راهنمای کامل مهاجرت کاری و اقامت در گامبیا

---

یه آشنایی اولیه با گامبیا

قبل از اینکه وارد جزئیات پیچیده ویزا و کار بشیم، بیاین یه نگاه خیلی سریع به چندتا فکت اصلی در مورد گامبیا بندازیم. این اطلاعات بهتون کمک میکنه یه تصویر کلی از این کشور تو ذهنتون داشته باشین.

بر اساس آماری که در ماه مارس سال ۲۰۲۴ منتشر شده، جمعیت تخمینی کشور گامبیا حدود ۲.۷ میلیون نفره. این یعنی از خیلی از شهرهای بزرگ ایران جمعیت کمتری داره.

واحد پول رسمی این کشور دالاسی گامبیا هست. توی معاملات و نوشته‌های رسمی، اون رو با کد GMD نشون میدن. نماد یا سیمبلی هم که برای این پول استفاده میشه، حرف D هست. پس اگه جایی دیدین نوشته D500، یعنی ۵۰۰ دالاسی.

قراردادهای کاری در گامبIA: چی دائمه، چی موقت؟

وقتی شما برای یه موقعیت شغلی توی گامبیا اقدام میکنین و استخدام میشین، نوع قراردادی که با کارفرما میبندین خیلی مهمه. قوانین کار گامبیا روی این موضوع حساسه و جزئیات مشخصی داره.

قرارداد دائمی چیه؟

توی گامبیا، اگه یه قرارداد کاری برای مدت نامحدود بسته بشه، اون قرارداد به عنوان یک قرارداد دائمی شناخته میشه. این یعنی چی؟ یعنی قرارداد شما تاریخ انقضا نداره و تا زمانی که یکی از طرفین (یعنی شما یا کارفرما) طبق قانون اون رو فسخ نکنه، ادامه پیدا میکنه.

یه کارمند زمانی «دائمی» حساب میشه که دوتا شرط اصلی رو داشته باشه:

1. به طور منظم و پیوسته توی کاری مشغول باشه که به فعالیت عادی و دائمی کارفرما مرتبطه. مثلا اگه یه نفر تو یه کارخونه تولیدی به عنوان کارگر خط تولید کار میکنه، کارش دائمی محسوب میشه چون به فعالیت اصلی کارخونه ربط داره.
2. حقوق و دستمزدش رو به صورت منظم دریافت کنه.

یه نکته خیلی مهم دیگه هم وجود داره: اگه قراردادی به صورت کتبی نوشته نشه، قانون فرض رو بر این میذاره که اون قرارداد برای مدت نامحدود یا همون دائمی بسته شده.

قرارداد کتبی در برابر قرارداد شفاهی

قانون کار گامبیا تاکید میکنه که قراردادهای کاری باید به صورت کتبی باشن. این کار از خیلی مشکلات و سوتفاهم‌ها در آینده جلوگیری میکنه. اما اگه قراردادی کتبی نبود چی؟ اینجا قانون یه تفاوت جالب قائل میشه:

• اگر قرارداد کتبی نباشه، کارمند همچنان میتونه اون رو اجرا کنه و از کارفرما بخواد به تعهداتش عمل کنه، اما کارفرما نمیتونه کارمند رو مجبور به اجرای قرارداد کنه. این یه جور حمایت از کارمنده.
• با این حال، یه استثنا وجود داره: اگه هم کارمند و هم کارفرما روی یک قرارداد نانوشته یا شفاهی توافق کرده باشن، اون قرارداد برای هر دو طرف قابل اجراست و هر دو میتونن از نظر قانونی اون رو پیگیری کنن.

قراردادهای موقت

جالبه بدونین که در مورد قراردادهای کاری موقت، قوانین گامبIA هیچ دستورالعمل مشخص و خاصی ارائه نکرده. این یعنی جزئیات و شرایط این نوع قراردادها بیشتر به توافق بین کارمند و کارفرما بستگی داره.

دوره آزمایشی (Probationary Period)

دوره آزمایشی، دوره‌ایه که هم شما و هم کارفرما میتونین همدیگه رو بسنجین و ببینین آیا برای همکاری بلندمدت مناسب هستین یا نه. مدت این دوره بستگی به سطح مهارت کارمند داره:

• برای کارمندان ماهر (Skilled): مدت دوره آزمایشی با توافق طرفین مشخص میشه، اما به هیچ وجه نمیتونه بیشتر از ۱۲ ماه باشه.
• برای کارمندان نیمه ماهر (Semi-skilled): این دوره حداکثر ۶ ماهه.
• برای کارمندان غیر ماهر (Unskilled): این دوره حداکثر ۳ ماهه.

یه قانون خیلی مهم در مورد دوره آزمایشی اینه که در طول این دوره، هر کدوم از طرفین (شما یا کارفرما) میتونه هر زمانی و بدون نیاز به اطلاع قبلی، قرارداد رو فسخ کنه. این یعنی اگه تو دوره آزمایشی به این نتیجه رسیدین که این کار مناسب شما نیست، میتونین بدون هیچ دردسری اونجا رو ترک کنین و همین موضوع برای کارفرما هم صادقه.

حقوق شما به عنوان کارمند در گامبIA

قانون کار گامبیا یه سری حقوق و مزایا برای کارمندان در نظر گرفته تا مطمئن بشه شرایط کاری منصفانه‌ای فراهم میشه. بیایید این موارد رو با هم مرور کنیم.

ساعت کاری نرمال

«ساعت کاری نرمال» شما توی همون قرارداد کاری که میبندین به طور دقیق مشخص میشه. اما یه سری قوانین حمایتی برای خانم‌ها وجود داره:

• مراقبت‌های دوران بارداری: یک کارمند خانم میتونه در طول ساعات کاری، برای مراقبت‌های قبل از زایمان مرخصی بگیره. البته برای این کار باید گواهی از یک پزشک معتبر ارائه بده.
• ممنوعیت کار شبانه و اضافه‌کاری برای خانم‌های باردار: کارمندان باردار رو نمیشه مجبور کرد که بین ساعت ۱۰ شب تا ۷ صبح کار کنن. همچنین، اونها رو نمیشه بدون رضایت کتبی خودشون، مجبور به انجام اضافه‌کاری کرد.
• مادران دارای فرزند شیرخوار: مادرانی که فرزند زیر ۸ ماه دارن هم از انجام اضافه‌کاری معاف هستن.

مرخصی سالیانه (Annual Leave)

کارمندان در گامبIA حق دارن از مرخصی سالیانه باحقوق استفاده کنن. تعداد روزهای این مرخصی معمولا در توافق‌نامه‌های شوراهای مشترک صنعتی، قراردادهای دسته‌جمعی یا قراردادهای کاری فردی مشخص میشه.

یه نکته در مورد نحوه محاسبه‌اش وجود داره: اگه مرخصی سالیانه برای دوره‌ای طولانی‌تر از یک ماه مشخص شده باشه، به صورت متناسب برای هر ماه کارکرد شما محاسبه و به حسابتون اضافه میشه. مثلا اگه سالی ۱۲ روز مرخصی داشته باشین، بعد از یک ماه کار کردن، یک روز مرخصی به شما تعلق میگیره.

مرخصی استعلاجی (Sick Leave)

توی گامبIA، کارمندان حق دارن در صورت بیماری از مرخصی استعلاجی باحقوق استفاده کنن. میزان این مرخصی میتونه تا سقف حقوقی باشه که در ۱۲ ماه کار به دست آوردن. برای استفاده از این مرخصی، ارائه گواهی پزشکی الزامیه.

مرخصی استعلاجی هر نوع بیماری جسمی یا روحی، آسیب‌دیدگی یا مریضی‌ای که باعث بشه کارمند نتونه کارهای عادی خودش رو انجام بده، پوشش میده. حقوقی که در طول مرخصی استعلاجی پرداخت میشه، باید حداقل به اندازه حقوق عادی کارمند باشه و حتی شامل اضافه‌کاری و پاداش‌ها هم میشه. این یه قانون حمایتی خیلی خوبه.

مرخصی زایمان (Maternity Leave)

بر اساس قانون زنان گامبIA، یک کارمند خانم حق داره از یک دوره ۶ ماهه مرخصی زایمان استفاده کنه. برای این کار، باید گواهی پزشکی صادر شده توسط یک افسر پزشکی رو ارائه بده.

علاوه بر این، یه سری مزایای دیگه هم برای مادران در نظر گرفته شده:

• زمان شیردهی: کارمند خانمی که به فرزند شیرخوارش شیر میده، حق داره هر روز کاری، در زمانی که براش مناسبه، دو تا استراحت ۳۰ دقیقه‌ای برای شیردهی داشته باشه؛ یا به جای اون، یک استراحت یک ساعته.
• مراقبت‌های پیش از زایمان: همونطور که قبلا گفتیم، با ارائه گواهی پزشکی میتونه برای مراقبت‌های دوران بارداری در ساعات کاری مرخصی بگیره.
• امنیت شغلی: یک کارفرما نمیتونه کارمندی رو در طول دوره غیبتش به خاطر مرخصی زایمان، اخراج کنه.

مرخصی پدری (Paternity Leave)

بر اساس قانون زنان، یک کارمند مرد هم حق داره از ۱۰ روز کاری مرخصی باحقوق به مناسبت تولد فرزندش استفاده کنه. این مرخصی باید در طول ۶ ماه اول بعد از تولد کودک استفاده بشه.

پایان یک داستان: قوانین خاتمه قرارداد کاری

هر شروعی، پایانی هم داره. قراردادهای کاری هم از این قاعده مستثنی نیستن. قوانین گامبIA برای فسخ قرارداد، چه از طرف شما و چه از طرف کارفرما، چارچوب‌های مشخصی داره تا حق کسی ضایع نشه.

فسخ قرارداد با اطلاع قبلی (Notice)

برای قراردادهای با مدت نامعین (همون دائمی‌ها)، هر کدوم از طرفین میتونه با دادن اطلاع قبلی، قرارداد رو فسخ کنه. مدت زمان این اطلاع قبلی به دو تا عامل بستگی داره: یکی اینکه حقوق شما هر چند وقت یکبار پرداخت میشه، و دوم اینکه چقدر به طور پیوسته برای اون کارفرما کار کردین. این مدت میتونه از ۱ روز تا ۲ ماه متغیر باشه.

• نکته مهم: توی قرارداد کاری میشه مدت زمان اطلاع قبلی رو طولانی‌تر از چیزی که قانون گفته تعیین کرد. اما اگه مدتی کوتاه‌تر از قانون تعیین بشه، اون بخش از قرارداد باطل و بی‌اثره.
• پرداخت به جای اطلاع قبلی: میشه به جای دادن مهلت اطلاع، معادل حقوق همون دوره رو پرداخت و قرارداد رو فورا فسخ کرد. به این کار میگن «پرداخت به جای اطلاع» یا (Payment in lieu of notice).

مهلت‌های اطلاع‌رسانی خاص

برای بعضی شرایط خاص، قانون مهلت‌های طولانی‌تری در نظر گرفته:

• تعدیل نیرو (Redundancy): اگه کارفرما به دلایل اقتصادی، سازمانی، آب و هوایی یا فنی مجبور به تعدیل نیرو بشه، حداقل مهلت اطلاع‌رسانی ۶ ماهه.
• فسخ زودهنگام قرارداد مدت‌معین: اگه یه قرارداد با تاریخ انقضای مشخص، قبل از موعدش فسخ بشه، حداقل مهلت اطلاع‌رسانی ۱۴ روزه. این قانون دو بار در متن منبع تکرار شده که نشون دهنده اهمیتشه.

چطور قراردادها به طور طبیعی تموم میشن؟

• قراردادهای مدت‌معین (Fixed-term): این قراردادها در همون تاریخی که توشون مشخص شده، به طور خودکار تموم میشن و نیازی به اطلاع قبلی ندارن، مگر اینکه به طور صریح تمدید بشن.
• قراردادهای کار معین (Specific task): این نوع قراردادها هم با تموم شدن اون کار یا پروژه مشخص، خاتمه پیدا میکنن.

حق سنوات (Severance Pay): سهم شما از پایان همکاری

یکی از مهمترین حقوق مالی کارمند در زمان پایان قرارداد، حق سنواته. قانون گامبIA به طور دقیق مشخص کرده که در چه شرایطی و به چه میزانی باید سنوات پرداخت بشه.

یک کارفرما باید در شرایط زیر به کارمندی که قراردادش تموم میشه یا فسخ میشه، سنوات پرداخت کنه:

• اخراج به دلایل پزشکی (Medical Discharge): وقتی کارمند به دلایل پزشکی و با تایید پزشک، دیگه قادر به ادامه کار نباشه.
• پایان قرارداد مدت‌معین (Fixed-Term Contracts):
  • اگه قرارداد تا آخر مدتش ادامه پیدا کنه و تموم بشه: سنوات معادل ۲۵ درصد از کل حقوق پایه‌ای هست که در طول قرارداد دریافت کردین. یا اگه کارفرما تحت پوشش یک طرح تامین اجتماعی باشه، مزایای بازنشستگی اون طرح پرداخت میشه.
  • اگه قرارداد زودتر از موعد فسخ بشه: سنوات حداقل ۲۵ درصد از کل حقوق پایه‌ای هست که تا لحظه فسخ قرارداد به دست آوردین.
• فسخ قرارداد به دلایل دیگر: در موارد دیگه فسخ قرارداد (مثلا توسط کارفرما)، سنوات یک مبلغ یکجاست معادل حقوق پایه ۲ ماه به ازای هر سال کارکرد.
• فوت کارمند: در صورت فوت کارمند، مبلغی معادل حقوق پایه ۲ ماه به ازای هر سال کارکرد به وراث پرداخت میشه.
• ورشکستگی یا تعطیلی کسب و کار: در این حالت هم مبلغی معادل حقوق پایه ۲ ماه به ازای هر سال کارکرد به کارمند تعلق میگیره.
• انتقال یا فروش کسب و کار: اگر کسب و کار به شخص دیگری منتقل یا فروخته بشه، باز هم کارمند مستحق دریافت سنواتی معادل حقوق پایه ۲ ماه به ازای هر سال کارکرد هست.

دوران بازنشستگی و مزایای حمایتی در گامبIA

سیستم بازنشستگی و مزایای اجتماعی در گامبIA برای بخش خصوصی و دولتی متفاوته. درک این تفاوت‌ها برای برنامه‌ریزی آینده مالیتون مهمه.

سن بازنشستگی

سن بازنشستگی قانونی در گامبیا ۶۰ سال است.

بازنشستگی در بخش خصوصی: صندوق ملی تامین اجتماعی (National Provident Fund)

کارمندان بخش خصوصی تحت پوشش صندوق ملی تامین اجتماعی هستن. این سیستم به صورت «مشارکت معین» (defined-contribution) کار میکنه. یعنی:

• هم کارمند و هم کارفرما هر ماه مبلغی رو به حساب شخصی اون کارمند در این صندوق واریز میکنن.
• وقتی کارمند بازنشسته میشه، کل مبلغی که در حسابش جمع شده به اضافه سودی که بهش تعلق گرفته، به صورت یکجا (lump sum) بهش پرداخت میشه.
• در این سیستم، حقوق بازنشستگی ماهانه یا مستمری منظم وجود نداره.
• اما یک گزینه وجود داره: به درخواست خود فرد، بخشی از اون مبلغ یکجا میتونه به یک «سالواره» (annuity) تبدیل بشه که به صورت دوره‌ای (مثلا ماهانه) پرداخت میشه.

بازنشستگی در بخش دولتی: طرح بازنشستگی فدرال (Federated Pension Scheme)

کارمندان بخش دولتی یه طرح جداگانه دارن که بهش میگن طرح بازنشستگی فدرال. این طرح از نوع «مزایای معین» (defined benefit) هست. یعنی:

• مبلغ بازنشستگی بر اساس یک فرمول از پیش تعریف شده محاسبه میشه.
• این فرمول عواملی مثل سن، حقوق در زمان پایان خدمت و مدت زمان خدمت رو در نظر میگیره.

مزایای بازماندگان (Survivor Benefits)

در گامبIA، اگه یه کارمند بخش خصوصی که عضو صندوق ملی تامین اجتماعی بوده فوت کنه، وابستگانش میتونن از مزایا استفاده کنن.

• انتخاب ذی‌نفعان: اعضا باید در زمان ثبت‌نام در صندوق، ذی‌نفعان خودشون رو مشخص کنن. این ذی‌نفعان میتونن وابستگانشون مثل فرزندان، همسر، یا در غیاب اونها، والدین و خواهر و برادر باشن.
• ارائه اطلاعات دقیق: آدرس و سن ذی‌نفعان مختلف باید به وضوح ذکر بشه و درصد سهم هر کدوم هم باید مشخص شده باشه. این لیست باید هر زمان که شرایط تغییر میکنه (مثلا ازدواج یا تولد فرزند جدید) به‌روزرسانی بشه.
• مدارک لازم: برای دریافت مزایا، ذی‌نفعان باید گواهی فوت رو ارائه بدن.
• نحوه پرداخت: مزایا به صورت یک مبلغ یکجا از موجودی حساب متوفی در صندوق پرداخت میشه.

غرامت در صورت حوادث ناشی از کار

اگه فوت به دلیل حادثه صنعتی یا بیماری ناشی از کار باشه، بازماندگان کارمند میتونن از «صندوق غرامت آسیب‌های صنعتی» (Industrial Injuries Compensation Fund) غرامت دریافت کنن. این مبلغ میتونه تا سقف ۱۸۰,۰۰۰ دالاسی گامبیا (GMD) باشه که بستگی به سطح درآمد کارمند در زمان فوت داره.

مزایای از کار افتادگی (Disability Benefits)

گامبیا برای کارمندانی که دچار از کار افتادگی میشن هم مزایایی در نظر گرفته.

• بخش خصوصی (صندوق ملی تامین اجتماعی):
  • شرایط: کارمندانی که به دلیل ناتوانی جسمی دائمی دیگه نمیتونن به کار سودآور ادامه بدن، واجد شرایط هستن.
  • از کار افتادگی کامل و دائم: در این صورت، کل موجودی حساب فرد بهش پرداخت میشه.
  • از کار افتادگی جزئی و موقت: در این حالت، در ابتدا بخشی از موجودی حساب به عنوان مزایا پرداخت میشه.
• بخش دولتی (طرح بازنشستگی فدرال): کارمندان دولتی که به دلیل بیماری یا ناتوانی و با توصیه یک مرجع پزشکی زودتر بازنشسته میشن، واجد شرایط دریافت مزایای از کار افتادگی هستن.
• صندوق غرامت آسیب‌های صنعتی (برای همه کارفرمایان):
  • همه کارفرمایان موظف هستن کارمندان خودشون رو در برابر آسیب‌ها و حوادث صنعتی بیمه کنن.
  • قربانیان حوادثی که میزان ناتوانیشون زیر ۲۰ درصد ارزیابی بشه، یک مبلغ یکجا یا یکباره دریافت میکنن.
  • صندوق به فردی که ناتوانیش بیشتر از ۲۰ درصد ارزیابی بشه، بدون توجه به سن، یک مستمری ماهانه پرداخت خواهد کرد.

مالیات بر درآمد در گامبIA

سیستم مالیاتی گامبیا هم برای شهروندان و هم برای خارجی‌ها قوانین مشخصی داره.

• چه کسانی مشمول مالیات هستن؟ هم افراد مقیم و هم غیر مقیم باید روی درآمد مشمول مالیاتشون در طول سال، مالیات پرداخت کنن.
• سال مالیاتی: سال مالیاتی در گامبIA با سال تقویمی یکیه، یعنی از ۱ ژانویه شروع میشه و تا ۳۱ دسامبر ادامه داره.
• تفاوت مقیم و غیر مقیم:
  • افراد مقیم روی درآمد جهانی خودشون (یعنی هر درآمدی که از هر جای دنیا به دست میارن) مالیات میدن.
  • افراد غیر مقیم فقط روی درآمدی که از منابع داخل گامبیا به دست میارن مالیات میدن.
• نحوه محاسبه: مالیات بر درآمد از درآمد ناخالص شما بعد از کسر کردن کسورات مجاز و اعتبارات مالیاتی محاسبه میشه.
• نرخ مالیات: نرخ‌های مالیات بر درآمد به صورت تصاعدی (progressive) هستن، یعنی هرچی درآمدتون بیشتر باشه، درصد مالیات بیشتری میدین. حداکثر این نرخ ۳۵ درصده.
• مزایای جانبی (Fringe Benefits): مزایای جانبی مثل ماشین شرکت یا کمک هزینه مسکن، جزو درآمد کارمند حساب نمیشه. اینها توسط کارفرما به طور جداگانه با نرخ ۲۷ درصد از ارزششون پرداخت میشه.
• مالیات بر سود سهام: درآمد حاصل از سود سهام با نرخ ۱۵ درصد مشمول مالیات میشه.

مهاجرت به گامبIA: ویزاها و مجوزهای اقامت و کار

این بخش یکی از مهمترین قسمت‌ها برای کسانی هست که قصد کار و زندگی در گامبIA رو دارن. فرآیند مهاجرت مراحل مختلفی داره که باید با دقت طی بشن.

ورود اولیه به گامبیا

اتباع خارجی برای ورود به گامبیا به ویزا نیاز دارن. در ابتدا، یک ویزا یا مجوز بازدید (visiting pass) برای مدت یک ماه صادر میشه. این مجوزها قابل تمدید هستن. بازدیدکنندگان برای اینکه واجد شرایط دریافت این مجوز باشن، باید بلیط برگشت یا مبلغ نقدی معادل هزینه بلیط رو داشته باشن.

برای اقامت‌های طولانی‌تر، باید برای مجوز اقامت اقدام کرد.

مجوزهای اقامت (Residence Permits): کلید زندگی در گامبیا

مجوزهای اقامت، اجازه شما برای زندگی قانونی در این کشور هستن.

• مدت اعتبار: همه مجوزهای اقامت تا ۳۱ ژانویه سال بعد از تاریخ صدور معتبر هستن و باید سالانه تمدید بشن.
• ممنوعیت تغییر شغل: کارمندان خارجی در حین اقامت در گامبIA اجازه ندارن شغل خودشون رو عوض کنن یا به کسب و کار دیگه‌ای مشغول بشن.

گامبIA دو نوع مجوز اقامت برای کار صادر میکنه:

• مجوز اقامت نوع B (Residential Permit B): این مجوز برای شهروندان کشورهای عضو ECOWAS (جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا) و بقیه اتباع خارجی هست که در مشاغل ماهر و شرکت‌ها در گامبیا کار میکنن. برای دریافت این مجوز، اونها باید یک قرارداد کاری معتبر ارائه بدن.
• مجوز اقامت نوع C (Residential Permit C): این مجوز برای کارگران غیر ماهر از کشورهای ECOWAS و تاجران کوچک صادر میشه و اونها هم باید قرارداد کاری معتبر ارائه بدن.

معافیت‌ها: شهروندان کشورهای موریتانی، جمهوری گینه، مالی یا سنگال از درخواست مجوز اقامت معاف هستن.

مجوز کار (Work Permit): اجازه رسمی برای اشتغال

هر فرد خارجی که میخواد به صورت قانونی در گامبیا کار کنه، باید مجوز کار بگیره، مگر اینکه از کشورهایی باشه که با دولت گامبیا توافق‌نامه معافیت دارن. به طور کلی، هر غیر گامبیایی که قصد اشتغال داره، چه موقت و چه دائم، باید برای مجوز کار اقدام کنه.

کارفرماها وظیفه دارن مطمئن بشن که کارمندان بین‌المللیشون قبل از شروع به کار، فرآیند دریافت مجوز کار رو طی کرده باشن. این مجوز به خصوص برای کارمندانی که از خارج از کشورهای عضو ECOWAS میان، ضروریه.

انواع ویزای کار در گامبیا

گامبIA ویزاهای کاری مختلفی داره که برای دسته‌های مختلف کارمندان طراحی شده. این ویزاها طیف وسیعی از انواع اشتغال، از متخصصان ماهر گرفته تا کارگران موقت رو پوشش میدن.

نوع ویزا	توضیحات
ویزای کار برای مهاجران متخصص (Expatriate Work Visa)	برای کارگران ماهر خارجی که در نقش‌های مدیریتی، فنی یا حرفه‌ای در گامبیا استخدام میشن.
ویزای کار موقت (Temporary Work Visa)	برای کارمندانی که برای اشتغال کوتاه‌مدت یا نقش‌های پروژه‌ای به گامبیا میان.
ویزای مهارت تخصصی (Specialized Skill Visa)	برای افرادی با مهارت‌های تخصصی که در گامبیا کمیابه و کارفرما برای اونها یک پرونده خاص باز کرده.

سناریوهای رایج برای استخدام در گامبیا

وقتی شرکت‌ها میخوان نیروی کار در گامبیا استخدام کنن، معمولا بسته به نوع شغل، مدت زمان و الزامات قانونی، یکی از سه راه زیر رو انتخاب میکنن.

• سناریو ۱: اسپانسر شدن برای یک کارمند خارجی از طریق مجوز کار یا ویزا
  این رایج‌ترین راه برای شرکت‌هاییه که میخوان استعدادهای خارجی رو به صورت تمام وقت در گامبیا استخدام کنن. برای اسپانسر شدن، کارفرما (یا یک شرکت واسط مثل Playroll که به عنوان «کارفرمای رسمی» یا Employer of Record عمل میکنه) باید یک شخصیت حقوقی ثبت شده در کشور داشته باشه و یک پیشنهاد شغلی مطابق با قوانین صادر کنه.
  • نکات کلیدی برای کارفرما:
    • اسپانسرشیپ الزامیه؛ پیمانکاران یا فریلنسرها نمیتونن تحت این ویزا درخواست بدن.
    • کارمندان باید در محل کار تایید شده باقی بمونن، مگر اینکه اجازه جابجایی یا تغییر کارفرما رو داشته باشن.
    • زمان پردازش درخواست‌ها متغیره (به طور متوسط حدود ۳ تا ۶ هفته)، که بستگی به کنسولگری یا سفارت داره.
  • این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای نقش‌های بلندمدت با حضور فیزیکی در دفتر یا به صورت ترکیبی (هیبریدی) در گامبIA.
• سناریو ۲: استخدام یک پیمانکار (Contractor) خارجی در گامبیا
  متخصصان مستقلی که در گامبیا هستن میتونن به صورت قانونی با مشتریان بین‌المللی کار کنن بدون اینکه نیاز به اسپانسرشیپ کارفرما داشته باشن، اما باید قوانین محلی ثبت مالیاتی و گزارش‌دهی رو رعایت کنن.
  • این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای فریلنسرها، مشاوران یا نقش‌های پروژه‌ای، به خصوص اگه اون فرد از قبل در گامبیا زندگی میکنه.
• سناریو ۳: انتقال یک کارمند فعلی به گامبیا
  اگه شرکتی بخواد یکی از اعضای تیم فعلی خودش رو به گامبیا منتقل کنه، باز هم باید همون فرآیند ویزا و راه‌اندازی حقوق و دستمزد رو طی کنه. حتی اگه اون کارمند در جای دیگه‌ای برای شما کار میکنه، برای رعایت قوانین، یک کارفرمای رسمی محلی (EOR) لازمه.
  • این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای انتقالات داخلی، شرکت‌های دورکار که به دنبال گسترش در آفریقا هستن، یا به عنوان گزینه‌ای برای حفظ استعدادها در برنامه‌های جابجایی جهانی.

شرایط لازم برای دریافت مجوز کار در گامبیا

برای درخواست مجوز کار در گامبیا، کارفرماها باید مطمئن بشن که کارمندان خارجیشون معیارهای خاصی رو دارن. دولت گامبیا به ویژه علاقه‌منده که از اشتغال گامبیایی‌ها حمایت کنه، بنابراین کارفرماها باید بتونن نشون بدن که اون شغل نمیتونه توسط یک کارگر گامبیایی پر بشه.

لیست مدارک و شرایط:

• پاسپورت معتبر: پاسپورت متقاضی باید حداقل شش ماه اعتبار داشته باشه.
• قرارداد کاری: یک قرارداد کاری امضا شده با یک کارفرمای گامبیایی.
• اثبات صلاحیت‌ها: مدارک تحصیلی یا حرفه‌ای که با مهارت‌های مورد نیاز برای اون موقعیت شغلی مطابقت داشته باشه.
• گواهی سلامت: یک معاینه پزشکی که تایید کنه کارمند برای کار در گامبیا مناسبه.
• شواهد تلاش برای استخدام محلی: شواهدی که نشون بده کارفرما قبل از جستجو برای اتباع خارجی، سعی کرده کارگران گامبیایی رو استخدام کنه.

مراحل درخواست مجوز کار در گامبیا

کارفرماها برای درخواست مجوز کار باید یک فرآیند ساختاریافته رو دنبال کنن تا از رعایت قوانین مهاجرت و کار اطمینان حاصل بشه. این فرآیند میتونه بسته به نوع ویزا کمی متفاوت باشه، اما مراحل کلی به این صورته:

1. مرحله ۱: ارسال فرم درخواست تکمیل شده به همراه مدارک پشتیبان (مثل پاسپورت، قرارداد کاری و مدارک تحصیلی).
2. مرحله ۲: وزارت کار درخواست رو بررسی میکنه و ممکنه مدارک یا توضیحات بیشتری درخواست کنه.
3. مرحله ۳: اگه درخواست تایید بشه، متقاضی باید طبق مقررات بهداشتی دولت، یک معاینه پزشکی انجام بده.
4. مرحله ۴: پرداخت هزینه‌های مربوط به ویزا و مجوز کار.
5. مرحله ۵: پس از برآورده شدن همه شرایط، برای متقاضی مجوز کار و ویزا صادر میشه.

اسپانسرشیپ ویزا چطور کار میکنه؟

اسپانسرشیپ ویزا در گامبیا نیازمند اینه که کارفرما به عنوان حامی کارمند خارجی عمل کنه. کارفرما باید نامه‌ای به وزارت کار ارائه بده که در اون پیشنهاد شغلی رو تایید و تضمین کنه که این موقعیت نمیتونه توسط یک گامبیایی محلی پر بشه. این اسپانسرشیپ همچنین به این معنیه که کارفرما مسئولیت وضعیت قانونی کارمند رو در طول مدت کارش در گامبیا بر عهده میگیره.

هزینه‌های مجوز کار یا ویزا در گامبیا چقدره؟

هزینه مجوز کار یا ویزا در گامبیا بسته به نوع ویزا، مدت اقامت و عوامل دیگه مثل صلاحیت‌های کارمند متفاوته. به طور کلی، کارفرما مسئول پرداخت این هزینه‌هاست، هرچند ممکنه در توافقات جور دیگه‌ای قید شده باشه.

نوع ویزا	هزینه درخواست
ویزای کار برای مهاجران متخصص	$۱۵۰
ویزای کار موقت	$۱۰۰
ویزای مهارت تخصصی	$۲۰۰

زمان پردازش مجوز کار یا ویزا در گامبیا

زمان پردازش برای مجوز کار یا ویزا در گامبیا معمولا بین ۳ تا ۶ هفته طول میکشه. این زمان بستگی به پیچیدگی پرونده، نوع مجوز کار و اینکه آیا به مدارک اضافی نیاز هست یا نه، داره. در بعضی موارد، اگه وزارت کار نیاز به تایید قرارداد کاری یا صلاحیت‌ها داشته باشه، ممکنه پردازش بیشتر طول بکشه.

دوره‌های تمدید مجوز کار

مجوزهای کار در گامبیا به طور کلی برای یک دوره اولیه یک ساله صادر میشن و پس از اون باید تمدید بشن. درخواست‌های تمدید باید حداقل ۶۰ روز قبل از انقضای مجوز فعلی ارسال بشن. کارفرماها برای تضمین تمدید، باید مدارک به‌روز شده، از جمله اثبات ادامه اشتغال رو ارائه بدن.

ویزای دیجیتال نومد (Digital Nomad)

گامبیا در حال حاضر برنامه ویزای مشخصی برای دیجیتال نومدها نداره. با این حال، افرادی که به صورت دورکاری برای شرکت‌های خارجی کار میکنن، میتونن برای ویزای کار موقت درخواست بدن، به شرطی که شرایط عمومی برای کارگران خارجی رو داشته باشن.

چالش‌های رایج برای کارفرمایان در گامبیا

استخدام کارمند در گامبIA، به خصوص کارگران خارجی، میتونه چالش‌هایی داشته باشه.

• چالش ۱: بروکراسی اداری. کارفرماها ممکنه به دلیل مشکلات مدارک یا زمان طولانی پردازش، با تاخیر در گرفتن مجوزهای کار و ویزا مواجه بشن.
• چالش ۲: رعایت قوانین محلی کار. این قوانین میتونن به طور قابل توجهی با قوانین کشور مبدا کارفرما متفاوت باشن.

نگاهی کلی به سیستم‌های ویزای جهانی (فقط برای اطلاعات عمومی)

برای اینکه دید بهتری نسبت به فرآیندهای مهاجرتی در سطح جهان پیدا کنین، بد نیست نگاهی به سیستم ویزای چند کشور دیگه بندازیم. توجه کنین که اطلاعات این بخش هیچ ربطی به فرآیند درخواست ویزای گامبIA نداره و فقط برای افزایش آگاهی عمومی شما آورده شده. این مثال‌ها به شما نشون میده که هر کشوری چقدر میتونه قوانین و رویه‌های متفاوتی داشته باشه.

مثال ۱: فرآیند درخواست ویزای فنلاند

اگه کسی بخواد برای ویزای فنلاند اقدام کنه، باید مراحل زیر رو طی کنه:

• کجا درخواست بدیم؟ درخواست ویزا باید در مرکز درخواست ویزایی که توسط نزدیک‌ترین نمایندگی فنلاند مشخص شده، ارائه بشه. معمولا این مراکز توسط شرکت‌هایی مثل VFS Global اداره میشن.
• فرم درخواست: متقاضی باید فرم درخواست ویزا رو در وب‌سایت `finlandvisa.fi` پر کنه. در این سایت، اطلاعات مربوط به مدارک، ضمیمه‌ها و عکس پاسپورتی مورد نیاز هم پیدا میشه. حتی میشه یه فرم PDF رو به صورت دستی یا با کامپیوتر پر کرد.
• گرفتن وقت: بعد از آماده کردن مدارک، باید برای ارائه درخواست در مرکز VFS Global در کشور محل اقامتتون وقت بگیرید.
• مراجعه حضوری و بیومتریک: همه درخواست‌های ویزا باید به صورت حضوری ارائه بشن. در همون زمان، اطلاعات بیومتریک شما (مثل اثر انگشت) هم جمع‌آوری میشه. البته اگه در ۵۹ ماه گذشته برای ویزای شنگن قبلی اثر انگشت داده باشین، دیگه نیازی به این کار نیست.
• هزینه ویزا: برای پردازش درخواست ویزا هزینه‌ای دریافت میشه. مرکز درخواست ویزا هم ممکنه هزینه خدمات اضافی برای پردازش درخواست بگیره.
• زمان پردازش: درخواست باید از قبل و با فاصله زمانی مناسب ارسال بشه. حداکثر ۶ ماه قبل از شروع سفر میشه درخواست داد. زمان پردازش ویزا معمولا ۱۵ روزه، اما اگه نیاز به بررسی دقیق‌تری باشه، ممکنه طولانی‌تر بشه.
• ویزای کار فصلی: برای این نوع ویزا هم باید فرم درخواست رو در همون سایت پر کرد. یکی از مدارک مورد نیاز، فرم تعهد کارفرماست که میتونه به زبان‌های فنلاندی، سوئدی یا انگلیسی پر بشه.

مثال ۲: سیستم ویزای کانادا (نگاهی کلی)

کانادا هم سیستم پیچیده و دقیقی برای انواع ویزاها داره. در اینجا به چند مورد از مدارکی که معمولا برای ویزای توریستی یا تجاری کانادا لازمه، اشاره میکنیم تا با ساختار مدارک مورد نیاز در کشورهای دیگه آشنا بشین.

• مدارک هویتی: کپی رنگی و واضح از پاسپورت معتبر که شامل صفحه اطلاعات شخصی و تمام صفحات دارای مهر و ویزا باشه.
• فرم‌های اطلاعاتی: فرم‌هایی مثل اطلاعات خانواده (IMM 5645) یا استفاده از نماینده (IMM 5476) باید پر بشن.
• مدارک سفر:
  • سابقه سفر (Travel history): کپی ویزاهای قبلی یا مهرهای ورود و خروج که نشون میده شما قبلا هم به کشورهای دیگه سفر کردین.
  • برنامه سفر (Itinerary): جزئیات پرواز، رزرو هتل یا ثبت‌نام در یک رویداد.
• مدارک مالی:
  • صورت‌حساب بانکی: برای اینکه نشون بدین پول کافی برای تامین هزینه‌های سفرتون رو دارین. معمولا صورت‌حساب ۶ ماه گذشته لازمه.
• مدارک شغلی:
  • نامه از کارفرما: نامه‌ای روی سربرگ رسمی شرکت که شغل، حقوق و تاریخ شروع به کار شما رو تایید کنه و نشون بده که کارفرما با سفر شما موافقه.
• دعوت‌نامه (Letter of invitation):
  • اگه برای دیدار خانواده یا یک رویداد تجاری میرید، نامه‌ای از طرف میزبان در کانادا که هدف سفر شما رو تایید کنه، خیلی کمک‌کننده‌ست.
• اثبات رابطه (Proof of relationship): برای ویزای بازدید از خانواده، مدارکی مثل سند ازدواج یا شناسنامه برای اثبات رابطه لازمه.
• بیمه درمانی: برای «سوپر ویزا» (ویزای والدین و پدربزرگ و مادربزرگ‌ها)، اثبات خرید بیمه درمانی از یک شرکت کانادایی با پوشش حداقل ۱۰۰,۰۰۰ دلار الزامیه.

این فقط یه نمونه از جزئیاتیه که کشورهایی مثل کانادا درخواست میکنن و نشون میده که آماده کردن مدارک برای هر کشوری چقدر میتونه متفاوت باشه.

مثال ۳: فرآیند ویزای کرواسی (عضو شنگن)

از اول ژانویه ۲۰۲۳، کرواسی به منطقه شنگن پیوسته و ویزایی که صادر میکنه، ویزای شنگنه. این یعنی با این ویزا میشه به بقیه کشورهای عضو شنگن هم سفر کرد.

• کجا درخواست بدیم؟ متقاضیانی که در بریتانیا زندگی میکنن، باید درخواستشون رو به مرکز VFS در لندن بدن. اتباع کشورهای آفریقایی مثل گامبیا، غنا، نیجریه و… که در بریتانیا زندگی نمیکنن، میتونن به نزدیک‌ترین سفارت کرواسی در آفریقا (مثل قاهره، الجزیره، رباط، پرتوریا) مراجعه کنن.
• انواع ویزا:
  • ویزای نوع C (اقامت کوتاه‌مدت): برای اقامت تا ۹۰ روز در یک دوره ۱۸۰ روزه برای اهداف توریستی، تجاری، خصوصی و… .
  • ویزای نوع D (اقامت بلندمدت): برای کسانی که مجوز اقامت موقت یا مجوز کار و اقامت گرفتن و برای ورود اولیه به کرواسی به ویزا نیاز دارن.
• مدارک اصلی برای ویزای نوع C:
  • فرم درخواست آنلاین پر شده و پرینت گرفته شده.
  • پاسپورت معتبر (حداقل ۳ ماه بعد از خروج از شنگن اعتبار داشته باشه).
  • عکس جدید.
  • اثر انگشت (بیومتریک).
  • مجوز اقامت معتبر در کشوری که از اونجا درخواست میدین.
  • بیمه درمانی مسافرتی (حداقل پوشش ۳۰,۰۰۰ یورو).
  • اثبات هدف سفر (رزرو هتل، دعوت‌نامه رسمی از شخص حقیقی یا حقوقی در کرواسی).
  • اثبات تمکن مالی (صورت‌حساب بانکی ۳ ماه اخیر).
  • اثبات قصد بازگشت (نامه اشتغال به کار یا تحصیل).
  • بلیط رفت و برگشت.
• زمان پردازش: معمولا تا ۱۵ روز طول میکشه، اما میتونه تا ۶۰ روز هم برسه.
• اعتراض (Appeal): اگه ویزا رد بشه، متقاضی میتونه ظرف ۱۵ روز به صورت کتبی و به زبان کرواتی اعتراض کنه.

مثال ۴: پیچیدگی سیستم مهاجرتی آمریکا (بولتن ویزا)

آمریکا یکی از پیچیده‌ترین سیستم‌های مهاجرتی دنیا رو داره که بر اساس سهمیه‌های عددی کار میکنه. هر ماه، وزارت امور خارجه سندی به نام «بولتن ویزا» (Visa Bulletin) منتشر میکنه که نشون میده برای چه کسانی ویزای مهاجرتی در دسترسه. این بولتن فقط یه مثال خیلی پیشرفته است تا ببینین مهاجرت به بعضی کشورها چقدر میتونه زمان‌بر و مبتنی بر نوبت باشه.

مفاهیم اصلی در بولتن ویزا:

• اولویت‌های خانوادگی (Family-Sponsored Preferences):
  • F1: پسران و دختران مجرد شهروندان آمریکا.
  • F2A: همسران و فرزندان زیر ۲۱ سال دارندگان اقامت دائم.
  • F2B: پسران و دختران مجرد (بالای ۲۱ سال) دارندگان اقامت دائم.
  • F3: پسران و دختران متاهل شهروندان آمریکا.
  • F4: برادران و خواهران شهروندان بزرگسال آمریکا.
• اولویت‌های شغلی (Employment-Based Preferences):
  • EB-1: کارگران دارای اولویت (افراد با توانایی‌های فوق‌العاده، اساتید و محققان برجسته).
  • EB-2: افراد حرفه‌ای با مدارک تحصیلی عالی یا توانایی‌های استثنایی.
  • EB-3: کارگران ماهر، متخصصان و سایر کارگران.
  • EB-4: مهاجران خاص (مثل کارمندان مذهبی).
  • EB-5: سرمایه‌گذاران.
• تاریخ‌های کلیدی در جدول‌ها:
  • Final Action Dates: تاریخی که نشون میده پرونده‌هایی با «تاریخ اولویت» (Priority Date) قبل از این تاریخ، آماده صدور ویزا هستن.
  • Dates for Filing: تاریخی که به متقاضیان اجازه میده مدارکشون رو به مرکز ملی ویزا (NVC) ارسال کنن.
  • C (Current): یعنی برای اون دسته، ویزا به تعداد کافی موجوده و صف انتظار وجود نداره.
  • U (Unauthorized): یعنی صدور ویزا برای اون دسته در حال حاضر متوقفه.

لاتاری گرین کارت (Diversity Visa – DV):

آمریکا هر سال از طریق برنامه لاتاری، به حدود ۵۵,۰۰۰ نفر از کشورهایی که نرخ مهاجرت کمی به آمریکا دارن، ویزای اقامت دائم میده. ثبت‌نام معمولا در پاییز هر سال انجام میشه و نتایج در بهار سال بعد اعلام میشه.

در نتایج لاتاری DV-2025، تعداد ۱۵۹ نفر از اتباع گامبیا به عنوان برنده انتخاب شدن. این عدد فقط تعداد برنده‌های اصلیه و شامل اعضای خانواده‌شون نمیشه. این نشون میده که فرصت‌های مهاجرتی مثل لاتاری هم برای اتباع گامبیا وجود داره.

فرآیند مصاحبه ویزای مهاجرتی آمریکا برای ساکنین گامبیا:

جالبه بدونین که سفارت آمریکا در داکار، سنگال، مسئول رسیدگی به پرونده‌های ویزای مهاجرتی برای متقاضیان از چند کشور منطقه، از جمله گامبیاست. این یعنی اگه کسی از گامبIA برای ویزای مهاجرتی آمریکا اقدام کنه، باید برای مصاحبه به سنگال بره. مراحلش به این صورته:

• معاینه پزشکی: متقاضی باید حداقل دو هفته قبل از مصاحبه، با یکی از پزشکان مورد تایید سفارت معاینه پزشکی انجام بده. لیست این پزشکان در سنگال، گینه و حتی خود گامبIA مشخصه. مثلا در گامبیا، دکتر آیو پالمر (Dr. Ayo Palmer) در کلینیک وستفیلد (Westfield Clinic) این کار رو انجام میده.
• آماده کردن مدارک: متقاضی باید لیست مدارک مورد نیاز رو آماده کنه. هر مدرکی که به زبان انگلیسی یا فرانسوی نیست، باید ترجمه رسمی بشه.
• روز مصاحبه: در روز مصاحبه، باید تمام مدارک اصلی و یک کپی از اونها رو همراه داشت. اقدامات امنیتی شدیدی در سفارت وجود داره و همراه بردن افراد به جز در موارد خاص (مثل مترجم یا کمک به فرد ناتوان) ممنوعه.
• بعد از تایید ویزا: اگه ویزا تایید بشه، پاسپورت به همراه ویزا از طریق دفتر DHL در داکار به متقاضی تحویل داده میشه.

این مثال‌ها نشون میدن که فرآیندهای مهاجرتی چقدر میتونن در سطح بین‌المللی به هم مرتبط و در عین حال متفاوت باشن. حالا با این دید کلی، درک قوانین خاص گامبیا براتون راحت‌تر میشه.