راهنمای جامع استخدام و قوانین کار در چاد

---

شروع ماجرا: استخدام در چاد

اگه یه شرکت بین‌المللی باشی یا یه کسب‌وکار محلی که میخواد تیمش رو بزرگتر کنه، استخدام کارمند در چاد، کشوری در مرکز آفریقا، ریزه‌کاری‌های خودش رو داره. برای این کار باید با قوانین خاص، فرهنگ مردم و حقوق کار اونجا آشنا باشی. این راهنما قراره یه دید کامل و جامع در مورد قدم‌ها و نکاتی که باید برای استخدام کارمند در چاد در نظر بگیری بهت بده.

آشنایی با قوانین کار در چاد

چاد، کشوری که دور تا دورش خشکیه و در مرکز آفریقا قرار گرفته، یه سری قوانین کار داره که برای تنظیم رابطه بین کارفرما و کارمند طراحی شده. این قوانین جنبه‌های مختلفی رو پوشش میدن، مثل ساعت کاری، حداقل دستمزد، قراردادهای کاری و استانداردهای بهداشت و ایمنی شغلی. درک این قوانین هم برای کارفرما و هم برای کارمند خیلی مهمه تا مطمئن بشن همه چیز قانونی پیش میره و حقوق شون حفظ میشه.

۱. قراردادهای کاری

توی چاد، قراردادهای کاری برای مشخص کردن شرایط استخدام بین کارفرما و کارمند خیلی ضروری هستن. این قراردادها باید جزئیاتی مثل مسئولیت‌های شغلی، ساعت کاری، دستمزد، مزایا و مدت زمان استخدام رو شامل بشن. هرچند قراردادهای شفاهی هم معتبرن، ولی شدیدا توصیه میشه که قرارداد کتبی بسته بشه تا از سوءتفاهم‌ها و مشکلات حقوقی جلوگیری بشه. علاوه بر این، قراردادها باید با قوانین کار چاد و هر توافق‌نامه جمعی که وجود داره، هماهنگ باشن.

قانون کار چاد میگه که بعضی از قراردادها حتما باید کتبی باشن و قبل از شروع کار به «دفتر ملی ترویج اشتغال» ارائه بشن. این قراردادها شامل این موارد میشن:

• قراردادهایی که با افراد خارجی بسته میشن.
• قراردادهایی که از کارگر میخوان به جایی خارج از محل کار اصلیش نقل مکان کنه.
• قراردادهای با مدت معین که بیشتر از ۶ ماه هستن (حتی با تمدیدهاشون).
• قراردادهای با مدت نامعین.
• شرایط مربوط به دوره آزمایشی هم حتما باید کتبی ذکر بشه.

قانون کار چاد به طور مشخص در مورد «بندهای عدم رقابت» حرفی نزده. اما اگه کارمندی اسرار شرکت رو فاش کنه یا وارد رقابت آشکار با شرکت بشه، این کار میتونه به عنوان تخلف حرفه‌ای در نظر گرفته بشه و کارمند ممکنه به خاطرش تعلیق یا اخراج بشه.

۲. ساعت کاری و اضافه کاری

قوانین کار چاد ساعت کاری استاندارد برای کارمندها رو مشخص کرده. این ساعت کاری معمولا بین ۳۵ تا ۴۰ ساعت در هفته است، که بسته به صنعت و بخش شغلی میتونه متفاوت باشه. البته در یک منبع دیگه ذکر شده که ساعت کاری استاندارد برای کارکنان در موسسات غیرکشاورزی نمیتونه بیشتر از ۳۹ ساعت در هفته باشه. هر کاری که بیشتر از این ساعت استاندارد انجام بشه، اضافه کاری محسوب میشه و باید پولش جداگانه پرداخت بشه.

نرخ پرداخت اضافه کاری معمولا بالاتر از دستمزد معمولیه و اغلب یک و نیم یا دو برابر نرخ ساعتی استاندارد تعیین میشه. کارفرماها باید این قوانین رو رعایت کنن تا مطمئن بشن کارمندهایی که ساعت‌های بیشتری کار میکنن، دستمزد منصفانه‌ای دریافت میکنن. مدت زمان اضافه کاری که یه کارمند انجام میده نمیتونه بیشتر از ۹۴ ساعت در سال باشه.

برای موسسات کشاورزی، قوانین کمی متفاوته. ساعت کاری در این بخش نمیتونه بیشتر از ۲۴۰۰ ساعت در سال باشه.

۳. حداقل دستمزد

چاد قانون حداقل دستمزد داره تا مطمئن بشه کارگرها استاندارد زندگی مناسبی دارن. نرخ حداقل دستمزد به صورت دوره‌ای توسط دولت بازبینی و تنظیم میشه تا با تورم و تغییرات هزینه‌های زندگی هماهنگ باشه. کارفرماها موظف هستن که به کارمندهاشون حداقل دستمزد تعیین شده توسط قانون رو پرداخت کنن. عدم رعایت این موضوع میتونه منجر به جریمه و عواقب حقوقی برای کارفرماها بشه.

قانون کار چاد دو نوع دستمزد رو تعریف کرده:

• حداقل دستمزد تضمین شده بین حرفه‌ای (SMIG)
• حداقل دستمزد تضمین شده کشاورزی (SMAG)

حداقل دستمزدها آخرین بار در سال ۲۰۱۱ تعیین شدن و در حال حاضر به این صورته:

• SMIG: ۶۰,۰۰۰ فرانک آفریقای مرکزی (XAF) در ماه.
• SMAG: ۳۰,۰۰۰ فرانک آفریقای مرکزی (XAF) در ماه.

حقوق باید به صورت ماهانه پرداخت بشه و حداکثر ۸ روز بعد از پایان ماه کاری. پرداخت باید با سندی که توسط کارفرما یا نماینده‌اش تهیه و تایید شده، ثبت بشه و توسط هر فرد مربوطه یا دو شاهد (اگه کارمند بی‌سواد باشه) امضا بشه.

۴. بهداشت و ایمنی شغلی

قوانین کار چاد، سلامت و ایمنی کارگرها در محیط کار رو در اولویت قرار میده. کارفرماها موظف هستن که یه محیط کار امن و بدون خطراتی که میتونه سلامت یا ایمنی کارمندها رو به خطر بندازه، فراهم کنن. این شامل اجرای پروتکل‌های ایمنی، فراهم کردن تجهیزات ایمنی لازم و انجام بازرسی‌های منظم برای شناسایی و رفع خطرات احتمالی میشه. کارمندها هم این حق رو دارن که از انجام کاری که خطر جدی برای سلامتی یا ایمنی شون داره، خودداری کنن.

۵. پایان قرارداد و پرداخت پایان کار

پایان دادن به استخدام در چاد تابع مقررات خاصی هست که در قوانین کار و قراردادهای استخدامی مشخص شده. کارفرماها باید دلایل معتبری برای پایان دادن به قرارداد یه کارمند داشته باشن، مثل تخلف یا تعدیل نیرو، و باید مراحل قانونی رو طی کنن. علاوه بر این، در موارد اخراج غیرقانونی یا تعدیل نیرو، ممکنه نیاز به پرداخت «حق سنوات» یا «پاداش پایان کار» باشه تا در دوره انتقال به کارمندهای آسیب دیده حمایت مالی بشه.

چطور در چاد کارمند استخدام کنیم؟

فرآیند استخدام در چاد مراحل مختلفی داره که از بررسی بازار کار شروع میشه و تا جا افتادن کارمند جدید در شرکت ادامه پیدا میکنه.

۱. نگاهی به بازار کار چاد

چاد، که در مرکز آفریقا قرار داره، چشم‌انداز منحصر به فردی برای اشتغال ارائه میده. بازار کار در این کشور تحت تاثیر عواملی مثل وضعیت اقتصادی کشوره که تا حد زیادی به درآمدهای نفتی و تولیدات کشاورزی وابسته است. علاوه بر این، حضور سازمان‌های بین‌المللی و غیردولتی (NGO) به ایجاد فرصت‌های شغلی، به خصوص در بخش‌هایی مثل کمک‌های بشردوستانه و توسعه، کمک میکنه. با این حال، با وجود فرصت‌های شغلی بالقوه، نرخ بیکاری همچنان بالاست، به خصوص بین جوانان و زنان.

چه شغل‌هایی در چاد مورد تقاضا هستن؟
با توجه به شرایط چاد، بعضی از بخش‌ها نیاز بیشتری به نیروی کار متخصص دارن:

• بخش بهداشت و درمان: به خاطر چالش‌های بهداشتی کشور و نیاز مداوم به خدمات پزشکی، متخصصان بهداشت و درمان در چاد تقاضای زیادی دارن. پزشکان، پرستاران، داروسازان و بقیه کارکنان بهداشتی برای رسیدگی به مسائلی مثل دسترسی محدود به مراکز درمانی، نرخ بالای بیماری‌های عفونی مثل مالاریا و نگرانی‌های مربوط به سلامت مادر و کودک، مورد نیاز هستن. متخصصان در زمینه‌هایی مثل جراحی، زنان و زایمان و اطفال هم به طور ویژه مورد نیازن.
• کشاورزی و کسب‌وکارهای مرتبط: با توجه به اینکه اقتصاد چاد عمدتا کشاورزیه، تقاضای مداومی برای متخصصان در این حوزه وجود داره. مهندسان کشاورزی، زراعت‌شناسان، مدیران مزارع و کارشناسان ترویج کشاورزی برای بهبود بازده محصولات، اجرای روش‌های کشاورزی پایدار و رسیدگی به مسائل امنیت غذایی مورد نیازن.
• آموزش و پرورش: بخش آموزش در چاد با چالش‌های قابل توجهی روبرو هست، از جمله دسترسی محدود به آموزش با کیفیت، نرخ بالای ترک تحصیل و کمبود معلمان واجد شرایط. در نتیجه، تقاضا برای مربیان در همه سطوح، از معلمان مدارس ابتدایی گرفته تا اساتید دانشگاه، در حال افزایشه.
• توسعه زیرساخت‌ها: زیرساخت‌های چاد توسعه نیافته هستن و شبکه‌های حمل و نقل ناکافی، دسترسی محدود به برق و آب تمیز و کمبود مسکن ارزان قیمت دارن. در نتیجه، تقاضا برای مهندسان عمران، کارگران ساختمانی، معماران، برنامه‌ریزان شهری و مدیران پروژه برای رفع این کمبودها وجود داره.
• فناوری اطلاعات (IT) و ارتباطات: با اهمیت روزافزون فناوری، تقاضا برای متخصصان IT در چاد در حال افزایشه. از توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و مهندسان شبکه گرفته تا متخصصان امنیت سایبری و تحلیلگران داده، افراد ماهر در بخش IT برای گسترش زیرساخت‌های دیجیتال مورد نیاز هستن.
• انرژی‌های تجدیدپذیر و حفاظت از محیط زیست: چاد منابع انرژی تجدیدپذیر فراوانی مثل انرژی خورشیدی و بادی داره، اما دسترسی به برق همچنان محدوده. متخصصان در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، علوم محیطی و مدیریت پایدار منابع برای گسترش دسترسی به انرژی پاک و کاهش تخریب محیط زیست تقاضا دارن.

۲. روش‌های جستجوی کار

جویندگان کار در چاد اغلب از چندین راه برای پیدا کردن شغل استفاده میکنن. روش‌های سنتی مثل معرفی دهان به دهان، شبکه‌سازی و ارجاع از طریق دوستان و خانواده خیلی رایجه. علاوه بر این، روزنامه‌ها و پورتال‌های شغلی آنلاین هم ممکنه استفاده بشن، هرچند دسترسی به اینترنت در بعضی از نقاط کشور محدوده. آژانس‌های کاریابی و نمایشگاه‌های کار هم در ارتباط دادن جویندگان کار با کارفرماهای بالقوه نقش دارن، به خصوص برای موقعیت‌های شغلی در مناطق شهری.

۳. فرآیند درخواست کار

فرآیند درخواست کار در چاد معمولا شامل ارسال رزومه یا CV به همراه یک نامه پوششی (Cover Letter) است. این مدارک باید صلاحیت‌ها، مهارت‌ها و تجربیات مرتبط متقاضی رو برجسته کنن. در بعضی موارد، کارفرماها ممکنه مدارک اضافی مثل گواهی‌های تحصیلی یا مجوزهای حرفه‌ای درخواست کنن. مدارک درخواست معمولا به صورت حضوری یا از طریق ایمیل ارسال میشن، بسته به ترجیح کارفرما.

۴. غربالگری و انتخاب

بعد از دریافت درخواست‌ها، کارفرماها در چاد معمولا یه فرآیند غربالگری انجام میدن تا کاندیداهای مناسب برای مصاحبه رو انتخاب کنن. این ممکنه شامل بررسی مدارک درخواست، انجام بررسی‌های پیشینه و تایید صلاحیت‌ها باشه. مصاحبه‌ها بعدا به صورت حضوری، تلفنی یا از طریق تماس ویدیویی انجام میشن. معیارهای انتخاب اغلب شامل صلاحیت‌ها، تجربه، مهارت‌ها و تناسب فرهنگی با سازمانه. کارفرماها ممکنه مهارت زبانی کاندیداها رو هم ارزیابی کنن، به خصوص در زبان فرانسوی که در چاد به طور گسترده صحبت میشه.

۵. فرآیند مصاحبه در چاد

فرآیند مصاحبه در چاد، مثل خیلی از کشورهای دیگه، نقش مهمی در انتخاب کاندیداها داره. این کشور تفاوت‌های فرهنگی و حرفه‌ای خاص خودش رو داره که فرآیند مصاحبه رو شکل میده.

• آمادگی برای مصاحبه: قبل از مصاحبه، کاندیداها در چاد معمولا با تحقیق در مورد شرکت یا سازمانی که براش درخواست دادن، آماده میشن. این شامل درک ماموریت، ارزش‌ها و پروژه‌های فعلی اون شرکته. همچنین، کاندیداها اغلب شرح شغل رو به طور کامل بررسی میکنن تا مهارت‌ها و تجربیات خودشون رو با الزامات موقعیت شغلی هماهنگ کنن. لباس پوشیدن مناسب برای مصاحبه هم خیلی مهمه و لباس رسمی معمولا انتخاب درستی به حساب میاد.
• قالب مصاحبه: قالب مصاحبه در چاد میتونه بسته به سازمان و موقعیت شغلی متفاوت باشه. با این حال، یه رویه معمول، مصاحبه پنلی هست که در اون کاندیداها به طور همزمان توسط چندین مصاحبه‌کننده مورد مصاحبه قرار میگیرن. این پنل‌ها ممکنه شامل نمایندگانی از بخش‌ها یا سطوح مختلف سازمان باشن. علاوه بر این، مصاحبه‌ها ممکنه شامل سوالات فنی مرتبط با نقش شغلی و سوالات رفتاری برای ارزیابی مهارت‌های نرم و تناسب فرهنگی کاندیدا باشن.
• آداب و رفتار: در طول مصاحبه، از کاندیداها انتظار میره که حرفه‌ای بودن و احترام رو نشون بدن. این شامل حفظ تماس چشمی، صحبت کردن واضح و با اعتماد به نفس، و خطاب قرار دادن مصاحبه‌کنندگان با عناوین و سلام‌های مناسبه. احترام به سلسله مراتب هم ضروریه و کاندیداها به اعضای ارشد پنل مصاحبه احترام میذارن. علاوه بر این، کاندیداها تشویق میشن که سوالات متفکرانه‌ای در مورد نقش و سازمان بپرسن تا علاقه و تعامل خودشون رو نشون بدن.
• پیگیری بعد از مصاحبه: بعد از مصاحبه، کاندیداها در چاد اغلب یک ایمیل یا نامه تشکر میفرستن تا قدردانی خودشون رو برای فرصت مصاحبه ابراز کنن. این حرکت به عنوان نشونه‌ای از حرفه‌ای بودن دیده میشه و میتونه تاثیر مثبتی روی مصاحبه‌کننده‌ها بذاره.

۶. قراردادهای استخدامی و مذاکرات

پس از انتخاب موفق، کارفرماها در چاد قراردادهای استخدامی صادر میکنن که شرایط و ضوابط شغل رو مشخص میکنه. این قراردادها معمولا جزئیاتی مثل حقوق، مزایا، ساعت کاری و مدت زمان استخدام رو مشخص میکنن. ممکنه در مورد این شرایط، به خصوص حقوق و مزایا، مذاکراتی صورت بگیره. برای هر دو طرف خیلی مهمه که قبل از امضای قرارداد، شرایط مشخص شده در اون رو به وضوح درک کنن و باهاش موافق باشن.

۷. فرآیند آنبوردینگ (Onboarding) یا جا افتادن در شرکت

وقتی کارمند استخدام شد، یه فرآیند آنبوردینگ رو طی میکنه تا با سازمان، سیاست‌ها و رویه‌هاش آشنا بشه. این فرآیند خیلی مهمه چون لحن کار کارمند جدید رو مشخص میکنه و بهش کمک میکنه تا با نقش خودش سازگار بشه، فرهنگ شرکت رو بفهمه و به طور موثر در تیم ادغام بشه.

• آماده‌سازی و معرفی اولیه: قبل از تاریخ شروع کار کارمند جدید، شرکت‌ها در چاد معمولا فعالیت‌های آماده‌سازی انجام میدن. این میتونه شامل ترتیبات لجستیکی مثل آماده کردن میز کار، فراهم کردن تجهیزات لازم و هماهنگی با بخش‌های مربوطه باشه. همچنین ممکنه مطالب معرفی برای آشنا کردن کارمند جدید با ماموریت، ارزش‌ها، سیاست‌ها و رویه‌های شرکت تهیه بشه.
• خوشامدگویی و معرفی به تیم: به محض ورود کارمند جدید، مدیر استخدام و همکاران به گرمی ازش استقبال میکنن. این معرفی اولیه برای ایجاد حس تعلق و ایجاد یک تصور اولیه مثبت ضروریه. در چاد، جایی که روابط بین فردی ارزش زیادی داره، این مرحله ممکنه شامل گردهمایی‌های غیررسمی یا مراسم کوچکی برای معرفی رسمی عضو جدید تیم به همکارانش باشه.
• آموزش و توسعه مهارت: آموزش نقش حیاتی در فرآیند آنبوردینگ در چاد داره. بسته به ماهیت نقش، کارمندان جدید ممکنه در جلسات آموزشی رسمی شرکت کنن تا مهارت‌ها و شایستگی‌های لازم برای موقعیت شغلی خودشون رو توسعه بدن.
• ادغام در فرهنگ شرکت: درک و جذب فرهنگ شرکت برای ادغام موفقیت‌آمیز خیلی مهمه. در چاد، جایی که احترام به سلسله مراتب و ارزش‌های جمعی اغلب تاکید میشه، کارمندان جدید ممکنه راهنمایی‌هایی در مورد چگونگی پیمایش این هنجارهای فرهنگی در محیط کار دریافت کنن.
• بازخورد و پشتیبانی: بازخورد و پشتیبانی مداوم، اجزای ضروری فرآیند آنبوردینگ در چاد هستن. مدیران و مربیان نقش مهمی در ارائه راهنمایی، رسیدگی به نگرانی‌ها و ارائه بازخورد سازنده برای کمک به کارمندان جدید برای سازگاری با نقش‌هاشون دارن.

انواع قراردادهای کاری در چاد

در چاد، انواع مختلفی از قراردادهای کاری وجود داره که هر کدوم برای شرایط خاصی طراحی شدن.

1. قراردادهای استخدامی دائمی (نامعین): این قراردادها معمولا توافق‌نامه‌های بدون پایان مشخص بین کارفرما و کارمند هستن. این نوع قراردادها مدت زمان ثابتی ندارن و قصد بر اینه که تا زمانی که توسط یکی از طرفین با رعایت رویه‌های قانونی فسخ بشه، ادامه پیدا کنن. کارمندان دائمی از مزایایی مثل مرخصی با حقوق، سهم تامین اجتماعی و حمایت در برابر اخراج ناعادلانه برخوردارن. قانون کار چاد به طور خاص استخدام دائمی رو تعریف نمیکنه، اما قراردادهایی که شرایط یک قرارداد مدت معین رو نداشته باشن، به عنوان قرارداد نامعین در نظر گرفته میشن.
2. قراردادهای استخدامی مدت معین (CDD): اینها توافق‌نامه‌های موقتی با مدت زمان از پیش تعیین شده هستن. کارفرماها از این قراردادها برای پروژه‌های خاص، کارهای فصلی یا برای پوشش غیبت کارمندان استفاده میکنن. مدت زمان این قراردادها میتونه متفاوت باشه، اما باید تاریخ شروع و پایان رو به وضوح مشخص کنن. کارمندان تحت این قراردادها حقوقی مشابه کارمندان دائمی دارن، اگرچه مزایا ممکنه بر اساس مدت قرارداد متفاوت باشه. حداکثر مدت این قراردادها، با احتساب تمدید، دو سال است.
3. قراردادهای استخدامی پاره وقت: اینها توافق‌نامه‌هایی هستن که در اونها کارمندان ساعت کمتری نسبت به کارمندان تمام وقت کار میکنن. این قراردادها برای افرادی مناسبه که به دلیل تعهدات شخصی یا ترجیحات نمیتونن به یک برنامه تمام وقت متعهد بشن. کارمندان پاره وقت بر اساس تعداد ساعت کاری، از مزایای متناسب مثل مرخصی و سهم تامین اجتماعی برخوردارن.
4. قراردادهای استخدامی آزمایشی: اینها توافق‌نامه‌های کوتاه مدتی هستن که برای ارزیابی مناسب بودن یک کارمند برای یک موقعیت دائمی طراحی شدن. در طول دوره آزمایشی، که معمولا بین یک تا سه ماه طول میکشه، کارفرماها عملکرد و رفتار کارمند رو ارزیابی میکنن. اگه کارمند انتظارات کارفرما رو برآورده کنه، قرارداد ممکنه تمدید یا به یک قرارداد دائمی تبدیل بشه.

قانون کار چاد برای قراردادهای مدت معین، دوره آزمایشی معادل یک روز کاری به ازای هر هفته از مدت قرارداد تعیین کرده، اما این دوره نمیتونه از ۱۵ روز بیشتر بشه. برای قراردادهای با مدت نامعین هم میشه از دوره آزمایشی استفاده کرد که باید کتبی باشه. این دوره برای مدیران اجرایی تا ۶ ماه، برای تکنسین‌ها و سرپرستان تا ۳ ماه و برای سایر کارمندان تا ۱ ماه محدوده.

5. قراردادهای فریلنسری یا پیمانکاری مستقل: این قراردادها شامل افرادی میشه که به صورت قراردادی به کارفرماها خدمات ارائه میدن. برخلاف قراردادهای استخدامی سنتی، فریلنسرها کارمند محسوب نمیشن و مزایایی مثل مرخصی با حقوق یا سهم تامین اجتماعی دریافت نمیکنن. در عوض، اونها مستقیما در مورد هزینه‌ها و شرایط خدمات شون با کارفرما مذاکره میکنن.

حقوق، مزایا و مالیات در چاد

بخش مالی استخدام در چاد شامل حقوق پایه، انواع مزایا، مالیات و سهم بیمه اجتماعی میشه.

ساختار حقوق و مزایا

• ساختار پرداخت: در چاد، ساختارهای پرداخت اغلب بسته به صنعت و اندازه سازمان متفاوته. در حالی که شرکت‌های بزرگتر تمایل دارن از جدول‌های حقوقی رسمی و قراردادهای استخدامی پیروی کنن، کسب‌وکارهای کوچکتر ممکنه پرداخت رو به صورت فردی مذاکره کنن. بسته‌های پرداختی معمولا شامل حقوق پایه میشن که اغلب با پاداش‌ها، کمک‌هزینه‌ها و سایر مشوق‌ها تکمیل میشن.
• حقوق پایه و کمک‌هزینه‌ها: حقوق پایه در چاد تحت تاثیر عواملی مثل تحصیلات، تجربه و نقش شغلی قرار داره. در مناطق شهری و صنایعی مثل نفت و معدن، حقوق معمولا بالاتر از مناطق روستایی و بخش‌های کشاورزیه. علاوه بر این، کمک‌هزینه‌های مختلفی مثل مسکن، حمل و نقل و مراقبت‌های بهداشتی ممکنه به عنوان بخشی از بسته پرداختی به کارمندان ارائه بشه.
• پاداش‌ها و مشوق‌ها: پاداش‌ها و مشوق‌ها نقش مهمی در ایجاد انگیزه در کارمندان و پاداش دادن به عملکرد در چاد دارن. در حالی که پاداش‌ها اغلب به دستاوردهای فردی یا تیمی گره خوردن، برنامه‌های تشویقی ممکنه شامل طرح‌های تقسیم سود یا سهام شرکت هم باشن، به خصوص در شرکت‌های چندملیتی.
• تامین اجتماعی و مزایا: چاد یک سیستم تامین اجتماعی داره که هدفش حمایت از کارمندان در شرایط مختلف مثل بیماری، آسیب، بیکاری و بازنشستگیه. «صندوق ملی تامین اجتماعی» (CNPS) برنامه‌های تامین اجتماعی رو مدیریت میکنه که شامل پوشش مراقبت‌های بهداشتی، مزایای زایمان، مستمری از کارافتادگی و مستمری بازنشستگی میشه. کارفرماها و کارمندان هر دو به این صندوق کمک میکنن.

مزایای اجباری و اختیاری:
قانون کار چاد کارفرماها رو ملزم به ارائه مزایای اجباری مثل حداقل دستمزد، مرخصی با حقوق، تعطیلات عمومی، مرخصی استعلاجی، مرخصی زایمان و مشارکت در تامین اجتماعی میکنه. علاوه بر اینها، خیلی از کارفرماها برای جذب و حفظ استعدادها مزایای اختیاری هم ارائه میدن.

مزیت	در شرکت‌های بزرگ	در شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs)
بیمه درمانی تکمیلی	جامع و کامل	پایه و ابتدایی
کمک هزینه مسکن	رایج	نادر
کمک هزینه حمل و نقل	رایج	گاهی اوقات
کمک هزینه غذا	رایج	رایج
طرح بازنشستگی تکمیلی	ارائه میشه	فقط صندوق ملی (CNPS)
پاداش	مبتنی بر عملکرد	اختیاری و بسته به صلاحدید

حقوق بازنشستگی، از کار افتادگی و بازماندگان

• بازنشستگی: سن بازنشستگی در چاد ۶۰ سال است. افراد بیمه شده برای دریافت مستمری بازنشستگی باید شرایطی داشته باشن: به سن ۶۰ سالگی رسیده باشن، حداقل ۱۵ سال در CNPS ثبت‌نام کرده باشن، حداقل ۶۰ ماه در ۱۰ سال گذشته حق بیمه پرداخت کرده باشن و تمام فعالیت‌های حقوق‌بگیری رو متوقف کرده باشن. مستمری بازنشستگی ۳۰% میانگین دستمزد ماهانه کارمند در ۳ یا ۵ سال آخر (هر کدام که بیشتر باشد) است.
• از کار افتادگی: کارمندان بیمه شده که قبل از سن ۵۵ سالگی به طور دائم از کار افتاده میشن، در صورتی که شرایط خاصی رو داشته باشن، حق دریافت مستمری دارن. مبلغ مستمری از کار افتادگی دائم مثل مستمری بازنشستگی محاسبه میشه.
• بازماندگان: بازماندگان یک کارمند فوت شده که واجد شرایط دریافت مستمری بوده، حق دریافت مستمری بازماندگان رو دارن. این مبلغ به صورت درصدی از مستمری کارمند متوفی به همسر و فرزندان پرداخت میشه.

مالیات بر درآمد و حق بیمه

• اداره مالیات: سیستم مالیاتی در چاد توسط «اداره کل مالیات» (DGI) اداره میشه.
• مالیات بر درآمد: افراد و کسب‌وکارها در چاد مشمول مالیات بر درآمد بر درآمدهای خودشون هستن. نرخ‌های مالیات بسته به نوع درآمد و وضعیت مالیات‌دهنده متفاوته. درآمد حاصل از اشتغال با نرخ‌های تصاعدی از ۰% تا ۳۰% مشمول مالیاته، به طوری که افراد با درآمد بالاتر، نرخ مالیات بالاتری پرداخت میکنن.

درآمد مشمول مالیات سالانه (به فرانک آفریقای مرکزی)	نرخ مالیات
۰ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰	۰%
۱,۰۰۰,۰۰۱ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰	۱۰%
۳,۰۰۰,۰۰۱ تا ۵,۰۰۰,۰۰۰	۲۰%
بیش از ۵,۰۰۰,۰۰۰	۳۰%

• سهم تامین اجتماعی (CNPS): هم کارفرما و هم کارمند موظف به پرداخت سهم به «صندوق ملی تامین اجتماعی» هستن. این سهم‌ها مزایای مختلف تامین اجتماعی رو تامین میکنن.

نوع مشارکت	نرخ کارفرما	نرخ کارمند
بازنشستگی	۱۶%	۶%
کمک هزینه خانواده	۷%	۰%
بیمه حوادث شغلی	۱% تا ۵%	۰%

• مالیات بر ارزش افزوده (VAT): این مالیات بر فروش کالاها و خدمات در چاد اعمال میشه.
• مالیات تکلیفی: چاد بر انواع مختلف پرداخت‌ها، از جمله سود سهام، بهره، حق امتیاز و پرداخت به پیمانکاران غیرمقیم، مالیات تکلیفی وضع میکنه.

مرخصی‌ها و تعطیلات رسمی در چاد

انواع تعطیلات

چاد چندین نوع تعطیلی داره، از جشن‌های مذهبی و فرهنگی گرفته تا مناسبت‌های ملی. چاد ۸ تعطیلی عمومی بزرگ داره: روز سال نو، روز کارگر، روز آزادی آفریقا، روز استقلال، روز همه مقدسین، روز جمهوری، روز آزادی و دموکراسی و کریسمس.

یکی از مهم‌ترین تعطیلات، روز استقلال در ۱۱ آگوسته که یادبود آزادی چاد از استعمار فرانسه در سال ۱۹۶۰ است. تعطیلی مهم دیگه، روز جمهوری در ۲۸ نوامبره که تاسیس جمهوری چاد در سال ۱۹۵۸ رو گرامی میداره. علاوه بر این، تعطیلات مذهبی مثل عید فطر و عید قربان به طور گسترده توسط جمعیت مسلمان جشن گرفته میشه، در حالی که کریسمس توسط جامعه مسیحی گرامی داشته میشه.

سیاست‌های مرخصی

• مرخصی سالانه: کارمندان در چاد حداقل ۲ روز مرخصی با حقوق در هر ماه به دست میارن که در مجموع ۲۴ روز کاری در سال میشه. کارمند میتونه بعد از یک سال کار در شرکت از مرخصی سالانه استفاده کنه. مرخصی باید در ۱۲ ماه بعد از کسب شدن، استفاده بشه. کارفرما دوره مرخصی رو با در نظر گرفتن خواسته‌های کارمند و نیازهای سازمان تعیین میکنه و باید حداقل ۱۵ روز قبل به کارمند اطلاع بده.
• مرخصی استعلاجی: قانون کار چاد میگه که قرارداد کار کارمندی که قربانی یک بیماری غیرشغلی یا حادثه‌ای غیر از حادثه کاری میشه، حداقل برای ۶ ماه اول غیبت از کار، به حالت تعلیق درمیاد. کارفرما باید در این مدت حقوق معمول کارمند رو پرداخت کنه.
• مرخصی زایمان: کارمندان زن حق استفاده از ۱۴ هفته مرخصی زایمان رو دارن. اونها حق دارن قرارداد کار خودشون رو برای ۶ هفته قبل و ۸ هفته بعد از زایمان به حالت تعلیق دربیارن. کارفرماها مسئول پرداخت ۵۰% از آخرین درآمد روزانه کارمند برای مرخصی زایمان هستن، البته اگه کارمند واجد شرایط دریافت مزایای بیمه اجتماعی باشه.
• مرخصی پدری: قانون کار چاد به طور خاص به مرخصی پدری اشاره نکرده. اما کارمندانی که تحت توافق‌نامه جمعی عمومی هستن، حق ۱ روز مرخصی با حقوق پدری دارن.

پایان همکاری: فرآیند خاتمه استخدام

خاتمه استخدام در چاد توسط قانون کار تنظیم میشه که چارچوبی برای کارفرما و کارمند فراهم میکنه.

• دوره اخطار (Notice Period): کارفرماها در چاد معمولا موظف هستن قبل از خاتمه دادن به استخدام، به کارمندان اخطار بدن. مدت زمان این دوره اخطار اغلب به عواملی مثل مدت خدمت و ماهیت قرارداد کار بستگی داره.
  • برای کارمندی با حداقل یک سال خدمت: ۱ ماه اخطار
  • برای کارمندی با حداقل سه سال خدمت: ۲ ماه اخطار
  • در بقیه موارد: ۱۵ روز اخطار
  کارمندی که مرتکب تخلف بزرگی شده که اخراجش رو توجیه میکنه، حق دریافت اخطار رو نداره، البته این موضوع به تشخیص دادگاه بستگی داره.
• پرداخت پایان کار (Severance Pay): در موارد خاتمه قرارداد، کارمندان ممکنه حق دریافت پرداخت پایان کار رو داشته باشن. کارمندانی که در زمان خاتمه موثر کارشون، حداقل ۲ سال سابقه خدمت در شرکت دارن، حق دریافت این غرامت رو دارن. البته کارمندانی که به دلیل تخلف بزرگ اخراج شدن، واجد شرایط نیستن. این غرامت به صورت درصدی از میانگین حقوق ناخالص ماهانه در ۱۲ ماه گذشته محاسبه میشه.
  • ۲۵% برای هر سال در ۵ سال اول
  • ۳۰% برای هر سال در ۵ سال بعدی
  • ۳۵% برای هر سال از سال یازدهم به بعد
• دلایل خاتمه قرارداد: قانون کار چاد دلایل مشخصی رو که یک کارفرما میتونه قرارداد کارمند رو خاتمه بده، مشخص کرده. این دلایل میتونن شامل تخلف بزرگ، نقض مکرر سیاست‌های شرکت، ناتوانی، دلایل اقتصادی یا توافق دو طرفه باشن.
• حل اختلاف: در صورت بروز اختلاف ناشی از خاتمه استخدام، هر دو طرف میتونن از طریق کانال‌های مختلفی مثل میانجیگری، داوری یا دادخواهی از طریق مراجع قانونی مربوطه، به دنبال راه حل باشن.

مجوز کار و ویزا برای خارجی‌ها در چاد

اگه شما یک شهروند خارجی هستید و قصد کار در چاد رو دارید، باید مراحل قانونی رو برای گرفتن ویزا و مجوز کار طی کنید.

انواع ویزا و مجوز کار

چاد انواع مختلفی از ویزاها و مجوزهای کار رو برای افراد خارجی ارائه میده:

نوع ویزا/مجوز	توضیحات
ویزای کار (Employment Visa)	برای افرادی که از یک کارفرمای چادی پیشنهاد شغلی دارن. کارفرما معمولا فرآیند درخواست ویزا رو شروع میکنه.
ویزای تجاری (Business Visa)	برای فعالیت‌های تجاری کوتاه مدت مثل شرکت در جلسات و کنفرانس‌ها. این ویزا اجازه کار نمیده.
مجوز کار موقت (Temporary Work Permit)	برای پروژه‌ها یا ماموریت‌های کوتاه مدت. مناسب برای مشاوران یا کارهای قراردادی محدود.
مجوز اقامت (Residence Permit)	برای افرادی که قصد دارن برای مدت طولانی در چاد زندگی و کار کنن. معمولا بعد از گرفتن ویزا یا مجوز کار لازمه.
ویزای دیپلماتیک و رسمی	برای مقامات دولتی، دیپلمات‌ها و نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی.
ویزای تحصیلی (Student Visa)	برای دانشجویان خارجی که در موسسات آموزشی چاد ثبت نام کردن.

چه کسانی به مجوز کار نیاز دارن؟
در چاد، هر تبعه خارجی که قصد کار در این کشور رو داره، به مجوز کار نیاز داره، مگر اینکه به دلیل توافقات یا ترتیبات خاصی معاف باشه. این شامل مهاجران و کارگران ماهر میشه که برای استخدام موقت یا بلند مدت به چاد میان.

فرآیند گرفتن مجوز کار

• مسئولیت کارفرما: کارفرماها مسئولیت دارن که برای ویزای کارمند خارجی برای مدت قرارداد مدت معین، درخواست بدن. اونها باید قبل از شروع قرارداد کاری با یک خارجی، از «دفتر ملی ترویج اشتغال» (ONAPE) درخواست مجوز کنن.
• مراحل کلی:
  1. کارفرما یک درخواست رسمی برای مجوز کار به وزارت کار و اشتغال ارائه میده.
  2. وزارت درخواست رو بررسی میکنه و ممکنه تایید کنه که هیچ کارگر محلی واجد شرایطی برای این شغل در دسترس نیست.
  3. پس از تایید، مجوز کار برای کارمند خارجی صادر میشه.
  4. کارمند برای زندگی و کار در چاد باید برای ویزای اقامت در وزارت کشور اقدام کنه.
• مدت اعتبار: مجوزهای کار معمولا برای ۱ سال معتبر هستن و قابل تمدید میباشن.
• زمان‌بندی: به طور معمول، فرآیند صدور مجوز کار در چاد ۶ تا ۸ هفته و ویزای تجاری حدود ۴ هفته طول میکشه.
• هزینه‌ها: هزینه‌های مجوز کار و ویزا در چاد بسته به نوع ویزا و مدت اقامت متفاوته.

نوع ویزا	هزینه درخواست (حدودی)
ویزای کار موقت	۱۵۰ دلار
ویزای کار بلند مدت	۲۵۰ دلار
ویزای انتقال درون شرکتی	۲۰۰ دلار
ویزای کارگر ماهر	۱۷۵ دلار

معافیت از ویزا:
شهروندانی که پاسپورت کشورهای زیر رو دارن میتونن تا ۹۰ روز بدون ویزا از چاد بازدید کنن: بنین، بورکینافاسو، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری کنگو، ساحل عاج، گینه استوایی، گابن، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سنگال و توگو.

مفهوم «کارفرمای ثبت شده» یا EOR چیست؟

وقتی شرکت‌های خارجی میخوان در کشوری مثل چاد کارمند استخدام کنن، با پیچیدگی‌های زیادی مثل قوانین کار، مالیات و مسائل اداری روبرو میشن. تاسیس یک شرکت محلی هم زمان‌بر و پرهزینه است. اینجا مفهومی به نام «کارفرمای ثبت شده» یا Employer of Record (EOR) وارد میشه.

یک EOR یک سازمان شخص ثالثه که به طور قانونی کارمندان رو از طرف یک شرکت دیگه استخدام میکنه. این به کسب‌وکارها اجازه میده تا در یک کشور خارجی کارمند استخدام کنن بدون اینکه نیاز به تاسیس یک نهاد قانونی محلی داشته باشن.

یک EOR چطور در چاد کار میکنه؟

وقتی شما با یک EOR در چاد شریک میشید، اون EOR کارفرمای قانونی کارمندانی میشه که شما انتخاب کردید. شما به عنوان شرکت مشتری، کنترل کامل بر وظایف روزمره، مسئولیت‌ها و مدیریت عملکرد کارمند رو حفظ میکنید. اما EOR تمام فرآیندهای پشت صحنه استخدامی مخصوص چاد رو انجام میده، مثل:

• تنظیم قراردادهای کاری مطابق با قانون.
• ثبت نام کارمند در ادارات محلی.
• پردازش حقوق ماهانه به واحد پول محلی (فرانک CFA).
• محاسبه و پرداخت مالیات‌ها و سهم‌های اجتماعی.
• اطمینان از رعایت کامل قوانین کار چاد در مورد ساعت کاری، مرخصی، رویه‌های خاتمه کار و بقیه الزامات قانونی.

این کار مسئولیت‌های قانونی کارفرما رو از شرکت شما به EOR منتقل میکنه.

مزایای استفاده از EOR در چاد

• ورود سریع به بازار: میتونید به سرعت در چاد کارمند استخدام کنید بدون تاخیر و هزینه راه‌اندازی یک شرکت تابعه محلی.
• تضمین انطباق با قوانین: اطمینان کامل از رعایت قوانین کار، مقررات مالیاتی و الزامات تامین اجتماعی خاص چاد، که خطرات قانونی و جریمه‌های احتمالی رو کاهش میده.
• ساده‌سازی حقوق و دستمزد و منابع انسانی: برون‌سپاری پردازش پیچیده حقوق و دستمزد محلی، پرونده‌های مالیاتی و مدیریت مزایا به متخصصان آشنا با سیستم چاد.
• کاهش هزینه‌ها: اجتناب از هزینه‌های قابل توجه مرتبط با ثبت نهاد، هزینه‌های قانونی و نگهداری یک تیم اداری محلی.
• تمرکز بر رشد کسب‌وکار: آزاد کردن منابع داخلی با واگذاری بارهای اداری، که به تیم شما اجازه میده روی طرح‌های استراتژیک و گسترش کسب‌وکار در چاد تمرکز کنه.

شرکت‌هایی که خدمات EOR در چاد ارائه میدن

چندین شرکت جهانی این خدمات رو برای چاد ارائه میدن. اطلاعاتی که در دسترس قرار گرفته به چند مورد از اونها اشاره میکنه:

• Deel: این شرکت به کسب‌وکارها کمک میکنه تا در کشورهایی که نهاد قانونی ندارن، استعدادها رو استخدام کنن. Deel ادعا میکنه که توسط بیش از ۳۵,۰۰۰ کسب‌وکار در سراسر جهان استفاده میشه و تیمی متشکل از بیش از ۲۰۰ متخصص مالیاتی محلی در بیش از ۱۰۰ کشور داره.
• Multiplier: این شرکت بر ایجاد یک تجربه سفارشی و انعطاف‌پذیر برای مشتریانش تمرکز داره. پلتفرم اونها خدماتی مثل حقوق و دستمزد، مدیریت مزایا و انطباق با قوانین رو ارائه میده و رابط کاربری آسانی داره.
• Papaya Global: این شرکت یک پلتفرم مدیریت نیروی کار جهانی ارائه میده و پیچیدگی‌های منابع انسانی، حقوق و دستمزد و انطباق با قوانین رو در چندین کشور ساده میکنه.
• Express Global Employment: این شرکت خدمات جامعی برای ساختن یک تیم جهانی ارائه میده، از استخدام گرفته تا انطباق با قوانین. خدمات اونها شامل پشتیبانی از جابجایی جهانی، آنبوردینگ، مدیریت حقوق و دستمزد و مزایای جهانی میشه.
• Rivermate: این شرکت هم به عنوان EOR در چاد فعالیت میکنه و مسئولیت‌هایی مثل ایجاد و مدیریت قراردادهای کاری، اجرای حقوق و دستمزد ماهانه، ارائه مزایای محلی و جهانی و تضمین انطباق ۱۰۰% با قوانین محلی رو بر عهده میگیره.
• G-P (Globalization Partners): این شرکت هم در زمینه گسترش جهانی به شرکت‌ها کمک میکنه و میتونه در فرآیندهای پیچیده استخدام بین‌المللی، از جمله گرفتن ویزای کار در چاد، یاری‌رسان باشه.

در زیر یک جدول خلاصه از خدمات یک EOR معمولی مثل Express Global Employment آورده شده:

خدمات ارائه شده	جزئیات
۱. استخدام	پیدا کردن استعدادهای ماهر، جستجوی مدیران اجرایی، نیروی کار موقت.
۲. جابجایی جهانی	حمایت از ویزای کار کارمند، ویزای همراه، تمدید ویزا.
۳. بررسی‌ها	بررسی‌های بهداشتی، سوابق کیفری، بررسی سوابق تحصیلی.
۴. آنبوردینگ	تهیه پیش‌نویس قرارداد کاری، آنبوردینگ منطبق با قوانین.
۵. مدیریت حقوق و دستمزد	ثبت نام در نهادهای قانونی، مدیریت روزانه حقوق، فیش حقوقی ماهانه.
۶. زمان کاری و مرخصی	مدیریت ساعات کاری، اضافه کاری، تعطیلات عمومی، مرخصی سالانه و استعلاجی.
۷. مدیریت مزایا	مزایای اجباری، بیمه درمانی، غرامت کارگران، بیمه بیکاری.
۸. مدیریت مالیات	گزارش‌دهی مالیاتی، مالیات و سهم کارفرما، مالیات و سهم کارمند.
۹. آف‌بوردینگ (خروج)	خاتمه قرارداد، مدیریت دوره اخطار، تسویه حساب نهایی و پرداخت پایان کار.

نگاهی کلی به کشور چاد

برای درک بهتر محیط کار در چاد، خوبه که یه سری اطلاعات کلی در مورد این کشور داشته باشیم.

• موقعیت: چاد یک کشور محصور در خشکی در مرکز آفریقا است. از شمال با لیبی، از شرق با سودان، از جنوب با جمهوری آفریقای مرکزی، از جنوب غربی با کامرون و نیجریه و از غرب با نیجر هم‌مرز است.
• پایتخت: پایتخت چاد شهر انجامنا (N’Djamena) است.
• جمعیت: جمعیت چاد در مارس ۲۰۲۴ حدود ۱۸.۲ میلیون نفر تخمین زده شده است.
• واحد پول: واحد پول ملی چاد فرانک سی‌اف‌ای آفریقای مرکزی (Central African CFA franc) با نماد XAF است.
• زبان‌های رسمی: فرانسوی و عربی.
• فرهنگ کسب‌وکار: فرهنگ چاد متنوع است و بر روابط شخصی، احترام به سلسله مراتب و بزرگان و ارتباطات غیرمستقیم تاکید دارد. صبر و انعطاف‌پذیری در مذاکرات تجاری کلیدی است.

چرا استخدام استعدادها در چاد؟

با وجود چالش‌ها، استخدام در چاد میتونه مزایای منحصر به فردی برای شرکت‌ها داشته باشه.

• مجموعه مهارت‌ها و دیدگاه‌های متنوع: جمعیت متنوع چاد به معنای طیف وسیعی از مهارت‌ها و دیدگاه‌ها در نیروی کار آن است. استخدام استعدادها از چاد میتونه تیم‌های شما رو غنی کرده و خلاقیت و حل مسئله رو تقویت کنه.
• پتانسیل دست نخورده: بسیاری از مردم چاد دارای مقاومت، سازگاری و اخلاق کاری قوی هستن؛ ویژگی‌هایی که در محیط کسب‌وکار پویای امروزی بسیار ارزشمند هستن.
• راه‌حل‌های مقرون به صرفه: در مقایسه با استخدام استعداد از مناطق توسعه یافته‌تر، استخدام در چاد میتونه راه‌حل‌های مقرون به صرفه‌ای برای کسب‌وکارها ارائه بده.
• درک فرهنگی و بومی‌سازی: برای شرکت‌هایی که به دنبال گسترش در بازار چاد یا سایر مناطق آفریقا هستن، استخدام استعدادهای محلی، بینش و درک فرهنگی ارزشمندی رو ارائه میده.
• جمعیت جوان: چاد دارای مشخصات جمعیتی جوانی است و بخش قابل توجهی از جمعیتش زیر ۲۵ سال سن دارن. این موضوع فرصتی برای کسب‌وکارها فراهم میکنه تا از یک استخر استعداد پر جنب و جوش و پرانرژی بهره‌مند بشن.