راهنمای جامع ویزا و مجوز کار در مقدونیه شمالی

---

شروع ماجرا: چرا مقدونیه شمالی و چرا باید قوانینش رو بلد باشیم؟

این روزها اسم مقدونیه شمالی بیشتر و بیشتر به عنوان یه مقصد خوب برای استعدادهای بین‌المللی شنیده میشه. دلیلش هم اینه که بخش‌های مهمی مثل آی‌تی، تولید و لجستیک (یعنی حمل و نقل و انبارداری) توی این کشور دارن رشد میکنن. اگه تو یه متخصصی و داری به فرصت‌های شغلی توی این منطقه فکر میکنی، یا اگه یه شرکتی هستی که میخواد از یه مجموعه بزرگتر از استعدادها استفاده کنه، خیلی مهمه که با ریزه‌کاری‌های پروسه ویزای کار و مجوز استخدام توی مقدونیه شمالی آشنا باشی. این راهنما دقیقا برای همینه که به تو و کارفرماها کمک کنه تا این مسیر رو با موفقیت طی کنید.

حالا سوال اصلی اینه که اصلا چرا به ویزای کار و مجوز نیاز داریم؟ هر شهروند خارجی که قصد داره توی مقدونیه شمالی کار کنه، باید هم ویزای کار داشته باشه و هم مجوز کار. این دوتا با هم فرق دارن. ویزا بهت اجازه ورود به کشور رو میده، در حالی که مجوز کار بهت اجازه استخدام شدن و کار کردن رو میده. این قوانین به دولت مقدونیه شمالی کمک میکنه تا بازار کارش رو تنظیم کنه و مطمئن بشه که کارگرهای خارجی فقط توی بخش‌هایی استخدام میشن که متخصص داخلی به اندازه کافی وجود نداره.

رعایت نکردن این قوانین میتونه عواقب بدی داشته باشه. مثلا ممکنه مجبور بشی جریمه‌های اداری پرداخت کنی، درخواست ویزات رد بشه یا حتی از کشور دیپورت بشی. برای شرکت‌ها هم این موضوع جدیه. عدم رعایت قوانین میتونه به اعتبار و فعالیت‌های تجاری اونها آسیب بزنه.

اما رعایت کردن این قوانین فقط برای فرار از جریمه نیست، مزایای خوبی هم داره. وقتی یه شرکت یا یه فرد قوانین استخدامی مقدونیه شمالی رو رعایت میکنه، نه تنها از جریمه شدن جلوگیری میکنه، بلکه باعث میشه کارهاش راحت‌تر و سریع‌تر پیش بره و با نهادهای محلی یه رابطه خوب بر پایه اعتماد بسازه. کارفرماهایی که مراحل درست رو طی میکنن، احتمال بیشتری داره که بتونن کارمندهای خارجی ماهرشون رو نگه دارن و از تاخیرهایی که به خاطر مشکلات قانونی یا رد شدن درخواست‌ها پیش میاد، جلوگیری کنن. به علاوه، رعایت قوانین نشون دهنده مسئولیت پذیری اون شرکته، که میتونه جایگاه برندش رو توی اون منطقه قوی‌تر کنه.

انواع ویزاهای کاری مقدونیه شمالی: کدوم به درد تو میخوره؟

مقدونیه شمالی چند نوع ویزا بر اساس هدف و مدت زمان اقامت ارائه میده. برای کسی که میخواد اونجا کار کنه، مهم‌ترین دسته‌بندی‌ها اینها هستن:

• ویزای نوع C: این ویزا بیشتر برای سفرهای کاری کوتاه مدت یا اهداف ترانزیتی استفاده میشه. مثلا اگه برای یه جلسه چند روزه یا یه پروژه کوتاه میری، این ویزا به کارت میاد.
• ویزای نوع D: این یه ویزای بلند مدته که برای اقامت‌های بیشتر از ۹۰ روز طراحی شده؛ مثل استخدام، کارهای دانشگاهی یا تحقیقاتی.

برای متخصص‌های خارجی که دنبال استخدام بلند مدت هستن، ویزای نوع D همون چیزیه که لازم دارن. این ویزا به افراد اجازه میده که بعد از ورود به کشور، برای «مجوز اقامت موقت» درخواست بدن. داشتن این مجوز اقامت موقت، پیش‌نیاز اصلی برای کار قانونی توی مقدونیه شمالیه.

شرایط لازم برای گرفتن ویزای نوع D

برای اینکه بتونی برای ویزای نوع D درخواست بدی، باید یه سری مدارک آماده کنی. این مدارک خیلی مهمن و نقص توی هر کدوم میتونه مشکل‌ساز بشه:

• قرارداد کاری معتبر: باید یه قرارداد کاری رسمی و امضا شده از شرکتی که قراره توش کار کنی داشته باشی. این قرارداد نشون میده که تو یه پیشنهاد شغلی واقعی داری.
• مدرک محل اقامت در مقدونیه شمالی: باید ثابت کنی که جایی برای زندگی کردن داری. این میتونه اجاره‌نامه یه خونه یا نامه رزرو هتل برای روزهای اول باشه.
• پوشش بیمه درمانی: باید بیمه درمانی داشته باشی که توی مقدونیه شمالی معتبر باشه و هزینه‌های احتمالی درمانی تو رو پوشش بده.
• گواهی عدم سوء پیشینه: این مدرک نشون میده که تو سابقه کیفری نداری. معمولا باید از پلیس کشور خودت بگیریش.
• اثبات تمکن مالی کافی: باید نشون بدی که پول کافی برای حمایت از خودت در طول مدت اقامتت رو داری. این میتونه پرینت حساب بانکی باشه.

درخواست ویزا معمولا توی سفارت یا کنسولگری مقدونیه شمالی در کشور خودت (یا نزدیک‌ترین سفارت) ثبت میشه. این ویزا به طور کلی برای یک سال اعتبار داره و قابل تمدید هم هست.

ویزای کار کوتاه‌مدت در مقابل بلند‌مدت

اگه قراره برای یه کار کوتاه‌مدت (تا ۹۰ روز) بری مقدونیه شمالی، معمولا فقط به یه ویزای نوع C به همراه یه مجوز کار کوتاه‌مدت نیاز داری. این حالت برای مشاورها، نقش‌های پروژه‌ای یا کارهای فصلی مناسبه. اما برای ماموریت‌های طولانی‌تر، حتما باید ویزای نوع D و یه مجوز کار کامل بگیری. کارفرماها باید مدت زمان استخدام مورد نظر رو با دقت ارزیابی کنن تا مسیر درست رو انتخاب کنن.

مجوز کار در مقدونیه شمالی: بخش مهم داستان

داشتن یه مجوز کار معتبر برای شهروندان خارجی که توی مقدونیه شمالی استخدام میشن، یه ضرورت قانونیه. مسئولیت صدور این مجوزها با «وزارت کار و سیاست اجتماعی» هست.

مدارک لازم و اعتبار مجوز کار

برای درخواست مجوز کار، متقاضی‌ها باید این مدارک رو ارائه بدن:

• کپی پاسپورت و فرم درخواست تکمیل شده.
• مدارک تحصیلی یا گواهی‌های حرفه‌ای که نشون بده تو برای اون کار صلاحیت داری.
• قرارداد کاری.
• مدارک ثبت شرکت کارفرما.

مجوزهای کار معمولا برای یک سال صادر میشن، اما ممکنه با مدت زمان قرارداد کاری هماهنگ باشن. یادت باشه که تمدید مجوز باید قبل از تموم شدن اعتبارش شروع بشه.

نقش مهم کارفرما در پروسه درخواست

کارفرماها نقش اصلی رو در گرفتن مجوز کار دارن. اونها باید این کارها رو انجام بدن:

• ثابت کنن که این شغل رو نمیشه با یه نیروی محلی پر کرد. این کار معمولا از طریق یه پروسه به اسم «آزمون بازار کار» انجام میشه. یعنی شرکت باید آگهی استخدامی بده و نشون بده که هیچ فرد مناسبی از داخل کشور برای این موقعیت شغلی پیدا نشده. این کار برای اینه که اولویت استخدام با نیروهای داخلی باشه.
• مدارک پشتیبان مثل شرح شغل و توجیهات تجاری رو ارائه بدن. شرکت باید به طور واضح توضیح بده که چرا به یه نیروی خارجی با تخصص‌های تو نیاز داره و این استخدام چه کمکی به کسب و کارشون میکنه.
• مدارک رو به نمایندگی از کارمند ثبت کنن. خیلی از کارهای اداری و دوندگی‌ها برای ثبت درخواست مجوز کار رو خود شرکت انجام میده.

علاوه بر اینها، کارفرماها باید آماده باشن تا در پروسه درخواست مجوز اقامت هم بهت کمک کنن و مطمئن بشن که تحت پوشش بیمه درمانی قرار داری.

راهنمای قدم به قدم درخواست ویزا و مجوز کار

پروسه گرفتن ویزا و مجوز کار چند مرحله داره که بهتره با ترتیبشون آشنا باشی:

1. آزمون بازار کار (در صورت نیاز): کارفرما یه درخواست برای آزمون بازار کار ثبت میکنه تا نشون بده نیروی محلی مناسبی پیدا نکرده.
2. درخواست مجوز کار: کارفرما درخواست مجوز کار رو برای تو به وزارت کار و سیاست اجتماعی میفرسته.
3. درخواست ویزای نوع D: بعد از اینکه مجوز کارت تایید اولیه رو گرفت، تو باید برای ویزای نوع D در کنسولگری مقدونیه شمالی درخواست بدی.
4. ثبت آدرس و درخواست اقامت موقت: به محض ورود به مقدونیه شمالی، باید آدرست رو ثبت کنی و برای مجوز اقامت موقت درخواست بدی.
5. شروع به کار: وقتی هم ویزا و هم مجوز کارت تایید نهایی شد، میتونی کارت رو به صورت قانونی شروع کنی.

چالش‌های مسیر: از مشکلات مدارک تا زمان‌بندی

پروسه گرفتن ویزا همیشه هموار نیست و ممکنه با چالش‌هایی روبرو بشی. آشنایی با این مشکلات میتونه بهت کمک کنه تا ازشون دوری کنی.

یکی از مشکلات رایج، خطا در مدارکه. اشتباه در ترجمه مدارک، گم شدن یا ناقص بودن بعضی اسناد، یا گواهی‌های پزشکی تاریخ گذشته میتونه باعث تاخیر در تایید درخواستت بشه. مسئولان مربوطه ممکنه درخواست‌هایی که آزمون بازار کار معتبر یا مدرک کافی برای محل اقامت ندارن رو هم رد کنن.

در مورد زمان‌بندی هم باید صبور باشی. زمان پردازش درخواست‌ها متفاوته، اما گرفتن ویزای نوع D میتونه تا ۴۵ روز طول بکشه. مجوزهای کار هم معمولا بین ۱۵ تا ۳۰ روز زمان میبرن، که بستگی به پیچیدگی پرونده داره. پس بهتره کارها رو خیلی زودتر از تاریخی که میخوای کارت رو شروع کنی، استارت بزنی.

یکی دیگه از الزامات مهم، بیمه درمانیه. کارمندهای خارجی باید قبل از ورود به کشور بیمه درمانی معتبر داشته باشن. مقدونیه شمالی بیمه مسافرتی رو برای مجوز کار قبول نمیکنه. بیمه تو باید یه پوشش درمانی خصوصی محلی یا بین‌المللی باشه. بعضی از کارفرماها هم کارمندهاشون رو بعد از اینکه اقامتشون قطعی شد، در سیستم بهداشت عمومی کشور ثبت نام میکنن.

مجوز اقامت و تمدید اون: یک مرحله ضروری دیگه

علاوه بر مجوز کار، تو به یه مجوز اقامت هم نیاز داری. این دوتا مکمل همدیگه هستن.

اقامت موقت در مقابل اقامت دائم

مجوزهای اقامت موقت معمولا همراه با مجوز کار اولیه صادر میشن و برای یک سال اعتبار دارن. اما اگه بتونی به مدت پنج سال به طور مداوم و قانونی توی مقدونیه شمالی زندگی کنی و هیچ تخلف قانونی بزرگی نداشته باشی، میتونی برای اقامت دائم درخواست بدی.

برای درخواست و تمدید اقامت، باید به «وزارت کشور» مراجعه کنی. متقاضی‌ها باید ظرف پنج روز بعد از ورود به کشور، برای مجوز اقامت درخواست بدن. برای تمدید کردنش هم به مدارک به‌روز شده مثل قرارداد کاری جدید، مدرک محل سکونت و پوشش بیمه تمدید شده نیاز داری.

این نکته خیلی مهمه که حواست به وضعیت اقامتت باشه. اگه نتونی اقامت قانونیت رو حفظ کنی، مجوز کارت هم باطل میشه. کارفرماها باید تاریخ انقضای این مجوزها رو پیگیری کنن و به موقع برای تمدیدشون بهت کمک کنن تا مجوز کارت بدون وقفه باقی بمونه.

مسئولیت‌های قانونی: هم برای تو و هم برای کارفرما

وقتی توی یه کشور دیگه کار میکنی، هم تو و هم کارفرمات یه سری مسئولیت‌های قانونی دارید.

تعهدات کارفرما طبق قوانین مقدونیه

کارفرماها باید مطمئن بشن که:

• قراردادها با «قانون روابط کار» مقدونیه مطابقت دارن.
• کارمندها حقوق منصفانه و سهم بیمه تامین اجتماعی رو دریافت میکنن.
• ساعت کاری و شرایط کار با استانداردهای محلی مطابقت داره.

حمایت مالی یا «اسپانسرشیپ» از کارمندهای خارجی هم یه سری مسئولیت‌ها داره. این حمایت شامل کمک در پروسه درخواست‌ها، پوشش هزینه‌های مربوط به ویزا، و اطمینان از رعایت قوانین مالیاتی و بیمه میشه. هرگونه اشتباه یا عدم دقت در این موارد میتونه شرکت رو با حسابرسی یا تحریم‌های دولتی مواجه کنه.

اگر درخواست رد شد چه کار کنیم؟

اگه درخواست ویزا یا مجوز کارت رد بشه، جای نگرانی نیست. کارفرما یا خود متقاضی میتونن ظرف هشت روز درخواست تجدید نظر بدن. بهتره برای رسیدگی به درخواست‌های تجدید نظر از مشاوره حقوقی استفاده بشه، مخصوصا اگه دلیل رد شدن درخواست، مربوط به مدارک یا نگرانی در مورد صلاحیت فرد باشه.

نکته‌ها و منابعی برای یه درخواست موفق

برای اینکه پروسه ویزای مقدونیه شمالی رو به طور موثر طی کنی، منظم بودن کلید اصلیه. یه چک‌لیست از مدارک مورد نیاز و تاریخ انقضاشون برای خودت درست کن. کارهای مربوط به ترجمه و محضری کردن مدارک رو از همون اول انجام بده تا به دقیقه نود نیفته.

برای گرفتن به‌روزترین اطلاعات، همیشه به منابع رسمی مثل وبسایت «وزارت امور خارجه» و «وزارت کار و سیاست اجتماعی» مراجعه کن. این منابع همیشه جدیدترین قوانین و شرایط رو اعلام میکنن.

راهکار جایگزین: استفاده از شرکت‌های EOR

شاید اسم «کارفرمای ثبت شده» یا Employer of Record (EOR) به گوشت خورده باشه. این شرکت‌ها به عنوان کارفرمای قانونی از طرف یه شرکت دیگه عمل میکنن. EOR ها مسئولیت رعایت قوانین محلی، حقوق و دستمزد، مالیات و قوانین استخدامی رو به عهده میگیرن. این کار به شرکت‌ها اجازه میده تا بدون اینکه نیاز باشه یه شعبه محلی در اون کشور تاسیس کنن، استعدادها رو استخدام کنن.

شرکت‌هایی مثل Velocity Global یا Playroll به کمپانی‌ها کمک میکنن تا به راحتی وارد بازارهایی مثل مقدونیه شمالی بشن. اونها کارهایی مثل اسپانسرشیپ ویزا، گرفتن مجوز کار و مراحل استخدام محلی رو انجام میدن. این کار به طور قابل توجهی ریسک رو کاهش میده و پروسه استخدام رو سریع‌تر میکنه.

سناریوهای رایج برای استخدام در مقدونیه شمالی

وقتی یه شرکت میخواد توی مقدونیه شمالی کسی رو استخدام کنه، معمولا بسته به نوع شغل، مدت زمان و شرایط قانونی، یکی از این سه راه رو انتخاب میکنه:

سناریو ۱: اسپانسر کردن یه کارمند خارجی از طریق ویزا و مجوز کار
این رایج‌ترین راه برای شرکت‌هایی هست که میخوان یه نیروی خارجی تمام وقت رو توی مقدونیه شمالی استخدام کنن. برای این کار، کارفرما (یا یه شرکت EOR مثل Playroll) باید یه شخصیت حقوقی ثبت شده در داخل کشور داشته باشه و یه پیشنهاد شغلی مطابق با قوانین صادر کنه.

• نکات کلیدی برای کارفرما:
  • اسپانسرشیپ برای این نوع ویزا الزامیه؛ یعنی فریلنسرها یا پیمانکارها نمیتونن خودشون برای این ویزا درخواست بدن.
  • کارمند باید در محل کار تایید شده باقی بمونه، مگر اینکه اجازه جابجایی یا تغییر کارفرما رو داشته باشه.
  • زمان پردازش درخواست متغیره (تقریبا ۴ تا ۶ هفته) و به سفارت یا کنسولگری بستگی داره.
• این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای شغل‌های بلند مدت که نیاز به حضور در دفتر کار یا به صورت ترکیبی (هیبریدی) در مقدونیه شمالی دارن.

سناریو ۲: استخدام یه پیمانکار یا فریلنسر خارجی در مقدونیه شمالی
متخصص‌های مستقلی که در مقدونیه شمالی زندگی میکنن، میتونن به صورت قانونی با مشتری‌های بین‌المللی کار کنن بدون اینکه نیاز به اسپانسرشیپ کارفرما داشته باشن. اما اونها باید قوانین محلی مربوط به ثبت مالیات و گزارش‌دهی رو رعایت کنن.

• این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای فریلنسرها، مشاورها یا نقش‌های پروژه‌ای، مخصوصا اگه اون فرد از قبل در مقدونیه شمالی زندگی میکنه.

سناریو ۳: انتقال یه کارمند فعلی به مقدونیه شمالی
اگه شرکتی بخواد یکی از اعضای تیم فعلیش رو به مقدونیه شمالی منتقل کنه، باز هم باید همون پروسه ویزا و راه‌اندازی سیستم حقوق و دستمزد رو طی کنه. حتی اگه اون کارمند در جای دیگه‌ای برای شرکت کار میکنه، برای رعایت قوانین، به یه کارفرمای ثبت شده محلی (EOR) نیازه. شرکت‌های EOR مثل Playroll تمام مراحل محلی رو انجام میدن، از جمله:

• اسپانسرشیپ مجوز کار و کارهای اداری مهاجرت.
• ثبت نام در نهادهای محلی و سیستم‌های حقوق و دستمزد.
• ثبت نام در مزایای اجباری و طرح‌های قانونی.
• این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای انتقال‌های داخلی یا شرکت‌های دورکار که میخوان فعالیتشون رو گسترش بدن، یا به عنوان یه پیشنهاد برای حفظ استعدادها در قالب برنامه‌های جابجایی جهانی.

هزینه‌ها و زمان‌بندی: چقدر پول و چقدر زمان لازمه؟

هزینه‌های مربوط به مجوز کار و ویزا در مقدونیه شمالی بسته به نوع ویزا و سن متقاضی متفاوته. اینجا یه لیست از هزینه‌ها رو میبینی:

نوع ویزا	هزینه درخواست
ویزای ترانزیت (نوع B)	۶۰ یورو
ویزای اقامت کوتاه (نوع C)	۶۰ یورو
ویزای اقامت بلند (نوع D)	۷۰ یورو
کودکان (۶ تا ۱۲ سال)	۳۵ یورو

در مورد زمان هم، پردازش ویزای مقدونیه شمالی تقریبا هفت روز کاری طول میکشه. اما گرفتن وقت سفارت میتونه بین چهار تا شش هفته از تاریخ ثبت درخواست زمان ببره. برای همین بهتره درخواست‌ها رو خیلی زودتر ارسال کنی تا با تاخیرهای احتمالی مواجه نشی.

ویزای دیجیتال نومد: گزینه‌ای برای دورکارها

مقدونیه شمالی داره به طور جدی روی یه ویزای مخصوص «دیجیتال نومد» یا همون دورکارها و فریلنسرها کار میکنه تا اونها رو جذب کنه. با اینکه برنامه رسمیش هنوز اجرا نشده، دیجیتال نومدها در حال حاضر میتونن با استفاده از گزینه‌های ویزای جایگزین در این کشور زندگی کنن.

• ویزای اقامت موقت: این ویزا به خارجی‌ها اجازه میده برای اهدافی مثل کار، خوداشتغالی، تحصیل یا پیوستن به خانواده در مقدونیه شمالی بمونن. این یه گزینه مناسب برای دیجیتال نومدهاست تا زمانی که ویزای اختصاصی خودشون آماده بشه.
• مجوز کار شخصی: این مجوز برای افرادی صادر میشه که خوداشتغال هستن یا کسب و کار خودشون رو در مقدونیه شمالی دارن. این مجوز برای یک سال اعتبار داره و قابل تمدیده. متقاضی‌ها باید مجوز تجاری داشته باشن و در «ثبت تجارت مرکزی» ثبت نام کرده باشن.
• ویزای تجاری: این ویزا برای فعالیت‌های تجاری کوتاه مدت مثل جلسات یا دوره‌های آموزشی طراحی شده و اجازه کار درآمدزا رو نمیده، اما میتونه برای دیجیتال نومدهایی که قصد اقامت کوتاه دارن مناسب باشه.

شرایط کلی برای گزینه‌های ویزای دیجیتال نومد معمولا اینهاست:

• پاسپورت معتبر با حداقل سه ماه اعتبار بیشتر از مدت اقامت مورد نظر.
• مدرک محل اقامت در مقدونیه شمالی.
• اثبات تمکن مالی برای حمایت از خود در طول اقامت (مثلا صورتحساب بانکی).
• پوشش بیمه درمانی معتبر در مقدونیه شمالی.
• گواهی عدم سوء پیشینه از کشور محل اقامت.

اقامت دائم: مسیری برای ماندن طولانی مدت

شهروندان خارجی که به طور قانونی برای یک دوره مداوم، که معمولا پنج ساله، در مقدونیه شمالی زندگی و کار کرده باشن، ممکنه واجد شرایط درخواست برای اقامت دائم بشن. تداوم اقامت یه فاکتور کلیدیه، هرچند غیبت‌های مشخصی در چارچوب محدودیت‌ها مجازه.

شرایط واجد شرایط بودن برای اقامت دائم:

• اقامت قانونی در مقدونیه شمالی برای یک دوره مداوم مشخص (معمولا ۵ سال).
• داشتن مجوزهای اقامت موقت معتبر در طول دوره مورد نیاز.
• اثبات تمکن مالی پایدار و کافی برای حمایت از خود و وابستگان.
• مدرک محل اقامت.
• ممکنه دانش زبان و فرهنگ مقدونی هم در نظر گرفته بشه.
• نداشتن سابقه کیفری.

درخواست برای اقامت دائم به وزارت کشور ارائه میشه و شامل ارائه مدارک مفصلیه که اقامت مداوم، ثبات مالی و سایر معیارهای مورد نیاز رو اثبات میکنه.

ویزای همراه: آیا میتونی خانواده‌ات رو با خودت ببری؟

شهروندان خارجی که مجوز اقامت موقت برای کار در مقدونیه شمالی دارن، به طور کلی اجازه دارن اعضای خانواده درجه یک خودشون رو برای زندگی با خودشون بیارن. اعضای خانواده درجه یک معمولا شامل همسر و فرزندان زیر سن قانونی میشن.

شرایط واجد شرایط بودن برای ویزا یا مجوز همراه:

• فرد اصلی باید مجوز اقامت موقت معتبر برای کار داشته باشه.
• اثبات رابطه خانوادگی (سند ازدواج، شناسنامه فرزندان).
• اثبات اینکه فرد اصلی تمکن مالی کافی و محل اقامت مناسب برای حمایت از وابستگانش رو داره.
• وابستگان باید شرایط عمومی ورود (پاسپورت معتبر، نداشتن سابقه کیفری و غیره) رو داشته باشن.

وابستگان معمولا برای یه مجوز اقامت موقت بر اساس «پیوستن به خانواده» درخواست میدن. این درخواست به وزارت کشور ارائه میشه و مدت اعتبار مجوز اقامت اونها معمولا به اعتبار مجوز فرد اصلی بستگی داره.

قوانین کار در کشورهای همسایه: نگاهی به کرواسی به عنوان یک نمونه

برای اینکه دید بهتری نسبت به قوانین کار در این منطقه از اروپا پیدا کنی، بد نیست نگاهی به تغییرات اخیر در کرواسی بندازیم. کرواسی هم مثل مقدونیه شمالی در حال تغییر قوانین کار خودشه چون تعداد کارگران خارجی در این کشور در حال افزایشه. در سال ۲۰۲۴، مقامات کرواسی ۲۸۶ هزار درخواست برای مجوز اقامت و کار دریافت کردن که ۲۲ درصد بیشتر از سال قبل بوده. برای مدیریت این رشد، دولت در حال به روز رسانی قوانین استخدامه تا استخدام خارجی‌ها رو تنظیم کنه و به استانداردهای اروپایی برسه.

تغییرات قانونی بزرگ در کرواسی شامل موارد زیره:

• دستمزد برابر: کارفرماها باید به کارگران خارجی به اندازه کارمندان کروات در مشاغل مشابه حقوق بدن.
• مجوزهای کار طولانی‌تر: مجوزهای اقامت و کار تا سه سال به جای یک سال معتبر خواهند بود.
• ضمانت‌های مالی کارفرما: کارفرماها باید در صورتی که پس از گرفتن مجوز کار، استخدام رو لغو کنن، تضمین مالی ارائه بدن.
• استانداردهای مسکن: قوانین جدید شرایط روشنی رو برای محل اقامت کارگران تعیین میکنن.
• صلاحیت کارفرما: شرکت‌ها باید حداقل یک شهروند کروات رو برای یک سال استخدام کرده باشن، تمام بدهی‌های عمومی رو پرداخت کرده باشن و حداقل گردش مالی مشخصی داشته باشن.

این تغییرات نشون میده که کشورهای منطقه دارن به سمت حمایت بیشتر از حقوق کارگران خارجی و در عین حال، سخت‌گیرانه‌تر کردن شرایط برای کارفرماها حرکت میکنن. این روند میتونه در آینده روی قوانین مقدونیه شمالی هم تاثیر بذاره.

قوانین اتحادیه اروپا و مقدونیه شمالی

مقدونیه شمالی هنوز عضو کامل اتحادیه اروپا نیست، اما در مسیر پیوستن به اون قرار داره و قوانینش رو با قوانین اتحادیه اروپا هماهنگ میکنه. جالبه بدونی که شهروندان اتحادیه اروپا معمولا برای کار در هر کشوری از اتحادیه به مجوز کار نیاز ندارن. اما این قانون برای شهروندان کشورهای غیر عضو مثل ما فرق میکنه.

کشورهایی مثل آلبانی، مونته‌نگرو و خود مقدونیه شمالی قراردادهایی با اتحادیه اروپا دارن که به شهروندانشون اجازه میده از شرایط کاری مشابه با شهروندان کشور میزبان در اتحادیه اروپا برخوردار بشن. این نشون میده که مقدونیه شمالی در حال نزدیک شدن به استانداردهای اروپاییه.

همچنین، اتحادیه اروپا کارتی به اسم «کارت آبی اتحادیه اروپا» (EU Blue Card) برای کارگران بسیار ماهر داره. آلمان به عنوان یه نمونه، قوانین کارت آبی خودش رو گسترش داده:

• آستانه‌های حقوقی رو پایین آورده تا افراد بیشتری واجد شرایط بشن.
• لیست مشاغل مورد نیاز رو گسترش داده تا شامل مدیران، دامپزشکان، دندانپزشکان و معلمان هم بشه.
• به متخصصان آی‌تی بدون مدرک دانشگاهی اما با سابقه کار مرتبط هم اجازه میده کارت آبی بگیرن.

این روندها در اتحادیه اروپا مهمه چون مقدونیه شمالی هم به احتمال زیاد در آینده سیاست‌های مشابهی رو برای جذب نیروهای ماهر در پیش خواهد گرفت.

نکته پایانی در مورد اسناد مسافرتی

یه نکته مهم که باید بدونی اینه که اسم رسمی کشور در سال ۲۰۱۹ به «جمهوری مقدونیه شمالی» تغییر کرد. از ۱۲ فوریه ۲۰۲۴، اسناد مسافرتی که حاوی نام قدیمی کشور یعنی «جمهوری یوگسلاوی سابق مقدونیه» هستن، دیگه معتبر نیستن. اگه کارمندی تحت تاثیر این تغییر قرار بگیره، باید قبل از این تاریخ اسناد مسافرتی جدیدی بگیره. این موضوع شاید برای تو که از ایران اقدام میکنی مستقیما کاربرد نداشته باشه، اما نشون میده که چقدر مهمه که همیشه از آخرین تغییرات قانونی و رسمی در کشور مقصدت مطلع باشی.