بیل‌گیتس پس از جدا شدنش از مایکروسافت چه کاری انجام می‌دهد؟

یک تغییر بزرگ: تمرکز کامل روی بنیاد خیریه

نقطه عطف اصلی در زندگی حرفه‌ای بیل گیتس، انتقال تمرکزش از مایکروسافت به کارهای بشردوستانه بود. این اتفاق یک شبه نیفتاد، بلکه یک فرآیند تدریجی بود که از سال‌ها قبل شروع شده بود. در سال ۱۹۹۴، اون بنیادی به اسم «بنیاد ویلیام اچ. گیتس» رو تاسیس کرد. در سال ۲۰۰۰، بیل گیتس و همسر وقتش، ملیندا فرنچ گیتس، سه بنیاد خانوادگی رو با هم ترکیب کردن و با اهدای سهامی به ارزش ۵ میلیارد دلار، «بنیاد بیل و ملیندا گیتس» رو به شکل رسمی پایه‌گذاری کردن. این بنیاد به سرعت تبدیل به یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین سازمان‌های خیریه خصوصی در جهان شد.

گیتس در ژوئن ۲۰۰۶ اعلام کرد که قصد داره از نقش‌های روزمره‌اش در مایکروسافت کناره‌گیری کنه تا زمان بیشتری رو به بنیاد اختصاص بده. این انتقال مسئولیت‌ها دو سال طول کشید و در نهایت در ۲۷ ژوئن ۲۰۰۸، اون به صورت تمام وقت روی کارهای بنیاد متمرکز شد. هرچند اون تا سال ۲۰۱۴ به عنوان رئیس هیئت مدیره و تا سال ۲۰۲۰ به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره در مایکروسافت باقی موند، اما اولویت اصلی زندگیش دیگه ساختن نرم‌افزار نبود، بلکه حل مشکلات جهانی بود.

باور اصلی بنیاد اینه که «هر زندگی ارزش یکسانی داره» و همه انسان‌ها، صرف نظر از اینکه کجا زندگی می‌کنن، باید شانس یک زندگی سالم و پربار رو داشته باشن. این دیدگاه، راهنمای تمام فعالیت‌های این سازمانه. گیتس و پدرش بارها با دیوید راکفلر، یکی از نیکوکاران بزرگ، دیدار کردن و مدل کارهای خیریه‌شون تا حدی از تمرکز خانواده راکفلر روی حل مشکلات جهانی که توسط دولت‌ها و سازمان‌های دیگه نادیده گرفته می‌شن، الگوبرداری شده.

بعد از جدایی بیل و ملیندا در سال ۲۰۲۱، تغییری در ساختار بنیاد ایجاد شد. طبق یک توافق، اون‌ها یک دوره آزمایشی دو ساله رو در نظر گرفتن که بعد از اون، ملیندا می‌تونست از سازمان استعفا بده و منابع مالی شخصی رو از همسر سابقش برای کارهای خیریه خودش دریافت کنه. در نهایت، در ۱۳ می ۲۰۲۴، ملیندا فرنچ گیتس استعفای خودش رو از ریاست مشترک بنیاد اعلام کرد که از ۷ ژوئن ۲۰۲۴ اجرایی شد. در ژانویه ۲۰۲۵، اسم بنیاد به «بنیاد گیتس» تغییر پیدا کرد و بیل گیتس به عنوان تنها رئیس اون باقی موند.

این بنیاد در سیاتل، واشنگتن مستقره و توسط مدیرعامل، مارک سوزمن، و تحت نظارت بیل گیتس و هیئت مدیره اداره می‌شه. جالبه بدونید که این بنیاد برای همیشه فعالیت نخواهد کرد. در سال ۲۰۰۶ اعلام شد که تمام منابع بنیاد قراره ظرف مدت ۲۰ سال بعد از مرگ بیل و ملیندا هزینه بشه. این تصمیم برای جلوگیری از اینه که در آینده، بخش بزرگی از هزینه‌های بنیاد صرف کارهای اداری و حقوق کارمندان بشه و کمک‌های خیریه به حاشیه بره. در ماه می ۲۰۲۵، بیل گیتس اعلام کرد که این بنیاد در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۴۵ به فعالیتش خاتمه خواهد داد.

ساختار و ابعاد مالی بنیاد گیتس

برای اینکه مقیاس فعالیت‌های این بنیاد رو بهتر درک کنیم، باید نگاهی به اعداد و ارقامش بندازیم. تا پایان سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۴، این بنیاد از زمان تاسیسش مجموعا ۸۳.۳ میلیارد دلار کمک مالی پرداخت کرده. کل هزینه‌های خیریه‌اش، شامل هزینه‌های عملیاتی و قراردادهای مستقیم خیریه، به ۱۰۲.۳ میلیارد دلار رسیده. خود بیل گیتس و ملیندا فرنچ گیتس از ابتدا تا سال ۲۰۲۴، مبلغ ۶۰.۲ میلیارد دلار به این بنیاد کمک کردن.

یکی از بزرگترین حامیان این بنیاد، سرمایه‌گذار معروف، وارن بافت، بوده. اون در سال ۲۰۰۶ تعهد کرد که بخش بزرگی از سهامش در شرکت «برکشایر هاتاوی» رو به این بنیاد اهدا کنه. تا سال ۲۰۲۴، کل کمک‌های وارن بافت به بنیاد به ۴۳.۳ میلیارد دلار رسیده. این کمک‌ها باعث شد که میزان کمک‌های سالانه بنیاد دو برابر بشه. البته بافت در ژوئن ۲۰۲۴ اعلام کرد که بعد از مرگش، پولی به بنیاد گیتس نخواهد رسید و ثروتش توسط سه فرزندش تقسیم خواهد شد.

دارایی کل بنیاد تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، حدود ۷۷.۲ میلیارد دلار تخمین زده شده. این بنیاد حدود ۲۱۶۷ کارمند داره و در سال ۲۰۲۴ به تنهایی ۸ میلیارد دلار صرف امور خیریه کرده. فعالیت‌هاش هم فقط محدود به یک کشور نیست؛ در سال ۲۰۲۴، این بنیاد در ۴۳ ایالت آمریکا و همچنین در ۱۴۰ کشور دیگه در سراسر جهان پروژه‌هایی رو تامین مالی کرده. بنیاد گیتس دفاتری در واشنگتن دی‌سی، دهلی (هند)، پکن (چین)، لندن و برلین (اروپا و خاورمیانه)، و همچنین در آدیس آبابا (اتیوپی)، ابوجا (نیجریه)، داکار (سنگال)، ژوهانسبورگ (آفریقای جنوبی) و نایروبی (کنیا) داره.

این بنیاد به دو بخش اصلی تقسیم می‌شه:

1. صندوق امانی بنیاد بیل و ملیندا گیتس (The Trust): این بخش وظیفه مدیریت دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده رو بر عهده داره و سود حاصل از اون‌ها رو برای اهداف خیریه به بنیاد منتقل می‌کنه.
2. بنیاد بیل و ملیندا گیتس (The Foundation): این بخش تمام عملیات و کمک‌های مالی رو انجام می‌ده و تمام کمک‌ها از طریق این نهاد پرداخت می‌شه.

این بنیاد همچنین به شفافیت اهمیت می‌ده و از اکتبر ۲۰۱۳ به «ابتکار بین‌المللی شفافیت کمک‌ها» (IATI) پیوسته. این یعنی اطلاعات مربوط به کمک‌های مالیش رو به صورت عمومی منتشر می‌کنه، هرچند این گزارش‌ها عمدتا شامل کمک به کشورهای در حال توسعه می‌شه و کمک‌های مربوط به برنامه‌های داخل آمریکا رو پوشش نمیده.

برنامه‌های اصلی بنیاد: از سلامت جهانی تا کشاورزی

فعالیت‌های بنیاد گیتس در چند حوزه اصلی متمرکزه که هر کدوم بخش‌ها و برنامه‌های مختلفی دارن. این برنامه‌ها به طور کلی شامل موارد زیر می‌شن:

• برنامه بهداشت جهانی (Global Health Program)
• برنامه توسعه جهانی (Global Development Program)
• برنامه رشد و فرصت جهانی (Global Growth & Opportunity Program)
• برنامه سیاست‌گذاری و حمایت جهانی (Global Policy & Advocacy)
• برنامه ایالات متحده (United States Program)
• برنامه برابری جنسیتی (Gender Equality)

در ادامه، به بعضی از مهم‌ترین این برنامه‌ها و فعالیت‌هاشون با جزئیات بیشتری نگاه می‌کنیم.

۱. بهداشت جهانی: اولویت اول بنیاد

بیل و ملیندا گیتس به این دلیل بهداشت جهانی رو در اولویت قرار دادن که از نزدیک دیدن پیشرفت‌های بهداشتی چطور می‌تونه زندگی مردم در کشورهای در حال توسعه رو متحول کنه. هدف اصلی این برنامه، استفاده از پیشرفت‌های علم و فناوری برای نجات جان انسان‌ها در این کشورهاست. این بخش از بنیاد، بیش از هر چیز روی ساخت و توزیع واکسن برای بیماری‌های عفونی تمرکز داره.

یک گزارش کلی از وضعیت بهداشت جهانی نشون می‌ده که در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری‌های جدید از طرف دولت‌ها، شرکت‌های خصوصی، خیریه‌ها و افراد، باعث شده که بودجه و توجه بیشتری به سلامت مردم در کشورهای در حال توسعه اختصاص پیدا کنه. این سرمایه‌گذاری‌ها نتایج فوق‌العاده‌ای داشته:

• نرخ واکسیناسیون کودکان به بالاترین حد خودش رسیده.
• موارد فلج اطفال در ۲۰ سال گذشته ۹۹ درصد کاهش پیدا کرده.
• تعداد افرادی که برای اچ‌آی‌وی تحت درمان قرار می‌گیرن، فقط در پنج سال ده برابر شده.
• از سال ۲۰۰۰، کنترل مالاریا باعث شده موارد ابتلا و مرگ ناشی از اون در ۲۵ کشور تا نصف کاهش پیدا کنه.
• تعداد کودکانی که قبل از ۵ سالگی می‌میرن، که یک شاخص مهم برای سلامت کلی یک جامعه است، هر سال کمتر شده و حالا به کمتر از ۹ میلیون نفر در سال رسیده. این عدد تقریبا نصف آمار سال ۱۹۶۰ هست.

با این حال، هنوز راه درازی در پیشه. کارشناسان دانشگاه جانز هاپکینز تخمین می‌زنن که با گسترش واکسن‌های موجود، کنترل موثر مالاریا، مراقبت صحیح از نوزادان و درمان سریع ذات‌الریه و اسهال شدید، می‌شه تعداد مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال رو تا سال ۲۰۲۵ به ۵ میلیون نفر در سال کاهش داد.

بنیاد گیتس روی بیماری‌ها و شرایطی تمرکز می‌کنه که سهم زیادی در بیماری و مرگ در کشورهای در حال توسعه دارن. البته فقط بار بیماری مهم نیست؛ بنیاد تلاش می‌کنه به مشکلاتی که از نظر تاریخی نادیده گرفته شدن یا بودجه کمی داشتن هم رسیدگی کنه. بر اساس این ملاحظات، تمرکز اصلی روی موارد زیره:

• بیماری‌های عفونی: شامل اسهال، اچ‌آی‌وی/ایدز، مالاریا، بیماری‌های نادیده گرفته شده، ذات‌الریه، فلج اطفال و سل.
• سلامت خانواده: شامل دلایل اصلی مرگ و میر مادران و نوزادان، تغذیه (به خصوص در دو سال اول زندگی) و تنظیم خانواده.

در ادامه، استراتژی بنیاد برای مقابله با چندتا از این بیماری‌های کلیدی رو بررسی می‌کنیم.

ذات‌الریه (Pneumonia):

• وضعیت جهانی: ذات‌الریه عامل اصلی مرگ کودکان در کشورهای در حال توسعه است. خوشبختانه پیشرفت‌های علمی فرصت‌های بزرگی برای کاهش تاثیر این بیماری ایجاد کرده. واکسن‌های اثبات‌شده‌ای برای مقابله با عوامل اصلی ذات‌الریه مثل پنوموکوک، هموفیلوس آنفلوآنزای نوع b و سرخک وجود داره. با این حال، واکسن‌های فعلی ایراداتی دارن؛ مثلا فقط می‌تونن جلوی بعضی از انواع ذات‌الریه رو بگیرن و بعضی‌هاشون هم نسبتا گرون هستن.
• استراتژی بنیاد: هدف اصلی، کاهش تعداد کودکانی هست که به خاطر ذات‌الریه و عفونت‌های تنفسی مثل آنفلوآنزا و سرخک بیمار می‌شن یا می‌میرن. بنیاد روی پیشگیری از طریق واکسن‌های مقرون‌به‌صرفه تمرکز داره. همچنین، تلاش می‌کنه شکاف‌های علمی در مورد این بیماری رو پر کنه تا راه برای ساخت ابزارهای تشخیصی و درمانی جدید باز بشه. این استراتژی شامل گسترش دسترسی به واکسن‌های موجود از طریق همکاری‌هایی مثل اتحاد GAVI، تولید واکسن‌های جدید و ارزان‌تر، و تشویق صنعت خصوصی برای تحقیق و توسعه می‌شه.

بیماری‌های اسهالی (Enteric and Diarrheal Diseases):

• وضعیت جهانی: اسهال دومین عامل مرگ‌ومیر کودکان هست و هر سال باعث مرگ بیش از ۱.۷ میلیون کودک زیر ۵ سال می‌شه که تقریبا همه‌شون در مناطق کم‌درآمد زندگی می‌کنن. کودکانی که از عفونت‌های اسهالی جون سالم به در می‌برن، اغلب دچار مشکلات سلامتی دیگه و کاهش رشد شناختی می‌شن.
• استراتژی بنیاد: هدف، نجات جان میلیون‌ها نفر از طریق توسعه و ارائه راهکارهای کم‌هزینه برای پیشگیری (از طریق بهداشت، شیردهی و واکسن) و درمان (از طریق محلول‌های خوراکی و روی) هست. استراتژی کلیدی شامل تولید و معرفی واکسن‌های ایمن و مقرون‌به‌صرفه برای عوامل اصلی اسهال مثل روتاویروس، وبا، حصبه، E. coli و شیگلا می‌شه.

مالاریا (Malaria):

• وضعیت جهانی: به لطف یک تلاش جهانی برای کنترل مالاریا، از سال ۲۰۰۰ بار این بیماری در ۲۵ کشور جهان حداقل نصف شده. اما هنوز هم سالانه ۲۵۰ میلیون مورد مالاریا و حدود ۸۰۰ هزار مرگ (بیشتر در بین کودکان آفریقایی) اتفاق می‌افته.
• استراتژی بنیاد: هدف کوتاه‌مدت، به حداکثر رسوندن تاثیر روش‌های موجود مثل پشه‌بندهای آغشته به حشره‌کش و داروهای ترکیبی مبتنی بر آرتمیسینین هست. اما هدف نهایی، ریشه‌کن کردن بیماری است. برای همین، بنیاد روی تحقیقات فشرده برای ساخت واکسن‌ها، داروها و ابزارهای جدید تمرکز کرده. کشف و آزمایش واکسن‌های مالاریا که از عفونت جلوگیری می‌کنن، یکی از اولویت‌های اصلیه.

یک نمونه موفق در این زمینه، مشارکت کنترل و ارزیابی مالاریا در آفریقا (MACEPA) است. از سال ۲۰۰۵، بنیاد از این برنامه در PATH حمایت کرده تا با همکاری زامبیا و شرکای دیگه، یک استاندارد برای کنترل جامع مالاریا ایجاد کنه. نتایج این برنامه در زامبیا نشون داده که تعداد کودکان مبتلا به مالاریا بیش از نصف و کم‌خونی شدید در کودکان (یکی از عوارض کلیدی مالاریا) بیش از ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده.

اچ‌آی‌وی/ایدز (HIV):

• وضعیت جهانی: در حالی که پیشرفت‌های قابل توجهی در درمان افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی حاصل شده، لازمه که در پیشگیری از عفونت‌های جدید هم سریع‌تر عمل کنیم. به ازای هر دو نفری که امروز تحت درمان قرار می‌گیرن، پنج نفر دیگه به این ویروس مبتلا می‌شن. با استفاده از تمام ابزارهای موجود مثل کاندوم، آموزش و برنامه‌های کاهش آسیب، می‌شه جلوی بیش از نیمی از عفونت‌هایی که برای دهه آینده پیش‌بینی می‌شه رو گرفت.
• استراتژی بنیاد: استراتژی اچ‌آی‌وی بنیاد با هدف کاهش چشمگیر عفونت‌های جدید در کشورهای در حال توسعه، روی ارائه ابزارهای پیشگیری اثبات‌شده و همچنین پیشبرد تحقیق و توسعه برای فناوری‌های جدید پیشگیری تمرکز داره. این شامل غلبه بر چالش‌های علمی برای تولید واکسن‌های ایمن و موثر اچ‌آی‌وی، تسریع تحقیقات روی داروها و سایر مداخلات پیشگیرانه، و حمایت از برنامه‌هایی می‌شه که به گروه‌های پرخطر خدمات ارائه می‌دن.

سل (Tuberculosis – TB):

• وضعیت جهانی: با اینکه مرگ‌ومیر ناشی از سل در حال کاهشه، این بیماری هنوز یکی از فوری‌ترین چالش‌های بهداشتی جهانه. سل قابل درمان و پیشگیریه، اما تقریبا یک سوم جمعیت جهان به باکتری سل آلوده هستن و شکل فعال بیماری سالانه ۱.۸ میلیون نفر رو می‌کشه. واکسن‌ها، تست‌های تشخیصی و داروهای استاندارد سل ایرادات جدی دارن که کنترل این بیماری رو سخت و پرهزینه می‌کنه. ظهور سل مقاوم به چند دارو (MDR-TB) هم یک تهدید رو به رشده.
• استراتژی بنیاد: هدف، بهبود کنترل جهانی سل از طریق توسعه و معرفی راه‌های جدید و بهتر برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریه. بنیاد از اولویت‌های «برنامه جهانی برای متوقف کردن سل» حمایت می‌کنه که هدفش کاهش قابل توجه سل تا سال ۲۰۱۵ بود. عناصر کلیدی استراتژی شامل تولید واکسن‌های موثرتر، ابزارهای تشخیصی دقیق‌تر و رژیم‌های دارویی سریع‌تر برای مبارزه با سل و سل مقاوم به دارو می‌شه.

فلج اطفال (Polio):

• وضعیت جهانی: جهان پیشرفت چشمگیری در جهت ریشه‌کن کردن فلج اطفال داشته. از سال ۱۹۸۸ که جهان متعهد به ریشه‌کن کردن این بیماری شد، تعداد موارد فلج اطفال ۹۹ درصد کاهش پیدا کرده. تعداد کشورهای بومی این بیماری از ۱۲۵ کشور در سال ۱۹۸۵ به تنها ۴ کشور در سال ۲۰۰۶ رسید. اما موارد باقی‌مونده، چالش‌برانگیزترین موارد هستن.
• استراتژی بنیاد: بنیاد با همکاری شرکای «ابتکار جهانی ریشه‌کنی فلج اطفال» (GPEI) برای ریشه‌کنی کامل این بیماری تلاش می‌کنه. این ابتکار شامل شرکایی مثل روتاری بین‌الملل، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، یونیسف و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) می‌شه. استراتژی بنیاد شامل حمایت از کمپین‌های واکسیناسیون، جلوگیری از شیوع بیماری، معرفی سیستم‌های نظارتی بهتر و سرمایه‌گذاری در ابزارهای جدید مثل واکسن‌های بهبود یافته و داروهای ضدویروس می‌شه.

بیماری‌های عفونی نادیده گرفته شده (Neglected and Other Infectious Diseases):

• وضعیت جهانی: بسیاری از بیماری‌های گرمسیری و عفونی که در کشورهای ثروتمند تقریبا ناشناخته هستن، در کشورهای فقیر تلفات وحشتناکی به بار میارن. این بیماری‌های نادیده گرفته شده بیش از یک میلیارد نفر رو در جهان در حال توسعه تحت تاثیر قرار می‌دن و اغلب باعث بدشکلی شدید، ناتوانی و حتی مرگ می‌شن. اما با افزایش آگاهی، این وضعیت در حال تغییره. برای مثال، به لطف کمک‌های اهداکنندگانی مثل مرکز کارتر، بیماری کرم گینه در آستانه ریشه‌کنی قرار گرفته.
• استراتژی بنیاد: هدف بنیاد، کاهش بار بیماری‌های نادیده گرفته شده از طریق کنترل، حذف یا ریشه‌کنی موثر اون‌هاست. این کار از طریق حمایت از تلاش‌ها برای پیشگیری، و همچنین توسعه گزینه‌های درمانی جدید انجام می‌شه.

دخانیات (Tobacco):

• وضعیت جهانی: بیماری و مرگ مرتبط با دخانیات یکی از جدی‌ترین مشکلات بهداشت جهانیه. خوشبختانه، راه‌های مقرون‌به‌صرفه زیادی برای کاهش مصرف دخانیات وجود داره که خیلی از اون‌ها در کشورهای توسعه‌یافته اجرا می‌شن ولی هنوز در کشورهای در حال توسعه رایج نیستن.
• استراتژی بنیاد: بنیاد پروژه‌هایی رو تامین مالی می‌کنه که مداخلات سیاستی اثبات‌شده مثل افزایش مالیات و ممنوعیت استعمال دخانیات در مکان‌های عمومی رو با هدف کاهش بار مصرف دخانیات در هند، چین و آسیای جنوب شرقی اجرا می‌کنن. همچنین پروژه‌هایی در آفریقای سیاه با تمرکز بر پیشگیری از مصرف دخانیات در اونجا تامین مالی شده.

۲. سلامت خانواده: پایه‌های یک جامعه سالم

بخش سلامت خانواده بنیاد روی چند حوزه کلیدی تمرکز داره که مستقیما بر سلامت مادران، نوزادان و کودکان تاثیر می‌گذاره.

بهداشت مادران، نوزادان و کودکان (Maternal, Neonatal, and Child Health – MNCH):

• وضعیت جهانی: سلامت مادران، نوزادان و کودکان به عنوان یک اولویت بهداشت جهانی در حال افزایش اهمیته. شواهد واضحی وجود داره که ارائه مراقبت مناسب به مادران و نوزادانشون در حین و بلافاصله بعد از زایمان، می‌تونه به طور قابل توجهی مرگ‌ومیر رو کاهش بده. چالش اصلی اینه که نیازمندترین مادران و نوزادان، اغلب فقیرترین افراد جهان هستن و در دورافتاده‌ترین مناطق زندگی می‌کنن.
• استراتژی بنیاد: هدف، کاهش تعداد مادران و نوزادانی هست که در حین و بلافاصله بعد از زایمان می‌میرن. این کار از طریق توسعه و معرفی ابزارها، فناوری‌ها و درمان‌های کم‌هزینه و با استفاده آسان برای علل اصلی این مرگ‌ومیرها انجام می‌شه. استراتژی بنیاد شامل آزمایش و توسعه مداخلات جدیدی مثل میزوپروستول برای خونریزی مادر، آنتی‌بیوتیک‌های ساده، پاکسازی ناف و ویتامین A برای نوزادان می‌شه.

تغذیه (Nutrition):

• وضعیت جهانی: با اینکه کودکان بیشتری در کشورهای در حال توسعه تغذیه مناسب دریافت می‌کنن، هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن باقی مونده. تغذیه مناسب برای زنان باردار و شیرده و کودکان زیر دو سال اهمیت ویژه‌ای داره، چون این دوره بیشترین تاثیر رو روی نتایج زایمان و سلامت بلندمدت و رشد شناختی کودکان داره.
• استراتژی بنیاد: استراتژی تغذیه بنیاد با هدف پیشگیری از سوءتغذیه در کودکان طی دو سال اول زندگی و کاهش کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی طراحی شده. این استراتژی شامل توسعه رویکردهای موثر برای ترویج شیردهی مناسب، و حمایت از مشارکت‌های دولتی-خصوصی برای تولید و عرضه مواد غذایی اصلی غنی‌شده مثل آرد، برنج، نمک و سس سویاست. برای مثال، بنیاد از اتحاد جهانی برای بهبود تغذیه (GAIN) حمایت می‌کنه که در ۱۷ کشور به نزدیک به ۲۵۰ میلیون نفر دسترسی به مواد غذایی غنی‌شده رو فراهم کرده.

تنظیم خانواده (Family Planning):

• وضعیت جهانی: در سال‌های اخیر، سلامت باروری مردان و زنان در کشورهای در حال توسعه به شدت بهبود یافته و خدمات تنظیم خانواده برای کسانی که خواهان اون هستن، گسترش پیدا کرده. تنظیم خانواده یک راه مقرون‌به‌صرفه برای نجات و بهبود زندگی زنان و کودکان و توانمندسازی خانواده‌ها برای تعیین زمان و فاصله بهینه بین فرزندانشونه.
• استراتژی بنیاد: هدف، بهبود سلامت از طریق افزایش دسترسی به خدمات تنظیم خانواده داوطلبانه و با کیفیت بالا و وسایل پیشگیری از بارداری در کشورهای در حال توسعه است. این کار هم در سطح جهانی و هم در کشورهای دارای اولویت انجام می‌شه و شامل حمایت برای افزایش منابع و سیاست‌های موثر، و توسعه روش‌های جدید پیشگیری از بارداری می‌شه که استفاده از اون‌ها آسون، مقرون‌به‌صرفه و مناسب برای زنان و مردان در کشورهای فقیره.

۳. برنامه‌های بین‌رشته‌ای: ابزارهایی برای موفقیت

برای موفقیت در تمام این حوزه‌ها، بنیاد سه برنامه بین‌رشته‌ای داره که به نوعی ستون فقرات فعالیت‌هاش محسوب می‌شن: کشف، تحویل، و سیاست‌گذاری و حمایت.

کشف در بهداشت جهانی (Global Health Discovery):

این برنامه با هدف پر کردن شکاف‌های علمی برای بهبود سلامت مردم در کشورهای در حال توسعه ایجاد شده. هدفش نجات جان انسان‌ها از طریق ایجاد و بهبود مداخلات پیشگیرانه، تشخیصی و درمانی برای بیماری‌های عفونی و شرایطی هست که بر سلامت مادران، نوزادان و کودکان تأثیر می‌گذاره.
عناصر کلیدی استراتژی این بخش عبارتند از:

• ایجاد یک خط لوله از راه حل‌های بهداشتی قوی، شامل واکسن‌های موثرتر و فناوری‌های مناسب برای تحویل واکسن.
• توسعه نسل جدید داروهای کاندید برای بیماری‌های عفونی.
• توسعه رویکردهای جدید برای پیشگیری، از جمله کنترل انتقال بیماری‌های ناقل-محور و ایجاد محصولات کشاورزی اصلی که تغذیه رو بهبود می‌بخشن.
• توسعه فناوری‌های پلتفرمی، مانند یک کلاس جدید از ابزارهای تشخیصی در محل مراقبت (POC) که استفاده از اون‌ها آسون و کم‌هزینه باشه.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای این بخش، ابتکار «چالش‌های بزرگ در بهداشت جهانی» (Grand Challenges in Global Health – GCGH) است. این برنامه در سال ۲۰۰۵ با همکاری بنیاد موسسات ملی بهداشت، ولکام تراست و موسسات تحقیقات بهداشتی کانادا راه‌اندازی شد و ۴۵ پروژه نوآورانه رو برای رسیدن به هفت هدف بهداشتی مشخص تامین مالی کرد. در سال ۲۰۰۸، این ابتکار با اضافه شدن «کاوش‌های چالش‌های بزرگ» (Grand Challenges Explorations – GCE) گسترش پیدا کرد که ۳۴۰ کمک هزینه ۱۰۰ هزار دلاری به دانشمندان در ۳۱ کشور ارائه داده.

هفت هدف بلندمدت این برنامه برای بهبود سلامت در جهان در حال توسعه عبارتند از:

1. بهبود واکسن‌های دوران کودکی
2. ایجاد واکسن‌های جدید
3. کنترل حشرات ناقل بیماری
4. بهبود تغذیه برای ارتقای سلامت
5. بهبود درمان دارویی بیماری‌های عفونی
6. درمان عفونت‌های پنهان و مزمن
7. اندازه‌گیری وضعیت سلامت به صورت دقیق و اقتصادی

تحویل در بهداشت جهانی (Global Health Delivery):

هدف این برنامه، از بین بردن موانعی هست که جلوی رسیدن واکسن‌ها، داروها و سایر راه حل‌های بهداشتی به مردم نیازمند در کشورهای در حال توسعه رو می‌گیره. میلیون‌ها مادر و کودک از بیماری‌های قابل پیشگیری رنج می‌برن، فقط به این دلیل که به این ابزارها دسترسی ندارن.
استراتژی این بخش شامل اطمینان از طراحی مناسب محصولات برای محیطی که در اون استفاده می‌شن، همکاری با موسسات بهداشت جهانی مثل WHO و اتحاد GAVI برای اطمینان از ظرفیت و منابع کافی اون‌ها، و سرمایه‌گذاری‌های کاتالیزوری برای بهبود عملکرد برنامه‌های واکسیناسیون می‌شه.
یک نمونه برجسته از فعالیت این بخش، حمایت از اتحاد GAVI است. این اتحاد که در سال ۲۰۰۰ با حمایت بنیاد و سایر اهداکنندگان راه‌اندازی شد، یک مشارکت دولتی-خصوصی هست که از فقیرترین کشورها برای معرفی واکسن‌های جدید حمایت مالی می‌کنه. از سال ۲۰۰۰، واکسن‌های مورد حمایت GAVI به بیش از ۲۰۰ میلیون کودک رسیده و طبق گزارش WHO، از حدود ۵.۴ میلیون مرگ جلوگیری کرده.

سیاست‌گذاری و حمایت در بهداشت جهانی (Global Policy and Advocacy):

هدف این برنامه، بهبود بهداشت جهانی از طریق تقویت منابع، تعهد سیاسی و سیاست‌های عمومیه. این بخش تلاش می‌کنه دولت‌های اهداکننده رو تشویق کنه تا به تعهدات مالی خودشون در زمینه بهداشت جهانی پایبند باشن و کشورهای در حال توسعه رو متقاعد کنه که منابع بیشتری از خودشون رو در بخش بهداشت سرمایه‌گذاری کنن. جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها در مورد نیازهای بهداشت جهانی، سطوح بودجه و شواهد تاثیرات، برای راهنمایی تصمیمات سیاستی، از دیگر فعالیت‌های این بخشه.

مبارزه با تغییرات اقلیمی: یک ماموریت جدید و حیاتی

در سال‌های اخیر، بیل گیتس به طور فزاینده‌ای تمرکزش رو به سمت یکی دیگه از بزرگترین چالش‌های بشریت معطوف کرده: تغییرات اقلیمی. اون معتقده که تغییرات اقلیمی و دسترسی جهانی به انرژی، دو مسئله حیاتی و به هم پیوسته هستن. دیدگاه گیتس اینه که نوآوری‌های بزرگ در فناوری انرژی پایدار می‌تونه هم انتشار گازهای گلخانه‌ای و هم فقر رو کاهش بده و با تثبیت قیمت انرژی، مزایای اقتصادی به همراه داشته باشه. اون در سال ۲۰۱۱ گفته بود: «اگر به من حق انتخاب بین انتخاب ۱۰ رئیس جمهور بعدی یا اطمینان از اینکه انرژی دوستدار محیط زیست و یک چهارم هزینه فعلی باشه رو می‌دادن، من انرژی رو انتخاب می‌کردم.»

برای مقابله با این چالش، گیتس چند ابتکار مهم رو رهبری کرده که مهم‌ترین اون‌ها «انرژی دستیابی به موفقیت» یا Breakthrough Energy است.

Breakthrough Energy: یک مدل جدید برای سرمایه‌گذاری

Breakthrough Energy Ventures (BEV) یک صندوق سرمایه‌گذاریه که در سال ۲۰۱۵ توسط گیتس راه‌اندازی شد. این صندوق بیش از یک میلیارد دلار سرمایه رو برای حمایت از پیشرفت‌های علمی که پتانسیل ارائه انرژی پاک، ارزان و قابل اعتماد به جهان رو دارن، اختصاص داده. این صندوق بخشی از یک تلاش بزرگتر به نام ائتلاف انرژی دستیابی به موفقیت (Breakthrough Energy Coalition) است که شامل گروهی از کارآفرینان، رهبران تجاری و سرمایه‌گذاران نهادی از سراسر جهانه.

چیزی که BEV رو منحصر به فرد می‌کنه، رویکرد سرمایه‌گذاریشه. این صندوق ویژگی‌های زیر رو داره:

• صبور و ریسک‌پذیر: سرمایه‌گذاران BEV آماده‌ان که برای بازگشت سرمایه‌شون مدت زمان طولانی‌تری نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر سنتی صبر کنن. اون‌ها تحمل ریسک فنی بالاتری دارن، چون می‌دونن که تعیین موفقیت یک فناوری در بازار پیچیده انرژی کار سختیه.
• متکی بر علم: این صندوق یک تیم از دانشمندان و کارآفرینان چندرشته‌ای رو گرد هم آورده تا ایده‌هایی رو شناسایی کنن که هم از نظر فنی و هم از نظر تجاری امیدوارکننده هستن.
• شبکه‌ای از متخصصان: سرمایه‌گذاران این صندوق، که شامل افرادی مثل جک ما (بنیان‌گذار علی‌بابا)، موکش آمبانی (رئیس صنایع ریلاینس)، جف بزوس (بنیان‌گذار آمازون) و ریچارد برانسون (بنیان‌گذار ویرجین) می‌شن، دارای دانش، تجربه و ارتباطات گسترده‌ای در حوزه انرژی و زمینه‌های مرتبط هستن. این افراد می‌تونن به شرکت‌های نوپا کمک کنن تا چالش‌های ساخت یک کسب‌وکار رو پشت سر بگذارن.

این صندوق سرمایه‌گذاری‌هاش رو روی پنج چالش بزرگ متمرکز کرده که بزرگترین منابع انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان هستن:

1. برق: چطور می‌تونیم برق قابل اعتماد، مقرون‌به‌صرفه و بدون کربن برای جهان فراهم کنیم؟
2. ساختمان‌ها: چطور می‌تونیم انتشار گازهای گلخانه‌ای از خانه‌ها، ادارات، بیمارستان‌ها و مدارس رو حذف کنیم؟
3. تولید: چطور می‌تونیم همه چیزهایی که استفاده می‌کنیم رو بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای بسازیم؟
4. حمل و نقل: چطور می‌تونیم بدون انتشار کربن در جوامع و جهان جابجا بشیم؟
5. غذا: چطور می‌تونیم سیاره رو بدون کمک به تغییرات اقلیمی تغذیه کنیم؟

BEV تا به حال نزدیک به ۲ میلیارد دلار در بیش از ۱۰۰ شرکت سرمایه‌گذاری کرده. اخیرا هم برای صندوق سوم خودش (BEV III) مبلغی معادل ۸۳۹ میلیون دلار جمع‌آوری کرده که این بزرگترین صندوق اقلیمی جمع‌آوری شده در سال ۲۰۲۴ تا به امروز بوده.

سرمایه‌گذاری‌های سبز دیگر

علاوه بر BEV، بیل گیتس شخصا و از طریق بنیادش در طیف وسیعی از شرکت‌ها و طرح‌های مرتبط با پایداری سرمایه‌گذاری کرده.

• TerraPower: این شرکت که گیتس یکی از بنیان‌گذاران و رئیس اون هست، در حال توسعه راکتورهای هسته‌ای پیشرفته است. این راکتورها که به راکتورهای «موج سیار» معروفن، طوری طراحی شدن که از اورانیوم ضعیف شده به عنوان سوخت استفاده کنن. این فناوری می‌تونه منبع قابل توجهی از انرژی پاک و قابل اعتماد فراهم کنه. اخیرا، TerraPower با همکاری شرکت PacifiCorp متعلق به وارن بافت، اعلام کرده که اولین راکتور هسته‌ای سدیمی رو در وایومینگ آمریکا خواهد ساخت.
• CarbonCure Technologies: این شرکت روشی برای تزریق دی‌اکسید کربن گرفته شده به داخل بتن در حین تولید ابداع کرده. این فرآیند نه تنها ردپای کربن بتن رو کاهش می‌ده، بلکه استحکام اون رو هم بیشتر می‌کنه.
• QuantumScape: این شرکت در حال توسعه باتری‌های حالت جامد هست که می‌تونه صنعت خودروهای الکتریکی رو متحول کنه. این باتری‌ها چگالی انرژی بیشتر، زمان شارژ سریع‌تر و ایمنی بالاتری نسبت به باتری‌های لیتیوم-یون سنتی دارن.
• Heliogen: این شرکت از نرم‌افزار پیشرفته بینایی کامپیوتری برای متمرکز کردن نور خورشید و تولید گرمای شدید برای فرآیندهای صنعتی مثل تولید سیمان و فولاد استفاده می‌کنه.
• Impossible Foods و Beyond Meat: گیتس در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کرده که جایگزین‌های گیاهی برای گوشت تولید می‌کنن. این محصولات نسبت به گوشت سنتی ردپای زیست‌محیطی بسیار کمتری دارن. گیتس حتی از کشورهای ثروتمند خواسته که برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از تولید مواد غذایی، به سمت صنایع گوشت مصنوعی ۱۰۰ درصدی حرکت کنن.
• Carbon Engineering و SCoPEx: اون از یک شرکت انتفاعی به نام Carbon Engineering که توسط دیوید کیث تاسیس شده و هدفش استخراج دی‌اکسید کربن از هواست، حمایت مالی کرده. همچنین، پروژه دانشگاهی کیث به نام SCoPEx که در زمینه ژئومهندسی «کم‌نور کردن خورشید» فعالیت می‌کنه، بخش عمده‌ای از بودجه ۱۲ میلیون دلاری خودش رو از گیتس دریافت کرده.

گیتس همچنین از تصویب «قانون کاهش تورم ۲۰۲۲» در آمریکا حمایت کرد و اون رو «شاید مهم‌ترین بخش از قوانین اقلیمی در تاریخ آمریکا» نامید، چون پتانسیل تحریک توسعه فناوری‌های جدید رو داره.

ارتباط با مایکروسافت: آیا گیتس هنوز نقشی دارد؟

با وجود اینکه بیل گیتس در سال ۲۰۲۰ به طور رسمی از هیئت مدیره مایکروسافت و برکشایر هاتاوی کناره‌گیری کرد تا تمام وقت خودش رو به امور خیریه اختصاص بده، اما به نظر می‌رسه نفوذش در غول نرم‌افزاری که خودش تاسیس کرده، همچنان ادامه داره.

وقتی ساتیا نادلا در سال ۲۰۱۴ مدیرعامل مایکروسافت شد، گیتس از سمت ریاست هیئت مدیره کنار رفت اما به عنوان «مشاور فنی» باقی موند تا به نادلا و سایر رهبران شرکت کمک کنه. نادلا از گیتس خواسته بود که حدود ۳۰ درصد از زمانش رو به این نقش اختصاص بده.

بر اساس گزارش‌هایی از مدیران فعلی و سابق مایکروسافت، گیتس به صورت بی‌سر و صدا، بخش بزرگی از برنامه‌های هوش مصنوعی (AI) مایکروسافت رو از پشت صحنه هدایت می‌کنه. یک مدیر مایکروسافت به بیزنس اینسایدر گفته: «چیزی که شما می‌خونید، اون چیزی نیست که در واقعیت اتفاق می‌افته. ساتیا و کل تیم رهبری ارشد به شدت به گیتس تکیه می‌کنن. هر بار که ما یک تغییر بزرگ ایجاد می‌کنیم، نظر اون پرسیده می‌شه.»

نیروی محرکه پشت هوش مصنوعی مایکروسافت

به نظر می‌رسه گیتس نقش اساسی در تلاش‌های مایکروسافت در زمینه هوش مصنوعی داشته. در سال ۲۰۱۷، اون یک یادداشت داخلی به اشتراک گذاشت که در اون پیش‌بینی کرده بود «عامل‌های هوش مصنوعی» (AI agents) با پیش‌بینی نیازهای کاربران، یک انقلاب محاسباتی رو به راه می‌اندازن. این ایده به محصولاتی مثل دستیار Copilot منجر شد.

در سال ۲۰۲۲، بعد از یک شام خصوصی در خانه گیتس که در اون سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، توانایی GPT-4 رو در قبول شدن در یک آزمون زیست‌شناسی AP به نمایش گذاشت، گیتس یادداشت دیگه‌ای نوشت و مشخص کرد که مایکروسافت چطور باید از این مدل قدرتمند هوش مصنوعی در تمام خدماتش استفاده کنه. گفته می‌شه دیدگاه اون، ادغام هوش مصنوعی در مایکروسافت رو با سرعت بالایی به حرکت درآورد. یک مدیر اجرایی گفته: «کلمات گیتس مثل وحی منزل تلقی می‌شد و به شروع تلاش مایکروسافت برای پیشتاز شدن در مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی کمک کرد.»

گیتس همچنین رابطه نزدیکی با سم آلتمن و OpenAI حفظ کرده و اون‌ها به طور منظم از گیتس مشاوره می‌گیرن.

پروژه «مامور شخصی» (Personal Agent)

در یک جلسه پرسش و پاسخ در ردیت در سال ۲۰۱۵، گیتس فاش کرد که در مایکروسافت روی پروژه‌ای به نام «مامور شخصی» کار می‌کنه. اون این پروژه رو اینطور توصیف کرد: «یک پروژه‌ای که من با مایکروسافت روی اون کار می‌کنم، مامور شخصی هست که همه چیز رو به خاطر می‌سپاره و به شما کمک می‌کنه برگردید و چیزها رو پیدا کنید و به شما کمک می‌کنه انتخاب کنید به چه چیزهایی توجه کنید. این ایده که شما باید اپلیکیشن‌ها رو پیدا کنید و انتخاب کنید و هر کدوم سعی دارن به شما بگن چه چیزی جدیده، مدل کارآمدی نیست – این مامور به حل این مشکل کمک می‌کنه. اون روی تمام دستگاه‌های شما کار خواهد کرد.»

این پروژه به نظر می‌رسه که به خوبی با دستیار مجازی مایکروسافت، کورتانا، هماهنگ باشه. کورتانا در اون زمان در حال آمدن به دسکتاپ با ویندوز ۱۰ بود و از قبل با ایمیل، تقویم و یادآوری‌های کاربر ادغام شده بود. اتصال تمام این اطلاعات به سیستمی که بتونه به طور هوشمند توجه افراد رو به چیزهایی که باید بدونن جلب کنه، یک پیشرفت بزرگ برای قابلیت‌های کورتانا محسوب می‌شد.

علاوه بر هوش مصنوعی، گیتس به طور منظم با رهبران ارشد مایکروسافت مثل چارلز لامانا (رئیس بخش آفیس)، جیمی تیوان (دانشمند) و چارلی بل (رئیس امنیت سایبری) برای بررسی محصولات و استراتژی‌ها ملاقات می‌کنه. اون همچنین در استخدام‌ها نقش کلیدی داره، از جمله فشار برای جذب مصطفی سلیمان، مدیر اجرایی سابق گوگل، برای رهبری یک بخش جدید هوش مصنوعی مصرف‌کننده.

بنابراین، با اینکه گیتس دیگه نقش رسمی در مایکروسافت نداره، قدرت و نفوذ پشت صحنه‌اش همچنان در شکل دادن به مسیر و آینده شرکت باقی مونده.

زندگی شخصی، ثروت و تصویر عمومی

برای درک کامل شخصیت بیل گیتس، باید نگاهی به زندگی شخصی، دیدگاه‌ها و مسیری که طی کرده هم بندازیم.

از مدرسه تا مایکروسافت

ویلیام هنری گیتس سوم در ۲۸ اکتبر ۱۹۵۵ در سیاتل، واشنگتن به دنیا اومد. پدرش یک وکیل برجسته و مادرش معلم و عضو هیئت مدیره چندین سازمان بزرگ بود. اون یک خواهر بزرگتر و یک خواهر کوچکتر داره. در ۱۳ سالگی وارد مدرسه خصوصی لیک‌ساید شد، جایی که علاقه‌اش به کامپیوتر شکوفا شد. اونجا بود که به همراه دوستانش، از جمله پاول آلن، «باشگاه برنامه‌نویسان لیک‌ساید» رو برای کسب درآمد تشکیل داد.

در ۱۷ سالگی، گیتس و آلن شرکتی به نام Traf-O-Data رو برای ساخت شمارنده‌های ترافیک بر اساس پردازنده اینتل ۸۰۰۸ تاسیس کردن. اون در سال ۱۹۷۳ با نمره ۱۵۹۰ از ۱۶۰۰ در آزمون SAT وارد دانشگاه هاروارد شد. در هاروارد، با استیو بالمر که بعدها مدیرعامل مایکروسافت شد، آشنا شد. اما گیتس فقط دو سال در هاروارد موند و در سال ۱۹۷۵ دانشگاه رو رها کرد تا به همراه آلن، مایکروسافت رو تاسیس کنه. والدینش با دیدن اشتیاق زیاد اون برای راه‌اندازی شرکت خودش، ازش حمایت کردن.

موفقیت بزرگ اولیه مایکروسافت با سیستم عامل MS-DOS برای کامپیوترهای شخصی IBM رقم خورد. گیتس با هوشمندی حق کپی‌رایت این سیستم عامل رو به IBM واگذار نکرد، چون معتقد بود شرکت‌های دیگه از سخت‌افزار IBM کپی‌برداری خواهند کرد و این اتفاق هم افتاد. فروش MS-DOS مایکروسافت رو به یک بازیگر اصلی در صنعت تبدیل کرد.

ثروت و سرمایه‌گذاری‌ها

بیل گیتس در سال ۱۹۸۷ و در سن ۳۱ سالگی، بعد از عرضه عمومی سهام مایکروسافت، به یک میلیاردر تبدیل شد و در اون زمان جوان‌ترین میلیاردر خودساخته تاریخ بود. مجله فوربز اون رو برای ۱۸ سال از ۲۴ سال بین ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۷ به عنوان ثروتمندترین فرد جهان رتبه‌بندی کرد. در سال ۱۹۹۹، اون اولین «سنتی‌میلیاردر» (کسی که ثروتش از ۱۰۰ میلیارد دلار فراتر می‌ره) شد. طبق گزارش فوربز، تا می ۲۰۲۵، ثروت خالص اون ۱۱۵.۱ میلیارد دلار بوده که اون رو به سیزدهمین فرد ثروتمند جهان تبدیل می‌کنه.

گیتس یک سبد سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری داره و در شرکت‌های مختلفی در بخش‌های گوناگون سهم داره. بعضی از این سرمایه‌گذاری‌ها از طریق شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی‌اش به نام Cascade Investment انجام می‌شه. در اینجا لیستی از برخی از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اون آورده شده:

شرکت/سرمایه‌گذاری	توضیحات
AutoNation	یک خرده‌فروش خودرو که گیتس ۱۶ درصد از سهام اون رو در اختیار داره.
bgC3 LLC	یک شرکت تحقیقاتی و اتاق فکر که توسط گیتس تاسیس شده.
Canadian National Railway (CN)	یک شرکت راه‌آهن باری در کانادا که گیتس بزرگترین سهامدار اون هست.
Cascade Investment LLC	شرکت هلدینگ و سرمایه‌گذاری خصوصی که توسط گیتس کنترل می‌شه.
Corbis	یک شرکت خدمات صدور مجوز و حقوق تصویر دیجیتال که توسط گیتس تاسیس شده.
EarthNow	یک استارتاپ مستقر در سیاتل که قصد داره زمین رو با پوشش ویدیویی زنده ماهواره‌ای پوشش بده.
Ecolab	یک ارائه‌دهنده جهانی فناوری‌ها و خدمات آب، بهداشت و انرژی.
ResearchGate	یک شبکه اجتماعی برای دانشمندان.
TerraPower	شرکت طراحی راکتور هسته‌ای که گیتس از بنیان‌گذاران و رئیس اون هست.
Breakthrough Energy Ventures	صندوقی برای افراد ثروتمند که به دنبال بازگشت سرمایه در یک افق ۲۰ ساله هستن.
Ginkgo Bioworks	یک استارتاپ بیوتکنولوژی.
Luminous Computing	شرکتی که مدارهای مجتمع فوتونیک نورومورفیک برای شتاب‌دهی هوش مصنوعی توسعه می‌ده.
Mologic	یک شرکت فناوری تشخیصی بریتانیایی که تست‌های سریع ۱۰ دقیقه‌ای کووید تولید می‌کنه.

تصویر عمومی و جنجال‌ها

تصویر عمومی بیل گیتس در طول سال‌ها تغییر کرده. در ابتدا، اون به عنوان یک «سرمایه‌دار غارتگر» باهوش اما بی‌رحم شناخته می‌شد. از سال ۲۰۰۰ با تاسیس بنیادش، این تصویر به تدریج به یک «نیکوکار میلیاردر دوست‌داشتنی» تغییر کرد که برای حل مشکلات جهانی مثل بهداشت و تغییرات اقلیمی تلاش می‌کنه.

اما در سال ۲۰۲۱ با اعلام طلاقش از ملیندا، اطلاعاتی در مورد رفتارهای سوال‌برانگیز اون، از جمله یک رابطه خارج از ازدواج طولانی‌مدت و دوستی با جفری اپستین، مجرم جنسی محکوم شده، منتشر شد. این اطلاعات باعث شد تصویر عمومیش تا حدی آسیب ببینه.

• رابطه با جفری اپستین: گزارش‌ها نشون می‌ده که رابطه گیتس با اپستین در سال ۲۰۱۱، یعنی چند سال بعد از محکومیت اپستین، شروع شد و برای چند سال ادامه داشت. گیتس گفته که این دیدارها برای بررسی امکان جذب سرمایه برای کارهای بشردوستانه بوده، اما هیچ وقت به نتیجه نرسیده و اون از گذراندن وقت با اپستین ابراز پشیمانی کرده.
• دادگاه ضدانحصار: در دهه ۱۹۹۰، مایکروسافت با یک دعوای حقوقی بزرگ ضدانحصار از طرف دولت آمریکا روبرو شد. شهادت‌های گیتس در این دادگاه به عنوان «گریزان» توصیف شد و قاضی حکم داد که مایکروسافت در انحصارطلبی، گره زدن محصولات و مسدود کردن رقابت، قوانین ضدانحصار رو نقض کرده.
• رفتار با کارمندان: گیتس به خاطر سبک مدیریتی سختگیرانه‌اش شهرت داشت. اون به طور منظم با مدیران ارشد مایکروسافت جلسه داشت و اون‌ها رو به خاطر نقص‌های احتمالی در استراتژی‌هاشون به شدت مورد انتقاد قرار می‌داد. نظراتی مثل «این احمقانه‌ترین چیزیه که تا حالا شنیدم» در جلساتش رایج بود.
• مخالفت با اشتراک‌گذاری پتنت واکسن کووید: در طول همه‌گیری کووید-۱۹، گیتس به خاطر این دیدگاه که شرکت‌های داروسازی باید پتنت واکسن‌های کووید-۱۹ رو حفظ کنن، مورد انتقاد قرار گرفت. منتقدان معتقد بودن این کار می‌تونه مانع از دسترسی کشورهای فقیرتر به واکسن‌های کافی بشه.

با این حال، گیتس همچنان یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های جهان در زمینه‌های بهداشت، انرژی و فناوریه و جوایز و افتخارات متعددی دریافت کرده، از جمله مدال آزادی ریاست جمهوری آمریکا (که به طور مشترک به او و ملیندا در سال ۲۰۱۶ اهدا شد) و لقب شوالیه افتخاری از ملکه الیزابت دوم در سال ۲۰۰۵.

دیدگاه‌های بیل گیتس درباره آینده: هوش مصنوعی و فراتر از آن

بیل گیتس به عنوان کسی که در خط مقدم انقلاب تکنولوژی بوده، دیدگاه‌های جالبی در مورد آینده، به خصوص در زمینه هوش مصنوعی داره. اون بارها نگرانی خودش رو در مورد خطرات بالقوه «هوشمندی فوق‌العاده» ابراز کرده و با افرادی مثل ایلان ماسک در این زمینه موافقه.

اون معتقده که هوش مصنوعی در حال پیشرفت با سرعتیه که حتی خود اون رو هم «شگفت‌زده» می‌کنه. گیتس در مصاحبه‌ای با CNN گفته: «کارهای کدنویسی ساده، هوش مصنوعی امروز می‌تونه جایگزین کار انسان بشه. پیچیده‌ترین کارهای کدنویسی رو هنوز نمی‌تونه انجام بده. و افراد فعال در این زمینه اختلاف نظر دارن که آیا این اتفاق در یکی دو سال آینده می‌افته یا بیشتر شبیه به ده سال دیگه است؟»

گیتس بین هوش مصنوعی فعلی و هوش عمومی مصنوعی (AGI) تمایز قائل می‌شه. به نظر اون، AGI زمانی محقق می‌شه که ابزارهای هوش مصنوعی بتونن کارهایی مثل «فروش تلفنی یا پشتیبانی» رو به شیوه‌ای ارزان‌تر و دقیق‌تر از انسان‌ها انجام بدن. اون اشاره می‌کنه که با اینکه هوش مصنوعی هنوز به اون مرحله نرسیده، اما پیشرفتش به قدری سریعه که پیش‌بینی رو سخت می‌کنه.

با این حال، گیتس به هوش مصنوعی به عنوان یک تهدید نگاه نمی‌کنه، بلکه اون رو یک فرصت می‌بینه. اون معتقده که افزایش بهره‌وری از طریق هوش مصنوعی یک چیز خوبه: «این یعنی شما می‌تونید این افراد رو آزاد کنید تا کلاس‌های درس کوچکتری داشته باشن، تعطیلات طولانی‌تری داشته باشن، یا برای انجام کارهای بیشتر کمک کنن.» نگرانی اصلی اون اینه که این تغییرات اونقدر سریع اتفاق بیفته که جامعه فرصت انطباق با اون رو نداشته باشه.

گیتس همچنین به طور فعال با مایکروسافت و OpenAI همکاری می‌کنه تا مطمئن بشه که ابزارهای هوش مصنوعی در کشورهای کم‌درآمد برای کمک به بخش‌های بهداشت، آموزش و کشاورزی اون‌ها منتشر می‌شن.

توصیه اون به جوانان در عصر هوش مصنوعی اینه: «کنجکاو باشید، مطالعه کنید و از جدیدترین ابزارها استفاده کنید.» اون معتقده توانایی استفاده از این ابزارها هم سرگرم‌کننده و هم توانمندساز هست و با اینکه این کار تضمین نمی‌کنه که جابجایی‌های شغلی زیادی نداشته باشیم، اما سازگاری با این ابزارها برای موفقیت در اقتصاد جدید ضروریه.

تعهد به بخشش: پیمان بخشش

یکی از مهم‌ترین اقدامات بیل گیتس در زمینه بشردوستی، پایه‌گذاری «پیمان بخشش» (The Giving Pledge) به همراه ملیندا فرنچ گیتس و وارن بافت در سال ۲۰۱۰ بود. این یک تعهده که در اون، میلیاردرها متعهد می‌شن حداقل نیمی از ثروت خودشون رو در طول زندگی یا در وصیت‌نامه‌شون به اهداف بشردوستانه اختصاص بدن. این ایده از خانواده «سالون» الهام گرفته شده بود که خانه‌شون رو فروختن و نیمی از ارزش اون رو بخشیدن.

گیتس گفته که قصد داره برای هر کدوم از سه فرزندش ۱۰ میلیون دلار به ارث بگذاره و حدود ۹۹.۹۶ درصد از ثروتش رو ببخشه. در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۲۵ با بی‌بی‌سی، اون اعلام کرد که کمک‌های خیریه‌اش به ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده که ۶۰ میلیارد دلار اون به بنیاد بیل و ملیندا گیتس رفته. در جولای ۲۰۲۲، اون دوباره بر تعهدش به پیمان بخشش تاکید کرد و در توییتر اعلام کرد که قصد داره «عملا تمام» ثروتش رو به خیریه بده و در نهایت «از لیست ثروتمندترین افراد جهان خارج بشه.»

اخیرا، بیل گیتس در یک حرکت جالب، یک شیفت به عنوان مامور پشتیبانی مشتری در استارتاپ دخترش، فیبی گیتس، کار کرد. این استارتاپ که Phia نام داره، یک پلتفرم فشن-تک با استفاده از هوش مصنوعیه. گیتس گفته که در این شرکت سرمایه‌گذاری مالی نکرده تا مبادا روی استقلال دخترش و هم‌بنیان‌گذارش سایه بندازه، اما از طریق مشاوره و حمایت به اون‌ها کمک می‌کنه. این حرکت اون به عنوان نمونه‌ای از رهبری فروتنانه و عملی مورد تحسین قرار گرفت.

فعالیت‌های بیل گیتس پس از مایکروسافت، نشان‌دهنده یک تغییر عمیق در اولویت‌ها و دیدگاه‌های اونه. از یک غول فناوری که به دنبال تسلط بر بازار کامپیوترهای شخصی بود، به یک نیکوکار جهانی تبدیل شده که به دنبال حل بزرگترین مشکلات بشریته. از ریشه‌کن کردن بیماری‌ها و مبارزه با فقر گرفته تا تلاش برای تامین انرژی پاک برای همه و هدایت مسیر توسعه هوش مصنوعی، گیتس در حال ساختن یک میراث جدید و پیچیده برای خودشه؛ میراثی که شاید در نهایت، تاثیرش از خود مایکروسافت هم بیشتر باشه.