اسپیس‌ایکس داره برای دهمین پرواز آزمایشی فضاپیمای استارشیپ آماده میشه و این وسیله نقلیه رو برای انجام تست به سکوی پرتاب در سایت استاربیس در جنوب تگزاس منتقل کرده. این پرواز که به اسم «پرواز آزمایشی شماره ۱۰» شناخته میشه، قرار نیست زودتر از ۴ اوت ۲۰۲۵ انجام بشه. این ماموریت بعد از اتفاقی که برای فضاپیمای «شیپ ۳۶» در ماه ژوئن افتاد و طی یک تست از بین رفت، برنامه‌ریزی شده. حالا قرار هست در این پرواز از بوستر ۱۶ به همراه شیپ ۳۷ استفاده بشه که در حال حاضر مراحل نهایی بررسی‌هاش رو طی میکنه.
ایلان ماسک، موسس و مدیرعامل اسپیس‌ایکس، در تاریخ ۱۴ ژوییه اعلام کرد که پرتاب «حدود سه هفته» دیگه انجام میشه و بعدا در ۲۸ ژوییه در یک پست دیگه، پیش‌بینی مبهم‌تری ارائه داد و گفت «ماه آینده». این فضاپیما که به سکوی پرتاب منتقل شده، نسخه ۲ یا «وی ۲» استارشیپ هست. ماسک همچنین اشاره کرده که نسخه بزرگتر یعنی «وی ۳» که ارتفاعش از مدل فعلی ۴۰۳ فوتی بیشتر خواهد بود، «امیدوارانه» تا پایان سال ۲۰۲۶ پرواز خواهد کرد.
| نوع ماموریت | پرواز آزمایشی |
| اپراتور | اسپیس‌ایکس |
| فضاپیما | شیپ ۳۷ (Starship Block 2) |
| سازنده | اسپیس‌ایکس |
| تاریخ پرتاب | زودتر از ۴ اوت ۲۰۲۵ |
| راکت | سوپر هوی (Block 2, B16-1) |
| محل پرتاب | استاربیس، OLP-A |
نگاهی به پروازهای قبلی و چالش‌ها
امسال برای برنامه استارشیپ سال پر فراز و نشیبی بوده و پرتاب‌های ناموفق و مشکلات فنی، برنامه‌های بزرگ این شرکت رو با تاخیر مواجه کرده. اسپیس‌ایکس از زمان پرواز شماره ۷، با یک سری شکست‌های متوالی در پروازهای آزمایشی روبرو شده.
- پرواز ۷: در حین مرحله صعود، آتش‌سوزی‌های مداوم در بخش انتهایی استارشیپ باعث از کار افتادن چند موتور و در نهایت نابودی وسیله شد. تحقیقات داخلی نشون داد که نشت سوخت به خاطر نوسانات هارمونیک قوی، دلیل احتمالی این اتفاق بوده.
- پرواز ۸: در این پرواز هم حین صعود، یک انفجار در بخش انتهایی استارشیپ باعث از دست رفتن چند موتور و پایان ماموریت شد. تحقیقات داخلی، دلیل اصلی رو یک نقص سخت‌افزاری در یکی از موتورهای مرکزی رپتور اعلام کرد.
- پرواز ۹: در این پرواز، استارشیپ به مسیر مورد نظرش رسید اما بعد از اون با چندین مشکل، از جمله از دست دادن کنترل وضعیت، مواجه شد. در نتیجه، وسیله غیرفعال شد، بیشتر اهداف پرواز کنار گذاشته شدن و فضاپیما موقع ورود مجدد به جو متلاشی شد. تحقیقاتی که به دستور اداره هوانوردی فدرال (FAA) برای این پرواز شروع شده، هنوز در جریانه.
این مشکلات باعث شده نگاه‌ها به پرواز شماره ۱۰ باشه تا ثابت کنه که آیا بهبودها و ارتقاها واقعا موثر بودن یا نه. این پرواز برای اسپیس‌ایکس از این جهت مهمه که میتونه مسیر رو برای رسیدن به اهداف مریخی و کمک به ناسا برای بازگشت به ماه هموار کنه.
روند تست وسایل نقلیه قبل از پرتاب
قبل از پرتاب، وسایل نقلیه مختلفی تست‌های گوناگونی رو پشت سر گذاشتن.
شیپ ۳۶
شیپ ۳۶ در طول ماه‌های فوریه و مارس ۲۰۲۵ در «مگا بی ۲» مونتاژ شد. در تاریخ ۲۶ آوریل برای تست کرایوژنیک (تست در دمای خیلی پایین) به سایت آزمایشی «مسیز» منتقل شد و یک روز بعد، یعنی ۲۷ آوریل، یک تست کرایوژنیک کامل رو انجام داد. در ۲۹ آوریل برای نصب موتورها به مگا بی ۲ برگشت. دوباره در ۱۵ ژوئن به سایت مسیز رفت و روز بعدش، یک تست استاتیک فایر تک موتوره به مدت ۶ ثانیه رو انجام داد.
اما در ۱۸ ژوئن، وقتی سوخت برای تست استاتیک فایر در حال بارگیری بود، شیپ ۳۶ منفجر شد و آسیب شدیدی به سایت آزمایشی مسیز وارد کرد. تحلیل‌های اولیه نشون داد که یک مخزن تحت فشار نیتروژن (COPV) که در دماغه وسیله قرار داشت، پایین‌تر از فشار اسمی خودش ترکیده و باعث نابودی کل وسیله شده. آتش‌سوزی‌های ناشی از این اتفاق تا چند ساعت در سایت آزمایشی ادامه داشت. با از بین رفتن شیپ ۳۶، یک فضاپیمای جدید برای پرواز شماره ۱۰ تعیین شد.
شیپ ۳۷
در ۱۵ مارس، بخش محموله و دماغه شیپ ۳۷ به مگا بی ۲ منتقل شد. در اواسط آوریل هم لوله‌های انتقال متان اون به همونجا برده شد. در ۲۹ مه، شیپ ۳۷ برای انجام تست کرایوژنیک به سایت مسیز منتقل شد و بعد از تموم شدن این تست‌ها، در ۴ ژوئن به مگا بی ۲ برگشت. در ۲۸ ژوییه ۲۰۲۵، شیپ ۳۷ برای تست استاتیک فایر به محل پرتاب منتقل و روی پد ۱ قرار گرفت. این اولین باری هست که یک فضاپیمای استارشیپ مستقیما روی سکوی پرتاب مداری تست استاتیک فایر رو انجام میده. این تصمیم به دلیل آسیب‌دیدگی استند تست استاتیک فایر در سایت مسیز بر اثر انفجار شیپ ۳۶ گرفته شد.
بوستر ۱۶
بوستر ۱۶ (B16) در ۲۸ فوریه یک تست کرایوژنیک انجام داد و بعد در ۲۰ مارس برای نصب موتور به سایت تولید برگشت. در ۳ ژوئن برای تست استاتیک فایر به محل پرتاب رفت. در ۵ ژوئن، یک تلاش برای تست استاتیک فایر لغو شد، اما روز بعد یعنی ۶ ژوئن، تست استاتیک فایر با موفقیت با هر سی و سه موتور انجام شد. بعد از اون، در ۷ ژوئن از روی سکوی پرتاب مداری (OLM) برداشته شد و در ۸ ژوئن به «مگا بی ۱» بازگردونده شد.
اهداف و مشخصات پرواز شماره ۱۰
هرچند تا اواسط ژوییه ۲۰۲۵، پروفایل پرواز شماره ۱۰ هنوز مشخص نشده، اما انتظار میره شبیه به سه پرواز قبلی باشه. اهداف اصلی این ماموریت‌ها معمولا شامل موارد زیر هستن:
- رسیدن به مدار و خاموش شدن کنترل شده موتورها.
- تست باز و بسته شدن درِ محموله (که در پرواز ۹ ناموفق بود).
- تست روشن شدن مجدد یک موتور رپتور در فضا.
- اعتبارسنجی طراحی آیرودینامیک و سپر حرارتی نسخه «بلاک ۲».
این پرواز یک نقطه عطف برای اسپیس‌ایکس به حساب میاد تا نشون بده که استارشیپ میتونه از مراحل پرتاب و فرود جون سالم به در ببره. در صورت موفقیت، این شرکت دوباره در مسیر اهداف بلندپروازانه‌اش برای ماه و مریخ قرار میگیره.
بوستر سوپرهوی ۱۶ در این پرواز تلاش خواهد کرد تا به محل پرتاب برگرده و توسط بازوهای برج پرتاب گرفته بشه. به همین دلیل، چند دقیقه بعد از پرتاب، احتمال وقوع یک «سونیک بوم» یا غرش صوتی وجود داره.
نقش استارشیپ در برنامه‌های آینده
اسپیس‌ایکس در حال توسعه استارشیپ هست که با ارتفاع حدود ۱۲۲ متر (۴۰۰ فوت)، بزرگترین و قدرتمندترین راکتیه که تا به حال ساخته شده. هدف این شرکت کمک به بشر برای سکونت در مریخ و انجام ماموریت‌های اکتشافی دیگه هست. این وسیله از دو بخش تشکیل شده که هر دو از فولاد ضد زنگ ساخته شدن و طوری طراحی شدن که کاملا قابل استفاده مجدد باشن: یک بوستر غول‌پیکر به اسم «سوپر هوی» و یک فضاپیمای مرحله بالایی به اسم «استارشیپ» یا به اختصار «شیپ».
ناسا هم قصد داره از استارشیپ به عنوان بخشی از برنامه «آرتمیس» خودش استفاده کنه تا برای اولین بار در بیش از ۵۰ سال گذشته، فضانوردان رو به ماه برگردونه. قرار هست یک نسخه ویژه از مرحله بالایی استارشیپ دو فضانورد رو در ماموریت «آرتمیس ۳» روی سطح ماه فرود بیاره.
ایلان ماسک همچنین درباره استفاده از استارشیپ برای ماموریت‌های انسانی به مریخ صحبت کرده و به پرتاب احتمالی قبل از پایان این دهه اشاره کرده، هرچند خیلی از متخصصان معتقدن چنین ماموریتی به احتمال زیاد در دهه ۲۰۳۰ اتفاق میفته.
منابع
- [۱] Starship flight test 10 – Wikipedia
- [۲] SpaceX’s Starship Flight 10 set for launch in early August
- [۳] SpaceX moves Starship to launch pad for testing ahead of Flight 10 (photos) | Space
- [۴] SpaceX Flight 10 Starship Rocket Launch
- [۵] Starship
- [۶] Starship 10th Test Flight Expected in August as SpaceX Moves Rocket for Checks – Orbital Today
- [۷] Starship Flight 10 Mission (Super Heavy / Starship Prototype) – RocketLaunch.Live
- [۸] Starship Flight 10: What’s next?
- [۹] Starship flight test 9 – Wikipedia
- [۱۰] List of Starship launches – Wikipedia
- [۱۱] Starship Flight 10: SpaceX Gears Up for August Launch Post-Failures
- [۱۲] SpaceX gets ready for the tenth Starship flight
دیدگاهتان را بنویسید