برنامه زاکربرگ برای ابرهوش شخصی در متا

ابرهوشمندی شخصی از نگاه زاکربرگ

اون باور داره که درسته که هوش مصنوعی میتونه تولیدات زیادی داشته باشه، اما اثر مهم‌ترش روی زندگی ما از این میاد که هر کسی یه ابرهوشمندی شخصی داشته باشه. این هوش مصنوعی شخصی قراره به آدما کمک کنه تا به هدف‌هاشون برسن، چیزی که دوست دارن رو تو دنیا بسازن، هر ماجراجویی رو تجربه کنن، برای کسایی که براشون مهمن دوست بهتری باشن و به اون آدمی که آرزو دارن تبدیل بشن.

توی یادداشتش، زاکربرگ به یه روند تاریخی اشاره میکنه. میگه تا همین ۲۰۰ سال پیش، ۹۰ درصد آدما کشاورز بودن و برای زنده موندن کار میکردن. پیشرفت تکنولوژی به تدریج باعث شد آدما کمتر روی زنده موندن تمرکز کنن و بیشتر به دنبال علایقشون برن. حالا هم با این تکنولوژی جدید، آدما میتونن به جای نرم‌افزارهای بهره‌وری، زمان بیشتری رو صرف خلاقیت و ارتباط کنن.

چشم‌انداز متا اینه که این قدرت رو به دست مردم بده تا اون رو برای چیزایی که تو زندگی خودشون ارزش داره، هدایت کنن. زاکربرگ میگه این دیدگاه با بقیه شرکت‌های این حوزه فرق داره. به گفته اون، بعضی شرکت‌ها معتقدن ابرهوشمندی باید به صورت متمرکز برای خودکار کردن همه کارهای باارزش استفاده بشه و بعد «بشریت با صدقه‌ای از خروجی اون زندگی کنه». اما متا باور داره که پیشرفت همیشه از طریق دنبال کردن آرزوهای فردی آدما به دست اومده.

تیم، هزینه و برنامه‌های پشت پرده

چیزی که زاکربرگ توی یادداشتش نگفته اینه که این حرف‌ها زمانی مطرح میشه که اون به سرعت در حال سازماندهی دوباره تیم‌های هوش مصنوعی متا بوده. این شرکت یه سرمایه‌گذاری ۱۴.۸ میلیارد دلاری روی شرکت Scale AI انجام داده تا بتونه مدیرعامل و موسس اون، الکساندر وانگ، رو به متا بیاره. وانگ ۲۸ ساله الان مدیر ارشد هوش مصنوعی متا و مسئول تلاش‌ها برای ساخت ابرهوشمندی است.

متا برای این کار حسابی در حال استخدام نیروهای جدیده و گزارش شده که به محقق‌های برجسته پیشنهادهای حقوقی هشت و نه رقمی میده. این شرکت تونسته استعدادهای بزرگی رو از اپل و OpenAI جذب کنه، از جمله شنگجیا ژائو که تو ساخت GPT-4 نقش داشته. ژائو اعلام کرده که قراره «دانشمند ارشد آزمایشگاه‌های ابرهوشمندی متا» بشه. همینطور گزارش شده که متا سراغ استارتاپ Thinking Machines Lab رفته که توسط مدیر ارشد فنی سابق OpenAI، میرا موراتی، تاسیس شده و حداقل تو یه مورد، یه پیشنهاد چند ساله به ارزش بیشتر از ۱ میلیارد دلار داده. (روابط عمومی متا گفته بعضی جزئیات این گزارش دقیق نبوده). همه اینها علاوه بر ۷۲ میلیارد دلاری است که زاکربرگ گفته متا قراره برای زیرساخت‌های هوش مصنوعی هزینه کنه.

دلایل این حرکت بزرگ

به نظر میرسه دلیل این همه تلاش اینه که زاکربرگ از عملکرد هوش مصنوعی خود متا ناامید شده. مدل بزرگتر این شرکت به اسم «Behemoth» Llama 4 با چند ماه تاخیر مواجه شده. این مشکلات باعث شده زاکربرگ به این فکر بیفته که آیا تلاش‌های هوش مصنوعی متا باید همچنان متن‌باز باقی بمونه یا نه.

همچنین احتمالا تصادفی نیست که این بیانیه چند ساعت قبل از گزارش مالی شرکت منتشر شده؛ جایی که متا باید به تحلیلگرها توضیح بده که چرا میخواد میلیاردها دلار دیگه برای هوش مصنوعی خرج کنه.

هدف نهایی: فراتر از موبایل

زاکربرگ به وضوح تسلط بر هوش مصنوعی رو یه فرصت برای پایان دادن به وابستگی متا به پلتفرم‌های موبایلی، به خصوص اپل، میدونه. اون معتقده این پلتفرم‌ها از طریق فروشگاه‌های برنامه‌شون کنترل زیادی دارن. توی یادداشتش توضیح میده که «دستگاه‌های شخصی مثل عینک… به دستگاه‌های محاسباتی اصلی ما تبدیل میشن».

آینده‌ای که توش عینک‌های هوشمند از گوشی‌های هوشمند مهم‌تر باشن، طبیعتا برای متا که سال‌هاست روی ساخت عینک‌های هوشمند کار کرده، خیلی ایده‌اله. این دستگاه‌ها میتونن با دیدن و شنیدن محیط اطراف، زمینه رو درک کنن و در طول روز با ما در تعامل باشن.

ابهامات و نگرانی‌ها

با وجود این همه حرف، زاکربرگ هیچوقت «ابرهوشمندی» رو تعریف نمیکنه. توی یادداشتش هم توضیح نمیده که متا چطوری میخواد این تکنولوژی رو بسازه، این تکنولوژی قراره به آدما کمک کنه چه کارهایی انجام بدن، یا اصلا چرا کسی باید به این شرکت برای ساختنش اعتماد کنه.

زاکربرگ اشاره میکنه که ابرهوشمندی نگرانی‌های ایمنی جدیدی رو به وجود میاره و باید برای کاهش این ریسک‌ها سخت‌گیر بود و در مورد چیزهایی که متن‌باز میشن، دقت کرد. به نظر اون، دهه آینده دوره تعیین‌کننده‌ای برای مشخص شدن مسیر این تکنولوژی خواهد بود.