داستان کامل OpenAI، چطور این شرکت تاسیس شد؟

داستان از کجا شروع شد: تاسیس و انگیزه‌های اولیه (۲۰۱۵)

همه چیز از دسامبر سال ۲۰۱۵ شروع شد. توی این ماه، گروهی از چهره‌های سرشناس دنیای تکنولوژی دور هم جمع شدن و OpenAI رو تاسیس کردن. ایلان ماسک، سم آلتمن، گرگ براکمن، ایلیا سوتسکور، تروور بلکول، ویکی چئونگ، آندری کارپاتی، دورک کینگما، جان شولمن، پاملا واگاتا و وویچخ زارمبا بنیان‌گذاران این مجموعه بودن. سم آلتمن و ایلان ماسک هم به عنوان روسای مشترک انتخاب شدن.

این تیم با یه تعهد مالی بزرگ کارشون رو شروع کردن: قول سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد دلاری. این پول از طرف خود بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذارهای دیگه‌ای مثل رید هافمن، جسیکا لیوینگستون، پیتر ثیل، آمازون وب سرویسز (AWS)، اینفوسیس و YC Research تامین می‌شد. البته طبق یه تحقیق که توسط TechCrunch انجام شد، تا سال ۲۰۱۹ فقط ۱۳۰ میلیون دلار از این مبلغ جمع‌آوری شده بود. این تحقیق نشون داد که YC Research هیچ پولی نداده، ولی Open Philanthropy ۳۰ میلیون دلار کمک کرده و ۱۵ میلیون دلار دیگه هم کمک‌های قابل ردیابی از سمت ایلان ماسک بوده. خود OpenAI بعدها اعلام کرد که کل کمک‌های ماسک کمتر از ۴۵ میلیون دلار بوده.

انگیزه اصلی بنیان‌گذاران، به خصوص ماسک و آلتمن، نگرانی‌های جدی در مورد امنیت هوش مصنوعی و خطرات وجودی بود که هوش مصنوعی عمومی (AGI) می‌تونست برای بشر ایجاد کنه. AGI به سیستم‌های خیلی مستقلی گفته می‌شه که می‌تونن توی بیشتر کارهای اقتصادی که ارزش دارن، بهتر از انسان‌ها عمل کنن. OpenAI توی بیانیه‌اش اعلام کرد که «تصور اینکه هوش مصنوعی در سطح انسان چقدر می‌تونه برای جامعه مفید باشه، سخته» و به همون اندازه درک اینکه «اگه به اشتباه ساخته یا استفاده بشه، چقدر می‌تونه به جامعه آسیب بزنه» هم دشواره.

اون‌ها معتقد بودن که هوش مصنوعی باید «گسترش اراده‌های فردی انسان باشه و با روح آزادی، تا حد امکان به طور گسترده و یکنواخت توزیع بشه». هدف اصلی این بود که یه موسسه تحقیقاتی پیشرو وجود داشته باشه که بتونه نتیجه خوب برای همه رو به منافع شخصی خودش ترجیح بده. سم آلتمن انتظار یه پروژه چند دهه‌ای رو داشت که در نهایت از هوش انسان پیشی بگیره.

شرکت از همون اول اعلام کرد که قصد داره با بقیه موسسه‌ها و محقق‌ها «آزادانه همکاری کنه» و تحقیقات و پتنت‌هاش رو در دسترس عموم قرار بده، مگر در مواردی که این کار بتونه روی ایمنی تاثیر منفی بذاره. ویشال سیکا، مدیرعامل سابق اینفوسیس، گفته بود که «باز بودن» و اینکه این تلاش «نتایجی در جهت منافع بیشتر بشریت» تولید کنه، یکی از دلایل اصلی حمایتش بوده. کید متز از مجله Wired هم حدس می‌زد که شرکت‌هایی مثل آمازون شاید به این دلیل از این پروژه حمایت کردن که می‌خواستن با استفاده از نرم‌افزار و داده‌های متن باز، در مقابل غول‌هایی مثل گوگل و فیسبوک که منابع عظیمی از داده‌های اختصاصی دارن، رقابت کنن.

اوایل کار، دفتر شرکت خیلی ساده بود و توی اتاق نشیمن گرگ براکمن قرار داشت. بعدها به ساختمون پایونیر در منطقه میشن سانفرانسیسکو منتقل شد.

سال‌های اولیه و دوران غیرانتفاعی (۲۰۱۶-۲۰۱۸)

با اینکه OpenAI تازه تاسیس شده بود، تعهد مالی بزرگ پشتش باعث شد بتونه حقوق‌های رقابتی در سطح شرکت‌های بزرگ به محقق‌های هوش مصنوعی پیشنهاد بده و بهترین استعدادها رو از سیلیکون ولی و جاهای دیگه جذب کنه. جالبه بدونید که توی سال ۲۰۱۶، OpenAI حقوق‌هایی در سطح شرکت‌های تجاری می‌داد، نه در سطح یه سازمان غیرانتفاعی. پیتر لی از مایکروسافت حتی ادعا کرده بود که هزینه یه محقق برتر هوش مصنوعی از هزینه یه بازیکن برتر NFL هم بیشتره.

همین پتانسیل و ماموریت شرکت بود که خیلی از محقق‌های برجسته رو به سمت خودش کشوند. یکی از کارمندای گوگل گفته بود که حاضره گوگل رو ترک کنه و به OpenAI بیاد، «تا حد زیادی به خاطر گروه بسیار قوی افراد و ماموریتش». وویچخ زارمبا، یکی از بنیان‌گذاران، گفته بود که پیشنهادهای «تقریبا دیوانه‌وار» با دو تا سه برابر ارزش بازارش رو رد کرده تا به جای اون به OpenAI ملحق بشه. گرگ براکمن هم گفته بود: «بهترین کاری که می‌تونستم تصور کنم انجام بدم، نزدیک‌تر کردن بشریت به ساخت هوش مصنوعی واقعی به روشی امن بود».

در این دوره، OpenAI چند تا محصول و ابزار مهم رو هم منتشر کرد:

• آوریل ۲۰۱۶: نسخه بتای عمومی «OpenAI Gym» رو منتشر کرد. این پلتفرم یه جعبه ابزار برای تحقیق روی یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning) بود. یادگیری تقویتی یه روش آموزش ماشین بر اساس مکانیزم پاداش و جریمه است. هدفش اینه که یه الگوریتم هوش مصنوعی بتونه رفتارهای خاصی رو از طریق آزمون و خطا یاد بگیره، دقیقا مثل روشی که انسان‌ها و حیوانات یاد می‌گیرن و خودشون رو وفق می‌دن.
• آگوست ۲۰۱۶: شرکت انویدیا (Nvidia) اولین ابرکامپیوتر DGX-1 خودش رو به OpenAI هدیه داد تا بهشون کمک کنه مدل‌های هوش مصنوعی بزرگتر و پیچیده‌تری رو آموزش بدن. این ابرکامپیوتر می‌تونست زمان پردازش رو از شش روز به دو ساعت کاهش بده.
• دسامبر ۲۰۱۶: OpenAI از «Universe» رونمایی کرد. این یه پلتفرم نرم‌افزاری بود برای اندازه‌گیری و آموزش هوش عمومی یه هوش مصنوعی در بازی‌ها، وب‌سایت‌ها و برنامه‌های مختلف.

در سال ۲۰۱۷، OpenAI حدود ۷.۹ میلیون دلار، یعنی یک چهارم هزینه‌های عملیاتیش رو، فقط صرف محاسبات ابری کرد. برای مقایسه، کل هزینه‌های شرکت DeepMind توی همون سال ۴۴۲ میلیون دلار بود. این سرمایه‌گذاری یه حرکت استراتژیک مهم بود، چون فناوری ابری اون قدرت محاسباتی و مقیاس‌پذیری مجازی رو که برای توسعه سریع مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی لازم بود، فراهم می‌کرد. این کار نه تنها تحقیقات رو سریع‌تر و کارآمدتر کرد، بلکه راه رو برای همکاری‌های آینده، به خصوص با مایکروسافت، باز کرد.

توی تابستون ۲۰۱۸، فقط برای آموزش ربات‌های Dota 2 شرکت، لازم بود که ۱۲۸,۰۰۰ پردازنده مرکزی (CPU) و ۲۵۶ پردازنده گرافیکی (GPU) برای چندین هفته از گوگل اجاره بشه.

در همین سال، ایلان ماسک از هیئت مدیره شرکت استعفا داد. دلیل رسمی که اعلام کرد، «تضاد منافع بالقوه در آینده» با کارش به عنوان مدیرعامل تسلا بود، چون تسلا هم در حال توسعه هوش مصنوعی برای ماشین‌های خودران بود. اما سم آلتمن ادعا می‌کنه که ماسک فکر می‌کرده OpenAI از رقبایی مثل گوگل عقب افتاده و پیشنهاد داده بود که خودش کنترل OpenAI رو به دست بگیره، که هیئت مدیره این پیشنهاد رو رد کرد و بعدش ماسک شرکت رو ترک کرد. ایلان ماسک بعدها به یکی از منتقدان جدی OpenAI و کلا فناوری هوش مصنوعی تبدیل شد.

همچنین در سال ۲۰۱۸، OpenAI یه مقاله تحقیقاتی منتشر کرد که مفهوم ترنسفورمرهای مولد از پیش آموزش دیده (GPT) رو به دنیا معرفی کرد. این مدل‌ها شبکه‌های عصبی هستن که مثل مغز انسان عمل می‌کنن و روی مجموعه داده‌های بزرگ آموزش می‌بینن تا بتونن به سوالات کاربرها جواب بدن. این اولین نسخه از مدل‌های زبانی GPT بود که بعدها صنعت تکنولوژی رو متحول کرد.

نقطه عطف: تغییر ساختار به «انتفاعی با سود محدود» (۲۰۱۹)

سال ۲۰۱۹ یه سال کلیدی برای OpenAI بود. شرکت فهمید که هزینه‌های پیش‌بینی شده برای تولید فناوری‌هاش، از پولی که می‌تونه از طریق کانال‌های غیرانتفاعی جمع کنه، بیشتر می‌شه. برای همین، در ماه مارس، OpenAI از حالت غیرانتفاعی به یه مدل جدید به اسم «انتفاعی با سود محدود» (capped-profit) تغییر وضعیت داد.

این مدل هیبریدی و غیرمعمول به OpenAI اجازه می‌داد که سرمایه‌های بیشتری جذب کنه. طبق این ساختار، سود سرمایه‌گذارها به ۱۰۰ برابر سرمایه‌گذاری اولیه محدود می‌شد. به گفته خود شرکت، این مدل به OpenAI Global, LLC (بازوی انتفاعی) اجازه می‌ده که به طور قانونی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر پول جذب کنه و به کارمندهاش هم سهام بده. این موضوع مهمی بود، چون خیلی از محقق‌های برتر توی شرکت‌هایی مثل Google Brain، DeepMind یا فیسبوک کار می‌کنن که به کارمندهاشون سهام پیشنهاد می‌دن، چیزی که یه سازمان غیرانتفاعی نمی‌تونه انجام بده.

با این تغییر ساختار، OpenAI به کارمندهاش سهام داد و یه همکاری استراتژیک بزرگ با مایکروسافت رو شروع کرد که شامل یه سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد دلاری از طرف مایکروسافت بود. از اون زمان، سیستم‌های OpenAI روی پلتفرم ابرکامپیوتری مایکروسافت یعنی Azure اجرا می‌شن.

OpenAI همچنین اعلام کرد که قصد داره فناوری‌هاش رو به صورت تجاری لایسنس بده. اون‌ها برنامه‌ریزی کرده بودن که اون ۱ میلیارد دلار رو «ظرف پنج سال، و شاید خیلی سریع‌تر» خرج کنن. سم آلتمن گفته بود که حتی یک میلیارد دلار هم ممکنه کافی نباشه و آزمایشگاه در نهایت ممکنه به «سرمایه بیشتری از هر سازمان غیرانتفاعی دیگه‌ای که تا به حال جمع کرده» برای رسیدن به هوش مصنوعی عمومی نیاز داشته باشه.

البته این تغییر ساختار با انتقادهایی هم روبرو شد. اورن اتزیونی از موسسه غیرانتفاعی Allen Institute for AI با اینکه قبول داشت جذب محقق‌های برتر برای یه سازمان غیرانتفاعی سخته، اما گفت: «من با این ایده که یه نهاد غیرانتفاعی نمی‌تونه رقابت کنه مخالفم». بعضی از محقق‌ها هم معتقد بودن که این تغییر به سمت انتفاعی بودن، با ادعای OpenAI مبنی بر «دموکراتیک کردن» هوش مصنوعی در تضاده.

با این حال، نهاد غیرانتفاعی OpenAI, Inc. همچنان سهامدار کنترل‌کننده اصلی OpenAI Global, LLC باقی موند. با اینکه این شرکت تابعه انتفاعی بود، اما یه مسئولیت امانتداری رسمی در قبال منشور غیرانتفاعی OpenAI, Inc. داشت. اکثر اعضای هیئت مدیره OpenAI, Inc. از داشتن سهام مالی توی OpenAI Global, LLC منع شدن.

در فوریه ۲۰۱۹، OpenAI مدل GPT-2 رو معرفی کرد که به خاطر تواناییش در تولید متن‌های شبیه به انسان، توجه زیادی رو به خودش جلب کرد.

عصر جدید: ChatGPT، DALL-E و شراکت عمیق با مایکروسافت (۲۰۲۰-۲۰۲۳)

در سال‌های بعد، OpenAI با سرعت زیادی به توسعه محصولات انقلابی خودش ادامه داد.

سال ۲۰۲۰:

• در ژوئن ۲۰۲۰، OpenAI از GPT-3 رونمایی کرد، یه مدل زبانی که روی مجموعه داده‌های عظیم اینترنتی آموزش دیده بود. این مدل که ۱۷۵ میلیارد پارامتر داشت، توانایی‌های بی‌سابقه‌ای در تولید متن‌های شبیه به انسان از خودش نشون داد و می‌تونست به سوالات با زبان طبیعی جواب بده، بین زبان‌ها ترجمه کنه و متن‌های منسجم و بداهه تولید کنه. این مدل، پایه و اساس محصول پرچم‌دار بعدی شرکت یعنی ChatGPT شد.
• OpenAI همچنین اعلام کرد که یه API مرتبط به اسم «the API» قراره قلب اولین محصول تجاریش باشه.

سال ۲۰۲۱:

• در ژانویه ۲۰۲۱، OpenAI از DALL-E رونمایی کرد. این یه مدل یادگیری عمیق بود که می‌تونست از روی توضیحات متنی، تصاویر دیجیتالی پیچیده خلق کنه.
• شرکت همچنین Codex رو معرفی کرد، یه ابزار برنامه‌نویسی مبتنی بر هوش مصنوعی که می‌تونست کدها رو درک کنه و بنویسه. این فناوری، نیروی محرک پشت GitHub Copilot شد.
• در این سال، یازده تا از کارمندهای OpenAI، بیشتر بین دسامبر ۲۰۲۰ و ژانویه ۲۰۲۱، شرکت رو ترک کردن تا شرکت Anthropic رو تاسیس کنن.
• OpenAI همچنین صندوق استارتاپی OpenAI رو با سرمایه ۱۰۰ میلیون دلار راه‌اندازی کرد تا از شرکت‌های نوپای هوش مصنوعی حمایت کنه.

سال ۲۰۲۲:

• نقطه عطف بزرگ در نوامبر ۲۰۲۲ با راه‌اندازی نسخه پیش‌نمایش ChatGPT اتفاق افتاد. این چت‌بات هوش مصنوعی که بر پایه GPT-3.5 ساخته شده بود، به طور گسترده در دسترس عموم قرار گرفت و تاثیرش فوری بود. به گفته خود شرکت، در پنج روز اول بیش از یک میلیون نفر برای استفاده ازش ثبت نام کردن.
• طبق گزارش رویترز، OpenAI پیش‌بینی می‌کرد که در سال ۲۰۲۳ درآمدی ۲۰۰ میلیون دلاری و در سال ۲۰۲۴ درآمدی ۱ میلیارد دلاری داشته باشه.

سال ۲۰۲۳:

• در ژانویه ۲۰۲۳، مایکروسافت با یه سرمایه‌گذاری چندساله و چند میلیارد دلاری (گزارش‌ها حاکی از ۱۰ میلیارد دلار بود)، شراکتش با OpenAI رو به شکل قابل توجهی گسترش داد. شایعات می‌گفتن که مایکروسافت ممکنه ۷۵٪ از سود OpenAI رو تا زمانی که سرمایه‌اش برگرده و بعد از اون ۴۹٪ از سهام شرکت رو دریافت کنه. این سرمایه‌گذاری بخشی از تلاش‌های مایکروسافت برای ادغام ChatGPT در موتور جستجوی Bing بود.
• در ۷ فوریه، مایکروسافت رسما اعلام کرد که داره فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی مشابه ChatGPT رو در Microsoft Bing، Edge، Microsoft 365 و محصولات دیگه‌اش ادغام می‌کنه.
• در مارس ۲۰۲۳، رید هافمن از هیئت مدیره استعفا داد تا از تضاد منافع با سرمایه‌گذاری‌هاش در شرکت‌های هوش مصنوعی دیگه جلوگیری کنه.
• در ۱۴ مارس، OpenAI مدل GPT-4 رو منتشر کرد. این مدل هم به صورت API (با لیست انتظار) و هم به عنوان یکی از ویژگی‌های ChatGPT Plus در دسترس قرار گرفت. GPT-4 یک پیشرفت بزرگ بود و قابلیت‌های چندوجهی (multimodal) داشت، یعنی می‌تونست هم متن و هم تصویر رو تحلیل کنه.
• در ماه می، سم آلتمن، گرگ براکمن و ایلیا سوتسکور توصیه‌هایی برای نظارت بر «ابر هوش» منتشر کردن. اون‌ها گفتن که ابر هوش ممکنه ظرف ۱۰ سال آینده به وجود بیاد و با توجه به «ریسک وجودی»، نمی‌تونیم فقط منفعل باشیم. اون‌ها پیشنهاد ایجاد یه سازمان نظارتی بین‌المللی شبیه به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) رو دادن.
• در آگوست، OpenAI استارتاپ Global Illumination رو که در نیویورک مستقر بود، خرید.

بحران رهبری در نوامبر ۲۰۲۳

اواخر سال ۲۰۲۳ یکی از پرالتهاب‌ترین دوره‌ها برای OpenAI بود.

• ۱۷ نوامبر: هیئت مدیره OpenAI به طور ناگهانی سم آلتمن رو از سمت مدیرعاملی برکنار کرد. دلیل این کار «عدم صداقت در ارتباطات با هیئت مدیره» عنوان شد. میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری شرکت، به عنوان مدیرعامل موقت منصوب شد. گرگ براکمن، رئیس شرکت، هم از سمت ریاست هیئت مدیره کنار گذاشته شد و کمی بعد از ریاست شرکت هم استعفا داد. سه محقق ارشد دیگه هم استعفا دادن.
• ۱۸ نوامبر: با فشار سرمایه‌گذارهایی مثل مایکروسافت، مذاکراتی برای بازگشت آلتمن شروع شد.
• ۱۹ نوامبر: مذاکرات شکست خورد و امت شیر (Emmett Shear)، یکی از بنیان‌گذاران Twitch، به عنوان مدیرعامل موقت جدید منصوب شد.
• ۲۰ نوامبر: ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، اعلام کرد که آلتمن و براکمن به مایکروسافت می‌پیوندن تا یه تیم تحقیقاتی پیشرفته هوش مصنوعی رو رهبری کنن. همزمان، حدود ۷۳۸ نفر از ۷۷۰ کارمند OpenAI نامه‌ای سرگشاده امضا کردن و تهدید کردن که اگه هیئت مدیره استعفا نده و آلتمن رو برنگردونه، اون‌ها هم استعفا می‌دن و به مایکروسافت ملحق می‌شن.
• ۲۱ نوامبر: بعد از فقط پنج روز، در پی مذاکرات فشرده، آلتمن و براکمن به نقش‌های قبلی خودشون در OpenAI برگشتن. هیئت مدیره هم بازسازی شد و اعضای جدیدی مثل برت تیلور (به عنوان رئیس) و لارنس سامرز به اون اضافه شدن.

گزارش‌هایی بعدا منتشر شد که می‌گفت اخراج آلتمن ممکنه به یه پیشرفت مهم در پروژه مخفی شرکت به اسم Q* (کیو استار) مرتبط بوده باشه. گفته می‌شد این پروژه روی توسعه قابلیت‌های استدلال منطقی و ریاضی هوش مصنوعی تمرکز داره و نگرانی‌هایی در مورد پیامدهای ایمنی این کشف وجود داشته.

محصولات و پروژه‌های برجسته OpenAI

OpenAI به خاطر محصولات و پروژه‌هایی که عرضه کرده، انقلابی به حساب میاد. در ادامه به مهم‌ترین اون‌ها نگاهی می‌ندازیم:

سری مدل‌های GPT (ترنسفورمر مولد از پیش آموزش دیده):

• GPT-3: این مدل زبانی بزرگ و قدرتمند (LLM) پایه و اساس خیلی از محصولات دیگه OpenAI هست. این مدل متن‌های تولید شده توسط انسان رو تحلیل می‌کنه تا یاد بگیره خودش متن‌های مشابهی تولید کنه.
• GPT-4: در مارس ۲۰۲۳ منتشر شد و عملکرد چندوجهی (multimodal) رو ارائه داد، یعنی می‌تونه هم متن و هم تصویر رو تحلیل کنه.
• GPT-4.1: در آوریل ۲۰۲۵ منتشر شد. این مدل یه خانواده از LLMهاست که با بازخورد توسعه‌دهنده‌ها آموزش دیده و قابلیت اطمینان و پردازش اطلاعاتش بهبود پیدا کرده.
• GPT-4o: در می ۲۰۲۴ معرفی شد و قابلیت‌های چندوجهی رو برای تشخیص تصویر، متن و صدا افزایش داد. این مدل حالت مکالمه‌ای بیشتری داره و می‌تونه صفحه نمایش و عکس‌های کاربر رو تشخیص بده و در موردشون سوال بپرسه.
• GPT-4.5: در فوریه ۲۰۲۵ منتشر شد و هدفش ارائه تعاملات طبیعی‌تر و شبیه به انسان بود.
• ChatGPT: در حال حاضر پیشرفته‌ترین چت‌بات هوش مصنوعی به حساب میاد که برای تولید متن‌های شبیه به انسان و پاسخ به سوالات کاربرها طراحی شده. با آموزش روی مجموعه داده‌های بزرگ، می‌تونه مثل یه انسان جواب بده. به‌روزرسانی‌های بعدی بهش اجازه داد تا از طریق صدا و تصویر هم با کاربرها ارتباط برقرار کنه.

سری مدل‌های o (مدل‌های استدلال):

• OpenAI o1: در سپتامبر ۲۰۲۴ منتشر شد. این یه LLM با قابلیت استدلال پیشرفته است. به جای اینکه سریع‌ترین جواب ممکن رو بده، o1 «فکر می‌کنه» تا راه درست برای حل یه مسئله رو پیدا کنه و جواب‌های دقیق‌تری بده.
• OpenAI o3: در آوریل ۲۰۲۵ منتشر شد و به گفته شرکت، قدرتمندترین مدل استدلال اون‌هاست. این مدل به طور خاص برای کارهایی که نیاز به تفکر تحلیلی عمیق دارن طراحی شده و به ویژه توی کارهای بصری مثل تحلیل تصاویر، نمودارها و گرافیک‌ها قویه.
• Open AI o3-pro: در ژوئن ۲۰۲۵ معرفی شد. این مدل بالاترین سطح عملکرد رو در سری o در زمان انتشارش داشت. گفته می‌شه که این مدل بیشتر فکر می‌کنه و جواب‌های فوق‌العاده قابل اعتمادی می‌ده. چون زمان بیشتری برای استدلال نیاز داره، از مدل‌های دیگه o3 کندتره.
• OpenAI o4-mini: در آوریل ۲۰۲۵ منتشر شد. این یکی از مدل‌های کوچیک‌تر شرکته که برای استدلال سریع و موثر طراحی شده.

ابزارهای تولید تصویر و ویدیو:

• Dall-E و Dall-E 2 و Dall-E 3: این پلتفرم‌های هوش مصنوعی مولد می‌تونن توضیحات متنی کاربرها از تصاویری که می‌خوان رو تحلیل کنن و بعد دقیقا همون تصاویر رو تولید کنن.
• Sora: یه مدل تبدیل متن به ویدیو که در فوریه ۲۰۲۴ معرفی شد و می‌تونه از روی توضیحات متنی، ویدیوهای واقع‌گرایانه بسازه.

ابزارهای دیگر:

• ChatGPT Search: این موتور جستجوی هوش مصنوعی در حال حاضر برای کاربرهای Plus و Team در ChatGPT تعبیه شده و اطلاعات به‌روز رو از اینترنت فراهم می‌کنه.
• Clip: یه شبکه عصبی که تصاویر و متن‌های مربوط به اون‌ها رو با هم ترکیب می‌کنه تا بهترین کپشن ممکن رو برای توصیف اون تصاویر پیش‌بینی کنه.
• Codex: روی میلیاردها خط کد در زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف آموزش دیده تا به توسعه‌دهنده‌های نرم‌افزار کمک کنه فرآیندهای کدنویسی رو ساده‌تر کنن.
• Whisper: یه ابزار تشخیص خودکار گفتار (ASR) که روی داده‌های صوتی زیادی آموزش دیده تا بتونه گفتار رو در حدود ۱۰۰ زبان مختلف، از جمله زبان‌های فنی و لهجه‌های متفاوت، تشخیص بده، رونویسی کنه و ترجمه کنه.
• Custom GPTs: نسخه‌های سفارشی از ChatGPT که کاربرها می‌تونن بدون نیاز به کدنویسی، اون‌ها رو برای موارد استفاده خاص خودشون تنظیم کنن.

جدول اطلاعات شرکت OpenAI

نوع شرکت	خصوصی
صنعت	هوش مصنوعی
تاریخ تاسیس	۸ دسامبر ۲۰۱۵
بنیان‌گذاران	ایلان ماسک، سم آلتمن، ایلیا سوتسکور، گرگ براکمن و دیگران
دفتر مرکزی	سانفرانسیسکو، کالیفرنیا، آمریکا
افراد کلیدی	سم آلتمن (مدیرعامل)، گرگ براکمن (رئیس)، میرا موراتی (مدیر ارشد فناوری)
درآمد (تخمینی ۲۰۲۴)	۳.۷ میلیارد دلار آمریکا
تعداد کارمندان (۲۰۲۴)	بیش از ۲۰۰۰ نفر
وب‌سایت	openai.com

انتقادات و جنجال‌ها

با وجود تمام این پیشرفت‌های سریع، OpenAI از انتقادها در امان نبوده.

• تغییر از غیرانتفاعی به انتفاعی: تغییر وضعیت شرکت در سال ۲۰۱۹ این انتقاد رو به وجود آورد که تعهد شرکت به ساخت هوش مصنوعی عمومی «امن و مفید» برای دیگران، به یه «مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی» سودمحور برای تولید پیشرفته‌ترین فناوری در بازار تبدیل شده.
• عدم شفافیت: همزمان، دیگران نگرانی خودشون رو در مورد عدم شفافیت روزافزون OpenAI در مورد نحوه توسعه محصولاتش ابراز کردن، با توجه به تعهد اولیه شرکت به توسعه نرم‌افزار متن باز.
• اشتباهات و «توهمات» ChatGPT: این فناوری متهم شده که «توهم» یا جواب‌های نادرست از نظر واقعی تولید می‌کنه که در ظاهر هوشمندانه و خوب نوشته شدن، اما با بررسی دقیق مشخص می‌شه که اشتباه هستن.
• سرقت ادبی و اطلاعات قدیمی: از دیگر معایب این پلتفرم می‌شه به پتانسیلش برای سرقت ادبی از منابع دیگه و همچنین محدودیت‌هاش در تولید جواب در مورد جدیدترین اخبار اشاره کرد. مجموعه داده‌ای که روی اون آموزش دیده بود مربوط به سال ۲۰۲۱ بود، بنابراین محتوایی که تولید می‌کرد می‌تونست برای کسایی که به اطلاعات در مورد رویدادهای جاری نیاز دارن، مفید نباشه (البته این موضوع بعدا به‌روزرسانی شد).
• محتوای سمی و نگرانی‌های امنیتی: اوایل سال ۲۰۲۳، چت‌بات‌های OpenAI با نگرانی‌های امنیتی روبرو شدن. محققان علاوه بر قابلیت‌های کمکی این منابع، محتوای سمی هم در پاسخ‌های اون‌ها شناسایی کردن. نمونه‌هایی از این موارد شامل اطلاعاتی در مورد نحوه ساخت بمب، و همچنین راهنمایی در مورد نحوه انجام سرقت هویت و دزدی از یه موسسه خیریه بود.
• شک و تردیدهای بین‌المللی: دولت‌های فرانسه و ایتالیا خواسته‌ها و ارزیابی‌هایی رو برای OpenAI ارائه کردن. در همین حال، کاخ سفید آمریکا اطلاعات بیشتری در مورد خطرات مرتبط با هوش مصنوعی درخواست کرد.
• قرارداد با Sama برای تعدیل محتوا: در ژانویه ۲۰۲۳، OpenAI به خاطر برون‌سپاری حاشیه‌نویسی مجموعه داده‌ها به شرکت Sama مورد انتقاد قرار گرفت. این شرکت کارگرانی رو در کنیا استخدام کرده بود تا داده‌ها رو برای آموزش یه مدل هوش مصنوعی جهت تشخیص محتوای سمی حاشیه‌نویسی کنن. این متن‌ها اغلب شامل توصیفات دقیقی از انواع خشونت، از جمله خشونت جنسی بود. کارگران کنیایی با دستمزد بسیار پایین (بین ۱.۳۲ تا ۲ دلار در ساعت) این کار رو انجام می‌دادن و از نظر روانی آسیب دیده بودن.
• توافق‌نامه عدم انتقاد: در می ۲۰۲۴، گزارشی از Vox نشون داد که OpenAI از کارمندانی که شرکت رو ترک می‌کنن می‌خواد یه توافق‌نامه مادام‌العمر عدم انتقاد امضا کنن که اون‌ها رو از انتقاد از OpenAI منع می‌کنه. سم آلتمن بعدا گفت که از این موضوع بی‌خبر بوده و این بند رو برای کارمندان سابق لغو کرد.
• استفاده نظامی: OpenAI به خاطر برداشتن ممنوعیت استفاده از ChatGPT برای «امور نظامی و جنگی» مورد انتقاد قرار گرفت. تا ۱۰ ژانویه ۲۰۲۴، سیاست‌های استفاده از این سرویس شامل ممنوعیت «فعالیتی که خطر بالای آسیب فیزیکی داره»، از جمله «توسعه سلاح» و «امور نظامی و جنگی» بود. سیاست‌های جدید استفاده از سرویس برای «آسیب رساندن به خود یا دیگران» و «توسعه یا استفاده از سلاح» رو ممنوع می‌کنه.

دعاوی حقوقی بر سر حق کپی‌رایت

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های OpenAI، مسائل مربوط به حق کپی‌رایت بوده.

• در ژوئن ۲۰۲۳، نویسندگانی مثل سارا سیلورمن از شرکت به خاطر نقض حق کپی‌رایت شکایت کردن. در سپتامبر ۲۰۲۳، ۱۷ نویسنده دیگه، از جمله جورج آر. آر. مارتین و جان گریشام، به این شکایت پیوستن و ادعا کردن که فناوری شرکت به طور غیرقانونی از آثار دارای حق کپی‌رایت اون‌ها برای آموزش مدل‌هاش استفاده کرده.
• روزنامه نیویورک تایمز هم در دسامبر ۲۰۲۳ از OpenAI و مایکروسافت به خاطر نقض حق کپی‌رایت شکایت کرد و اون‌ها رو متهم کرد که به طور غیرقانونی مقالات رو برای آموزش LLMها کپی کردن.
• در فوریه ۲۰۲۴، رسانه‌هایی مثل The Intercept و Raw Story هم شکایت مشابهی رو مطرح کردن.
• در آوریل ۲۰۲۴، هشت روزنامه دیگه از جمله شیکاگو تریبون و دنور پست از OpenAI و مایکروسافت شکایت کردن.
• همچنین مشخص شد که OpenAI برای آموزش GPT-4 از رونویسی بیش از یک میلیون ساعت ویدیوی یوتیوب استفاده کرده. این کار نگرانی‌هایی رو در مورد نقض احتمالی شرایط خدمات یوتیوب به وجود آورد که استفاده از ویدیوها برای برنامه‌های مستقل از پلتفرم رو ممنوع می‌کنه.

همکاری‌های استراتژیک و توسعه‌های اخیر (۲۰۲۴-۲۰۲۵)

با وجود همه این چالش‌ها، OpenAI به سرعت در حال رشد و توسعه شراکت‌های جدیده.

• ژانویه ۲۰۲۴: OpenAI با دانشگاه ایالتی آریزونا همکاری کرد که اولین همکاری آموزشی شرکت بود.
• می ۲۰۲۴: شرکت با Reddit برای ادغام محتواش در محصولات OpenAI و همچنین با News Corp (مالک وال استریت ژورنال و …) برای استفاده از محتوای خبری اون‌ها قرارداد امضا کرد.
• ژوئن ۲۰۲۴: OpenAI همکاری بزرگی رو با اپل اعلام کرد تا ویژگی‌های ChatGPT رو در سیری و سایر برنامه‌های اپل ادغام کنه. در همین ماه، پل ناکاسونی، رئیس سابق آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) به هیئت مدیره شرکت پیوست.
• دسامبر ۲۰۲۴: OpenAI مدل Sora رو برای کاربران ChatGPT Plus و Pro منتشر کرد و مدل استدلال پیشرفته o1 رو هم عرضه کرد.
• ژانویه ۲۰۲۵: اعلام شد که OpenAI، Oracle، SoftBank و MGX پروژه استارگیت (The Stargate Project) رو راه‌اندازی می‌کنن. این یه سرمایه‌گذاری مشترک برای ساخت یه سیستم زیرساخت هوش مصنوعیه که با همکاری دولت آمریکا انجام می‌شه و تخمین زده می‌شه ۵۰۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشه.
• می ۲۰۲۵: OpenAI موافقت کرد که استارتاپ io رو که توسط طراح سابق اپل، جانی آیو، تاسیس شده، به مبلغ ۶.۵ میلیارد دلار بخره. هدف این خرید، طراحی و ساخت دسته‌بندی جدیدی از دستگاه‌های محاسبات شخصی مبتنی بر هوش مصنوعیه.
• ژوئن ۲۰۲۵: وزارت دفاع آمریکا قراردادی ۲۰۰ میلیون دلاری با OpenAI برای توسعه ابزارهای هوش مصنوعی برای کاربردهای نظامی و امنیت ملی امضا کرد.
• ژوئیه ۲۰۲۵: گزارش‌ها نشون داد که مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI و گوگل دیپ‌مایند تونستن مسائل ریاضی رو در سطح دانش‌آموزان برتر المپیاد جهانی ریاضی حل کنن.

آینده OpenAI

OpenAI به طور عمومی در مورد برنامه‌های آینده‌اش زیاد صحبت نکرده، اما بر اساس سرمایه‌گذاری‌های اخیر، دموکراتیک کردن هوش مصنوعی یه هدف مشخص در مشارکت مایکروسافت و OpenAI به نظر می‌رسه. هدف اینه که متخصصان غیرفنی هم به ابزارهای هوش مصنوعی بیشتری دسترسی داشته باشن که نیاز به تخصص هوش مصنوعی نداره.

ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، رشد هوش مصنوعی رو با انقلاب اینترنت در دهه ۱۹۹۰ مقایسه کرده و گفته که مایکروسافت قصد داره از این ابزارها برای حمایت از نوآوری استفاده کنه.

در حال حاضر، OpenAI در حال مذاکرات اولیه با دفتر دادستان کل کالیفرنیاست تا ساختار شرکتش رو از یه کسب‌وکار با سود محدود به یه کسب‌وکار انتفاعی کامل تغییر بده. این تغییرات نشون می‌ده که شرکت همچنان در حال تکامل و تطبیق با چشم‌انداز در حال تغییر هوش مصنوعیه. همچنین، موضع‌گیری‌هایی در مورد همکاری با چین در پاسخ به ظهور رقبای قدرتمندی مثل DeepSeek نشون‌دهنده رویکرد عمل‌گرایانه شرکت در صحنه جهانیه.