شاید تا حالا نمیدونستی، اما آرشیو صوتی مکالمات کنترل ترافیک هوایی به صورت عمومی و تقریبا زنده در دسترسه. میشه به مکالمه برج مراقبت با هواپیماها برای اجازه پرواز یا فرود گوش داد. میشه شنید که برج مراقبت به خلبان پرواز درباره دلیل تاخیرش چی میگه. حتی میشه صدای ترکیدن لاستیک، ترک خوردن شیشه کابین، از کار افتادن موتور و برخورد هواپیما با یه گله پرنده رو هم شنید. یکی از این فایلها که به صورت اتفاقی انتخاب شده بود و توی عنوانش عبارت «برخورد در هوا» رو داشت، صدای خلبانی رو پخش میکرد که با خونسردی عجیبی میگفت: «من درگیر یک سانحه شدم، چرخ سمت چپم رو از دست دادم».
بهترین راه برای پیدا کردن این جور فایلها، سایت LiveATC.net هست. همونطور که از اسمش پیداست، این سایت به شما اجازه میده به صورت زنده به صدای کنترل ترافیک هوایی از سراسر دنیا گوش بدین. این کار رو میشه روی کامپیوتر انجام داد (که ممکنه اولش نیاز به نصب فلش داشته باشه). اما راه ساده‌تر، استفاده از اپلیکیشن این سرویس برای آیفون یا اندرویده. قیمت این اپلیکیشن ۳.۹۹ دلاره که شاید برای یه اپ مسافرتی زیاد به نظر برسه. اما جادوی فرودگاهها اینه که این جور تردیدها رو از بین میبره، چون فرودگاهها مکانهای بی قانونی هستن که مردم ساعت ۷:۳۰ صبح برای پیتزای دومینوز صف میکشن و بعدش روی زمین خوابشون میبره.
وقتی توی پرواز بعدی نشستی و داری به این فکر میکنی که چرا تاخیر داره و چند تا تولد دیگه باید بگذره تا این تاخیر تموم بشه، دیگه به خرج کردن ۳.۹۹ دلار برای این اپ فکر نمیکنی.
داستان LiveATC.net از کجا شروع شد؟
دیو پاسکو، بنیانگذار LiveATC.net، این سایت رو اول به عنوان یه جای کوچیک توی اینترنت راه انداخت تا مکالمات ترافیک هوایی زنده از فرودگاه لوگان بوستون رو به اشتراک بذاره. از اون موقع، این سایت خیلی سریع رشد کرد و به یه منبع محبوب برای کسانی تبدیل شد که از گوش دادن و صحبت کردن درباره کنترل ترافیک هوایی (ATC) لذت میبرن. کاربرهای این سایت از علاقه‌مندان به هوانوردی، دانشجویان خلبانی، دانشجویان کنترل ترافیک هوایی، علاقه‌مندان به شبیه ساز پرواز، اپراتورهای FBO (اپراتورهای پایگاه ثابت)، اپراتورهای خطوط هوایی و تقریبا هر کسی که به ارتباطات هوانوردی علاقه داره، تشکیل میشن. حتی مسافرهای پراسترس هم ازش استفاده میکنن تا یه نگاهی به دنیایی بندازن که معمولا تجربه‌اش نمیکنن (مگر اینکه با یونایتد ایرلاینز پرواز کنن و به کانال ۹ گوش بدن).
LiveATC.net که با حمایت شنونده‌ها و تبلیغات کار میکنه، به سرعت در حال رشده و هدفش اینه که ترافیک رادیویی ATC زنده رو از هر گوشه دنیا فراهم کنه. این سایت همیشه دنبال داوطلبهایی برای اضافه کردن ایستگاههای جدیده. LiveATC.Net اولین سایتی بود که همزمان انتقال صوتی زنده و ضبط شده ATC رو با قابلیت بازیابی فوری آرشیو ارائه داد.
چند نکته قبل از شروع
قبل از شروع باید اینو در نظر داشت که گوش دادن به صدای کنترل ترافیک هوایی یه کم سردردآوره، مثل فیلم دیدن «کلاورفیلد» که دوربینش مدام تکون میخوره. صداها پر از نویز و استاتیک هستن. دیو پاسکو، مالک و بنیانگذار LiveATC که خودش هم یه خلبان شخصیه، تایید میکنه که عادت کردن به این صداها برای بیشتر مردم زمان میبره. اون میگه: «خیلی سریع و پشت سر همه. وقتی من سالها پیش شروع به گوش دادن کردم، فهمیدن اینکه چی میگن خیلی سخت بود. پس زمان میبره، اما قطعا میتونین یاد بگیرین».
اول فرودگاه خودت رو پیدا کن
اولین کاری که احتمالا وقتی روی صندلی هواپیما نشستی میخوای انجام بدی اینه که جستجو رو بر اساس فرودگاه محدود کنی. برای این کار باید کد سه یا چهار حرفی فرودگاه رو پیدا کنی. این کد اون کدی نیست که روی کارت پروازت نوشته شده، مثلا LAX برای لس آنجلس؛ اون کد یاتا (IATA) هست که متعلق به انجمن بین‌المللی حمل و نقل هواییه. این کد همچنین یه مخفف رایج مثل DIA برای دنور هم نیست.
اینجا شما دنبال کد ایکائو (ICAO) هستین که متعلق به سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی، یکی از آژانسهای تخصصی سازمان ملله. برای فرودگاههای داخل ایالات متحده، این کد اغلب همون کد یاتا هست که قبلش حرف «K» اومده، مثلا KLAX برای لس آنجلس یا KATL برای آتلانتا.
میتونی به جای جستجوی فرودگاه، اول شماره پروازت رو جستجو کنی، اما این کار برای یه فرد عادی سخت‌تره چون کانالی که ATC داره با هواپیمای شما صحبت میکنه، بستگی به موقعیت فیزیکی هواپیما در اطراف فرودگاه داره. اگه جلوی گیت باشی، احتمالا خلبان هنوز با ATC صحبت نمیکنه و تا وقتی آماده جدا شدن از گیت نشین، این اتفاق نمیفته.
دیو پاسکو توضیح میده: «اما توی یه فرودگاه بزرگ، مثلا آتلانTA، وقتی جلوی گیت نشستین، ما فرکانسهای رمپ KATL رو داریم. حتی قبل از اینکه با ATC صحبت کنن، با کنترلرهای رمپ صحبت میکنن، پس اونجا باید دنبال اون کانال باشین».
اپلیکیشن یه نمودار فرودگاه هم داره که پاسکو میگه کاربرا اغلب ازش غافل میشن. اگه داری به یه کانال خاص گوش میدی، میتونی روی این نمودار بزنی تا مسیرهای تاکسی و طرح‌بندی باندهای فرودگاه رو ببینی.
بین کانالها بچرخ
وقتی فرودگاهت رو پیدا کردی، یه سری کانال احتمالی برای اون فرودگاه میبینی، مثل:
- Approach (تقرب)
- Arrival (ورود)
- Departure (خروج)
- Ground (زمینی)
- Tower (برج مراقبت)
اگه در حال تاکسی کردن روی زمین هستی یا منتظری تا روی باند قرار بگیری، دنبال یه کانال Ground بگرد. مثلا اگه توی آتلانتا باشی، ممکنه نوشته باشه «KATL Ground». البته بعضی فرودگاهها بیشتر از یه کانال برای Ground یا Tower دارن، پس باید بین فرکانسهای موجود یه چرخی بزنی.
همچنین یه لینک به اسم «Interesting Recordings» (ضبطهای جالب) هم وجود داره که واقعا گلچینی از آرشیو LiveATC هست. توش لحظات بامزه پیدا میشه؟ بله. فاجعه، تصادف و چیزهایی که پاسکو بهشون میگه «حوادث هواپیما»؟ خیلی زیاد.
پاسکو میگه: «مثلا انفجار موتور هواپیمای ساوت‌وست. هر نوع سانحه‌ای، اگه ما مکالماتش رو داشته باشیم، معمولا چیزهای جالبی ازش درمیاد. بعضی‌ها فقط برای پیدا کردن لحظات خنده‌دار به این سرویس گوش میدن. البته بعضی چیزها ممکنه فقط برای کسایی خنده‌دار باشه که با اصطلاحات این حوزه آشنا هستن».
زبان هوانوردی رو یاد بگیر
انگلیسی زبانها خوش‌شانسن، چون انگلیسی زبان جهانی کنترل ترافیک هواییه. همه خلبانها و کنترلرهای ترافیک هوایی، صرف نظر از کشور محل سکونت یا مبدا، باید زبانی به اسم «انگلیسی ایکائو» رو یاد بگیرن و یه آزمون مهارت زبان انگلیسی که مخصوص ارتباطات هوانوردی طراحی شده رو پاس کنن.
خیلی از دستورهایی که میشنوی، یه عبارت استاندارد به دنبال یه عدده. برای مثال:
- «Climb and maintain 5,000»: این یه دستور به خلبانه که تا ارتفاع ۵۰۰۰ پایی اوج بگیره و بعد اونجا ثابت بمونه.
- «Turn right at 090»: یعنی برج مراقبت یه مسیر جدید با زاویه ۰۹۰ درجه برای خلبان تعیین کرده و اون باید حتما با گردش به راست به اون مسیر برسه، نه گردش به چپ.
- «Cleared for takeoff»: یعنی دقیقا همون چیزی که هر آدم عاقلی فکر میکنه: اجازه پرواز داده شد.
- «Line up and wait»: یعنی کنترلر برج به یه هواپیما میگه که وارد باند بشه (line up) و بعد منتظر بمونه (wait). دلیل این انتظار اینه که ممکنه ترافیک متقاطع روی باند شما وجود داشته باشه و باید صبر کرد تا هواپیمای دیگه با خیال راحت رد بشه.
پاسکو میگه: «شغل شماره یک یه کنترلر ترافیک هوایی توی تمام دنیا اینه که هواپیماها رو از هم دور نگه داره. بقیه چیزها فرعیه».
رشد و همکاریهای LiveATC
این پلتفرم همیشه در حال توسعه است. برای نمونه، شرکت تاپ گان ایویشن (Top Gun Aviation) که اپراتور پایگاه ثابت (FBO) اصلی در فرودگاه منطقه‌ای هموند نورث‌شور (KDHC) هست، یه همکاری جدید با LiveATC.net شروع کرده. این همکاری به علاقه‌مندان هوانوردی، دانشجویان خلبانی و متخصصان این امکان رو میده که به صورت ۲۴ ساعته و در هر جایی به مکالمات برج مراقبت هموند دسترسی داشته باشن.
از طریق LiveATC.net، شنونده‌ها میتونن چهار فرکانس رو مانیتور کنن: Ground، Tower، ATIS (سرویس اطلاعات پایانه خودکار) فرودگاه KDHC و همچنین New Orleans Approach. این فیدها از طریق اپلیکیشن یا وبسایت LiveATC.net روی آیفون، اندروید و کامپیوتر در دسترس هستن.
کریستوفر رجی، رئیس تاپ گان ایویشن، میگه: «این همکاری، جامعه هوانوردی هموند رو به کف دست شما میاره. چه یه دانشجوی خلبانی باشی که داره مهارتهای رادیویی خودش رو تقویت میکنه یا یه پدر و مادر که از فرزندش توی مدرسه خلبانی حمایت میکنه، این ابزاریه که همه رو به آسمون نزدیکتر میکنه».
دیو پاسکو هم اضافه کرده: «ما از اینکه KHDC به صورت زنده روی سایت ما قرار گرفته هیجان‌زده‌ایم. از همکاری با تاپ گان ایویشن برای آنلاین کردن این فیدهای صوتی لذت بردیم و افتخار میکنیم که به در دسترس قرار گرفتن ارتباطات ترافیک هوایی برای عموم کمک میکنیم».
تاپ گان ایویشن بزرگترین FBO در فرودگاه هموند نورث‌شور هست و ۱۲ آشیانه نگهداری هواپیما رو اداره میکنه و سوخت 100LL AvGas و Jet-A رو از طریق مزرعه سوخت خصوصی و ناوگان شش کامیون سوخت‌رسان خودش تامین میکنه.
LiveATC.net که در سال ۲۰۰۳ تاسیس شده، امروز بزرگترین ارائه‌دهنده فیدهای ارتباطی ترافیک هوایی زنده در جهانه و بیش از ۴۰۰۰ کانال از بیش از ۱۴۰۰ فرودگاه رو در سطح جهان پخش میکنه.
دیدگاهتان را بنویسید