مجوز کار و ویزای استخدامی در بنگلادش: راهنمای کامل

کی به مجوز کار در بنگلادش نیاز داره؟

قانون خیلی ساده است: هر شهروند خارجی که بخواد توی بنگلادش کار کنه، باید مجوز کار بگیره. فرقی نمیکنه که این شغل در یک سازمان دولتی، نیمه دولتی، خودمختار یا در پروژه‌ها باشه، یا اینکه در یک شرکت محلی، چند ملیتی یا خارجی که در بنگلادش فعالیت میکنه استخدام شده باشی. این وظیفه کارفرماست که مطمئن بشه کارمند خارجیش تمام مجوزهای لازم برای کار قانونی رو داره.

چرا بنگلادش؟ نگاهی به شرایط اقتصادی

بنگلادش به خاطر اقتصاد در حال رشد، بخش‌های صنعتی در حال گسترش و سرمایه‌گذاری‌های خارجی رو به افزایش، به یه مقصد جذاب برای متخصص‌ها و کارآفرین‌های خارجی تبدیل شده. صنعت پوشاک پر رونق این کشور، بخش فناوری در حال رشد و پروژه‌های زیربنایی بزرگ، باعث ایجاد تقاضا برای نیروی کار ماهر از خارج از کشور شده، به خصوص توی زمینه‌هایی مثل مهندسی، آی‌تی، مدیریت و آموزش.

دولت بنگلادش به طور فعال سرمایه‌گذاری خارجی رو توی بخش‌هایی مثل انرژی‌های تجدیدپذیر، داروسازی و تولیدات صادرات محور تشویق میکنه و این موضوع فرصت‌های بیشتری برای کسب و کار در این کشور ایجاد کرده. بر اساس گزارش‌های سازمان توسعه سرمایه‌گذاری بنگلادش (BIDA)، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در سال‌های اخیر به بیش از ۲.۵ میلیارد دلار رسیده که نشون دهنده علاقه روزافزون کسب‌وکارهای جهانی به بازار بنگلادشه.

انواع ویزاهای کاری در بنگلادش

بنگلادش برای نیازهای مختلف شغلی، ویزاهای متفاوتی رو ارائه میده. کارفرما باید نوع ویزای مناسب رو برای کارمندش مشخص کنه تا با قوانین مهاجرت مطابقت داشته باشه. بعضی از اصلی‌ترین ویزاها اینها هستن:

نوع ویزا	توضیحات
ویزای استخدامی (E Visa)	این ویزا برای خارجی‌هایی هست که توی سازمان‌های ملی یا بین‌المللی کار میکنن. این سازمان‌ها میتونن دولتی، نیمه دولتی، خودمختار، شرکت‌های صنعتی یا تجاری خصوصی و دفترهای شعبه یا رابط باشن.
ویزای سرمایه‌گذار خصوصی (PI Visa)	این ویزا برای سرمایه‌گذارهای خارجی صادر میشه که درگیر تاسیسات صنعتی یا تجاری با مالکیت ۱۰۰٪ خارجی یا سرمایه‌گذاری مشترک در بخش خصوصی هستن.
ویزای استخدامی (E1 Visa)	این ویزا برای خارجی‌هایی در نظر گرفته شده که در زمینه تامین، نصب، نگهداری و نظارت بر ماشین‌آلات و نرم‌افزار یا بازرسی پروژه‌ها فعالیت میکنن.
ویزای تجاری (B Visa)	این ویزا برای افرادی مناسبه که برای فعالیت‌های تجاری کوتاه مدت مثل شرکت در جلسات، بررسی همکاری‌ها یا مذاکره قراردادها به بنگلادش سفر میکنن. این ویزا اجازه استخدام رسمی رو نمیده.
ویزای کارمند سازمان غیردولتی (N Visa)	شهروندان خارجی که با سازمان‌های غیردولتی (NGO) ثبت شده در بنگلادش کار میکنن به این ویزا نیاز دارن. این ویزا شامل کارمندها، مشاورها و داوطلب‌های پروژه‌های توسعه‌ای و بشردوستانه میشه.
ویزای پروژه دولتی (PI Visa)	خارجی‌هایی که روی پروژه‌های مورد تایید دولت (مثل توسعه زیرساخت‌ها یا نیروگاه‌ها) کار میکنن، میتونن برای این ویزا اقدام کنن.

سناریوهای رایج برای استخدام در بنگلادش

وقتی شرکتی میخواد یه نیروی خارجی رو در بنگلادش استخدام کنه، معمولا یکی از سه راه زیر رو انتخاب میکنه:

حالت اول: حمایت از کارمند خارجی تمام وقت از طریق ویزا

این رایج‌ترین روش برای شرکت‌هایی هست که میخوان استعدادهای خارجی رو به صورت تمام وقت در بنگلادش استخدام کنن. برای حمایت از این ویزا، کارفرما (یا یه شرکت واسط مثل Playroll که به عنوان کارفرمای رسمی عمل میکنه) باید یه شخصیت حقوقی ثبت شده در کشور داشته باشه و یه پیشنهاد شغلی مطابق با قوانین صادر کنه.

• نکات کلیدی:
  • حتما باید حمایت مالی و حقوقی (Sponsorship) از طرف کارفرما وجود داشته باشه. پیمانکارها یا فریلنسرها نمیتونن تحت این ویزا درخواست بدن.
  • کارمندها باید در محل کار تایید شده باقی بمونن، مگر اینکه اجازه جابجایی یا تغییر کارفرما رو داشته باشن.
  • زمان پردازش درخواست متغیره (حدود ۶۰ روز) و به کنسولگری یا سفارت بستگی داره.

این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای شغل‌های طولانی مدت که نیاز به حضور فیزیکی یا ترکیبی (هیبریدی) در بنگلادش دارن.

حالت دوم: استخدام یک پیمانکار یا فریلنسر خارجی

متخصص‌های مستقل در بنگلادش میتونن به صورت قانونی با مشتریان بین‌المللی کار کنن بدون اینکه نیاز به حمایت کارفرما داشته باشن. اما باید قوانین محلی مربوط به ثبت مالیاتی و گزارش‌دهی رو رعایت کنن.

این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای فریلنسرها، مشاورها یا نقش‌های مبتنی بر پروژه، به خصوص اگه اون فرد از قبل در بنگلادش زندگی میکنه.

حالت سوم: انتقال یکی از کارمندان فعلی به بنگلادش

اگه شرکتی بخواد یکی از اعضای تیم فعلی خودش رو به بنگلادش منتقل کنه، باز هم باید همون مراحل راه‌اندازی ویزا و حقوق و دستمزد رو طی کنه. حتی اگه اون کارمند در جای دیگه‌ای برای شما کار میکنه، برای رعایت قوانین، یه کارفرمای ثبت شده محلی (Employer of Record) لازمه. شرکت‌های EOR مثل Playroll تمام مراحل محلی رو انجام میدن، از جمله:

• حمایت برای مجوز کار و کارهای اداری مهاجرت.
• ثبت‌نام در مقامات محلی و سیستم‌های حقوق و دستمزد.
• ثبت‌نام در مزایای اجباری و طرح‌های قانونی.

این روش برای چه کسانی بهتره؟ برای انتقال‌های داخلی، شرکت‌های دورکار که به دنبال گسترش در آسیا هستن، یا به عنوان گزینه‌ای برای حفظ استعدادها در برنامه‌های جابجایی جهانی.

مدارک و شرایط لازم برای گرفتن مجوز کار

برای اینکه یه فرد خارجی بتونه به صورت قانونی در بنگلادش کار کنه، باید شرایط مشخصی رو داشته باشه و مدارکی رو ارائه بده.

• ویزای معتبر: فرد خارجی قبل از درخواست مجوز کار، باید یه ویزای مناسب مثل ویزای استخدامی (E) یا ویزای سرمایه‌گذار خصوصی (PI) داشته باشه.
• قرارداد کاری: یه قرارداد کاری رسمی یا نامه انتصاب از طرف کارفرمای بنگلادشی که جزئیات موقعیت شغلی و شرایط استخدام رو مشخص میکنه، لازمه.
• ثبت شرکت: شرکت استخدام‌کننده باید در سازمان‌های مربوطه بنگلادشی مثل سازمان توسعه سرمایه‌گذاری بنگلادش (BIDA) یا سازمان مناطق پردازش صادرات بنگلادش (BEPZA) ثبت شده باشه.
• مجوز امنیتی: گرفتن یه مجوز امنیتی از وزارت کشور برای تایید صلاحیت فرد خارجی برای کار در بنگلادش الزامیه.
• مدارک تحصیلی و حرفه‌ای: ارائه مدارکی که صلاحیت و تخصص فرد خارجی مرتبط با موقعیت شغلی رو ثابت کنه، ضروریه.
• گذرنامه معتبر: پاسپورت باید حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشه.
• عکس پاسپورتی: دو قطعه عکس پاسپورتی جدید.
• نامه推荐: نامه توصیه از طرف BIDA یا BEPZA.
• اثبات پرداخت هزینه ویزا: رسید پرداخت هزینه ویزا به سفارت مربوطه.

نکته مهم: کارفرماهای محلی باید نسبت ۵ به ۱ کارمند محلی به خارجی رو رعایت کنن. این یعنی فقط ۲۰٪ از کارمندهای یه شرکت میتونن بین‌المللی باشن.

مراحل درخواست ویزا و مجوز کار چطوریه؟

روند کلی برای گرفتن ویزا و مجوز کار در بنگلادش به این شکله:

1. پیدا کردن پیشنهاد شغلی: قبل از هر کاری، باید یه پیشنهاد شغلی تایید شده از یه شرکت ثبت شده در بنگلادش داشته باشی.
2. درخواست مجوز کار توسط کارفرما: کارفرمای تو باید برای گرفتن مجوز کار از طرف تو، به BIDA یا سازمان مربوطه دیگه‌ای (مثلا برای NGO ها به اداره امور NGO ها) درخواست بده. این مجوز برای تایید ویزا اجباریه.
3. گرفتن ویزای مناسب: بعد از اینکه مجوز کار تایید شد، تو باید برای ویزای مناسب (مثلا ویزای E) از سفارت یا کنسولگری بنگلادش در کشور خودت (ایران) اقدام کنی. برای این کار باید فرم درخواست آنلاین رو در وبسایت visa.gov.bd پر کنی، یه نسخه ازش پرینت بگیری و به همراه بقیه مدارک به سفارت ببری.
4. ورود به بنگلادش: بعد از گرفتن ویزا، وارد بنگلادش میشی.
5. تکمیل درخواست مجوز کار: ظرف ۱۵ روز بعد از ورود، کارفرما باید درخواست نهایی مجوز کار رو به همراه همه مدارک و هزینه‌ها به BIDA یا مرجع مربوطه تحویل بده.
6. بررسی امنیتی: مرجع مربوطه درخواست رو برای تایید امنیتی به وزارت کشور ارسال میکنه.
7. صدور مجوز کار: پس از دریافت تاییدیه امنیتی، مجوز کار صادر میشه و تو میتونی به صورت قانونی کارت رو شروع کنی.
8. ثبت‌نام پس از ورود: بعد از رسیدن به بنگلادش، کارمندهای خارجی باید خودشون رو در اداره مهاجرت و گذرنامه ثبت کنن و اگه قصد دارن بیشتر از ۶ ماه بمونن، برای اجازه اقامت درخواست بدن.

هزینه‌ها و تعرفه‌های ویزا و مجوز کار

هزینه‌های مجوز کار و ویزا در بنگلادش بسته به نوع ویزا و ملیت متقاضی متفاوته.

نوع هزینه	هزینه (به تاکای بنگلادش – BDT)
درخواست مجوز کار از BIDA	۱۰,۰۰۰ تاکا (حدود ۹۰ دلار آمریکا) در سال
ویزای استخدامی (E Visa)	۶,۰۰۰ تا ۱۲,۰۰۰ تاکا بسته به ملیت و مدت ویزا
ویزای تجاری (B Visa)	۵,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ تاکا بسته به مدت و تعداد ورود

توجه: تمدید دیرهنگام مجوز کار میتونه جریمه داشته باشه و موندن بیشتر از مدت اعتبار ویزا میتونه منجر به جریمه‌های روزانه یا مشکلات قانونی دیگه بشه.

در ادامه یه جدول از هزینه‌های ویزا برای ملیت‌های مختلف (که از طرف سفارت بنگلادش در لندن اعلام شده) آورده شده تا یه دید کلی داشته باشی. این هزه‌ها میتونه متفاوت باشه اما به عنوان یه راهنما خوبه.

کشور	ویزای یک‌بار ورود	ویزای دو بار ورود	ویزای چند بار ورود
ایران	£۲۸.۰۰	£۳۴.۰۰	£۴۸.۰۰
کانادا	£۵۳.۰۰	£۵۳.۰۰	£۱۰۳.۰۰
آلمان	£۶۰.۰۰	£۶۰.۰۰	£۶۰.۰۰
ترکیه	£۵۴.۰۰	£۱۰۶.۰۰	£۱۷۷.۰۰
انگلستان	£۱۰۵.۰۰ (تا ۶ ماه)	£۱۰۵.۰۰	£۴۰۰.۰۰ (تا ۲ سال)
آمریکا	£۱۴۶.۰۰	£۱۴۶.۰۰	£۱۴۶.۰۰
امارات	£۱۶۴.۰۰	£۱۶۴.۰۰	£۶۵۳.۰۰

نکته: برای ایرانی‌ها، هزینه ویزا برای ورود به بنگلادش با هدف کار در سازمان‌های غیردولتی (NGO) باید از طریق اداره امور NGO ها در داکا تایید بشه.

زمان پردازش و تمدید مجوز کار

زمان پردازش: به طور کلی، گرفتن ویزای کاری حدود دو هفته طول میکشه، اما این مدت میتونه بسته به کشور مبدا متقاضی و کامل بودن مدارک تغییر کنه. پردازش مجوز کار در BIDA معمولا ۴ تا ۶ هفته زمان میبره. بهتره که کارفرماها و متقاضی‌ها خیلی زودتر درخواست بدن تا برای تاخیرهای احتمالی آماده باشن.

دوره‌های تمدید: مجوزهای کار در بنگلادش معمولا برای یه دوره اولیه، اغلب تا یک سال، صادر میشن. تمدید امکان‌پذیره، اما کل مدت اعتبار نمیتونه از سه سال بیشتر بشه. درخواست‌های تمدید باید قبل از انقضای مجوز فعلی ارسال بشن و همون رویه‌های درخواست اولیه رو دنبال میکنن.

آیا ویزایی برای دیجیتال نومدها (عشایر دیجیتال) وجود داره؟

در حال حاضر، بنگلادش دسته ویزای مشخصی برای عشایر دیجیتال ارائه نمیده. با این حال، این افراد میتونن بسته به ماهیت و مدت اقامتشون، برای انواع دیگه ویزا مثل ویزای تجاری یا توریستی اقدام کنن. خیلی مهمه که مطمئن بشی کار کردن از راه دور با ویزای توریستی با قوانین بنگلادش مطابقت داره.

چالش‌های رایج برای استخدام‌کننده‌ها در بنگلادش

کارفرماها موقع استخدام نیروهای خارجی ممکنه با چند چالش روبرو بشن:

• فرآیندهای پیچیده ویزا: روند درخواست مجوز کار و ویزا میتونه طولانی باشه و مراحل متعددی داشته باشه.
• رعایت مقررات: اطمینان از رعایت قوانین کار محلی و الزامات مهاجرتی برای جلوگیری از مشکلات قانونی ضروریه.
• تفاوت‌های فرهنگی: تفاوت در فرهنگ کسب‌وکار و زبان ممکنه نیاز به آموزش حساسیت فرهنگی برای کارمندان محلی و خارجی داشته باشه.
• تاخیر در مجوز امنیتی: گرفتن مجوز امنیتی از وزارت کشور میتونه زمان‌بر باشه و بر جدول زمانی استخدام تاثیر بذاره.

برای کاهش این چالش‌ها، به کارفرماها توصیه میشه که از قوانین مهاجرت مطلع باشن، از کمک‌های حرفه‌ای استفاده کنن و آموزش‌های حساسیت فرهنگی ارائه بدن.

یه آزمون کوتاه: ویزای مناسب برای تو کدومه؟

با جواب دادن به چند سوال سریع، میتونی ببینی کدوم گزینه ویزای بنگلادش برای تو مناسب‌تره.

سوال	گزینه‌ها
چه مدت قصد داری در بنگلادش بمونی؟	کمتر از ۶ ماه / بیشتر از ۶ ماه / دائمی
آیا از یه شرکت مستقر در بنگلادش پیشنهاد شغلی داری؟	بله / خیر
آیا قصد داری برای کارفرمای فعلیت ولی در بنگلادش کار کنی؟	بله / خیر
آیا خانواده نزدیک در بنگلادش داری؟	بله / خیر

بر اساس جواب‌های تو، این آزمون میتونه گزینه مناسب رو پیشنهاد بده؛ مثلا مجوز استخدامی برای کار طولانی مدت، مجوز کار موقت برای پروژه‌های کوتاه، ویزای تجاری برای جلسات و کنفرانس‌ها، یا اقامت دائم برای کسانی که واجد شرایط هستن.

اگه بخوای خانواده‌ات رو با خودت ببری چی؟

بعضی از کارمندها ممکنه بخوان اعضای خانواده‌شون رو هم با خودشون به بنگلادش ببرن. همسر و افراد تحت تکفل باید همون مدارکی رو که برای ویزای کاری لازمه ارائه بدن (به جز نامه استخدام و نامه توصیه از BEPZA / BOI). علاوه بر این، اونها باید مدارک لازم مثل سند ازدواج یا شناسنامه رو برای تایید رابطه‌شون با کارمند ارائه بدن.