مجوز کار در هلند: راهنمای جامع برای اتباع خارجی

---

بخش ۱: اصلا قضیه ویزا و مجوز کار هلند چیه؟

اگه قصد داری به هلند بری و اونجا کار کنی، باید بدونی که این کشور مثل هر جای دیگه‌ای، یه سری قوانین سفت و سخت برای مهاجرت و کار داره. سر درآوردن از این قوانین، مخصوصا برای کارفرماهایی که میخوان نیروی خارجی استخدام کنن، میتونه یکم گیج‌کننده باشه.

چرا رعایت قوانین مهاجرت اینقدر مهمه؟

هر کشوری قوانین خاص خودش رو برای استخدام داره. مثلا بعضی کشورها هم مجوز اقامت میخوان هم ویزای کار. تو بعضی کشورهای دیگه هم کار کردن با ویزای توریستی غیرقانونیه. کارفرماها باید تمام این جزئیات رو بدونن و رعایت کنن.

شرکت‌ها از نظر قانونی مسئولن که قبل از استخدام یه فرد غیرهلندی، مجوز کار مناسب رو براش بگیرن. اگه یه کارفرما به قوانین مهاجرتی هلند عمل نکنه یا نتونه ویزا و مجوز کار درست رو برای کارمندش بگیره، ممکنه با جریمه‌های سنگین، مجازات‌های قانونی یا حتی خدشه‌دار شدن اعتبارش روبرو بشه. حتی در مواردی ممکنه به زندان هم ختم بشه. با زیاد شدن کار از راه دور و سبک زندگی «دیجیتال نومد» (افرادی که آنلاین کار میکنن و دائم در سفر هستن)، دولت‌ها قوانین کار رو سخت‌گیرانه‌تر کردن و با افرادی که مدارک لازم برای کار قانونی رو ندارن، برخورد میکنن.

چه کسایی به مجوز کار نیاز دارن و چه کسایی ندارن؟

اینجا قضیه یکم فرق میکنه و بستگی به ملیتت داره:

• اونایی که نیاز ندارن: شهروندای خود هلند، شهروندای کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU)، منطقه اقتصادی اروپا (EEA) که شامل ایسلند، لیختن‌اشتاین و نروژ میشه، و همچنین شهروندای سوئیس، برای کار کردن تو هلند آزاد هستن و به هیچ مجوز کاری نیاز ندارن. تنها چیزی که لازم دارن یه پاسپورت یا مدرک شناسایی معتبره.
• اونایی که نیاز دارن: تمام ملیت‌های دیگه (یعنی هر کسی خارج از این کشورهایی که گفتیم) برای اینکه بتونن تو هلند کار کنن، حتما باید مجوز کار داشته باشن. شرکت شما موظفه که مراحل بررسی مهاجرتی رو انجام بده تا مطمئن بشه اعضای تیمش اجازه کار قانونی تو هلند رو دارن.

بعضی دسته‌های خاص از افراد غیراروپایی هم هستن که به خاطر شرایط ویژه‌شون از گرفتن مجوز کار معافن، اما همچنان به مجوز اقامت یا ویزا نیاز دارن. این دسته‌ها شامل این موارد میشن:

• افرادی که مجوز اقامت‌شون یه نوشته با عنوان «arbeid is vrij toegestaan» داره که یعنی «کار کردن آزاده». مثلا پناهنده‌هایی که مجوز اقامت پناهندگی دارن.
• افراد خوداشتغالی که مجوز اقامت «خوداشتغالی» دارن.
• افرادی که مجوز اقامت استارتاپی دارن.
• مهاجرای خیلی ماهر که برای کمک به اقتصاد دانش‌بنیان هلند میان.
• کارمندایی که خارج از هلند زندگی میکنن و برای کارهای کوتاه مدت مثل شرکت تو مذاکرات کاری یا تعمیر تجهیزاتی که شرکت‌شون فروخته به هلند میان.

بخش ۲: انواع اصلی مجوزهای کار در هلند

همونطور که گفتیم، اگه شهروند هلند، اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا یا سوئیس نیستی، برای کار کردن باید مجوز بگیری. به طور کلی دو نوع مجوز کار اصلی تو هلند وجود داره که کارفرما باید برای نیروی کارش درخواست بده.

مجوز استخدام (Tewerkstellingsvergunning یا TWV)

این مجوز برای شرایط خاصی لازمه:

• وقتی نیروی کار از خارج از اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا یا سوئیس میاد.
• وقتی اون فرد مجوز اقامتی که حق کار نامحدود بهش بده رو نداره.
• وقتی قراره کار برای سه ماه یا کمتر باشه.

این مجوز توسط یه سازمانی به اسم «آژانس بیمه کارمندان» (UWV) صادر میشه. اگه کار بیشتر از سه ماه طول بکشه، ممکنه به مجوز دیگه‌ای به اسم GVVA نیاز باشه.

مجوز ترکیبی اقامت و کار (Gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid یا GVVA)

این مجوز که بهش «مجوز واحد» هم میگن، هم اجازه اقامت رو میده هم اجازه کار. برای این افراد لازمه:

• وقتی نیروی کار از خارج از اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا یا سوئیس میاد.
• وقه میخواد تو هلند کار کنه.
• وقتی از طریق یه مجوز اقامت دیگه، حق کار نداره.
• وقتی قراره کار بیشتر از سه ماه طول بکشه.

درخواست این مجوز به «خدمات مهاجرت و تابعیت هلند» (IND) داده میشه و خود کارمند هم میتونه براش اقدام کنه. ولی معمولا کارفرما این کار رو انجام میده.

چه کسانی نمیتونن GVVA بگیرن؟
یه سری افراد هستن که معمولا نمیتونن برای این مجوز ترکیبی اقدام کنن:

• دانشجوهایی که میخوان کار کنن.
• پناه‌جوها.
• کارگرای فصلی.
• کارمندایی که داخل یه شرکت چندملیتی منتقل میشن.
• کارمندایی که برای حداکثر سه ماه میان.
• اتباع کرواسی.

این دسته‌ها باید از طریق دیگه‌ای مثل همون مجوز TWV که کارفرما درخواست میده، برای کار اقدام کنن.

طرح مهاجران با مهارت بالا (Highly Skilled Migrant scheme یا HSM)

این یه طرح خیلی محبوبه که برای جذب نیروهای متخصص بین‌المللی به هلند طراحی شده. اگه یه شرکت به عنوان «اسپانسر شناخته شده» توسط IND ثبت شده باشه، میتونه از این طریق خیلی سریع‌تر و راحت‌تر نیروی کار ماهر استخدام کنه و نیازی به اثبات جستجو در بازار کار نداره.

• شرایط اصلی: مهم‌ترین شرط این طرح، رسیدن به یه آستانه حقوقی مشخصه که هر سال تغییر میکنه. این حقوق باید مستقیما به حساب بانکی کارمند واریز بشه.
• آستانه‌های حقوق در سال ۲۰۲۴:
  • برای افراد ۳۰ سال و بالاتر: حقوق ناخالص ماهانه ۵،۳۳۱ یورو (بدون احتساب پول تعطیلات).
  • برای افراد زیر ۳۰ سال: حقوق ناخالص ماهانه ۳،۹۰۹ یورو.
  • برای فارغ‌التحصیلایی که تو «سال جهت‌یابی» هستن: حقوق ناخالص ماهانه ۲،۸۰۱ یورو.

این مجوز میتونه تا ۵ سال اعتبار داشته باشه و قابل تمدیده.

کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card)

اینم یه نوع مجوز کاره که برای جذب افراد خیلی تحصیل‌کرده و ماهر از خارج از اتحادیه اروپا طراحی شده. کارت آبی به دارنده این حق رو میده که تو هر کدوم از کشورهای عضو اتحادیه اروپا (که تو این طرح شرکت دارن) تا چهار سال زندگی و کار کنه.

• شرایط اصلی:
  • باید مدرک تحصیلی از یه دوره حداقل سه ساله دانشگاهی داشته باشی.
  • باید یه آستانه حقوقی مشخص رو برآورده کنی (که برای سال ۲۰۲۴، مبلغ ۴،۲۶۵ یورو در ماه تعیین شده).
  • قرارداد کاریت باید حداقل برای ۶ ماه یا بیشتر باشه.

این کارت هم مزیت جابجایی راحت‌تر بین کشورهای اتحادیه اروپا رو داره.

مجوز سال جهت‌یابی (Orientation Year Permit یا OYP)

این مجوز یه فرصت عالی برای فارغ‌التحصیلای دانشگاه‌های هلند یا دانشگاه‌های معتبر خارجیه. بهشون اجازه میده به مدت یک سال تو هلند زندگی کنن و دنبال کار بگردن، حتی بدون اینکه از قبل پیشنهاد شغلی داشته باشن. این کار برای اینه که هلند بتونه استعدادهای بین‌المللی رو بعد از فارغ‌التحصیلی حفظ کنه. هزینه درخواست این مجوز در حال حاضر ۲۱۰ یورو هست و زمان پردازشش بین ۲ تا ۴ هفته‌ است.

ویزای تحقیقات علمی (Scientific Research Visa یا RU)

این ویزا برای محققاییه که تحت دستورالعمل اتحادیه اروپا برای تحقیقات علمی کار میکنن. متقاضی باید یه «قرارداد میزبانی» با یه موسسه تحقیقاتی معتبر تو هلند داشته باشه. این ویزا همکاری و جابجایی بین پروژه‌های تحقیقاتی اتحادیه اروپا رو راحت‌تر میکنه. هزینه این ویزا هم ۲۱۰ یورو و زمان پردازشش حدود ۲ تا ۴ هفته‌ است.

مجوز انتقال داخل شرکتی (Intra-Corporate Transferee یا ICT)

این مجوز برای کارمندای شرکت‌های چندملیتیه که از یه شعبه خارج از اتحادیه اروپا به شعبه هلند منتقل میشن. این مجوز برای مدیرها و متخصص‌ها تا ۳ سال و برای کارآموزها تا ۱ سال اعتبار داره.

بخش ۳: شرایط لازم برای گرفتن ویزای کار

برای اینکه بتونی با موفقیت ویزای کار هلند رو بگیری، هم تو به عنوان کارمند و هم کارفرمات باید یه سری شرایط رو داشته باشین.

شرایط کلی برای کارمند

• تحصیلات و تجربه: باید سطح مناسبی از تحصیلات یا تجربه حرفه‌ای مرتبط با شغلت داشته باشی. برای بعضی ویزاها مثل ویزای مهارت بالا، مدارک تحصیلی عالی و تخصص خیلی مهمه.
• توانایی مالی: باید نشون بدی که میتونی از نظر مالی و پیدا کردن محل اقامت، خودت رو در طول زندگی و کار تو هلند حمایت کنی.
• نداشتن سوء‌پیشینه: باید مدارکی مثل گواهی عدم سوء‌پیشینه ارائه بدی تا نشون بدی سابقه کیفری پاکی داری.
• آزمایش سل: در خیلی از موارد، باید آزمایش سل بدی تا مطمئن بشن مشکلی از این بابت نداری.
• پاسپورت معتبر: باید یه پاسپورت یا سند مسافرتی معتبر داشته باشی.

مسئولیت‌های مهم کارفرما

کارفرما هم نقش خیلی مهمی تو این پروسه داره و باید شرایط زیر رو رعایت کنه:

• اولویت با نیروی کار داخلی (آزمون بازار کار): این یکی از مهم‌ترین شرط‌هاست. کارفرما باید ثابت کنه که هیچ گزینه مناسبی بین شهروندای هلندی یا شهروندای اتحادیه اروپا/منطقه اقتصادی اروپا/سوئیس برای پر کردن اون موقعیت شغلی پیدا نکرده.
• تلاش برای استخدام محلی: کارفرما باید نشون بده که تلاش زیادی برای پیدا کردن نیرو از داخل کرده. مثلا باید آگهی شغلی رو برای حداقل پنج هفته باز گذاشته باشه (برای شغل‌هایی که پر کردن‌شون سخته این مدت حداقل سه ماهه) و از آژانس‌های کاریابی استفاده کرده باشه.
• رعایت قوانین کار هلند: کارفرما باید به تمام قوانین کار هلند پایبند باشه. این شامل پرداخت حداقل دستمزد و فراهم کردن شرایط کاری مناسب میشه.
• عدم مغایرت با منافع ملی: موقعیت شغلی مورد نظر نباید با منافع اقتصادی یا اجتماعی هلند در تضاد باشه. اگه شغلی به منافع کشور آسیب بزنه، ممکنه تایید نشه.
• اسپانسر شناخته شده بودن: برای استخدام مهاجرای با مهارت بالا (HSM)، کارفرما باید به عنوان «اسپانسر شناخته شده» توسط خدمات مهاجرت و تابعیت هلند (IND) ثبت بشه. این یعنی شرکت از نظر مالی پایداره و سابقه خوبی داره.

بخش ۴: مراحل درخواست ویزا چجوریه؟

پروسه درخواست ویزای کار هلند میتونه یکم پیچیده باشه و مراحل مختلفی داره که باید با دقت دنبال بشن.

روند کلی درخواست

1. پیدا کردن پیشنهاد شغلی: اولین قدم اینه که یه پیشنهاد شغلی معتبر از یه کارفرمای هلندی داشته باشی.
2. انتخاب نوع ویزای مناسب: کارفرما باید بر اساس نوع شغل، مدت قرارداد و شرایط تو، نوع ویزای درست رو انتخاب کنه (مثلا GVVA، HSM و غیره).
3. آماده کردن مدارک: تو و کارفرمات باید تمام مدارک لازم رو جمع‌آوری کنین. این مدارک معمولا شامل موارد زیر میشن:
   • پاسپورت معتبر.
   • قرارداد کاری امضا شده.
   • مدارک تحصیلی و سابقه کار (که باید به زبان هلندی، انگلیسی، فرانسوی یا آلمانی ترجمه و رسمی شده باشن).
   • گواهی عدم سوء‌پیشینه.
   • اثبات داشتن بیمه درمانی.
   • فرم‌های درخواست تکمیل شده.
4. ارسال درخواست توسط کارفرما: در بیشتر موارد، کارفرما درخواست رو به نمایندگی از تو به IND یا UWV ارسال میکنه. برای ویزاهای طولانی مدت، این درخواست معمولا برای مجوز ترکیبی (GVVA) هست.
5. پرداخت هزینه‌ها: باید هزینه درخواست ویزا رو پرداخت کنی. این هزینه‌ها بسته به نوع ویزا متفاوتن.
6. انتظار برای تصمیم‌گیری: IND درخواست رو بررسی میکنه. این مرحله میتونه از چند هفته تا ۹۰ روز (یا حتی بیشتر) طول بکشه. IND در این مرحله از UWV هم در مورد جنبه‌های بازار کار استعلام میگیره.
7. دریافت تصمیم: وقتی درخواستت تایید شد، IND به کارفرما خبر میده. بعدش تو میتونی برای گرفتن ویزا یا مجوزت اقدام کنی.
8. گرفتن ویزای ورود (MVV): اگه به ویزای ورود به هلند (MVV) نیاز داشته باشی، باید بعد از تایید درخواست، به سفارت یا کنسولگری هلند تو کشور خودت مراجعه کنی تا این ویزا رو تو پاسپورتت بزنن و اطلاعات بیومتریک (اثر انگشت) بدی.
9. ثبت‌نام بعد از ورود: به محض رسیدن به هلند، باید تو شهرداری محل زندگیت ثبت‌نام کنی و شماره خدمات شهروندی (BSN) بگیری. این شماره برای همه کارهای اداری، بانکی و درمانی لازمه.

هزینه‌ها و زمان پردازش

هزینه‌ها و زمان پردازش بسته به نوع ویزا خیلی متغیرن. اینجا یه دید کلی بر اساس اطلاعات موجود ارائه میشه:

نوع مجوز / ویزا	هدف	هزینه درخواست (یورو)	زمان تقریبی پردازش
مجوز استخدام (TWV)	کار کوتاه‌مدت (کمتر از ۹۰ روز)	۳۸۰	تا ۵ هفته
مجوز ترکیبی (GVVA)	کار بلندمدت (بیشتر از ۹۰ روز)	۲۹۰ تا ۳۵۰	تا ۹۰ روز
مهاجر با مهارت بالا (HSM)	جذب نیروهای متخصص	۳۵۰ تا ۳۸۰	۲ تا ۴ هفته (برای اسپانسرهای شناخته شده)
کارت آبی اتحادیه اروپا	نیروهای خیلی تحصیل‌کرده	۳۸۰ تا ۴۰۵	تا ۹۰ روز
سال جهت‌یابی (OYP)	فارغ‌التحصیلان جویای کار	۲۱۰ تا ۲۲۸	۲ تا ۴ هفته
تحقیقات علمی (RU)	محققان	۲۱۰	۲ تا ۴ هفته
کار فصلی	کار در کشاورزی	۲۲۸	تا ۹۰ روز

*توجه: این هزینه‌ها و زمان‌ها ممکنه تغییر کنن و همیشه بهتره آخرین اطلاعات رو از وب‌سایت رسمی IND چک کنی.*

نقش کارفرما به عنوان اسپانسر (Sponsor)

همونطور که اشاره شد، برای بعضی ویزاها مثل ویزای مهارت بالا (HSM)، کارفرما باید به عنوان «اسپانسر شناخته شده» (Recognized Sponsor) توسط IND تایید بشه. این یه امتیاز بزرگه چون پروسه درخواست ویزا رو خیلی سریع‌تر میکنه (گاهی اوقات از ۹۰ روز به ۲ هفته کاهش پیدا میکنه).

برای اینکه یه شرکت اسپانسر شناخته شده بشه، باید:

• تو اتاق بازرگانی هلند (KVK) ثبت شده باشه.
• از نظر مالی وضعیت پایداری داشته باشه.
• سابقه خوبی در رعایت قوانین مهاجرتی داشته باشه.
• هزینه درخواست برای اسپانسر شدن رو پرداخت کنه که برای شرکت‌های بزرگ ۴،۵۶۰ یورو و برای کسب‌وکارهای کوچک (کمتر از ۵۰ کارمند) ۲،۲۷۹ یورو هست.

بخش ۵: موارد و سناریوهای خاص

بعضی شرایط و ویزاها هستن که دونستن‌شون میتونه مفید باشه.

ویزای شنگن و تفاوتش با ویزای کار

ویزای شنگن یه ویزای کوتاه‌مدته که بهت اجازه میده تا ۹۰ روز در یک دوره ۱۸۰ روزه تو منطقه شنگن (که هلند هم جزوشه) سفر کنی. این ویزا اصلا برای کار یا اقامت طولانی مدت نیست و بیشتر برای گردشگری، دیدارهای کاری کوتاه یا ملاقات با خانواده استفاده میشه. برای کار کردن قانونی حتما باید مجوز کار و برای اقامت بیشتر از سه ماه، مجوز اقامت بگیری.

ویزای اقامت طولانی (MVV) چیه و کیا بهش نیاز دارن؟

MVV یا «مجوز اقامت موقت»، یه نوع ویزای ورود (نوع D) برای اقامت‌های بیشتر از ۹۰ روزه. این ویزا بهت اجازه میده وارد هلند بشی و منتظر بمونی تا درخواست مجوز اقامتت تایید بشه. در واقع، برای خیلی از ملیت‌ها، درخواست MVV و مجوز اقامت به صورت همزمان انجام میشه.

• کیا به MVV نیاز دارن؟ به طور کلی، اگه شهروند اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا، یا سوئیس نباشی، برای اقامت طولانی مدت به MVV نیاز داری.
• کیا از MVV معاف هستن؟ شهروندای بعضی کشورها مثل استرالیا، کانادا، ژاپن، موناکو، نیوزلند، واتیکان، ایالات متحده و کره جنوبی برای ورود به هلند و درخواست مجوز اقامت، نیازی به MVV ندارن. اونها میتونن با ویزای توریستی وارد بشن و ظرف ۹۰ روز درخواست مجوز اقامت بدن.

وضعیت پناهنده‌ها و پناه‌جویان

پناهنده‌ها و پناه‌جوها هم تحت شرایط خاصی میتونن تو هلند کار کنن.

• اگه درخواست پناهندگی یه فرد بیشتر از شش ماه در حال بررسی باشه، کارفرما میتونه براش مجوز کار (TWV) درخواست بده.
• پناهنده‌های اوکراینی که تحت «دستورالعمل حمایت موقت» قرار دارن، برای کار کردن به مجوز نیاز ندارن، فقط باید برچسب پاسپورت یا کارت نوع O رو برای اثبات وضعیت اقامتشون داشته باشن.

فریلنسرها و دورکارها (Digital Nomads / Self-Employed)

هلند ویزای مشخصی به اسم «دیجیتال نومد» نداره. اما اگه به صورت خوداشتغال یا فریلنسر کار میکنی، میتونی برای «مجوز اقامت برای افراد خوداشتغال» درخواست بدی.

این پروسه یکم سخت‌گیرانه‌تره. باید با یه بیزنس پلن قوی نشون بدی که کسب‌وکارت برای اقتصاد هلند «منافع اساسی» داره و نوآورانه است. یه سیستم امتیازبندی وجود داره که تجربه شخصی، کیفیت بیزنس پلن و ارزش افزوده‌ای که برای هلند ایجاد میکنی رو ارزیابی میکنه. اگه بخوای یه استارتاپ راه بندازی، نوع مجوز اقامتت با کسی که از قبل خوداشتغال بوده، فرق میکنه.

استفاده از یک «کارفرمای رسمی» یا EOR چیه و چه کمکی میکنه؟

فرض کن یه شرکت خارجی میخواد تو رو استخدام کنه ولی تو هلند دفتر یا شخصیت حقوقی نداره. راه‌اندازی یه شرکت جدید تو یه کشور دیگه میتونه خیلی پرهزینه و زمان‌بر باشه.

اینجاست که یه «کارفرمای رسمی» (Employer of Record یا EOR) وارد میشه. EOR یه شرکت ثالثه که تو هلند مستقره و به صورت قانونی تو رو برای اون شرکت خارجی استخدام میکنه. در واقع، EOR کارفرمای قانونی تو روی کاغذ میشه، در حالی که تو کارهای روزمره‌ات رو برای همون شرکت اصلی انجام میدی.

یه EOR چه کارهایی انجام میده؟

• استخدام و آنبوردینگ قانونی.
• پرداخت حقوق، مالیات و مزایا مطابق با قوانین هلند.
• انجام تمام کارهای مربوط به مهاجرت، ویزا و مجوز کار.
• اطمینان از رعایت کامل قوانین کار محلی.

استفاده از EOR ریسک‌های مربوط به «ایجاد شعبه دائمی» و مشکلات قانونی رو برای شرکت خارجی از بین میبره و پروسه استخدام بین‌المللی رو خیلی ساده‌تر میکنه.

بخش ۶: بعد از رسیدن به هلند

وقتی مجوزت رو گرفتی و وارد هلند شدی، هنوز چندتا کار مهم مونده که باید انجام بدی.

تمدید مجوز کار

اعتبار مجوزهای کار معمولا به مدت قرارداد کاریت بستگی داره و میتونه از ۱ تا ۵ سال باشه. کارفرما مسئولیت داره که پروسه تمدید رو شروع کنه. این کار باید حداقل سه ماه قبل از تموم شدن اعتبار مجوز فعلیت انجام بشه تا بین کار کردنت وقفه‌ای نیفته. برای تمدید، باید مدارک به‌روز شده مثل قرارداد کاری جدید و اثبات رعایت شرایط ویزا رو به IND ارائه بدی.

عوض کردن کارفرما

اگه تصمیم بگیری کارفرمات رو عوض کنی، باید بدونی که مجوز کارت معمولا به کارفرمای فعلیت مرتبطه. وقتی از اون شرکت میای بیرون، کارفرمای قبلیت موظفه که این موضوع رو به IND اطلاع بده. بعد از اون، تو معمولا تا سه ماه فرصت داری که یه شغل جدید به عنوان مهاجر ماهر پیدا کنی. کارفرمای جدیدت باید برای تو یه مجوز کار جدید درخواست بده.

دریافت وضعیت «کار آزاد» بعد از ۵ سال

اگه به مدت ۵ سال متوالی با مجوز کار در هلند کار کرده باشی، دیگه برای کار کردن به مجوز کار (TWV) نیاز نداری. میتونی درخواست بدی که روی کارت اقامتت عبارت «arbeid vrij toegestaan» (کار آزاد است) ثبت بشه. این بهت اجازه میده برای هر کارفرمایی بدون نیاز به مجوز کار کنی.