از روز جمعه که قانون جدید ایمنی آنلاین (Online Safety Act) توی بریتانیا اجرا شد، یه اتفاق جالب افتاد. استفاده از ابزارهایی مثل شبکههای خصوصی مجازی یا همون ویپیانها (VPN) توی این کشور حسابی بالا رفت. این قانون از پلتفرمهای مخصوص محتوای بزرگسالان و سایتهای مشابه خواسته که برای تایید سن کاربراشون یه فکری بکنن و مکانیزمهایی رو پیاده کنن.
نتیجه این شد که از روز جمعه، سایتهایی مثل پورنهاب، ردیت و ایکس (توییتر سابق) شروع به اجرای فرایند تایید سن برای کاربرهای بریتانیایی کردن. به همین خاطر، اپلیکیشنهای ویپیان یهو تبدیل به پردانلودترین برنامهها توی اپ استور اپل در بریتانیا شدن. تا صبح روز دوشنبه، نصف ده تا اپلیکیشن رایگان برتر توی چارت دانلود اپل، برنامههای ویپیان بودن.
ویپیانها چطور این قانون رو دور میزنن؟
کار ویپیان اینه که موقعیت مکانی شما رو در اینترنت مخفی میکنه. یعنی شما میتونید جوری از اینترنت استفاده کنید که انگار توی یه کشور دیگه هستید. شبکههای خصوصی مجازی کاربرا رو از طریق یه سرور راه دور به وبسایتها وصل میکنن و آدرس آیپی و موقعیت واقعی اونها رو پنهان میکنن. به این ترتیب، مردم میتونن محدودیتهای مربوط به قانون ایمنی آنلاین رو دور بزنن و به سایتها یا محتواهایی که مسدود شده دسترسی پیدا کنن.
قانون دقیقا چی میگه؟
این قانون میگه پلتفرمهایی که اجازه انتشار محتوای پورن یا هر نوع محتوای دیگهای که برای بچهها مضر تشخیص داده شده رو میدن، باید از روشهای «قوی» و «بسیار موثر» برای چک کردن سن کاربراشون استفاده کنن تا مطمئن بشن اونها بالای ۱۸ سال هستن.
محدوده این قانون فقط به پورنوگرافی محدود نمیشه. محتواهایی که به عنوان «محتوای اولویتدار» شناخته میشن شامل موارد زیر هم هستن:
- مطالب مربوط به خودکشی، خودآزاری یا اختلالات خوردن
- قلدری و زورگویی
- محتوای توهینآمیز یا نفرتپراکن
- شیرینکاریها یا چالشهای خطرناک
برای همین، خیلی از پلتفرمها برای اینکه جریمههای سنگین نشن یا مدیران ارشدشون با پیگرد کیفری روبرو نشن، سه تا راه دارن: یا یه سیستم تایید سن بذارن که ممکنه حریم خصوصی کاربرا رو به خطر بندازه، یا یه بخش بزرگی از محتواهای بالقوه مشکلساز رو مسدود کنن، یا اینکه به کل از بازار بریتانیا خارج بشن.
نتیجه این شده که ساکنان بریتانیا دارن میبینن که به یه سری محتواها، از سابردیتهای مربوط به پریود گرفته تا انجمنهای گفتگو در مورد سرگرمیهای مختلف، دسترسی ندارن.
روشهای تایید سن و نگرانیها
برای تایید سن، معمولا کاربرا با چند تا گزینه روبرو میشن که با همکاری شرکتهای نرمافزاری شخص ثالث ارائه میشه:
- گرفتن سلفی یا ویدیو از صورت برای تخمین سن با فناوری تشخیص چهره
- آپلود کردن تصویر یک مدرک شناسایی دولتی
- وارد کردن اطلاعات کارت بانکی
این روشها باعث شده بعضی از مردم نگران بشن که ممکنه اطلاعاتشون ذخیره بشه، مورد استفاده قرار بگیره یا به فعالیتهای دیگهشون توی وب مرتبط بشه.
چند تا از شبکههای اجتماعی بزرگ هم شروع به اجرای این سیستمها کردن. برای مثال، کاربرای بلواسکای (Bluesky) در بریتانیا تا وقتی فرایند جدید تایید سن پلتفرم رو کامل نکنن، نمیتونن از قابلیت پیام مستقیم استفاده کنن. البته کاربرای متا احتمالا تفاوت زیادی حس نکردن، چون فیسبوک و اینستاگرام چند سال پیش سیستمهای تایید سن رو راهاندازی کرده بودن.
آمار و ارقام چه چیزی رو نشون میدن؟
یک شرکت سازنده اپلیکیشن به بیبیسی گفته که شاهد رشد ۱۸۰۰ درصدی در دانلود برنامهاش بوده.
پروتون ویپیان (Proton VPN)، که توسط شرکت سوئیسی پروتون ارائه میشه، اعلام کرده که ثبتنام روزانه کاربرای بریتانیاییاش در آخر هفته، بعد از اجرای قانون، ۱۸۰۰ درصد افزایش داشته. سخنگوی پروتون گفته که بریتانیا الان یکی از کشورهایی هست که بیشترین استفاده رو از ویپیان اونها داره و اضافه کرده: «این به وضوح نشون میده که بزرگسالان نگران تاثیری هستن که قوانین جهانی تایید سن روی حریم خصوصی اونها میذاره».
راجت واگانی، نایب رئیس مهندسی در فری ویپیان (Free VPN) که تا روز دوشنبه ششمین اپلیکیشن رایگان برتر در اپ استور بود، گفته که اونها هم در آخر هفته شاهد «افزایش قابل توجهی» در تعداد کاربران جدید و دانلودها از بریتانیا بودن.
ریسکهای استفاده از ویپیانهای رایگان
با اینکه مردم دارن از ویپیانها استفاده میکنن، متخصصها میگن که نسخههای رایگان این برنامهها میتونن خطرات امنیتی و حریم خصوصی داشته باشن.
خیلی از این ویپیانهای رایگان پر از مشکل هستن. بعضی از اونها مثل دلال ترافیک برای شرکتهای جمعآوری داده عمل میکنن، و بعضی دیگه اونقدر بد ساخته شدن که کاربرا رو در معرض حملات قرار میدن.
دنیل کارد، یک متخصص امنیت سایبری از موسسه BCS
او اضافه کرد که با وجود این خطرات، این برنامهها «دست بچههایی میفته که میخوان محتوای محدود شده سنی رو ببینن» یا بزرگسالانی که «میخوان محدودیتها رو دور بزنن». دنیل کارد میگه: «حقیقت تلخ اینه: مردم برای به دست آوردن چیزی که آنلاین میخوان، ریسک میکنن».
او همچنین اشاره میکنه: «در حالی که کاربرانی که بیشتر به حریم خصوصی اهمیت میدن ممکنه به سرویسهای معتبر بچسبن… یک فرد معمولی این کار رو نمیکنه. اونها اولین برنامه رایگان با نقدهای خوب رو دانلود میکنن، و اغلب متوجه نمیشن که دارن دسترسی به دادههاشون رو واگذار میکنن».
شرکتهای ارائهدهنده ویپیانهای رایگان که در صدر جدول دانلود اپ استور قرار گرفتن، میگن که برای تامین مالی و رایگان نگه داشتن خدماتشون، تبلیغات نمایش میدن. بعضی از اونها میگن اطلاعات رو با شخص ثالث به اشتراک نمیذارن و اعلام میکنن که برنامههاشون برای استفاده بچهها در نظر گرفته نشده. همه اونها هم ادعا میکنن که اتصالات ویپیان اونها خصوصی، امن و رمزنگاری شده است.
نگرانیها در مورد ایمنی بچهها و موضع دولت
در دسترس بودن سرویسهای ویپیان رایگان و کمهزینه برای بچهها و استفاده احتمالی اونها از این ابزارها «نگرانکننده» است. این کار دور زدن محافظتهای مهمی که تحت قانون ایمنی آنلاین معرفی شده رو براشون آسون میکنه، مثل بررسی سن که برای محافظت از اونها در برابر محتوای بزرگسالان طراحی شده.
کیتی فریمن-تیلر، از گروه ایمنی کودکان به اسم اینترنت مترز (Internet Matters)
از طرف دیگه، آفکام (Ofcom)، نهاد ناظر بر رسانهها در بریتانیا، میگه پلتفرمهایی که ملزم به اجرای روشهای «بسیار موثر» برای بررسی سن کاربر هستن، نباید محتوایی رو میزبانی یا به اشتراک بذارن که استفاده از ویپیان برای دور زدن بررسی سن رو تشویق کنه. دولت بریتانیا هم به بیبیسی گفته که انجام این کار برای پلتفرمها غیرقانونی خواهد بود.
منابع
- [۱] www.techradar.com
- [۲] Age Verification Laws Send VPN Use Soaring—and Threaten the Open Internet | WIRED
- [۳] VPNs top App Store charts as UK age verification kicks in
- [۴] The UK is slogging through an online age-gate apocalypse | The Verge
- [۵] VPNs top App Store charts as UK age verification kicks in
دیدگاهتان را بنویسید