شاید اسم «آی‌بی‌ام» (IBM) به گوشتون خورده باشه، شرکتی که خیلی‌ها بهش لقب «غول آبی» یا «Big Blue» رو دادن. این شرکت یه غول فناوری آمریکاییه که دفتر اصلیش توی آرمونک نیویورکه و توی بیشتر از ۱۷۵ کشور دنیا فعالیت داره. آی‌بی‌ام فقط یه شرکت معمولی نیست؛ اونقدر بزرگه که جزو ۳۰ شرکت شاخص صنعتی داو جونز به حساب میاد و بزرگترین سازمان تحقیقات صنعتی توی دنیاست. جالبه بدونید که این شرکت ۱۹ مرکز تحقیقاتی توی ده‌ها کشور مختلف داره و از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۲۱، یعنی برای ۲۹ سال پشت سر هم، رکورددار بیشترین ثبت اختراع سالانه توی آمریکا بوده.
داستان آی‌بی‌ام از خیلی وقت پیش شروع میشه، یعنی سال ۱۹۱۱. اون موقع اسمش آی‌بی‌ام نبود، بلکه «شرکت محاسباتی-جدول‌بندی-ضبط» یا به اختصار CTR بود. این شرکت از ادغام چهارتا شرکت دیگه به وجود اومد که کارشون ساختن و فروختن چیزهایی مثل ترازوهای فروشگاهی، دستگاه‌های ثبت ساعت ورود و خروج کارمندها و ماشین‌های جدول‌بندی بود. اسم «ماشین‌های تجاری بین‌المللی» یا همون International Business Machines در سال ۱۹۲۴ روی این شرکت گذاشته شد و از اون به بعد، همه اون رو به اسم آی‌بی‌ام میشناسن.
از کارت‌های پانچ تا فرمانروایی بر دنیای کامپیوتر
اوایل کار، آی‌بی‌ام بیشتر با کارت‌های پانچ شناخته میشد؛ همون کارت‌های مقوایی که با سوراخ کردنشون میشد اطلاعات رو ذخیره کرد. این کارت‌ها رو یکی از کارمندهای شرکت به اسم هرمان هولریث اختراع کرده بود. یه چهره کلیدی توی تاریخ آی‌بی‌ام، «توماس جی. واتسون» بود که سال ۱۹۱۴ به عنوان مدیر کل به شرکت پیوست. واتسون یه مدیر کاربلد بود و تونست شرکت رو حسابی متحول کنه. اون با ایده‌هایی مثل برگزاری همایش‌های فروش، دادن انگیزه‌های خوب به فروشنده‌ها، تمرکز روی خدمات مشتری و اصرار روی ظاهر آراسته فروشنده‌ها (کت و شلوار تیره)، فرهنگ خاصی رو توی شرکت جا انداخت. شعار معروفش «فکر کن» (THINK) ورد زبون همه کارمندها شده بود.
توی دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، آی‌بی‌ام با کامپیوترهای غول‌پیکری به اسم «مین‌فریم» (mainframe) بازار رو قبضه کرده بود. معروف‌ترین مدل اونها System/360 بود که سال ۱۹۶۴ معرفی شد. این کامپیوترها اونقدر موفق بودن که تبدیل به استاندارد کامپیوترهای تجاری برای شرکت‌های بزرگ شدن. فقط توی چهار هفته اول بعد از معرفی، بیشتر از ۱۰۰۰ سفارش گرفتن که خیلی فراتر از پیش‌بینی‌ها بود. System/360 اولین خانواده از کامپیوترها بود که میتونست هم کارهای تجاری و هم کارهای علمی رو توی اندازه‌های مختلف، از کوچیک تا بزرگ، انجام بده. این کامپیوترها و نسل‌های بعدیشون باعث شدن که آی‌بی‌ام توی اون دوره، ۸۰ درصد کامپیوترهای آمریکا و ۷۰ درصد کامپیوترهای کل دنیا رو تولید کنه.
سیستم‌عامل این کامپیوترها هم داستان خودش رو داشت. اول OS/360 بود، اما بعدا سیستم‌عاملی به اسم MVS که سال ۱۹۷۴ اومد، خیلی تاثیرگذار شد. جالبه که سیستم‌عامل مین‌فریم‌های امروزی آی‌بی‌ام به اسم z/OS، ریشه‌اش به همون MVS چهل و چند سال پیش برمیگرده. آی‌بی‌ام همیشه سعی کرده که نرم‌افزارهای قدیمی روی سخت‌افزارهای جدید هم کار کنن.
البته آی‌بی‌ام تنها بازیگر این میدون نبود. شرکت‌های دیگه‌ای هم بودن که مین‌فریم میساختن. علاوه بر این، کامپیوترهای کوچیکتری به اسم «مینی‌کامپیوتر» هم پیدا شدن که ارزون‌تر بودن و برای شرکت‌های کوچیکتر یا بخش‌های مختلف یه سازمان بزرگ مناسب بودن. شرکتی مثل «دیجیتال اکوییپمنت» با کامپیوترهاش حسابی توی دهه ۶۰ میلادی سروصدا کرد.
ورود به دنیای کامپیوترهای شخصی و یک اشتباه تاریخی
سال ۱۹۸۱ آی‌بی‌ام با معرفی کامپیوتر شخصی یا همون PC، قدم بزرگی برداشت. معماری کامپیوتر شخصی آی‌بی‌ام خیلی زود تبدیل به استاندارد بازار شد و کلی شرکت دیگه مثل Compaq شروع کردن به ساختن کامپیوترهای سازگار با آی‌بی‌ام که بهشون میگفتن «کلون‌های پی‌سی». اما اینجا یه اتفاق مهم افتاد: آی‌بی‌ام برای سیستم‌عامل کامپیوترش سراغ یه شرکت کوچیک به اسم مایکروسافت رفت و ازشون سیستم‌عامل داس (MS-DOS) رو گرفت. این تصمیم باعث شد که مایکروسافت به غول نرم‌افزاری دنیا تبدیل بشه، چون بقیه شرکت‌هایی که کامپیوترهای سازگار با آی‌بی‌ام میساختن هم از همین سیستم‌عامل استفاده کردن.
آی‌بی‌ام بعدا سعی کرد با همکاری مایکروسافت یه سیستم‌عامل جدید به اسم OS/2 بسازه که سال ۱۹۸۷ عرضه شد. اما وقتی مایکروسافت روی ویندوز تمرکز کرد، این همکاری به هم خورد. آی‌بی‌ام به تنهایی توسعه OS/2 رو ادامه داد و با اینکه از نظر فنی از ویندوز ۳.۱ بهتر بود، نتونست باهاش رقابت کنه و آخر سر در سال ۲۰۰۱ توسعه‌اش متوقف شد.
بحران دهه ۹۰ و تولد دوباره غول آبی
اوایل دهه ۱۹۹۰ برای آی‌بی‌ام دوران سختی بود. شرکت با پلتفرم‌های مختلفی مثل AIX (یه نسخه از یونیکس)، OS/2، MVS و OS/400 کار میکرد و خیلی‌ها به این استراتژی پراکنده انتقاد داشتن. شرکت سعی کرد ساختارش رو عوض کنه و به بخش‌های مختلف استقلال بیشتری بده تا سریع‌تر عمل کنن، اما این برنامه خوب پیش نرفت. زیر نظر مدیرعامل وقت، «جان ایکرز»، این بازسازی با شکست مواجه شد و شرکت در سال ۱۹۹۲ ضرری ۵ میلیارد دلاری رو اعلام کرد. این ضرر تا اون موقع یکی از بزرگترین ضررها توی تاریخ شرکت‌های آمریکایی بود.
اینجا بود که آی‌بی‌ام تصمیم گرفت مسیرش رو عوض کنه و تمرکزش رو از سخت‌افزار به سمت خدمات فناوری اطلاعات ببره. یکی از مدیرهایی که این حرکت رو رهبری میکرد «سم پالمیسانو» بود که سال‌ها بعد مدیرعامل شرکت شد. سال ۱۹۸۹، آی‌بی‌ام یه قرارداد بزرگ برای مدیریت مرکز داده شرکت «ایستمن کداک» بست و دو سال بعد، بخش «خدمات جهانی آی‌بی‌ام» (IBM Global Services) رو رسما راه انداخت.
برای نجات شرکت از بحران، آی‌بی‌ام در سال ۱۹۹۳ «لوئیس گرستنر» رو به عنوان مدیرعامل استخدام کرد. گرستنر از خارج از شرکت میومد و سابقه مشاوره مدیریت داشت. تحت رهبری اون، تمرکز روی خدمات و نرم‌افزار بیشتر هم شد. آی‌بی‌ام در سال ۱۹۹۵ شرکت «لوتوس» رو خرید و سال بعدش هم شرکت «تیوولی سیستمز» رو به مجموعه خودش اضافه کرد.
همزمان با رشد بخش نرم‌افزار و خدمات، آی‌بی‌ام شروع به فروختن بخش‌هایی از کسب‌وکار سخت‌افزاریش کرد. اوج این حرکت در سال ۲۰۰۵ بود که بخش کامپیوترهای شخصی (PC) خودش رو به شرکت چینی لنوو فروخت. البته این دو شرکت یه قرارداد همکاری استراتژیک بستن که طبق اون، آی‌بی‌ام خدمات پس از فروش کامپیوترهای لنوو رو به عهده گرفت.
تا اواخر دهه ۲۰۰۰، فروش سخت‌افزار فقط حدود ۱۰ درصد از کل درآمد آی‌بی‌ام رو تشکیل میداد، در حالی که خدمات و مشاوره دو سوم درآمد شرکت رو به خودشون اختصاص داده بودن.
تمرکز روی آینده: هوش مصنوعی، کلاود و خریدهای بزرگ
در دهه ۲۰۱۰، آی‌بی‌ام دوباره پوست‌اندازی کرد و خودش رو به عنوان یه شرکت «راه‌حل‌های شناختی و پلتفرم رایانش ابری» معرفی کرد. «جینی رومتی» که در سال ۲۰۱۱ مدیرعامل شد، روی چند حوزه استراتژیک تمرکز کرد: تحلیل داده، کلاود، موبایل و امنیت.
برای اینکه توی بازار کلاود عقب نمونه، آی‌بی‌ام در سال ۲۰۱۳ شرکت SoftLayer رو خرید تا بتونه با غول‌هایی مثل آمازون (AWS)، مایکروسافت و گوگل رقابت کنه. امروزه کسب‌وکار کلاود این شرکت با اسم IBM Cloud شناخته میشه.
اما بزرگترین خرید تاریخ آی‌بی‌ام در سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد. این شرکت ۳۴ میلیارد دلار برای خرید شرکت «رد هت» (Red Hat)، یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در زمینه لینوکس و نرم‌افزارهای متن‌باز، هزینه کرد. هدف از این خرید، ترکیب نرم‌افزارهای کلاود هیبریدی رد هت با خدمات کلاود آی‌بی‌ام بود تا بتونه راه‌حل‌های بهتری برای تحول دیجیتال شرکت‌ها ارائه بده.
آی‌بی‌ام به واگذاری بخش‌های غیر استراتژیکش هم ادامه داد. در سال ۲۰۱۵، کسب‌وکار سرورهای x86 خودش رو به لنوو فروخت. و در سال ۲۰۲۰، یه تصمیم خیلی بزرگ گرفت: بخش خدمات مدیریت زیرساخت فناوری اطلاعات خودش رو از شرکت جدا کرد و اون رو به یه شرکت مستقل به اسم Kyndryl تبدیل کرد. این شرکت جدید با ۹۰ هزار کارمند و فروش سالانه ۱۹ میلیارد دلار کارش رو شروع کرد. این جداسازی به آی‌بی‌ام اجازه داد که بیشتر روی کلاود و هوش مصنوعی تمرکز کنه.
نگاهی به محصولات و خدمات آی‌بی‌ام
آی‌بی‌ام یه مجموعه خیلی متنوع از محصولات و خدمات داره که میشه اونها رو توی چند دسته اصلی تقسیم کرد.
سخت‌افزار: از مین‌فریم تا کوانتوم
- مین‌فریم‌ها: با گذشت چند دهه از معرفی System/360، آی‌بی‌ام هنوز هم مین‌فریم میفروشه. جدیدترین نسل این کامپیوترها z Systems نام داره و برای کارهای بزرگی مثل تحلیل داده‌های عظیم، بلاک‌چین و کلاود استفاده میشه.
- سرورهای Power Systems: این سرورها برای پردازش داده‌های بزرگ و کاربردهای هوش مصنوعی طراحی شدن و میتونن سیستم‌عامل‌های AIX، IBM i و لینوکس رو اجرا کنن.
- LinuxONE: این یه پلتفرم سخت‌افزاریه که بر پایه مین‌فریم‌های آی‌بی‌ام ساخته شده اما فقط برای اجرای نسخه‌های مختلف لینوکس طراحی شده.
- ذخیره‌سازی: آی‌بی‌ام انواع سیستم‌های ذخیره‌سازی مثل FlashSystem (که همش از حافظه فلش استفاده میکنه)، سیستم‌های هیبریدی Storwize، و تجهیزات ذخیره‌سازی روی نوار (Tape) رو ارائه میده. جالبه که آی‌بی‌ام هنوز هم از طرفدارهای پروپاقرص ذخیره‌سازی روی نواره، چون ظرفیت خیلی بالایی داره و میشه اون رو از شبکه جدا کرد تا در مقابل حمله‌های هکری کاملا امن باشه.
- کامپیوترهای کوانتومی: در سال ۲۰۱۹، آی‌بی‌ام اولین کامپیوتر کوانتومی تجاری خودش به اسم IBM Q System One رو معرفی کرد و داره به شدت روی این فناوری سرمایه‌گذاری میکنه.
نرم‌افزار: ابزارهایی برای کسب‌وکارهای هوشمند
آی‌بی‌ام یه سبد خیلی بزرگ از نرم‌افزارها داره که شامل موارد زیر میشه:
- تحلیل داده: محصولاتی مثل IBM Cognos Analytics، SPSS (برای تحلیل‌های آماری) و Db2 (پایگاه داده).
- زیرساخت فناوری اطلاعات: نرم‌افزارهایی مثل WebSphere Application Server برای اجرای برنامه‌های تحت وب.
- همکاری و ارتباط: محصولاتی مثل ایمیل تجاری Verse و پلتفرم همکاری Notes که البته الان توسط شرکت HCL توسعه داده میشن.
- امنیت: ابزارهایی مثل MaaS360 برای امنیت دستگاه‌های موبایل و QRadar برای مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی.
آی‌بی‌ام از اولین شرکت‌هایی بود که از لینوکس حمایت کرد و الان هم نسخه‌های سازمانی لینوکس رد هت، سوزه و اوبونتو روی سرورها و مین‌فریم‌هاش پشتیبانی میشن.
خدمات: مشاوره و برون‌سپاری
بخش خدمات آی‌بی‌ام خیلی بزرگه و شامل دو قسمت اصلیه:
- خدمات کسب‌وکار جهانی (Global Business Services): این بخش کارهای مشاوره مدیریتی و استراتژیک انجام میده.
- خدمات فناوری جهانی (Global Technology Services): این قسمت خدماتی مثل برون‌سپاری، مدیریت شبکه، و خدمات موبایلی رو ارائه میده.
کلاود: رقابت در آسمان داده‌ها
آی‌بی‌ام با برند IBM Cloud توی بازار رایانش ابری فعالیت میکنه و خدماتی مثل زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)، پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS) و نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS) رو ارائه میده. یکی از حوزه‌هایی که آی‌بی‌ام توی کلاود بیشتر از رقباش روش تمرکز کرده، «محاسبات bare-metal» هست. توی این روش، مشتری فقط سخت‌افزار خام رو تحویل میگیره و میتونه سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای دلخواه خودش رو روش نصب کنه. این کار برای شرکت‌هایی که میخوان سیستم‌های قدیمی خودشون رو بدون تغییر به کلاود منتقل کنن، خیلی مفیده.
هوش مصنوعی: واتسون و فراتر از اون
گل سرسبد محصولات هوش مصنوعی آی‌بی‌ام، ابرکامپیوتر واتسون (Watson) هست. واتسون یه پلتفرم هوش مصنوعیه که میتونه زبان طبیعی انسان رو بفهمه و از حجم عظیمی از داده‌های بدون ساختار، اطلاعات مفید استخراج کنه. واتسون اولین بار در سال ۲۰۱۱ با شرکت توی مسابقه تلویزیونی Jeopardy! معروف شد و تونست قهرمان‌های این مسابقه رو شکست بده.
امروزه از واتسون توی حوزه‌های مختلفی مثل بهداشت و درمان (برای کمک به پزشک‌ها در انتخاب روش درمان سرطان)، مراکز تماس (برای پاسخگویی به مشتری‌ها) و اینترنت اشیا استفاده میشه. آی‌بی‌ام APIهای واتسون رو هم در اختیار توسعه‌دهنده‌ها قرار داده تا بتونن از قابلیت‌های شناختی اون توی برنامه‌های خودشون استفاده کنن.
در سال‌های اخیر، آی‌بی‌ام با معرفی پلتفرم watsonx، قدم بزرگتری توی دنیای هوش مصنوعی مولد (Generative AI) برداشته. این پلتفرم ابزارها و مدل‌های پایه‌ای رو در اختیار شرکت‌ها قرار میده تا بتونن برنامه‌های هوش مصنوعی خودشون رو بسازن، آموزش بدن و اجرا کنن.
تحقیقات و نوآوری: موتور محرک آی‌بی‌ام
تحقیق و توسعه از همون روزهای اول جزو دی‌ان‌ای آی‌بی‌ام بوده. این شرکت با داشتن ۱۲ آزمایشگاه تحقیقاتی در ۶ قاره، بزرگترین سازمان تحقیقات صنعتی دنیا رو داره. مرکز اصلی تحقیقات آی‌بی‌ام به اسم «مرکز تحقیقاتی توماس جی. واتسون» توی نیویورک قرار داره.
آی‌بی‌ام هر سال میلیاردها دلار صرف تحقیق و توسعه میکنه. نتیجه این سرمایه‌گذاری، اختراعات و نوآوری‌های زیادی بوده که دنیای فناوری رو تغییر داده. بعضی از این اختراعات عبارتند از:
- دستگاه خودپرداز (ATM)
- حافظه دسترسی تصادفی پویا (DRAM)
- فلاپی دیسک
- هارد دیسک
- کارت با نوار مغناطیسی
- پایگاه داده رابطه‌ای
- زبان برنامه‌نویسی SQL
- بارکد جهانی محصول (UPC)
جدیدترین حوزه‌های تحقیقاتی آی‌بی‌ام شامل بلاک‌چین، کامپیوترهای کوانتومی و تراشه‌های پیشرفته برای هوش مصنوعی میشه.
فرهنگ سازمانی و کارمندها
آی‌بی‌ام با حدود ۲۷۰ هزار کارمند در سال ۲۰۲۴، یکی از بزرگترین کارفرماهای دنیاست. کارمندهای آی‌بی‌ام رو معمولا «IBMers» صدا میزنن. فرهنگ این شرکت در طول صد سال گذشته خیلی تغییر کرده. قدیما، کارمندهای مرد آی‌بی‌ام باید کت و شلوار تیره با پیراهن سفید میپوشیدن، اما توی دهه ۹۰ میلادی، مدیرعامل وقت این قوانین سختگیرانه رو برداشت.
خیلی از کارمندهای سابق آی‌بی‌ام بعدا به چهره‌های سرشناسی تبدیل شدن. برای مثال، «تیم کوک» مدیرعامل فعلی اپل، «راس پرو» سیاستمدار و کارآفرین، و «لیسا سو» مدیرعامل شرکت AMD، همگی سابقه کار توی آی‌بی‌ام رو دارن. پنج نفر از کارمندهای آی‌بی‌ام هم جایزه نوبل گرفتن.
نگاهی به روش‌شناسی اجایل در آی‌بی‌ام
توی دنیای توسعه نرم‌افزار، سرعت و انعطاف‌پذیری حرف اول رو میزنه. برای همین، آی‌بی‌ام مثل خیلی از شرکت‌های فناوری دیگه، از روشی به اسم «اجایل» (Agile) استفاده میکنه. اجایل یه رویکرد برای توسعه نرم‌افزاره که روی تکرارهای کوتاه و بازه‌های زمانی فشرده تمرکز داره. این روش به تیم‌ها اجازه میده که خیلی سریع محصول رو تحویل بدن و در طول مسیر، خودشون رو با نیازهای در حال تغییر کسب‌وکار هماهنگ کنن.
چندتا از ویژگی‌های اصلی یه تیم اجایل اینها هستن:
- ارتباط مداوم: اعضای تیم، مدیرها و تیم‌های دیگه دائم با هم در ارتباطن تا بتونن سریع به تغییرات واکنش نشون بدن.
- جلسات بازنگری (Retrospective): تیم‌ها به‌طور منظم دور هم جمع میشن تا ببینن چه کارهایی خوب پیش رفته، چه چیزهایی مشکل داشته و چه چیزهایی باید بهتر بشه.
- انعطاف‌پذیری: تیم‌ها آماده‌ان که در مقابل تغییرات غیرمنتظره، روش کارشون رو عوض کنن.
- خودسازماندهی: تیم‌ها خودشون وظایفشون رو مشخص میکنن و تخمین میزنن که چقدر زمان برای انجام کارها لازم دارن.
مزایا و معایب کار کردن به روش اجایل
استفاده از روش اجایل هم خوبی‌های خودش رو داره و هم چالش‌هایی رو به همراه میاره.
مزایا:
- تحویل سریع پروژه: پروژه‌ها خیلی سریع به نتیجه میرسن.
- انعطاف در برابر تغییرات: نیازمندی‌های جدید رو میشه به سرعت وارد طراحی و اولویت‌بندی کرد.
- مشارکت ذی‌نفعان: مشتری‌ها و ذی‌نفعان در تمام مراحل توسعه حضور دارن و نظر میدن.
- شفافیت: تمرکز روی بهتر شدن کارهاست، نه پیدا کردن مقصر.
- شناسایی زودهنگام مشکلات: چون کارها در بازه‌های کوتاه تست میشن، خطاها و مشکلات زودتر پیدا میشن.
- مستندسازی کمتر و بهینه‌تر: به جای نوشتن مستندات طولانی و پرجزئیات، روی چیزهای کاربردی مثل داستان‌های کاربری و موارد آزمون تمرکز میشه.
محدودیت‌ها:
- احتمال هرج و مرج: اگه تیم‌ها به خوبی مدیریت نشن یا به اصول اجایل پایبند نباشن، پروژه میتونه خیلی شلخته بشه.
- قدیمی شدن مستندات: چون تیم‌ها وقت کمی برای نوشتن مستندات دارن، این مدارک ممکنه خیلی زود قدیمی بشن و این کار رو برای اعضای جدید تیم سخت میکنه.
- زمان زیاد برای جلسات: جلسه‌های زیاد مثل اسکرام، بازنگری و برنامه‌ریزی اسپرینت میتونه زمان و هزینه زیادی رو به پروژه تحمیل کنه.
- افزایش بی‌پایان محدوده پروژه: اگه هدف نهایی پروژه واضح نباشه، ممکنه دائم ویژگی‌های جدید بهش اضافه بشه و هیچوقت تموم نشه.
- طراحی ضعیف: گاهی اوقات برای اینکه ویژگی‌های جدید سریع‌تر اضافه بشن، طراحی خوب قربانی میشه و این در درازمدت باعث دوباره‌کاری میشه.
چالش امنیتی Log4j و تاثیر اون بر سیستم‌های آی‌بی‌ام
در دسامبر ۲۰۲۱، یه آسیب‌پذیری امنیتی خیلی خطرناک به اسم Log4j (که بهش Log4Shell هم میگن) دنیای فناوری رو تکون داد. Log4j یه ابزار متن‌باز خیلی محبوبه که برای ثبت گزارش (لاگ) توی برنامه‌های نوشته شده با زبان جاوا استفاده میشه. این آسیب‌پذیری که با کد CVE-2021-44228 شناخته میشه، امتیاز ۱۰ از ۱۰ رو توی مقیاس شدت خطر گرفت، یعنی بالاترین حد ممکن.
مشکل اینجا بود که هکرها میتونستن با فرستادن یه کد خاص به بخشی که از Log4j استفاده میکنه، کنترل کامل سیستم رو به دست بگیرن. از اونجایی که Log4j توی هزاران برنامه و سرویس مختلف، از جمله محصولات خود آی‌بی‌ام مثل WebSphere، استفاده میشه، این یه تهدید خیلی جدی برای مشتری‌های آی‌بی‌ام، به خصوص اونهایی که از سرورهای IBM i استفاده میکنن، بود.
پیدا کردن اینکه Log4j دقیقا کجای سیستم‌ها استفاده شده کار راحتی نبود، چون این کتابخانه جاوا میتونه توی دل برنامه‌های دیگه جاسازی شده باشه. آی‌بی‌ام و کارشناس‌های امنیتی به سرعت دست به کار شدن و راهکارهایی برای پیدا کردن و برطرف کردن این آسیب‌پذیری ارائه دادن. برای مثال، اسکات فورستی، یکی از معماران ارشد آی‌بی‌ام، یه کد SQL نوشت تا به مدیران سیستم کمک کنه فایل‌های مربوط به Log4j رو توی سرورهای IBM i پیدا کنن. این اتفاق نشون داد که چطور یه آسیب‌پذیری توی یه قطعه کوچیک از نرم‌افزار متن‌باز میتونه کل دنیای فناوری رو تحت تاثیر قرار بده.
مدرن‌سازی برنامه‌های کاربردی روی پلتفرم IBM i
آی‌بی‌ام یه کتاب راهنما به اسم «IBM Redbooks» منتشر کرده که به شرکت‌ها کمک میکنه برنامه‌های قدیمی خودشون رو که روی پلتفرم IBM i اجرا میشن، مدرن کنن. مدرن‌سازی فقط به معنی عوض کردن ظاهر برنامه و تبدیل اون به یه رابط کاربری تحت وب یا موبایل نیست. این یه فرآیند عمیق‌تره که شامل بازنگری در معماری برنامه، نحوه دسترسی به داده‌ها و خود پایگاه داده میشه.
این کتاب که با همکاری کارشناس‌های آی‌بی‌ام و شرکت‌های دیگه نوشته شده، روی این موضوع تاکید میکنه که استفاده از ابزارها و روش‌های جدید میتونه بهره‌وری رو به شدت بالا ببره و هزینه‌ها رو در درازمدت کم کنه. بعضی از سرفصل‌های این کتاب عبارتند از:
- چرا باید مدرن‌سازی کنیم؟
- مسیر مدرن‌سازی
- تکنیک‌های معماری مدرن برنامه‌ها
- ابزارهای توسعه مدرن
- رابط کاربری
- توسعه داده-محور
- مهندسی مجدد پایگاه داده
وضعیت مالی و ساختار شرکت در یک نگاه
آی‌بی‌ام یه شرکت سهامی عامه و اطلاعات مالیش به صورت عمومی منتشر میشه. در ادامه نگاهی به وضعیت درآمد و تعداد کارمندهای این شرکت در چند سال اخیر میندازیم:
| سال | درآمد (میلیارد دلار) | سود خالص (میلیارد دلار) | تعداد کارمندان |
|---|---|---|---|
| ۲۰۱۴ | ۹۲.۷ | ۱۲.۰ | ۳۷۹٬۵۹۲ |
| ۲۰۱۵ | ۸۱.۷ | ۱۳.۱ | ۳۷۷٬۷۵۷ |
| ۲۰۱۶ | ۷۹.۹ | ۱۱.۸ | ۳۸۰٬۳۰۰ |
| ۲۰۱۷ | ۷۹.۱ | ۵.۷ | ۳۶۶٬۶۰۰ |
| ۲۰۱۸ | ۷۹.۵ | ۸.۷ | ۳۵۰٬۶۰۰ |
| ۲۰۱۹ | ۷۷.۱ | ۹.۴ | ۳۵۲٬۶۰۰ |
| ۲۰۲۰ | ۷۳.۶ | ۵.۵ | ۳۴۵٬۹۰۰ |
| ۲۰۲۱ | ۵۷.۳ | ۵.۷ | ۲۸۲٬۱۰۰ |
| ۲۰۲۲ | ۶۰.۵ | ۱.۶ | ۲۸۸٬۳۰۰ |
| ۲۰۲۳ | ۶۱.۸ | ۷.۵ | ۲۸۲٬۲۰۰ |
| ۲۰۲۴ | ۶۲.۸ | ۶.۰ | ۲۷۰٬۳۰۰ |
ارزش بازار آی‌بی‌ام در می ۲۰۲۴ بیشتر از ۱۵۳ میلیارد دلار بوده. با اینکه جایگاهش نسبت به غول‌های جدیدتر فناوری کمی تغییر کرده، اما هنوز هم یکی از بزرگترین شرکت‌های فناوری دنیا از نظر درآمده.
منابع
- [۲] Do I need to delete everything or is there another solution to this problem? | SPSS Statistics
- [۴] IBM Research at Think 2023 – IBM Research
- [۶] Why is IBM Cloud not popular : r/devops
- [۸] IBM no Brasil – how everything started-final-fixed2 – IBM Mediacenter
- [۱۰] Critical Log4j Vulnerability Hits Everything, Including the IBM i Server – IT Jungle
دیدگاهتان را بنویسید