تلاش ناسا برای نجات رصدخانه فضایی سویفت از سقوط

این فضاپیما به دو دلیل یک گزینه ایده‌ال برای این پروژه نجات به حساب میاد: یکی اینکه به خاطر فعالیت‌های خورشیدی، کشش جوی بیشتر شده و مدار سویفت سریع‌تر از اون چیزی که فکر میکردن داره پایین میاد و دوم اینکه به هر حال خطر توقف فعالیتش به خاطر بودجه وجود داره.

ناسا برای این کار از صنعت فضایی آمریکا کمک خواسته و فعلا دو تا شرکت آمریکایی رو انتخاب کرده تا روی طرح‌های مفهومی این پروژه کار کنن: یکی شرکت Cambrian Works از رستون ویرجینیا و اون یکی Katalyst Space Technologies از فلگستف آریزونا. با این حال، ناسا هنوز برنامه قطعی برای این کار نداره و این احتمال هم هست که در نهایت اجازه بده فضاپیما وارد جو زمین بشه و بسوزه، «همون اتفاقی که برای خیلی از ماهواره‌ها در پایان عمرشون میفته».

یه چنین عملیاتی میتونه عمر سویفت رو بیشتر کنه، هرچند این کاوشگر که سال ۲۰۰۴ برای یک ماموریت دو ساله پرتاب شده بود، دیگه کم کم داره نشانه‌های پیری رو از خودش نشون میده. مثلا پارسال، بعد از اینکه یکی از سه تا ژیروسکوپ باقی‌مونده‌اش دچار مشکل شد، فضاپیما وارد «حالت ایمن» یا همون safe mode شد. البته مهندس‌ها تونستن با اجرای یک نقشه که از سال ۲۰۰۹ آماده کرده بودن، کاری کنن که رصدخانه فقط با دو تا ژیروسکوپ به کارش ادامه بده. این ژیروسکوپ‌ها برای اینکه مطمئن بشن سویفت به درستی به سمت هدفش نشونه رفته، لازم هستن.

اما مهندس‌ها هنوز برای مشکل اصلی، یعنی کشش جوی که روز به روز بیشتر میشه و آخر سر باعث سقوط و نابودی فضاپیما در جو زمین میشه، راه حلی ندارن. همینطور برای مشکل کاهش بودجه که میتونه به فعالیت‌های این رصدخانه بعد از سال مالی ۲۰۲۶ پایان بده هم راهکاری وجود نداره.

نیکی فاکس، مدیر وابسته در اداره ماموریت‌های علمی ناسا در واشنگتن، در این مورد گفته:

«بخش علمی ناسا متعهده که از فناوری‌های تجاری برای پیدا کردن راه‌های نوآورانه و به‌صرفه استفاده کنه تا قابلیت‌های جدیدی برای آینده بخش فضایی آمریکا باز بشه. برای اینکه نقش سویفت رو در مجموعه خودمون حفظ کنیم، بخش علمی ناسا در موقعیت ویژه‌ای قرار داره تا یک نمایش فناوری نادر در فضا رو برای بالا بردن مدار این ماهواره اجرا کنه و رهبری آمریکا در زمینه سرویس و نگهداری فضاپیما رو محکم‌تر کنه.»

البته همین الان هم گزینه‌هایی برای سرویس و نگهداری فضاپیماها وجود داره. مثلا شرکت نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) وسیله‌ای به اسم «وسیله نقلیه افزایش ماموریت» یا همون MEV رو داره که قبلا برای افزایش عمر یک ماهواره اینتل‌ست (Intelsat) ازش استفاده شده بود.

رصدخانه سویفت سه تا تلسکوپ داره و کارش مطالعه انفجارهای پرتو گاما هست. محقق اصلی این پروژه نیل گرلز بود که بعد از فوتش، این ماموریت به اسم اون نام‌گذاری شد.

ناسا فضاپیماهای دیگه‌ای هم داره که با یک عملیات مشابه و بالا بردن مدارشون، میشه عمر مفیدشون رو بیشتر کرد. تلسکوپ فضایی هابل یکی از اونهاست. زمانی جرد آیزاکمن، که برای مدیریت ناسا نامزد شده بود، پیشنهاد نجات هابل رو داد ولی در نهایت رد شد. حالا سوال اینه که اگه بشه سویفت رو نجات داد، شاید هابل نفر بعدی در صف باشه.

یک سخنگوی ناسا گفته که به خاطر افزایش فعالیت‌های خورشیدی، سویفت به احتمال زیاد تا اواخر سال ۲۰۲۶ وارد جو زمین میشه و اضافه کرده که «ناسا به طور مداوم سویفت رو ردیابی میکنه تا تخمین‌های دقیق‌تری از افت مدارش به دست بیاره».

این سخنگو نتونست در مورد بودجه سال مالی ۲۰۲۶ نظری بده چون هنوز تصویب نشده. اما گفت:

«ناسا به پیشبرد و توسعه قابلیت‌های کلیدی صنعتی برای ایالات متحده متعهده و نتایجی که از این مطالعات مفهومی به دست میاد به بحث‌های آژانس در مورد آینده تلسکوپ‌های فضاییش کمک میکنه. هنوز برای بررسی مجموعه‌ گسترده‌تری از راه‌حل‌های تجاری برای بالا بردن احتمالی مدار هابل وقت هست، و البته طیف راه‌حل‌های فنی برای هابل هم وسیع‌تر خواهد بود، چون هابل از اول طوری طراحی شده بود که بشه بهش سرویس داد.»