خلاصه
- نقشه جهانی که معمولا می‌بینیم (نقشه مرکاتور)، اندازه قاره آفریقا رو خیلی کوچیک‌تر از واقعیت نشون می‌ده.
- این نقشه، مناطق نزدیک به قطب مثل گرینلند رو خیلی بزرگ‌تر از واقعیت به تصویر می‌کشه.
- اتحادیه آفریقا یک کمپین به اسم «نقشه را اصلاح کنید» راه انداخته تا استفاده از نقشه مرکاتور متوقف بشه و نقشه «زمین برابر» جایگزینش شه.
- این اتحادیه معتقده که نقشه مرکاتور، این تصور غلط رو ایجاد می‌کنه که آفریقا یک قاره «حاشیه‌ای» هست.
- کمپین «نقشه را اصلاح کنید» از سازمان‌های بزرگ مثل بانک جهانی و سازمان ملل هم خواسته تا از نقشه «زمین برابر» استفاده کنن.
- با وجود تغییرات در نسخه دسکتاپ گوگل مپس، نقشه مرکاتور هنوز تو اپلیکیشن موبایل گوگل مپس پیش‌فرضه.
- هدف اصلی این کمپین، تغییر در دیدگاه‌های جهانی و آموزشی نسبت به قاره آفریقا و جایگاه واقعی اونه.
نقشه جهان اشتباهی که افریقا را کوچک نشان میدهد
احتمالا شما هم تا حالا بارها نقشه جهان را دیده‌اید، اما یک ماجرای جالب پشت این نقشه‌ها وجود دارد. اتحادیه افریقا به تازگی از یک کمپین حمایت کرده که میخواهد استفاده از یک نقشه قدیمی به اسم نقشه مرکاتور را متوقف کند. این نقشه که در قرن شانزدهم میلادی کشیده شده، اندازه واقعی قاره افریقا را خیلی کوچک‌تر از چیزی که هست نشان میدهد.
این نقشه معروف را یک نقشه‌کش به اسم جراردوس مرکاتور برای کارهای مسیریابی و دریانوردی طراحی کرد. مشکل اصلی این نقشه این است که اندازه قاره‌ها را به شکل اشتباهی نشان میدهد. مثلا، مناطقی که نزدیک به قطب‌ها هستند، مثل امریکای شمالی و گرینلند، را خیلی بزرگ‌تر از واقعیت نشان میدهد، در حالی که قاره‌های افریقا و امریکای جنوبی را کوچک‌تر میکند.
مشکل نقشه فعلی چیست؟
نقشه مرکاتور در قرن شانزدهم میلادی، یعنی بیشتر از ۴۵۰ سال پیش، توسط یک نقشه‌کش به نام جراردوس مرکاتور برای کارهای دریانوردی طراحی شد. مشکل اصلی این نقشه این است که اندازه قاره‌ها را دستکاری میکند. این نقشه، مناطق نزدیک به قطب مثل آمریکای شمالی و گرینلند را بزرگ‌تر از اندازه واقعی‌شان نشان میدهد و در مقابل، قاره‌هایی مثل آفریقا و آمریکای جنوبی را کوچک‌تر میکند.
جالب است بدانید که در واقعیت، آفریقا آنقدر بزرگ است که می‌توان کشورهای آمریکا، چین، هند، ژاپن، مکزیک و بخش بزرگی از اروپا را در آن جا داد و باز هم فضای خالی باقی بماند.
سلما ملیکا حدادی، معاون کمیسیون اتحادیه آفریقا، در این مورد گفته: «شاید به نظر فقط یک نقشه بیاید، اما در واقعیت اینطور نیست». به گفته او، نقشه مرکاتور این تصور اشتباه را ایجاد کرده که آفریقا یک قاره «به حاشیه رانده شده» است، در حالی که آفریقا دومین قاره بزرگ جهان از نظر مساحت است، ۵۵ کشور عضو در اتحادیه آفریقا دارد و بیش از یک میلیارد نفر جمعیت در آن زندگی میکنند. او معتقد است این کلیشه‌ها روی رسانه‌ها، آموزش و سیاست‌گذاری‌ها تاثیر میگذارند.
سلما ملیکا حدادی، معاون کمیسیون اتحادیه افریقا، در این مورد به رویترز گفته: «شاید به نظر فقط یک نقشه بیاید، اما در واقع اینطور نیست». او معتقد است که نقشه مرکاتور این تصور غلط را ایجاد میکند که افریقا یک قاره «حاشیه‌ای» است، در حالی که این قاره با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت و ۵۵ کشور عضو اتحادیه، دومین قاره بزرگ جهان از نظر مساحت است. به گفته او، این کلیشه‌ها روی رسانه‌ها، سیستم اموزشی و حتی سیاست‌گذاری‌ها تاثیر میگذارند.
کمپینی برای اصلاح نقشه
البته انتقاد از نقشه مرکاتور چیز جدیدی نیست، اما کمپینی به اسم «نقشه را اصلاح کنید» (Correct the Map) که توسط گروه‌هایی مثل «افریقا بدون فیلتر» (Africa No Filter) و «حرف بزن افریقا» (Speak Up Africa) راه‌اندازی شده، دوباره این بحث را داغ کرده است. این کمپین از سازمان‌ها میخواهد که به جای مرکاتور، از نقشه «زمین برابر» (Equal Earth) که در سال ۲۰۱۸ طراحی شده استفاده کنند، چون این نقشه سعی میکند اندازه واقعی کشورها را نشان دهد.
موکی ماکورا، مدیر اجرایی گروه «افریقا بدون فیلتر» میگوید: «اندازه فعلی نقشه افریقا اشتباه است. این طولانی‌ترین کمپین اطلاعات غلط و گمراه‌کننده در جهان است و خیلی ساده باید متوقف شود».
فارا ندیای، یکی از بنیان‌گذاران گروه «حرف بزن افریقا»، هم به این موضوع اشاره میکند که نقشه مرکاتور روی هویت و غرور مردم افریقا، به خصوص بچه‌هایی که در مدرسه برای اولین بار با این نقشه روبرو میشوند، تاثیر منفی میگذارد. او اضافه میکند: «ما فعالانه در تلاشیم تا یک برنامه درسی را ترویج دهیم که در ان نقشه زمین برابر به عنوان استاندارد اصلی در تمام کلاس‌های درس [در افریقا] استفاده شود». ندیای امیدوار است که این نقشه در اینده توسط نهادهای جهانی، از جمله انهایی که در خود افریقا مستقر هستند، هم استفاده شود.
موضع رسمی اتحادیه افریقا و واکنش‌ها
خانم حدادی تایید کرده که اتحادیه افریقا از این کمپین حمایت میکند و این حرکت با هدف این اتحادیه برای «به دست اوردن جایگاه واقعی افریقا در صحنه جهانی» همسو است. این اتفاقات هم‌زمان با افزایش درخواست‌ها برای پرداخت غرامت بابت استعمار و برده‌داری در حال رخ دادن است. او اضافه کرده که اتحادیه افریقا برای استفاده گسترده‌تر از این نقشه جدید تلاش خواهد کرد و در مورد اقدامات جمعی با کشورهای عضو صحبت میکند.
با وجود همه این بحث‌ها، نقشه مرکاتور هنوز به طور گسترده‌ای استفاده میشود، از جمله در مدارس و شرکت‌های فناوری. مثلا، گوگل مپس در سال ۲۰۱۸ در نسخه دسکتاپ خود، نمایش نقشه را از مرکاتور به یک نمای سه‌بعدی از کره زمین تغییر داد، هرچند کاربران هنوز میتوانند در صورت تمایل به حالت مرکاتور برگردند. اما در اپلیکیشن موبایل گوگل مپس، نقشه مرکاتور همچنان حالت پیش‌فرض است.
کمپین «نقشه را اصلاح کنید» از سازمان‌های بزرگی مثل بانک جهانی و سازمان ملل هم خواسته که از نقشه «زمین برابر» استفاده کنند. یک سخنگوی بانک جهانی گفته که انها در حال حاضر برای نقشه‌های ثابت از نقشه‌هایی مثل «وینکل تریپل» (Winkel tripel) یا «زمین برابر» استفاده میکنند و در حال حذف تدریجی نقشه مرکاتور از نقشه‌های وب خود هستند.
این کمپین همچنین درخواستی را به نهاد ژئوفضایی سازمان ملل، یعنی UN-GGIM، ارسال کرده است. یک سخنگوی سازمان ملل گفته که این درخواست پس از دریافت، باید توسط یک کمیته از کارشناسان بررسی و تایید شود.
این تلاش‌ها حمایت مناطق دیگر را هم به همراه داشته است. دوبرن اومارده، نایب رییس کمیسیون غرامت جامعه کارائیب (Caricom)، از نقشه «زمین برابر» حمایت کرده و ان را رد «ایدئولوژی قدرت و سلطه» نقشه مرکاتور دانسته است.
منابع
- [۱] African Union joins calls to end use of Mercator map that shrinks continent’s size | African Union | The Guardian
دیدگاهتان را بنویسید