آمار سیاموالا، که به تایلندی اسمش رو «อัมมาร สยามวาลา» مینویسن، یک شخصیت شناخته شده در حوزه اقتصاد بود. اون در تاریخ ۲۹ ماه مه سال ۱۹۳۹ به دنیا اومد و در ماه اکتبر سال ۲۰۲۵ در سن ۸۶ سالگی از دنیا رفت. البته یک منبع دیگه تاریخ فوتش رو ۳ اکتبر ۲۰۲۵ اعلام کرده که به هر حال در سن ۸۶ سالگی بوده. چیزی که اون رو خیلی معروف کرد، تخصص عمیقش در زمینه کشاورزی، به خصوص سیاستهای مربوط به «برنج» در تایلند بود. فکرش رو بکنید، برنج برای تایلند فقط یک محصول کشاورزی نیست، بخشی از فرهنگ و اقتصاد این کشوره و کسی که در این زمینه متخصص باشه، یعنی روی یکی از شاهرگهای حیاتی کشورش کار کرده.
آمار سیاموالا فقط یه استاد دانشگاه یا محقق نبود. اون یکی از بنیانگذارهای یک مرکز تحقیقاتی خیلی مهم به اسم «موسسه تحقیقاتی توسعه تایلند» بود که به اختصار بهش میگن TDRI. این موسسه مثل یک اتاق فکر برای سیاستهای کلان کشوره. آمار از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ ریاست این موسسه رو هم به عهده داشت. علاوه بر اینها، اون در یک دورهای عضو «مجلس قانونگذاری ملی» تایلند هم شد. حوزههای اصلی کارش اقتصاد کشاورزی و اقتصاد توسعه بود؛ یعنی بررسی میکرد که چطور میشه کشاورزی رو بهینه کرد و چطور میشه به توسعه اقتصادی یک کشور کمک کرد.
ریشهها و خانواده: داستانی از مهاجرت و تجارت
برای اینکه بهتر آمار سیاموالا رو بشناسیم، باید برگردیم به داستان خانوادهاش. اجداد اون در اصل هندی بودن که به تایلند مهاجرت کرده بودن. این موضوع خودش نشون دهنده یک پیشینه فرهنگی متفاوته. پدرش «طاهر سیاموالا» و مادرش «خدیجه سیاموالا» نام داشتن. نکته جالب اینه که پدرش، طاهر، پسر شخصی به اسم «دیلاور حسین عبدلعلی سیاموالا» بود. مادرش، خدیجه، هم اصالتی هندی از شهر بارودا داشت و یک مسلمون شیعه بود. این ترکیب فرهنگی و مذهبی در خانواده، قطعا روی شکلگیری شخصیت فرزندان تاثیر داشته.
آمار کوچکترین فرزند خانواده بود و دو برادر بزرگتر از خودش داشت. خانواده سیاموالا یک خانواده تاجر بودن. اونها صاحب شرکتی به اسم «دی اچ ای سیاموالا» (D.H.A. Siamwalla) بودن. کار این شرکت، نمایندگی و واردات لوازمالتحریر از کشورهای دیگه بود. این کسب و کار خانوادگی نشون میده که اونها از نظر اقتصادی وضعیت خوبی داشتن و احتمالا همین موضوع به آمار کمک کرده تا بتونه بهترین تحصیلات ممکن رو داشته باشه. مجله «منیجر» در شماره ماه مارس سال ۲۰۰۷ مقالهای درباره این خانواده با عنوان «برادران سیاموالا، واحدی جدانشدنی» منتشر کرده بود که نشون از پیوستگی و اهمیت این خانواده در فضای کسب و کار تایلند داره. حتی وبسایت شرکتشون هم در یک مقطعی، صدمین سالگرد تاسیسش رو جشن گرفته بود که این یعنی یک کسب و کار با سابقه و ریشهدار.
مسیر تحصیلی: از بانکوک تا هاروارد
تحصیلات یکی از مهمترین بخشهای زندگی هر آدم موفقیه و آمار سیاموالا هم از این قاعده جدا نبود. مسیر تحصیلی اون خیلی جالب و بینالمللیه.
دوران مدرسه
اولین جایی که آمار درس خوند، مدرسهای به اسم «آسامپشن کالج» در بانکوک، پایتخت تایلند بود. این مدرسه یکی از مدارس معتبر تایلنده. اما خانوادهاش به همین بسنده نکردن و اون رو برای ادامه تحصیل به هندوستان فرستادن. اون به مدرسهای به اسم «سنت پل» در شهر دارجیلینگ رفت. دارجیلینگ یک شهر کوهستانی و معروف در هندوستانه و فرستادن یک نوجوان به اونجا برای تحصیل، نشون میده که خانوادهاش چقدر به آموزش با کیفیت و کسب تجربههای بینالمللی اهمیت میدادن. این تجربه زندگی و تحصیل در یک کشور دیگه، قطعا دیدگاه آمار رو نسبت به دنیا وسیعتر کرده.
ورود به دنیای آکادمیک
بعد از تموم کردن دوران مدرسه، آمار برای تحصیلات دانشگاهی به انگلستان رفت. اون در دانشگاه لندن در رشته اقتصاد شروع به تحصیل کرد و در سال ۱۹۶۲ مدرک لیسانسش رو با بالاترین درجه افتخار، یعنی «فرست کلاس آنرز» (First Class Honours)، گرفت. گرفتن این درجه یعنی اون یکی از بهترین دانشجوهای دوره خودش بوده و این موفقیت بزرگ، راه رو برای ادامه تحصیلش در بهترین دانشگاههای دنیا باز کرد.
مقصد بعدی آمار، آمریکا و یکی از معتبرترین دانشگاههای جهان، یعنی دانشگاه هاروارد بود. اون در هاروارد به تحصیل در رشته اقتصاد ادامه داد و در سال ۱۹۶۷ موفق شد مدرک دکترای خودش رو در این رشته بگیره. گرفتن دکترا از دانشگاهی مثل هاروارد یک دستاورد فوقالعاده بزرگه و نشون میده که آمار سیاموالا از نظر علمی در سطح بسیار بالایی قرار داشته. این پایه علمی قوی، ابزاری بود که در تمام دوران حرفهای بهش کمک کرد تا تحلیلهای دقیق و عمیقی در مورد اقتصاد تایلند ارائه بده.
کارنامه حرفهای: سفری در دنیای اقتصاد
بعد از فارغالتحصیلی از هاروارد، آمار سیاموالا یک مسیر حرفهای پربار و متنوع رو شروع کرد. کارنامه اون ترکیبی از تدریس در دانشگاههای بزرگ، تحقیق در موسسات بینالمللی و کار در اتاقهای فکر تاثیرگذار در تایلنده. بیایید این مسیر رو قدم به قدم بررسی کنیم.
شروع در آمریکا: دانشگاه ییل
اولین ایستگاه کاری آمار بعد از گرفتن دکترا، دانشگاه ییل (Yale University) در آمریکا بود. اون از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۲، یعنی به مدت حدود شش سال، در این دانشگاه مشغول به کار شد. سمتهای اون در ییل «استاد دستیار» و «اقتصاددان پژوهشگر در هیئت علمی» بود. دانشگاه ییل هم یکی از برترین دانشگاههای جهانه و کار کردن در اونجا به عنوان یک عضو هیئت علمی، یک شروع فوقالعاده برای هر محققی به حساب میاد. این دوره به آمار این فرصت رو داد که هم تجربه تدریس در سطح جهانی رو به دست بیاره و هم در فضای پژوهشی پیشرفته آمریکا فعالیت کنه.
بازگشت به تایلند: دانشگاه تاماسات
در سال ۱۹۷۲، آمار تصمیم گرفت به کشورش تایلند برگرده. این تصمیم با تشویق و توصیه شخصی به اسم «پوئه اونگپاکورن» (Puey Ungpakorn) گرفته شد. پوئه در اون زمان رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه تاماسات (Thammasat University) بود و یکی از چهرههای برجسته و مورد احترام در تایلند به حساب میومد. آمار به عنوان یک پژوهشگر بورسیه راکفلر به دانشکده اقتصاد تاماسات پیوست و به عنوان مدرس شروع به کار کرد. این دوره از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۸ ادامه داشت.
دانشگاه تاماسات یکی از مراکز اصلی تفکر انتقادی و فعالیتهای سیاسی در تایلند بود. اما یک اتفاق تلخ، مسیر کاری آمار و خیلی از استادان دیگه رو در این دانشگاه تغییر داد. بعد از «واقعه ۶ اکتبر»، که یک رویداد سیاسی مهم و خشونتبار در تاریخ تایلند بود، آمار سیاموالا، درست مثل پوئه اونگپاکورن و خیلی از دانشگاهیان دیگه، دانشگاه تاماسات رو ترک کرد. این اتفاق نشون میده که فضای سیاسی اون دوره چقدر روی محیطهای آکادمیک تاثیر گذاشته بود.
دوباره در سطح بینالمللی: استنفورد و واشنگتن
بعد از ترک تاماسات، آمار دوباره به صحنه بینالمللی برگشت. اون مدتی به عنوان «استاد مهمان» در موسسه تحقیقات غذایی دانشگاه استنفورد (Food Research Institute of Stanford University) فعالیت کرد. دانشگاه استنفورد هم مثل ییل و هاروارد، یکی از غولهای علمی دنیاست و این نشون میده که اعتبار علمی آمار در سطح جهانی همچنان بالا بود.
بعد از اون، از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۴، یعنی برای یک دوره شش ساله، به عنوان «پژوهشگر» در موسسه بینالمللی تحقیقات سیاستگذاری غذا (International Food Policy Research Institute – IFPRI) در شهر واشنگتن دیسی، پایتخت آمریکا، مشغول به کار شد. این موسسه به طور تخصصی روی مسائل مربوط به غذا، کشاورزی و فقر در سطح جهانی کار میکنه. فعالیت در چنین موسسهای، تخصص آمار در زمینه اقتصاد کشاورزی رو عمیقتر و جهانیتر کرد.
اوج تاثیرگذاری: موسسه تحقیقاتی توسعه تایلند (TDRI)
در سال ۱۹۸۴، آمار سیاموالا به تایلند برگشت تا یکی از مهمترین فصلهای زندگی حرفهای خودش رو رقم بزنه. اون یکی از اعضای بنیانگذار موسسه تحقیقاتی توسعه تایلند (Thailand Development Research Institute – TDRI) بود. این موسسه یک اتاق فکر یا «Think Tank» مستقل و غیرانتفاعیه که هدفش انجام تحقیقات کاربردی برای کمک به سیاستگذاریهای عمومی در تایلنده. به زبان ساده، TDRI مثل یک مغز متفکر برای دولت و جامعه عمل میکنه و با ارائه تحلیلهای علمی، به اونها میگه که بهترین راه برای حل مشکلات کشور چیه.
آمار در TDRI مسیر رو پله پله طی کرد:
- از ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۰: اون به عنوان مدیر برنامه کشاورزی و توسعه روستایی کارش رو شروع کرد. این سمت دقیقا با تخصص و علاقهمندیهاش یعنی کشاورزی و برنج همخوانی داشت. در این شش سال، اون تیمهای تحقیقاتی رو در این حوزهها رهبری میکرد.
- از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵: بعد از شش سال، آمار به بالاترین سمت این موسسه رسید و به عنوان رئیس TDRI انتخاب شد. این دوره پنج ساله، اوج مدیریت و تاثیرگذاری اون در این موسسه بود. در این زمان، اون نه تنها روی سیاستهای کشاورزی، بلکه روی طیف وسیعی از مسائل اقتصادی و اجتماعی تایلند تاثیرگذار بود.
- از ۱۹۹۶ به بعد: حتی بعد از اینکه دوره ریاستش تموم شد، آمار از TDRI جدا نشد. اون با عنوان «پژوهشگر برجسته» (Distinguished Scholar) به کارش در این موسسه ادامه داد. این عنوان معمولا به افرادی داده میشه که از نظر علمی و تجربی در سطح بسیار بالایی قرار دارن و حضورشون برای یک موسسه غنیمته.
میشه گفت TDRI خونه فکری آمار سیاموالا بود و بخش بزرگی از میراث علمی و تاثیرگذاری اون در سیاستهای تایلند، از دل همین موسسه بیرون اومده.
تخصص و نفوذ: مرد شماره یک سیاست برنج
حالا که با مسیر کاری آمار سیاموالا آشنا شدیم، بیایید دقیقتر ببینیم که اون دقیقا در چه زمینههایی تخصص داشت و چرا اینقدر آدم مهمی به حساب میومد.
حوزههای تخصصی
همونطور که قبلا هم اشاره کردیم، سه حوزه اصلی تخصص آمار اینها بودن:
- سیاست برنج تایلند: این مهمترین و شناختهشدهترین حوزه کاری اون بود. آمار سیاموالا رو به عنوان بزرگترین متخصص سیاستهای برنج در تایلند میشناسن. اون دههها روی این موضوع کار کرد و تمام زیر و بم بازار برنج، مشکلات کشاورزها، سیاستهای حمایتی دولت و تاثیرات اون روی اقتصاد کشور رو تحلیل میکرد. در یک کشور مثل تایلند که برنج هم غذای اصلیه و هم یک کالای صادراتی استراتژیک، داشتن چنین تخصصی یعنی داشتن کلید حل بسیاری از مشکلات اقتصادی. به گفته رادیو صدای آمریکا (VOA) در یک گزارش، دانشگاهیان در تایلند از یکی از برنامههای مربوط به برنج به عنوان «بدترین سیاستی که تا به حال توسط هر دولت تایلندی اجرا شده» یاد کردن و این نشون میده که تحلیلهای افرادی مثل آمار در این زمینه چقدر حیاتی بوده.
- اقتصاد کشاورزی تایلند: تخصص اون فراتر از برنج بود و کل بخش کشاورزی تایلند رو در بر میگرفت. اون روی موضوعاتی مثل سیستم اعتباری و وامدهی به روستاییان، قیمتگذاری محصولات کشاورزی و چالشهای توسعه روستایی تحقیق میکرد.
- اقتصاد توسعه: این یک حوزه وسیعتره که به بررسی راههای رشد و پیشرفت اقتصادی کشورها میپردازه. آمار با تجربه بینالمللی و دانش عمیقی که داشت، در این زمینه هم صاحبنظر بود و به دنبال پیدا کردن راههایی برای توسعه پایدار تایلند بود.
یک تکنوکرات برجسته
به آمار سیاموالا لقب «یکی از برترین تکنوکراتهای کشور» رو داده بودن. تکنوکرات به کسی میگن که تخصص فنی و علمی بالایی داره و از این تخصص برای مدیریت و سیاستگذاری استفاده میکنه. تکنوکراتها معمولا کمتر درگیر بازیهای سیاسی روزمره میشن و بیشتر روی راهحلهای کارشناسی و علمی تمرکز میکنن. این لقب نشون میده که نظرات آمار سیاموالا چقدر برای سیاستگذاران تایلندی مهم و معتبر بوده.
یکی از کارهای مهم اون، تحقیقی بود که در دهه ۱۹۸۰ به همراه شخصی به اسم «سوتاد ستبونسارنگ» (Suthad Setboonsarng) انجام داد. این تحقیق به عنوان «مطالعه قطعی» (definitive study) در مورد سیاست قیمتگذاری محصولات کشاورزی تایلند در اون دهه شناخته میشه. وقتی میگیم «قطعی»، یعنی اون تحقیق به قدری کامل و جامع بوده که به یک مرجع اصلی تبدیل شده و هر کس دیگه ای که میخواسته در این مورد تحقیق کنه، باید اول به کار آمار و همکارش مراجعه میکرد. این نشون دهنده عمق و دقت کار علمی اون بود. پیتر جورج وار و آرکانان کوپایبون از بانک جهانی در مقالهای به این مطالعه به عنوان یک کار مرجع اشاره کردن.
ورود به عرصه سیاست: عضویت در مجلس
با وجود اینکه آمار سیاموالا بیشتر به عنوان یک محقق و تکنوکرات شناخته میشد، اما در یک مقطع زمانی به طور مستقیم وارد دنیای سیاست هم شد. بعد از کودتای سال ۲۰۰۶ در تایلند، اون به عنوان عضو «مجلس قانونگذاری ملی» (National Legislative Assembly) منصوب شد. این مجلس معمولا بعد از کودتاها توسط حاکمان نظامی تشکیل میشه تا وظایف پارلمان رو به طور موقت انجام بده.
انتصاب یک شخصیت علمی و اقتصادی مثل آمار سیاموالا در چنین مجلسی نشون میده که حتی حاکمان نظامی هم به تخصص و اعتبار اون نیاز داشتن تا بتونن کشور رو در اون دوره بحرانی اداره کنن. این تجربه، هرچند کوتاه، بُعد دیگهای به کارنامه حرفهای اون اضافه کرد و نشون داد که تاثیرگذاریش فقط به دنیای تحقیق و مشاوره محدود نمیشه.
افتخارات و جوایز: تقدیری از یک عمر تلاش
طبیعیه که یک شخصیت با این سطح از دانش و تاثیرگذاری، در طول زندگی حرفهای خودش مورد تقدیر قرار بگیره. آمار سیاموالا جوایز و افتخارات زیادی رو از نهادهای مختلف ملی و بینالمللی دریافت کرد که هر کدوم از اونها نشوندهنده اعتبار بالای اون در یک زمینه خاصه. بیایید این افتخارات رو با هم مرور کنیم.
مدالها و نشانهای سلطنتی تایلند
در تایلند، یکی از بالاترین افتخارات، دریافت نشانهای سلطنتی از طرف پادشاهه. آمار سیاموالا چندین نشان مهم دریافت کرد:
- سال ۲۰۰۷ (พ.ศ. ۲۵۵۰): اون نشان پر افتخار تاج تایلند، درجه اول (ประถมาภรณ์มงกุฎไทย – ป.ม.) رو دریافت کرد. این یکی از نشانهای عالی رتبه در تایلنده که به افرادی با خدمات برجسته به کشور اهدا میشه.
- سال ۱۹۹۱ (พ.ศ. ۲۵۳۴): اون نشان فیل سفید، درجه دوم (ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก – ท.ช.) رو گرفت. این نشان هم یکی دیگه از نشانهای مهم و معتبر کشوریه.
- سال ۲۰۰۷ (พ.ศ. ۲۵۵۰): در همین سال، اون یک نشان مهم دیگه به اسم نشان چولا چوم کلائو، درجه سوم ویژه (ตติยจุลจอมเกล้าวิเศษ – ต.จ.ว.) رو هم دریافت کرد. این نشان معمولا به افرادی داده میشه که خدمات خاصی به خاندان سلطنتی و کشور کرده باشن.
- سال ۲۰۰۳ (พ.ศ. ۲۵۴۶): اون نشان دایرکگونابورن، درجه چهارم (จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ – จ.ภ.) رو هم به کارنامهاش اضافه کرد. این نشان برای قدردانی از افرادیه که با کارهای خیرخواهانه یا دانش خودشون به کشور خدمت کردن.
دریافت این همه نشان سلطنتی در درجههای بالا، نشون میده که جایگاه آمار سیاموالا فقط در محافل علمی و اقتصادی نبود، بلکه در سطح ملی و حکومتی هم به عنوان یک شخصیت برجسته و خدمتگزار به رسمیت شناخته شده بود.
جوایز علمی و دانشگاهی
علاوه بر نشانهای سلطنتی، آمار سیاموالا جوایز علمی زیادی هم کسب کرد که مستقیما به دستاوردهای تحقیقاتی اون مربوط میشد:
- سال ۱۹۸۶: در این سال، اون دو جایزه مهم گرفت. اولی جایزه پژوهشگر برجسته (در رشته اقتصاد) از طرف شورای ملی تحقیقات تایلند (NRC) بود. دومی، جایزه تبادل سر جان کرافورد در اقتصاد کشاورزی بود که از طرف انجمن اقتصاد کشاورزی استرالیا و شورای تحقیقات کشاورزی بینالمللی استرالیا بهش اهدا شد. این جایزه بینالمللی نشون میده که کارهای اون در خارج از تایلند هم دیده میشد.
- سال ۱۹۹۵: دوباره شورای ملی تحقیقات تایلند (NRC) از اون تقدیر کرد و این بار جایزه بهترین اثر پژوهشی (در رشته اقتصاد) رو بهش داد. این یعنی تحقیقات اون نه تنها برجسته، بلکه بهترین در اون سال شناخته شده بود.
دکتراهای افتخاری
یکی دیگه از راههایی که دانشگاهها از شخصیتهای بزرگ علمی قدردانی میکنن، اهدای دکترای افتخاریه. این مدرک به کسانی داده میشه که بدون گذروندن دوره رسمی دکترا در اون دانشگاه، به خاطر دستاوردهای بزرگشون شایسته داشتن این عنوان هستن. آمار سیاموالا سه دکترای افتخاری از سه دانشگاه بزرگ تایلند دریافت کرد:
- سال ۱۹۹۹: دکترای افتخاری در رشته اقتصاد از دانشگاه تاماسات. این دانشگاه همون جایی بود که اون سالها قبل به خاطر شرایط سیاسی مجبور به ترک اون شده بود و این حرکت نشون دهنده احترام دوباره این دانشگاه به اون بود.
- سال ۱۹۹۹: در همون سال، دکترای افتخاری دیگهای در رشته اقتصاد توسعه از موسسه ملی مدیریت توسعه (NIDA) گرفت.
- سال ۲۰۰۳: سومین دکترای افتخاری در رشته اقتصاد از دانشگاه چولالونگکورن، که یکی از معتبرترین دانشگاههای تایلنده، به اون اهدا شد.
این سه دکترای افتخاری، مهر تاییدی بر جایگاه بیچون و چرای آمار سیاموالا به عنوان یک ستون علمی در اقتصاد تایلند بود.
آثار و نوشتهها: میراثی برای آیندگان
یک محقق بزرگ، میراثش رو از طریق نوشتهها و تحقیقاتش به جا میذاره. آمار سیاموالا هم مقالهها و کتابهای زیادی نوشت که در اینجا به دو تا از مهمترین اونها که در منابع بهشون اشاره شده، نگاهی میندازیم:
۱. «سیستم اعتبار روستایی تایلند: یارانههای عمومی، اطلاعات خصوصی و بازارهای بخشبندی شده»
- عنوان انگلیسی: The Thai Rural Credit System: Public Subsidies, Private Information, and Segmented Markets
- این مقاله که در سپتامبر ۱۹۹۰ در مجله «The World Bank Economic Review» منتشر شد، یک کار گروهی بود. آمار سیاموالا به همراه چند محقق دیگه به اسمهای چیرمساک پینتونگ، نیپون پواپونگساکورن، پلویِنپیت ساتسانگوان، پرایونگ نتایاراک، وانراک مینگمانیناکین و یوآوارس تاپپان این تحقیق رو انجام دادن.
- همونطور که از عنوانش پیداست، این مقاله به بررسی سیستم وامدهی به کشاورزان و روستاییان در تایلند میپردازه. موضوعاتی مثل یارانههای دولتی (پولهایی که دولت برای کمک به کشاورزان میده) و مشکلات دسترسی به اطلاعات در این بازارها رو تحلیل کرده. این تحقیق یک نمونه عالی از کارهای عمیق و کاربردی آمار در زمینه اقتصاد کشاورزیه.
۲. «تاریخچه سیاستهای برنج در تایلند»
- عنوان انگلیسی: A HISTORY OF RICE POLICIES IN THAILAND
- این مقاله در مجله «Food Research Institute Studies» منتشر شد و همونطور که از اسمش مشخصه، به طور کامل به حوزه تخصصی اصلی آمار سیاموالا، یعنی برنج، میپردازه. در این مقاله، اون تاریخچه تمام تصمیمات و سیاستهایی که دولت تایلند در مورد برنج گرفته رو بررسی کرده. این نوع کارها خیلی مهمن چون به سیاستگذاران امروزی کمک میکنن تا از تجربههای گذشته درس بگیرن و تصمیمات بهتری برای آینده بگیرن.
این دو اثر فقط گوشهای از کارهای نوشتاری آمار سیاموالا هستن، اما به خوبی نشون میدن که دغدغههای اصلی اون چه چیزهایی بوده: بهبود زندگی روستاییان، اصلاح سیاستهای کشاورزی و البته، داستان بیپایان برنج در تایلند.
دیدگاهتان را بنویسید