راهنمای جامع ویزا و مجوز کار در لهستان: قوانین ۲۰۲۵

---

فصل اول: چرا اصلا برای کار تو لهستان به ویزا و مجوز احتیاج داریم؟

اگه قصد داری به عنوان یه کارمند تو لهستان مشغول به کار بشی یا حتی یه تیم از همکارانت رو به این کشور منتقل کنی، اولین و مهم‌ترین قدم اینه که مطمئن بشی وضعیت قانونی درستی داری. قوانین مهاجرت لهستان میتونه یه مقدار پیچیده باشه، مخصوصا اگه اطلاعات زیادی در مورد استخدام بین‌المللی نداشته باشی. وقتی میخوای خارج از کشور کار کنی، باید حواست به قوانین کار و مالیات اون کشور باشه و مطمئن بشی که موقع دریافت حقوقت و مدیریت کارهات، همه چیز قانونی و درسته.

موضوع فقط گرفتن یه اجازه ساده نیست؛ بحث رعایت قوانین مهاجرتی لهستان خیلی جدیه. با گسترش فرهنگ دورکاری، خیلی‌ها دوست دارن حین سفر کردن، کارشون رو هم انجام بدن. به همین خاطر، خیلی از کشورها، از جمله لهستان، قوانینی گذاشتن که جلوی کار کردن افراد با ویزای توریستی رو میگیره. مثلا در سال ۲۰۲۳، قوانین جدیدی در مورد دورکاری در لهستان اجرا شد که وظایف جدیدی رو روی دوش کارفرماها میذاره تا مطمئن بشن امکانات لازم برای حمایت از کارمندان دورکار فراهمه.

اگه کسی به صورت غیرقانونی کار کنه چی میشه؟

اگه مشخص بشه که فردی بدون مجوزهای لازم در حال کاره، ممکنه با جریمه‌های سنگین و حتی اخراج از کشور روبرو بشه. از اون طرف، کارفرمایی هم که فردی رو بدون مجوز کار درست استخدام کرده باشه، ممکنه جریمه‌های خیلی سنگینی پرداخت کنه یا حتی از استخدام نیروی کار خارجی در آینده محروم بشه. این جریمه‌ها میتونه تا ۵۰,۰۰۰ زلوتی لهستان هم برسه.

با توجه به این قوانین سخت‌گیرانه، شرکت‌ها باید مطمئن بشن که اعضای تیمشون به صورت کاملا قانونی کار میکنن و همیشه با قوانین محلی لهستان هماهنگ هستن. در واقع، رعایت این قوانین هم به نفع کارمنده، هم به نفع کارفرما و هم به نفع رشد بلندمدت کسب‌وکار.

فصل دوم: چه کسانی برای کار در لهستان به مجوز احتیاج دارن؟

خب، بریم سر اصل مطلب. چه کسانی میتونن به صورت قانونی تو لهستان کار کنن؟ جواب ساده‌اش اینه: خارجی‌هایی که اقامت قانونی در لهستان دارن و یک مجوز کار (Work Permit) معتبر هم گرفتن. بعضی‌ها هم هستن که کارت اقامتی دارن که روش عبارت «دسترسی به بازار کار» یا «access to the labor market» نوشته شده؛ این افراد هم میتونن بدون نیاز به درخواست ویزای جدید، کار کنن.

اما یه نکته خیلی مهم: اگه کسی فقط ویزای توریستی یا ویزای دیدار با دوستان و خانواده رو داشته باشه، به هیچ وجه اجازه انجام کار پولی رو نداره.

گروه‌هایی که به مجوز کار نیاز ندارن (معافیت‌ها):

• شهروندان اتحادیه اروپا (EU) و چند کشور دیگه: شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، به علاوه نروژ، ایسلند، لیختن‌اشتاین و سوئیس (و اعضای خانواده‌شون) میتونن بدون نیاز به هیچ مجوز کاری، در لهستان کار کنن. این بزرگترین مزیت شهروندی این کشورهاست.
• شهروندان چند کشور خاص غیراروپایی: لهستان به شهروندان چند کشور خارج از این حوزه هم اجازه کار بدون ویزا رو برای مدت محدودی داده. این کشورها شامل مولداوی، اوکراین، ارمنستان، گرجستان، روسیه و بلاروس میشن. البته شهروندان این کشورها فقط میتونن برای مدت حداکثر شش ماه در یک دوره ۱۲ ماهه بدون ویزا کار کنن. اگه بخوان بیشتر از این مدت بمونن، کارفرماشون باید یک اظهارنامه ویژه به اداره کار بفرسته و اعلام کنه که میخواد اونها رو با قرارداد بلندمدت استخدام کنه.
• استثناهای شغلی و شرایط خاص: یه سری افراد و مشاغل خاص هم هستن که تحت شرایطی از گرفتن مجوز کار معافن. مثلا:
  • همسر خارجی یک شهروند لهستانی.
  • کسانی که در لهستان پناهندگی گرفتن یا تحت حمایت هستن.
  • کسانی که اقامت بلندمدت اتحادیه اروپا رو از خود لهستان گرفتن.
  • معلم‌های زبان خارجی.
  • هنرمندان (برای حداکثر ۳۰ روز در سال).
  • دانشجوهای تمام‌وقت در لهستان.
  • کسانی که برای نصب، تعمیر یا آموزش در مورد تجهیزات فنی خاصی که کارفرماشون تولیدکننده اونهاست، به لهستان میان (برای حداکثر ۳ ماه).

مورد خاص: شهروندان کلمبیا

یه نکته جالب که نشون میده قوانین چقدر میتونه تغییر کنه: تا قبل از آگوست ۲۰۲۴، شهروندان کلمبیا میتونستن تا ۹۰ روز بدون ویزا در لهستان کار کنن. اما از تاریخ ۱۵ آگوست ۲۰۲۴، دولت لهستان اعلام کرد که به خاطر افزایش تخلفات و برای کنترل بیشتر، شهروندان کلمبیایی برای کار در لهستان، حتی برای یک روز، باید ویزا داشته باشن. این تغییر ناگهانی خیلی‌ها رو غافلگیر کرد.

پس نتیجه‌گیری اصلی اینه: اگه شما شهروند ایران هستید و هیچکدوم از شرایط استثنایی بالا رو ندارید، برای کار کردن در لهستان قطعا به مجوز کار و ویزای مناسب احتیاج دارید.

فصل سوم: ویزای کار و مجوز کار: این دو تا چه فرقی با هم دارن؟

یکی از چیزهایی که خیلی‌ها رو گیج میکنه، تفاوت بین «ویزای کار» و «مجوز کار» هست. این دو تا مدرک کاملا با هم فرق دارن و برای کار قانونی در لهستان به هر دوتاشون احتیاج داری. بیا خیلی ساده فرقشون رو توضیح بدیم.

• مجوز کار (Work Permit):
  • چی هست؟ این مدرک، اجازه رسمی دولت لهستان به یک کارفرماست تا بتونه یک فرد خارجی رو استخدام کنه. در واقع، این مجوز برای یک موقعیت شغلی خاص، در یک شرکت خاص و برای یک فرد خاص صادر میشه.
  • کی درخواست میده؟ کارفرمای شما در لهستان مسئولیت درخواست و گرفتن مجوز کار رو به عهده داره. یعنی شما به عنوان کارمند، خودتون نمیتونید مستقیم برای مجوز کار اقدام کنید.
  • هدفش چیه؟ هدفش اینه که دولت لهستان روی بازار کارش کنترل داشته باشه و مطمئن بشه که خارجی‌ها فقط برای شغل‌هایی استخدام میشن که نیروی لهستانی یا اروپایی مناسب براشون پیدا نشده.
• ویزای کار (Work Visa):
  • چی هست؟ این مدرک، اجازه ورود و اقامت شما در لهستان برای هدف مشخص «کار کردن» هست. ویزا توی پاسپورت شما چسبونده میشه.
  • کی درخواست میده؟ خود شما به عنوان کارمند، بعد از اینکه کارفرماتون مجوز کار رو براتون گرفت، برای ویزای کار اقدام میکنید.
  • هدفش چیه؟ هدفش کنترل ورود و خروج افراد به کشوره. با این ویزا، پلیس مرزی میدونه که شما به چه دلیلی وارد لهستان شدید و برای چه مدتی اجازه موندن دارید.

پس ترتیب مراحل اینطوریه:

1. شما یک پیشنهاد شغلی از یک شرکت در لهستان دریافت میکنید.
2. کارفرمای لهستانی شما در داخل لهستان، برای شما درخواست مجوز کار میده.
3. بعد از اینکه مجوز کار صادر شد، کارفرما اون رو برای شما میفرسته.
4. شما با در دست داشتن اون مجوز کار و بقیه مدارک، به سفارت یا کنسولگری لهستان در کشور خودتون (مثلا ایران) میرید و درخواست ویزای کار میدید.

بدون مجوز کار، نمیتونید برای ویزای کار اقدام کنید و بدون ویزای کار، نمیتونید وارد لهستان بشید و کارتون رو شروع کنید. این دو تا مکمل هم هستن.

فصل چهارم: انواع مجوزهای کار در لهستان

لهستان برای شرایط مختلف کاری، مجوزهای کار متفاوتی رو طراحی کرده. اینکه کارفرمای شما باید برای کدوم نوع مجوز اقدام کنه، بستگی به نوع کار شما، وضعیت کارفرما و مدت زمان حضورتون در لهستان داره. در ادامه، انواع این مجوزها رو با هم بررسی میکنیم.

نوع مجوز	توضیحات	مناسب برای چه کسانی؟
مجوز نوع A	این رایج‌ترین نوع مجوز کاره. وقتی یک شرکت ثبت شده در لهستان میخواد شما رو مستقیما استخدام کنه و بهتون قرارداد کاری لهستانی بده، باید این مجوز رو بگیره.	کسانی که پیشنهاد شغلی مستقیم از یک شرکت لهستانی دارن و قراره تحت قرارداد لهستانی کار کنن.
مجوز نوع B	این مجوز برای افرادیه که قراره به عنوان عضو هیئت مدیره یک شرکت در لهستان فعالیت کنن و برای مدتی بیشتر از ۶ ماه در یک دوره ۱۲ ماهه در این کشور حضور داشته باشن.	مدیران ارشد، مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شرکت‌های ثبت شده در لهستان.
مجوز نوع C	این مجوز برای انتقال‌های درون شرکتی هست. یعنی یک شرکت خارجی شما رو برای کار در شعبه یا شرکت زیرمجموعه‌اش در لهستان، برای مدتی بیشتر از ۳۰ روز در سال، اعزام میکنه.	کارمندان شرکت‌های چندملیتی که به صورت موقت به شعبه لهستان منتقل میشن.
مجوز نوع D	این مجوز برای وقتیه که یک کارفرمای خارجی که هیچ شعبه یا دفتر ثبت شده‌ای در لهستان نداره، شما رو برای ارائه یک خدمت موقت یا صادراتی به لهستان میفرسته.	مشاوران یا متخصصانی که از طرف یک شرکت خارجی برای ارائه خدمات به یک مشتری در لهستان اعزام میشن.
مجوز نوع E	این مجوز یه جورایی «سایر موارد» حساب میشه. اگه شرایط کاری شما تو هیچکدوم از دسته‌های بالا قرار نگیره، کارفرما باید برای این مجوز اقدام کنه.	برای شرایط کاری خاص و غیرمعمولی که در دسته‌بندی‌های دیگه جا نمیگیرن.
مجوز نوع S	این مجوز مخصوص کارهای فصلی هست و به فرد اجازه میده حداکثر تا ۹ ماه در سال در لهستان کار کنه. معمولا برای بخش‌های کشاورزی، باغبانی و گردشگری صادر میشه.	کارگران فصلی که در فصل‌های اوج کاری در بخش‌های خاصی مثل کشاورزی یا گردشگری مورد نیاز هستن.
مجوز اقامت و کار موقت (یکپارچه)	این یک مدرک واحده که هم به عنوان مجوز اقامت (اجازه موندن در لهستان) و هم مجوز کار (اجازه کار قانونی) عمل میکنه. این مدرک روند رو ساده‌تر میکنه چون دو تا درخواست رو در یکی ادغام میکنه.	افرادی که میخوان برای اقامت و کار بلندمدت در لهستان درخواست بدن و شرایط لازم رو دارن.

نکته مهم در مورد مجوز کار: یادت باشه که مجوز کار شما فقط برای کار کردن در همون شرکتی که براتون درخواست داده و برای همون موقعیت شغلی خاص، اعتبار داره. اگه بخواید کارتون رو عوض کنید و به شرکت دیگه‌ای برید، کارفرمای جدیدتون باید یک پروسه کاملا جدید رو برای گرفتن یک مجوز کار جدید برای شما شروع کنه.

فصل پنجم: انواع ویزاهای کاری و اقامتی لهستان

بعد از اینکه کارفرما مجوز کار مناسب رو برات گرفت، نوبت شماست که برای ویزا اقدام کنی. ویزاها هم مثل مجوزها انواع مختلفی دارن که هر کدوم برای هدف و مدت زمان خاصی طراحی شدن. بیا با مهم‌ترین‌هاشون آشنا بشیم.

ویزای شنگن نوع C (Schengen Visa Type C)

• چی هست؟ این یک ویزای کوتاه‌مدته. به شما اجازه میده که در یک دوره ۱۸۰ روزه، حداکثر تا ۹۰ روز در لهستان و بقیه کشورهای حوزه شنگن بمونید.
• برای کار مناسبه؟ معمولا نه. این ویزا برای اهداف کاری بلندمدت طراحی نشده. اما یه نوع خاص ازش به اسم «ویزای تجاری شنگن» (Business Schengen Visa) وجود داره که به شما اجازه میده برای کارهای تجاری مثل شرکت در جلسات، مذاکره برای قراردادها یا نمایندگی شرکتتون به لهستان سفر کنید.
• نکته کلیدی: با ویزای تجاری شنگن شما اجازه ورود به بازار کار محلی لهستان رو ندارید. یعنی نمیتونید برای یک شرکت لهستانی کار کنید و حقوق بگیرید. فقط میتونید کارهای مربوط به شرکت خودتون رو انجام بدید.

ویزای ملی نوع D (National Visa Type D)

• چی هست؟ این مهم‌ترین ویزا برای کار بلندمدت در لهستانه. اگه قصد دارید برای مدتی بیشتر از ۹۰ روز (از ۹۱ تا ۳۶۵ روز) در لهستان بمونید و کار کنید، باید برای این ویزا درخواست بدید.
• برای چه کسانی صادر میشه؟ این ویزا معمولا برای اهدافی مثل کار، تحصیلات عالی یا پیوستن به خانواده صادر میشه.
• مزیتش چیه؟ اگه ویزای ملی نوع D لهستان رو داشته باشید که برای کار صادر شده، به طور خودکار اجازه پیدا میکنید که نه تنها در لهستان، بلکه در بقیه کشورهای حوزه شنگن هم به دنبال کار بگردید (البته با رعایت قوانین اون کشورها).
• انواعش: این ویزا میتونه یک بار ورود، دو بار ورود یا چند بار ورود (multiple-entry) باشه.
• الزامات: برای گرفتن این ویزا، حتما باید اول مجوز کارتون رو از کارفرما گرفته باشید.

کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card)

• چی هست؟ این یک نوع مجوز اقامت و کار ویژه برای نیروهای کار بسیار ماهر و متخصص غیراروپاییه. اگه مهارت‌های شما در لهستان خیلی مورد نیاز باشه، میتونید برای این کارت درخواست بدید.
• مزایاش چیه؟ کارت آبی مزایای زیادی داره، مثل شرایط بهتر برای پیوستن خانواده، امکان جابجایی راحت‌تر بین کشورهای اروپایی بعد از مدتی، و فرآیند سریع‌تر برای گرفتن اقامت دائم.
• شرایط اصلی برای درخواست (باید حداقل یکی رو داشته باشید):
  1. مدرک تحصیلی دانشگاهی: باید مدرک تحصیلی مرتبط با کاری که میخواید انجام بدید داشته باشید.
  2. سابقه کار حرفه‌ای: باید بتونید ثابت کنید که حداقل ۵ سال سابقه کار مرتبط در اون زمینه دارید (برای بعضی مشاغل خاص مثل IT این مدت به ۳ سال کاهش پیدا کرده).
• حقوق: باید قرارداد کاری با حقوقی بالاتر از یک آستانه مشخص داشته باشید. این مبلغ هر سال تغییر میکنه اما معمولا حدود ۱.۵ برابر میانگین حقوق در لهستانه. مثلا برای سال ۲۰۲۵، این مبلغ حدود ۱۲,۲۷۲.۵۸ زلوتی در ماهه.
• اعتبار: این کارت میتونه از ۳ ماه تا ۳ سال اعتبار داشته باشه و قابل تمدیده.

ویزای فریلنسری یا کارآفرینی (Freelancer/Entrepreneur Visa)

• چی هست؟ این ویزا برای کسانی طراحی شده که میخوان به عنوان فریلنسر یا صاحب کسب‌وکار خودشون در لهستان فعالیت کنن.
• شرایط مهم: برای گرفتن این ویزا، باید نشون بدید که مشتری‌های لهستانی هم دارید؛ داشتن مشتری فقط از خارج لهستان کافی نیست. همچنین باید کسب‌وکار خودتون رو در لهستان ثبت کنید (معمولا به عنوان خوداشتغال یا sole proprietor).
• اعتبار: این ویزا میتونه تا ۲ سال اعتبار داشته باشه و قابل تمدیده.

فصل ششم: مراحل گرفتن ویزا و مجوز کار قدم به قدم

خب، حالا که با انواع مجوزها و ویزاها آشنا شدیم، بریم ببینیم پروسه گرفتن این مدارک چجوریه. این فرآیند معمولا چند مرحله اصلی داره که هم کارفرما و هم شما در اون نقش دارید.

مرحله اول: آزمون بازار کار (Labor Market Test)

این اولین قدمی هست که کارفرما باید برداره.

• هدف چیه؟ قبل از اینکه یک شرکت بتونه برای شما درخواست مجوز کار بده، باید به دولت لهستان ثابت کنه که هیچ نیروی کار مناسبی برای اون موقعیت شغلی در خود لهستان یا در بین شهروندان اتحادیه اروپا پیدا نکرده. این کار برای اینه که اولویت استخدام با نیروهای محلی باشه.
• چجوری انجام میشه؟ کارفرما باید موقعیت شغلی رو آگهی کنه و با اداره کار محلی همکاری کنه تا نشون بده که جستجوی کافی انجام داده.
• استثناها: برای بعضی شغل‌ها که کمبود نیروی شدید دارن (مثل خیلی از شغل‌های حوزه IT و مهندسی) یا برای دارندگان کارت آبی اتحادیه اروپا، این مرحله حذف میشه و نیازی به انجامش نیست.
• نکته مهم: این قانون قراره از اول ژوئن ۲۰۲۵ تغییر کنه. به جای آزمون بازار کار، دولت لیستی از «مشاغل حفاظت شده» (protected professions) منتشر میکنه. کارفرماها نمیتونن برای این شغل‌ها نیروی خارجی استخدام کنن، اما برای بقیه شغل‌ها فرآیند ساده‌تر و سریع‌تر میشه.

مرحله دوم: درخواست مجوز کار توسط کارفرما

بعد از اینکه آزمون بازار کار با موفقیت انجام شد (یا اگر معاف بودید)، کارفرما باید به دفتر استانداری محلی (Voivodeship office) بره و درخواست مجوز کار شما رو ثبت کنه.

مدارکی که کارفرما معمولا باید ارائه بده:

• فرم درخواست تکمیل شده.
• کپی تمام صفحات پاسپورت شما که اطلاعاتی دارن.
• اثبات پرداخت هزینه درخواست: این هزینه بسته به نوع مجوز و مدت زمانش متفاوته. مثلا برای مجوزهای نوع A, B, C, E حدود ۱۰۰ زلوتی و برای مجوز نوع D حدود ۲۰۰ زلوتیه.
• اسناد قانونی شرکت: مدارکی که نشون میده شرکت به صورت قانونی ثبت شده (از طریق National Court Register).
• سوابق فعالیت اقتصادی شرکت.
• صورت سود و زیان شرکت.
• اساسنامه شرکت (Company deed).
• یک کپی از قرارداد کاری که قراره با شما امضا بشه. این قرارداد باید با شرایطی که در درخواست مجوز کار اعلام شده، مطابقت داشته باشه. (این یکی از الزامات جدید از سال ۲۰۲۵ هست).
• مدرکی که نشون میده شما بیمه درمانی دارید.

وظایف کارفرما بعد از گرفتن مجوز:
وقتی مجوز کار شما صادر شد، کارفرما چند تا وظیفه مهم داره:

1. یک نسخه از مجوز کار رو به شما بده.
2. یک کپی از قرارداد امضا شده رو مطابق با شرایط مجوز کار به شما بده.
3. شما رو در مورد مراحل بعدی (گرفتن ویزا، تمدید و غیره) راهنمایی کنه.
4. در عرض ۷ روز به اداره مربوطه اطلاع بده اگه شما تا ۳ ماه بعد از صدور مجوز، کارتون رو شروع نکردید، یا برای بیشتر از ۳ ماه کارتون متوقف شد، یا ۳ ماه قبل از پایان اعتبار مجوز، کار رو ترک کردید.

مرحله سوم: درخواست ویزای کار توسط شما

وقتی کارفرما مجوز کار رو براتون فرستاد، نوبت شماست که برای ویزا اقدام کنید.

مدارکی که شما معمولا باید به سفارت ارائه بدید:

• فرم درخواست ویزا: این فرم رو باید به صورت آنلاین از طریق سیستم e-Konsulat پر کنید، بعد پرینت بگیرید و امضا کنید.
• پاسپورت معتبر: پاسپورت شما باید حداقل تا ۶ ماه بعد از تاریخی که قصد خروج از لهستان رو دارید، اعتبار داشته باشه و حداقل دو صفحه خالی داشته باشه.
• عکس پرسنلی رنگی: با ابعاد استاندارد عکس ویزای شنگن.
• نسخه اصلی و کپی مجوز کار شما: همونی که کارفرما براتون فرستاده.
• نامه پیشنهاد شغلی (Letter of employment): این نامه باید توسط کارفرما امضا شده باشه و جزئیاتی مثل سمت شغلی، حقوق و شرایط کار رو مشخص کنه.
• رزومه (CV) و مدارک تحصیلی و شغلی: مدارکی که نشون میده شما برای اون موقعیت شغلی صلاحیت دارید.
• بیمه درمانی مسافرتی: باید یک بیمه با پوشش حداقل ۳۰,۰۰۰ یورو داشته باشید. بعد از رسیدن به لهستان، باید برای بیمه درمانی بلندمدت ثبت‌نام کنید.
• مدرک رزرو پرواز (Flight itinerary).
• مدرک محل اقامت (Proof of accommodation): مثلا رزرو هتل برای روزهای اول یا قرارداد اجاره.
• گواهی عدم سوء پیشینه (Police clearance certificate).
• اثبات تمکن مالی: باید نشون بدید که پول کافی برای تامین هزینه‌های زندگی در ماه‌های اول رو دارید (مثلا با صورت‌حساب بانکی).

کجا باید اقدام کرد؟
شما باید به نزدیک‌ترین سفارت یا کنسولگری لهستان در کشور محل اقامتتون مراجعه کنید و وقت بگیرید.

مرحله چهارم: بعد از ورود به لهستان

وقتی با ویزای کار وارد لهستان شدید، کار هنوز تموم نشده. چند تا کار اداری دیگه هم باید انجام بدید:

1. ثبت آدرس: باید آدرس محل سکونتتون رو در اداره شهرداری محلی ثبت کنید.
2. دریافت کارت اقامت: اگه قراره بیشتر از مدت ویزاتون بمونید، باید برای کارت اقامت موقت (Temporary Residence Permit) اقدام کنید.
3. ثبت‌نام در تامین اجتماعی (ZUS): کارفرمای شما این کار رو برای پرداخت حق بیمه و مالیات شما انجام میده.

فصل هفتم: حمایت مالی یا اسپانسرشیپ ویزا چطور کار میکنه؟

وقتی میگیم یک کارفرما از ویزای شما «حمایت مالی» یا «اسپانسرشیپ» میکنه، منظور چیه؟ این اصطلاح یعنی کارفرما نقش اصلی رو در فرآیند قانونی کردن کار شما ایفا میکنه و مسئولیت‌هایی رو به عهده میگیره.

اسپانسرشیپ معمولا شامل این موارد میشه:

1. شروع کردن فرآیند: همونطور که گفتیم، کارفرما باید اولین قدم رو برداره و برای مجوز کار شما درخواست بده. بدون پیشنهاد شغلی و اقدام کارفرما، شما نمیتونید پروسه رو شروع کنید.
2. ارائه مدارک شرکت: کارفرما باید مدارک مربوط به قانونی بودن شرکت، فعالیت‌های اقتصادی و توانایی پرداخت حقوق شما رو به دولت ارائه بده.
3. پرداخت هزینه‌های مربوط به مجوز کار: هزینه‌هایی که در دفتر استانداری برای صدور مجوز کار پرداخت میشه، معمولا به عهده کارفرماست.
4. ارائه نامه رسمی به سفارت: کارفرما یک نامه یا اظهارنامه رسمی میده که در اون آمادگی خودش رو برای استخدام شما اعلام میکنه. شما این نامه رو به همراه بقیه مدارک به سفارت تحویل میدید.
5. مسئولیت‌های پس از ورود: کارفرما از نظر قانونی موظفه که کپی مدارک مربوط به قانونی بودن اقامت و کار شما (مثل کارت اقامت و مجوز کار) رو در پرونده شما نگهداری کنه تا اگه بازرس‌ها مراجعه کردن، ارائه بده.

آیا کارفرما هزینه ویزای شما رو هم میده؟
قانونا، کارفرما مجبور نیست هزینه درخواست ویزای شما (که در سفارت پرداخت میکنید) رو بده. این هزینه به عهده خود شماست. اما خیلی از شرکت‌های بزرگ اروپایی، برای جذب نیروهای متخصص، این هزینه رو هم به عنوان بخشی از بسته مهاجرتی تقبل میکنن. این موضوع کاملا به توافق شما و کارفرماتون بستگی داره.

اگه من از قبل در لهستان باشم چی؟
اگه شما به صورت قانونی در لهستان زندگی میکنید (مثلا با ویزای تحصیلی)، و یک شرکت میخواد شما رو استخدام کنه، کارفرما باید اول چک کنه که آیا کارت اقامت فعلی شما اجازه کار کردن رو بهتون میده یا نه. اگه اجازه نده، کارفرما باید همون مراحل رو برای گرفتن یک مجوز کار جدید برای شما طی کنه.

نقش شرکت‌های واسطه (Employer of Record):
بعضی شرکت‌ها مثل Remote، Velocity Global، Multiplier یا Playroll هستن که به عنوان «کارفرمای رسمی» عمل میکنن. این شرکت‌ها به کسب‌وکارهایی که در لهستان دفتر ثبت شده ندارن کمک میکنن تا بتونن نیروی کار استخدام کنن. در این حالت، این شرکت واسطه به صورت قانونی شما رو استخدام میکنه، کارهای مربوط به حقوق، مالیات و مجوزهای شما رو انجام میده، در حالی که شما در عمل برای شرکت اصلی کار میکنید. این راهکار، فرآیند استخدام بین‌المللی رو برای خیلی از شرکت‌ها ساده‌تر میکنه.

فصل هشتم: هزینه‌ها و زمان‌بندی

یکی از سوال‌های مهمی که برای هر کسی پیش میاد، اینه که کل این پروسه چقدر طول میکشه و چقدر هزینه داره. بیایید این موارد رو دقیق بررسی کنیم.

زمان‌بندی پردازش درخواست‌ها

زمان‌ها میتونن خیلی متغیر باشن و به شلوغی اداره‌ها و کامل بودن مدارک شما بستگی دارن. اما به طور متوسط اینجوریه:

• زمان پردازش مجوز کار (توسط کارفرما در لهستان):
  • معمولا بین ۳۰ تا ۶۰ روز (یک تا دو ماه) طول میکشه. البته این زمان میتونه بسته به استانداری (Voivodeship) و پیچیدگی پرونده شما بیشتر هم بشه.
• زمان پردازش ویزای کار (توسط شما در سفارت):
  • به طور متوسط حدود ۱۲ تا ۱۵ روز کاری طول میکشه. اما سفارت اعلام کرده که این زمان ممکنه تا ۶ هفته هم افزایش پیدا کنه.
• کل فرآیند (از ابتدا تا انتها):
  • بهتره روی یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۲ هفته‌ای (حدود ۲.۵ تا ۳ ماه) حساب کنید.
  • توصیه مهم: همیشه حداقل ۲ تا ۳ ماه قبل از تاریخ برنامه‌ریزی شده برای سفر، برای ویزا اقدام کنید تا استرس نگیرید و به مشکل نخورید.

هزینه‌های درخواست

هزینه‌ها به دو بخش اصلی تقسیم میشن: هزینه مجوز کار و هزینه ویزا. این هزینه‌ها ممکنه تغییر کنن، پس همیشه آخرین مبالغ رو از وبسایت‌های رسمی چک کنید.

هزینه مجوز کار (که توسط کارفرما پرداخت میشه):

نوع مجوز کار	هزینه درخواست (تقریبی)
مجوز کار تا ۳ ماه (انواع A, B, C, E)	۵۰ زلوتی لهستان (PLN)
مجوز کار بیشتر از ۳ ماه (انواع A, B, C, E)	۱۰۰ زلوتی لهستان (PLN)
مجوز نوع D (برای خدمات صادراتی)	۲۰۰ زلوتی لهستان (PLN)
مجوز نوع S (فصلی)	۳۰ زلوتی لهستان (PLN)
مجوز اقامت و کار موقت (یکپارچه)	۴۴۰ زلوتی (تمبر) + ۱۰۰ زلوتی (صدور کارت)

هزینه ویزا (که توسط شما در سفارت پرداخت میشه):

نوع ویزا	هزینه درخواست (تقریبی)
ویزای ملی نوع D (برای کار)	۸۰ یورو
کارت آبی اتحادیه اروپا	۴۴۰ زلوتی (درخواست) + ۵۰ زلوتی (صدور کارت)
ویزای فریلنسری/کارآفرینی	۳۴۰ زلوتی (تمبر) + ۱۰۰ زلوتی (صدور کارت)
کارت اقامت (Residence Card)	حدود ۱۰۰ زلوتی

نکته: این هزینه‌ها فقط هزینه‌های دولتی هستن و شامل هزینه‌های جانبی مثل ترجمه مدارک، گرفتن عکس، بیمه مسافرتی و… نمیشن.

فصل نهم: قوانین جدید و تغییرات مهم در سال ۲۰۲۵

دولت لهستان در حال ایجاد تغییرات بزرگی در قوانین مهاجرتی خودشه که خیلی از اونها از اول ژوئن ۲۰۲۵ اجرایی میشن. هدف این تغییرات، از یک طرف ساده‌سازی فرآیندها و از طرف دیگه، افزایش کنترل و نظارت بر استخدام نیروی کار خارجیه. اگه قصد مهاجرت کاری به لهستان رو دارید، حتما باید از این تغییرات باخبر باشید.

مهم‌ترین تغییراتی که باید بدونید:

1. دیجیتالی شدن کامل فرآیندها:
   • چه تغییری میکنه؟ دولت قصد داره کل فرآیندهای مربوط به مجوز کار رو آنلاین کنه. این یعنی تمام درخواست‌ها، اعتراض‌ها، مدارک و تصمیم‌ها به صورت الکترونیکی ثبت و ارسال میشن.
   • چه تاثیری داره؟ این کار باعث میشه فرآیندها سریع‌تر، شفاف‌تر و راحت‌تر بشن و دیگه نیازی به مراجعه حضوری یا ارسال پستی مدارک نباشه (البته تا زمانی که سیستم کامل راه بیفته، روش‌های فعلی هم در دسترسه).
2. حذف آزمون بازار کار:
   • چه تغییری میکنه؟ همونطور که قبلا اشاره شد، آزمون بازار کار (Labor Market Test) حذف میشه. به جای اون، دولت لیستی از «مشاغل حفاظت شده» (protected professions) منتشر میکنه.
   • چه تاثیری داره؟ کارفرماها نمیتونن برای شغل‌های داخل این لیست، نیروی خارجی استخدام کنن (مگر در موارد خیلی خاص). اما برای بقیه شغل‌ها، دیگه نیازی به صرف وقت برای اثبات عدم وجود نیروی محلی نیست و این مرحله حذف میشه که خبر خوبیه.
3. الزام ارائه قرارداد کاری امضا شده:
   • چه تغییری میکنه؟ از این به بعد، کارفرماها باید موقع درخواست مجوز کار، یک نسخه امضا شده از قرارداد کاری یا حداقل یک پیش‌نویس اولیه از قرارداد رو ارائه بدن.
   • چه تاثیری داره؟ این قانون باعث میشه شرایط کاری از همون اول شفاف باشه و از توافق‌های غیررسمی جلوگیری میکنه.
4. قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای کارفرمایان:
   • چه تغییری میکنه؟ قوانین مربوط به اطلاع‌رسانی توسط کارفرماها سخت‌تر میشه. مثلا اگه محل سکونت کارمند عوض بشه، یا ساعت کاریش افزایش پیدا کنه، یا قراردادش فسخ بشه، کارفرما موظفه به سرعت به اداره مربوطه اطلاع بده.
   • قوانین نگهداری اطلاعات: کارفرماها باید اطلاعات شخصی و کاری کارمندان خارجی خودشون رو تا دو سال بعد از پایان همکاری، نگهداری کنن.
   • چه تاثیری داره؟ این قوانین بار مسئولیت اداری کارفرماها رو بیشتر میکنه و نشون میده دولت نظارت بیشتری روی شرایط کار خارجی‌ها داره.
5. مسیر سریع (Fast-Track) برای بعضی درخواست‌ها:
   • چه تغییری میکنه؟ برای بعضی از کارفرماها و موقعیت‌های شغلی، یک مسیر سریع برای بررسی درخواست‌ها ایجاد میشه.
   • چه کسانی شامل میشن؟
     • کارفرمایانی که فعالیتشون برای اقتصاد لهستان اهمیت استراتژیک داره.
     • کسانی که برای شغل‌های دارای کمبود نیرو استخدام میشن.
     • درخواست‌های تمدید مجوز کار برای کارمندی که با همون شرایط قبلی به کارش ادامه میده.
   • چه تاثیری داره؟ این کار زمان انتظار رو برای درخواست‌های واجد شرایط به شدت کاهش میده.
6. تغییرات در کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card):
   • چه تغییری میکنه؟ قوانین کارت آبی انعطاف‌پذیرتر شده.
     • حداقل مدت قرارداد کاری مورد نیاز از ۱۲ ماه به ۶ ماه کاهش پیدا کرده.
     • شرط سابقه کار برای بعضی مشاغل از ۵ سال به ۳ سال کاهش پیدا کرده.
     • دارندگان کارت آبی لهستان حالا اجازه دارن در کنار کار اصلیشون، فعالیت‌های خوداشتغالی هم داشته باشن.
7. محدودیت‌های بیشتر برای کار کردن:
   • چه تغییری میکنه؟ افرادی که با ویزای توریستی، ویزای ملاقات خانواده، ویزای درمانی یا به صورت بدون ویزا (visa-free) وارد لهستان میشن، دیگه اجازه کار کردن نخواهند داشت.
   • چه تاثیری داره؟ این قانون جلوی هرگونه سوءاستفاده از ویزاهای غیرکاری رو میگیره و تاکید میکنه که برای کار، حتما باید ویزا و مجوز مخصوص کار رو داشت.

این تغییرات نشون میده که لهستان به دنبال یک مدل مهاجرتی کنترل‌شده‌تر و منظم‌تره. با اینکه بعضی مراحل ساده‌تر میشن، اما نظارت‌ها و مسئولیت‌ها هم افزایش پیدا میکنن.

فصل دهم: زندگی به عنوان یک دیجیتال نومد یا فریلنسر در لهستان

دنیای کار در حال تغییره و خیلی‌ها دیگه به یک دفتر کار ثابت محدود نیستن. اگه شما هم یک «دیجیتال نومد» (Digital Nomad) یا فریلنسر هستید و دوست دارید از لهستان کار کنید، باید بدونید که شرایط برای شما کمی متفاوته.

آیا لهستان ویزای مخصوص دیجیتال نومد داره؟

در حال حاضر، لهستان ویزای خاصی تحت عنوان «ویزای دیجیتال نومد» نداره. این یعنی شما نمیتونید مثل بعضی کشورهای دیگه، با یک ویزای مخصوص که برای دورکارها طراحی شده وارد لهستان بشید.

اما این به معنی بسته بودن تمام راه‌ها نیست. دیجیتال نومدها و فریلنسرها میتونن از ویزاهای موجود به عنوان جایگزین استفاده کنن:

1. ویزای شنگن نوع C (برای اقامت کوتاه‌مدت):
   • اگه قصد دارید کمتر از ۹۰ روز در یک دوره ۱۸۰ روزه در لهستان بمونید، میتونید از این ویزا استفاده کنید.
   • نکته مهم: با این ویزا شما رسما برای یک شرکت لهستانی کار نمیکنید و به دولت لهستان هم مالیاتی پرداخت نمیکنید. شما فقط به صورت موقت در این کشور اقامت دارید و برای کارفرمایان خارجی خودتون کار میکنید. این روش برای اقامت‌های کوتاه و توریستی که در کنارش کار هم میکنید، مناسبه.
2. ویزای فریلنسری یا فعالیت تجاری (محبوب‌ترین گزینه برای بلندمدت):
   • این بهترین گزینه برای کسانی هست که میخوان به صورت بلندمدت به عنوان فریلنسر در لهستان زندگی و کار کنن.
   • شرایط اصلی: برای گرفتن این ویزا، شما باید کسب‌وکار خودتون رو در لهستان ثبت کنید (معمولا به عنوان sole proprietor یا خوداشتغال). همچنین باید نشون بدید که حداقل یک مشتری لهستانی دارید. داشتن مشتری فقط از خارج لهستان کافی نیست.
   • با این ویزا، شما مسئول پرداخت مالیات و حق بیمه تامین اجتماعی خودتون در لهستان هستید.
   • این ویزا میتونه تا دو سال اعتبار داشته باشه و قابل تمدیده.
3. ویزای ملی نوع D (برای اقامت بلندمدت):
   • این ویزا به شما اجازه میده بیشتر از ۳ ماه (تا یک سال) در لهستان بمونید. بعد از یک سال، باید اون رو تمدید کنید یا برای کارت اقامت اقدام کنید. شما میتونید تحت شرایط خاصی، با ثبت یک کسب‌وکار، این ویزا رو دریافت کنید.

انواع قراردادهای فریلنسری در لهستان:

اگه به عنوان فریلنسر با شرکت‌های لهستانی کار کنید، احتمالا با یکی از این سه نوع قرارداد روبرو میشید:

• Umowa zlecenie (قرارداد سفارش کار): این یکی از محبوب‌ترین انواع قرارداد برای فریلنسرهاست. در این مدل، شما برای انجام یک سری خدمات مشخص در یک بازه زمانی معین با شرکت توافق میکنید. این قرارداد انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به قرارداد استخدامی کامل داره و شرایط مالیاتی‌اش هم معمولا بهتره.
• Umowa o dzieło (قرارداد کار معین): در این نوع قرارداد، به شما برای تحویل یک «نتیجه» یا «اثر» مشخص پول پرداخت میشه، نه برای ساعت‌هایی که کار کردید. مثلا طراحی یک لوگو یا نوشتن یک برنامه کامپیوتری. این مدل برای پروژه‌های مشخص و تک‌موردی خیلی رایجه.
• قرارداد B2B (کسب‌وکار با کسب‌وکار): در این حالت، شما باید شرکت خودتون رو ثبت کنید و به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل، به شرکت طرف قرارداد فاکتور بدید. در این مدل، شما کاملا مسئول پرداخت مالیات و بیمه خودتون هستید و مشمول مزایای استخدامی نمیشید.