https://geekalerts.org جایی برای گیک‌ها Thu, 21 Aug 2025 15:40:51 +0000 fa-IR hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.8.2 https://geekalerts.org/wp-content/uploads/2025/07/cropped-apple-touch-icon-32x32.png https://geekalerts.org 32 32 https://geekalerts.org/global-fertility-rate-decline-impact/ https://geekalerts.org/global-fertility-rate-decline-impact/#respond Thu, 21 Aug 2025 15:39:56 +0000 https://geekalerts.org/?p=55659

خلاصه احتمالا شنیدید که مردم دارن کمتر بچه میارن، ولی داستان واقعا از چه قراره و چرا این موضوع اینقدر مهم شده؟ بیاید یه نگاهی به آمار و دلایل پشت این ماجرا بندازیم. فکرش رو بکنید، توی سال ۱۹۷۰، انتظار میرفت که یه زن توی مکزیک به طور متوسط هفت تا بچه داشته باشه. تا […]]]> https://geekalerts.org/global-fertility-rate-decline-impact/feed/ 0 https://geekalerts.org/us-speed-limit-road-safety/ https://geekalerts.org/us-speed-limit-road-safety/#respond Wed, 20 Aug 2025 19:19:38 +0000 https://geekalerts.org/?p=55660

خلاصه برای اینکه بفهمیم چرا اوضاع به اینجا رسیده، باید با یک مفهوم کلیدی در مهندسی ترافیک آشنا بشیم: قانون هشتاد و پنجمین صدک (85th percentile rule). این قانون که برای دهه‌ها در سراسر آمریکا استفاده میشده، یک منطق ساده داره. مهندس‌ها در یک جاده مستقر میشن و سرعت ماشین‌هایی که آزادانه و بدون ترافیک […]]]> https://geekalerts.org/us-speed-limit-road-safety/feed/ 0 https://geekalerts.org/adhd-medication-impact-life-risks/ https://geekalerts.org/adhd-medication-impact-life-risks/#respond Sun, 17 Aug 2025 17:38:46 +0000 https://geekalerts.org/?p=55109

خلاصه یک مطالعه جدید که در «مجله پزشکی بریتانیا» (BMJ) منتشر شده، نشون میده که درمان دارویی برای افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) میتونه روی جنبه‌های مختلفی از زندگی اونها تاثیر بذاره. این تحقیق میگه این داروها میتونن به کاهش ریسک مشکلاتی مثل سو مصرف مواد، رفتارهای خودکشی، تصادفات رانندگی و جرم و جنایت […]]]> https://geekalerts.org/adhd-medication-impact-life-risks/feed/ 0 https://geekalerts.org/flu-vaccine-nasal-spray-home-fda/ https://geekalerts.org/flu-vaccine-nasal-spray-home-fda/#respond Sun, 17 Aug 2025 16:27:48 +0000 https://geekalerts.org/?p=55070

خلاصه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به تازگی یک واکسن آنفلوانزا به اسم «فلومیست» (FluMist) رو تایید کرده که افراد میتونن خودشون یا مراقبشون توی خونه تزریق کنن. این واکسن که به شکل اسپری بینی استفاده میشه، برای جلوگیری از بیماری آنفلوانزا ناشی از ویروس‌های نوع A و B در افراد ۲ تا ۴۹ […]]]> https://geekalerts.org/flu-vaccine-nasal-spray-home-fda/feed/ 0 https://geekalerts.org/mrna-messenger-rna-vaccine-technology/ https://geekalerts.org/mrna-messenger-rna-vaccine-technology/#respond Sun, 17 Aug 2025 16:04:47 +0000 https://geekalerts.org/?p=55028

خلاصه حتما تا حالا اسم واکسنهای «ام‌آران‌ای» (mRNA) به گوشت خورده، مخصوصا با سر و صدایی که واکسنهای کرونا مثل فایزر و مدرنا به پا کردن. این تکنولوژی اونقدر مهم شد که حتی جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۳ رو به دو دانشمند به اسمهای کاتالین کاریکو و درو وایسمن دادن که روی همین […]]]> https://geekalerts.org/mrna-messenger-rna-vaccine-technology/feed/ 0 https://geekalerts.org/what-is-matcha-japanese-tea-2/ https://geekalerts.org/what-is-matcha-japanese-tea-2/#respond Sun, 17 Aug 2025 15:22:46 +0000 https://geekalerts.org/?p=55009

خلاصه ماچا یه نوع چای سبزه که برگ‌هاش رو پودر می‌کنن؛ برخلاف چای معمولی، کل برگ رو با آب داغ هم می‌زنن و می‌خورن. ریشه‌اش از چین باستان میاد، اما راهب‌های ژاپنی اون رو به یه فرهنگ مهم تبدیل کردن و به اروپا هم معرفی شد. برگ‌هاش توی سایه رشد می‌کنن تا کلروفیل و ال-تیانین […]]]> https://geekalerts.org/what-is-matcha-japanese-tea-2/feed/ 0 https://geekalerts.org/what-is-williams-syndrome/ https://geekalerts.org/what-is-williams-syndrome/#respond Sun, 17 Aug 2025 10:09:43 +0000 https://geekalerts.org/?p=55250

خلاصه احتمالا تا حالا اسم سندروم ویلیامز به گوشتون نخورده، یا اگه هم شنیدین، اطلاعات دقیقی ازش ندارین. این یه وضعیت ژنتیکی نادره که از همون بدو تولد همراه فرد هست و میتونه هر کسی رو درگیر کنه. قضیه از این قراره که یه تغییر کوچیک توی نقشه ژنتیکی بدن، باعث به وجود اومدن یه […]]]> https://geekalerts.org/what-is-williams-syndrome/feed/ 0 https://geekalerts.org/napoleon-army-russia-dna-diseases/ https://geekalerts.org/napoleon-army-russia-dna-diseases/#respond Mon, 11 Aug 2025 19:45:16 +0000 https://geekalerts.org/?p=54691

یه تیم از محقق‌ها با بررسی ژنتیکی، برای اولین بار به شواهد مستقیمی رسیدن که نشون میده چه بیماری‌های عفونی باعث تلفات وحشتناک ارتش ناپلئون بناپارت موقع عقب‌نشینی از روسیه تو سال ۱۸۱۲ شدن. نتایج این تحقیق که به صورت پیش‌نویس تو وب‌سایت bioRxiv منتشر شده، یه باور قدیمی رو به چالش میکشه؛ باوری که […]]]> https://geekalerts.org/napoleon-army-russia-dna-diseases/feed/ 0 https://geekalerts.org/fda-approves-vizz-eye-drop/ https://geekalerts.org/fda-approves-vizz-eye-drop/#respond Thu, 07 Aug 2025 10:06:54 +0000 https://geekalerts.org/?p=54503

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اولین قطره چشم مبتنی بر ماده «آسکلیدین» رو برای بهبود دید نزدیک در بزرگسالان مبتلا به پیرچشمی تایید کرده. این مشکل فقط در آمریکا بیشتر از ۱۰۰ میلیون نفر رو درگیر کرده و قطره جدید قراره تا سه ماه دیگه در دسترس قرار بگیره. این قطره که VIZZ نام […]]]> https://geekalerts.org/fda-approves-vizz-eye-drop/feed/ 0 https://geekalerts.org/arsenic-food-safety-health/ https://geekalerts.org/arsenic-food-safety-health/#respond Tue, 05 Aug 2025 11:19:34 +0000 https://geekalerts.org/?p=54270

آرسنیک یک عنصر طبیعیه که توی پوسته زمین، خاک، آب و هوا پیدا میشه، پس اینکه مقداری از اون وارد غذای ما بشه، خیلی هم دور از ذهن نیست. اما داستان فقط به منابع طبیعی ختم نمیشه. فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی هم در این ماجرا نقش دارن. آرسنیک از کجا میاد و چطوری سر از […]]]> https://geekalerts.org/arsenic-food-safety-health/feed/ 0 https://geekalerts.org/salmonella-iran-poultry-food-safety/ https://geekalerts.org/salmonella-iran-poultry-food-safety/#respond Sun, 03 Aug 2025 11:20:18 +0000 https://geekalerts.org/?p=54203

تاحالا شده بعد از خوردن یه غذا، مخصوصا بیرون از خونه، حالتون بد بشه و دچار دل‌درد و مشکلات گوارشی بشین؟ یکی از مقصرهای اصلی این ماجراها، باکتری کوچیکی به اسم «سالمونلا» است. این باکتری که اسمش رو از یه دانشمند به اسم «دانیل سالمون» گرفته، اولین بار توی روده خوک پیدا شد اما امروز […]]]> https://geekalerts.org/salmonella-iran-poultry-food-safety/feed/ 0 https://geekalerts.org/10-3-2-1-0-sleep-countdown-guide/ https://geekalerts.org/10-3-2-1-0-sleep-countdown-guide/#respond Wed, 30 Jul 2025 16:57:49 +0000 https://geekalerts.org/?p=53899

خواب انقدر مهمه که خیلی‌ها میگن حاضرن روتین صبحگاهیشون رو عوض کنن تا فقط کمی بیشتر استراحت کنن. مثلا ۲۹ درصد حاضرن صبحانه نخورن و یک سومشون برای صرفه‌جویی در وقت، فقط غذاهای دسم دستی میخورن. ۲۹ درصد دوش صبحگاهیشون رو بی‌خیال میشن و ۲۷ درصد حتی حاضرن دندون‌هاشون رو مسواک نزنن. اما یک راهکار […]]]> https://geekalerts.org/10-3-2-1-0-sleep-countdown-guide/feed/ 0 https://geekalerts.org/yeztugo-hiv-prevention-breakthrough/ https://geekalerts.org/yeztugo-hiv-prevention-breakthrough/#respond Tue, 29 Jul 2025 08:27:21 +0000 https://geekalerts.org/?p=53824

به تازگی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یک داروی جدید برای پیشگیری از HIV به نام لنا‌کاپاویر (lenacapavir) رو تایید کرده که با اسم تجاری یستوگو (Yeztugo) فروخته میشه. این دارو به شکل تزریق هست که هر شش ماه یک بار، یعنی سالی دو بار، انجام میشه. گفته شده این اتفاق میتونه یک نقطه […]]]> https://geekalerts.org/yeztugo-hiv-prevention-breakthrough/feed/ 0 https://geekalerts.org/ny-schools-phone-ban-policy/ https://geekalerts.org/ny-schools-phone-ban-policy/#respond Wed, 23 Jul 2025 17:47:58 +0000 https://geekalerts.org/?p=53015

سال تحصیلی ۲۶-۲۰۲۵ قراره برای حدود ۲ میلیون دانش‌آموز و ۲۰۰ هزار معلم تو کلاس‌های ایالت نیویورک یه شکل دیگه‌ای داشته باشه. طبق قانون، دیگه هیچ‌کدوم از اونها اجازه ندارن سر کلاس گوشی دستشون باشه. در ماه می، فرماندار کتی هوکول قانونی به اسم «طرح مدارس بدون حواس‌پرتی» رو به عنوان بخشی از بودجه سال […]]]> https://geekalerts.org/ny-schools-phone-ban-policy/feed/ 0 https://geekalerts.org/optimism-pessimism-brain-patterns/ https://geekalerts.org/optimism-pessimism-brain-patterns/#respond Wed, 23 Jul 2025 10:19:34 +0000 https://geekalerts.org/?p=52939

یک مطالعه جدید که با اسکن مغزی انجام شده، نشون میده وقتی آدما به آینده فکر میکنن، فعالیت مغزی افراد خوشبین الگوهای مشابهی داره. اما در طرف مقابل، الگوهای مغزی افراد بدبین خیلی متنوعه و هر کدوم با بقیه فرق داره. این تحقیق که نتایجش روز دوشنبه در ژورنال Proceedings of the National Academy of […]]]> https://geekalerts.org/optimism-pessimism-brain-patterns/feed/ 0 https://geekalerts.org/male-birth-control-pill-safety-trial/ https://geekalerts.org/male-birth-control-pill-safety-trial/#respond Tue, 22 Jul 2025 20:08:20 +0000 https://geekalerts.org/?p=52923

به تازگی اولین آزمایش ایمنی روی انسان برای یک قرص ضدبارداری مردانه بدون هورمون با موفقیت انجام شده. این قرص که YCT-529 نام داره، با مسدود کردن مسیری مرتبط با ویتامین A، به طور موقت تولید اسپرم رو متوقف میکنه. نتایج این آزمایش اولیه نشون داده که دارو در دوزهای مورد مطالعه ایمن و قابل […]]]> https://geekalerts.org/male-birth-control-pill-safety-trial/feed/ 0 https://geekalerts.org/infant-heart-transplant-dcd-ethics/ https://geekalerts.org/infant-heart-transplant-dcd-ethics/#respond Tue, 22 Jul 2025 11:35:22 +0000 https://geekalerts.org/?p=52793

جراحان دانشگاه دوک موفق شدن قلبی رو که برای بیشتر از پنج دقیقه از کار افتاده بود، روی میز عمل دوباره به کار بندازن و بعد اون رو به قفسه سینه یک نوزاد سه ماهه پیوند بزنن و جونش رو نجات بدن. این اتفاق نشون میده که روش «احیای روی میز عمل» برای حفظ قلب‌های […]]]> https://geekalerts.org/infant-heart-transplant-dcd-ethics/feed/ 0 https://geekalerts.org/obesity-diet-activity-global-insights/ https://geekalerts.org/obesity-diet-activity-global-insights/#respond Mon, 21 Jul 2025 20:20:11 +0000 https://geekalerts.org/?p=52609

این روزها چاقی به یکی از بزرگترین مشکلات سلامتی در دنیا تبدیل شده و بحث سر این که دقیقا چرا این اتفاق داره میفته، خیلی داغه. خیلی‌ها میگن سبک زندگی مدرن ما رو تنبل کرده و کمتر از گذشته تحرک داریم. یه عده دیگه هم انگشت اتهام رو به سمت غذاهای امروزی و پرخوری میگیرن. […]]]> https://geekalerts.org/obesity-diet-activity-global-insights/feed/ 0 https://geekalerts.org/alzheimers-apathy-functional-decline/ https://geekalerts.org/alzheimers-apathy-functional-decline/#respond Mon, 21 Jul 2025 20:15:18 +0000 https://geekalerts.org/?p=52611

تاحالا فکر کردین آلزایمر فقط فراموشی نیست؟ یه تحقیق جدید اومده که نشون میده یه سری علایم رفتاری تو این بیماری هست که خیلی روی زندگی روزمره اثر میذاره. این تحقیق میگه افرادی که بی‌تفاوتی مداوم دارن، یعنی انگیزه‌شون کم میشه و دیگه مثل قبل از نظر احساسی درگیر چیزی نمیشن، به مرور زمان سریعتر […]]]> https://geekalerts.org/alzheimers-apathy-functional-decline/feed/ 0 https://geekalerts.org/adhd-insomnia-quality-life-adults/ https://geekalerts.org/adhd-insomnia-quality-life-adults/#respond Mon, 21 Jul 2025 20:10:45 +0000 https://geekalerts.org/?p=52613

تاحالا شده حس کنی از زندگیت اونقدر که باید، راضی نیستی؟ خیلی وقت‌ها دنبال دلایل بزرگ و پیچیده می‌گردیم، اما شاید جواب یه جای ساده‌تر باشه، مثلا توی کیفیت خواب شبانه‌مون. یه تحقیق جدید که در تاریخ ۱۵ جولای ۲۰۲۵ منتشر شده، دقیقا دست گذاشته روی همین موضوع، مخصوصا برای بزرگسالانی که ویژگی‌های «اختلال نقص […]]]> https://geekalerts.org/adhd-insomnia-quality-life-adults/feed/ 0 https://geekalerts.org/health-behavior-unscientific-beliefs/ https://geekalerts.org/health-behavior-unscientific-beliefs/#respond Mon, 21 Jul 2025 20:08:16 +0000 https://geekalerts.org/?p=52622

تصمیم‌هایی که هر روز در مورد سلامتی خودمان میگیریم، از خوردن یک قرص سردرد گرفته تا انتخاب یک رژیم غذایی خاص، اغلب تحت تاثیر باورهای عمیق و پنهانی ما هستند. اما همه این باورها روی پایه‌های محکم علمی بنا نشده‌اند. یک تحقیق جدید که روی بیشتر از ۱۵۰۰ نفر انجام شده، نشون میده که باورهای […]]]> https://geekalerts.org/health-behavior-unscientific-beliefs/feed/ 0 https://geekalerts.org/eggs-cholesterol-heart-health-study/ https://geekalerts.org/eggs-cholesterol-heart-health-study/#respond Mon, 21 Jul 2025 09:40:37 +0000 https://geekalerts.org/?p=52636

تا حالا چند بار شنیدیم که تخم‌مرغ برای کلسترول خون خوب نیست و باید کمتر مصرف بشه؟ این حرف سال‌هاست که توصیه‌های غذایی رو تحت تاثیر قرار داده و خیلی‌ها رو نگران کرده. اما یه تحقیق جدید از دانشگاه استرالیای جنوبی (UniSA) اومده تا این معادله رو به چالش بکشه. این تحقیق که تاریخ انتشارش […]]]> https://geekalerts.org/eggs-cholesterol-heart-health-study/feed/ 0 https://geekalerts.org/caffeine-gut-brain-depression-prevention/ https://geekalerts.org/caffeine-gut-brain-depression-prevention/#respond Mon, 21 Jul 2025 08:17:42 +0000 https://geekalerts.org/?p=52612

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که فنجان قهوه یا چای صبحگاهی شما ممکن است کاری بیشتر از بیدار نگه داشتن شما انجام دهد؟ تحقیقات جدید نشان می‌دهد که کافئین، این ماده محرک محبوب، ممکن است نقشی در پیشگیری از بروز رفتارهای شبه افسردگی ناشی از استرس داشته باشد. این تاثیر احتمالی از طریق یک […]]]> https://geekalerts.org/caffeine-gut-brain-depression-prevention/feed/ 0 https://geekalerts.org/hcv-schizophrenia-bipolar-link/ https://geekalerts.org/hcv-schizophrenia-bipolar-link/#respond Mon, 21 Jul 2025 08:08:48 +0000 https://geekalerts.org/?p=52617

سالهاست که محققان و پزشکان به یک ارتباط احتمالی بین عوامل عفونی، به خصوص ویروس‌ها، و اختلالات روانی مثل اسکیزوفرنی (SCZ)، اختلال دوقطبی (BPD) و افسردگی اساسی (MDD) مشکوک هستند. سرنخ‌های اولیه که این فرضیه رو شکل دادن، مشاهداتی مثل افزایش ریسک ابتلا به این بیماری‌ها در محیط‌های شهری و یا تاثیر فصل تولد روی […]]]> https://geekalerts.org/hcv-schizophrenia-bipolar-link/feed/ 0 https://geekalerts.org/copper-brain-health-elderly-study/ https://geekalerts.org/copper-brain-health-elderly-study/#respond Mon, 21 Jul 2025 08:05:54 +0000 https://geekalerts.org/?p=52610

وقتی حرف از رژیم غذایی سالم و تقویت مغز میشه، احتمالا اولین چیزهایی که به ذهن میرسه ویتامین‌ها یا امگا-۳ هستن، نه یک فلز. اما یک تحقیق جدید که در تاریخ ۷ جولای ۲۰۲۵ منتشر شده، نشون میده که یک عنصر کمیاب به اسم «مس» میتونه نقش مهمی در عملکرد شناختی افراد مسن داشته باشه. […]]]> https://geekalerts.org/copper-brain-health-elderly-study/feed/ 0 https://geekalerts.org/adhd-research-updates-insights/ https://geekalerts.org/adhd-research-updates-insights/#respond Sat, 19 Jul 2025 09:46:36 +0000 https://geekalerts.org/?p=52029

در دنیای پزشکی و روانشناسی، اختلال نقص توجه و بیش فعالی یا همون ADHD، موضوعی هست که همیشه مورد توجه بوده و تحقیقات زیادی در موردش انجام میشه. این تحقیقات جنبه‌های مختلفی از این اختلال رو بررسی میکنن، از تفاوت‌های حسی و مغزی گرفته تا تاثیر داروها روی زندگی روزمره افراد و چالش‌هایی که برای […]]]> https://geekalerts.org/adhd-research-updates-insights/feed/ 0 https://geekalerts.org/coca-cola-sugar-corn-syrup-change/ https://geekalerts.org/coca-cola-sugar-corn-syrup-change/#respond Fri, 18 Jul 2025 15:40:28 +0000 https://geekalerts.org/?p=51965

اخیرا یک خبر حسابی سر و صدا کرده و اون هم اینه که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، گفته که کوکاکولا قراره توی نوشیدنی‌های تولیدی خودش در آمریکا، به جای شربت ذرت با فروکتوز بالا، از شکر نیشکر واقعی استفاده کنه. این ماجرا ابعاد مختلفی داره، از اقتصاد و کشاورزی گرفته تا سلامت مردم و […]]]> https://geekalerts.org/coca-cola-sugar-corn-syrup-change/feed/ 0 https://geekalerts.org/blue-spaces-health-longevity-secrets/ https://geekalerts.org/blue-spaces-health-longevity-secrets/#respond Thu, 17 Jul 2025 13:28:37 +0000 https://geekalerts.org/?p=51695

انگار یک جورهایی در وجود همه ما ثبت شده که آب یعنی زندگی. از بچگی این را شنیده‌ایم و خب، واقعیت هم دارد. آب برای ادامه حیات هر موجود زنده‌ای ضروری است و برای ما انسانها، نقش پررنگ‌تری هم بازی میکند. بدن ما، بسته به شرایط، چیزی بین پنجاه تا شصت درصد از آب تشکیل […]]]> https://geekalerts.org/blue-spaces-health-longevity-secrets/feed/ 0 https://geekalerts.org/artificial-dye-from-food/ https://geekalerts.org/artificial-dye-from-food/#respond Mon, 14 Jul 2025 22:06:40 +0000 https://geekalerts.org/?p=51622

به نظر میرسه که دنیای خوراکی‌ها، به خصوص در آمریکا، در آستانه یک تغییر بزرگ و قابل توجهه. شاید در آینده‌ای نه چندان دور، وقتی بسته چیپس یا آبنبات مورد علاقه‌مون رو باز میکنیم، با رنگ‌هایی مواجه بشیم که کمی مات‌تر و کم‌رنگ‌تر از چیزی هستن که بهش عادت کردیم. این موضوع فقط یک تغییر […]]]> https://geekalerts.org/artificial-dye-from-food/feed/ 0 https://geekalerts.org/turmeric-lead/ https://geekalerts.org/turmeric-lead/#respond Sat, 12 Jul 2025 06:46:26 +0000 https://geekalerts.org/?p=51544

مسمومیت با سرب یکی از مشکلات بزرگ و خاموش در حوزه بهداشت عمومی در سراسر جهانه، به ویژه برای کودکان در کشورهای در حال توسعه. بر اساس آمارهای یونیسف و موسسه غیرانتفاعی «پیور ارث»، تخمین زده میشه که حدود ۸۰۰ میلیون کودک در جهان، یعنی تقریبا نیمی از کل کودکان در کشورهای با درآمد کم […]]]> https://geekalerts.org/turmeric-lead/feed/ 0 https://geekalerts.org/new-zealand-electricity-company-provide-generator-for-medical/ https://geekalerts.org/new-zealand-electricity-company-provide-generator-for-medical/#respond Wed, 09 Jul 2025 08:31:28 +0000 https://geekalerts.org/?p=51400

در نیوزیلند، سیستمی برای حمایت از افرادی که به دلایل پزشکی به برق وابسته هستن وجود داره. این افراد به عنوان «مصرف‌کننده وابسته به دلایل پزشکی» شناخته می‌شن. طبق تعریف، این شخص کسیه که برای پشتیبانی پزشکی حیاتی به برق شهری تکیه داره و قطع شدن برق می‌تونه به سلامتیش آسیب جدی بزنه. برای اینکه […]]]> https://geekalerts.org/new-zealand-electricity-company-provide-generator-for-medical/feed/ 0