما معمولا شامل اثبات اقامت قانونی مستمر، اشتغال پایدار، ادغام در جامعه و داشتن سابقه قانونی پاک میشه.

یه مورد خاص: وضعیت حفاظت شده موقت (TPS) و سیرالئون

این بخش یه مقدار متفاوته و مربوط به یه برنامه خاص تو آمریکا میشه، اما چون تو اطلاعاتی که بررسی کردیم به سیرالئون ربط پیدا کرده، خوبه که بدونی چیه.

TPS چی هست؟

وضعیت حفاظت شده موقت یا TPS یه برنامه توی آمریکاست. وزیر امنیت داخلی آمریکا میتونه یه کشور خارجی رو به دلایلی برای این برنامه مشخص کنه. این دلایل معمولا شرایطی هستن که به طور موقت بازگشت شهروندای اون کشور به وطنشون رو ناامن میکنه، یا در شرایط خاص، اون کشور توانایی پذیرش مجدد شهرونداش رو نداره. اداره خدمات شهروندی و مهاجرت آمریکا (USCIS) میتونه به شهروندای واجد شرایط اون کشورها که از قبل داخل آمریکا هستن، TPS بده.

چه شرایطی باعث میشه یه کشور برای TPS انتخاب بشه؟

• درگیری مسلحانه مداوم (مثل جنگ داخلی)
• یه فاجعه زیست‌محیطی (مثل زلزله یا طوفان) یا یه بیماری همه‌گیر
• شرایط فوق‌العاده و موقتی دیگه

مزایای TPS چیه؟

اگه کسی TPS بگیره:

• از آمریکا اخراج نمیشه.
• میتونه مجوز کار (EAD) بگیره.
• میتونه مجوز سفر بگیره.
• به خاطر وضعیت مهاجرتیش توسط اداره امنیت داخلی (DHS) بازداشت نمیشه.

نکته خیلی مهم: TPS یه مزیت موقتیه و به اقامت دائم قانونی (گرین کارت) یا هیچ وضعیت مهاجرتی دیگه‌ای منجر نمیشه. اما داشتن TPS مانع از این نمیشه که شما برای ویزای غیرمهاجرتی، تنظیم وضعیت بر اساس یه درخواست مهاجرتی دیگه، یا هر مزیت مهاجرتی دیگه‌ای که شاید واجد شرایطش باشین، اقدام کنین.

چه ربطی به سیرالئون داشت؟

در نوامبر ۲۰۱۴، به خاطر شیوع ویروس ابولا تو غرب آفریقا، USCIS وضعیت حفاظت شده موقت رو برای کشورهای لیبریا، سیرالئون و گینه تمدید کرد. در اون زمان تشخیص داده شد که با وجود بهبودها، شرایط همچنان برای حفظ این وضعیت وجود داره. به همین دلیل، این وضعیت برای یه دوره ۶ ماهه، از ۲۲ می ۲۰۱۶ تا ۲۱ نوامبر ۲۰۱۶ تمدید شد. این یعنی شهروندای سیرالئونی که در اون زمان با شرایط خاص در آمریکا بودن، میتونستن از این مزایا استفاده کنن. افرادی که تحت این برنامه بودن، روی کارت مجوز کارشون (EAD) کد «A-12» یا «C-19» با تاریخ انقضای ۲۱ می ۲۰۱۶ رو داشتن که بعدا تا ۲۱ نوامبر ۲۰۱۶ تمدید شد.