اخذ ویزای کاری اسلواکی: راهنمای جامع و قوانین جدید

---

خب، چرا اصلا اسلواکی و چرا باید حواسمون به قوانین باشه؟

شاید اسم اسلواکی رو به عنوان یه مقصد کاری شنیده باشی. این کشور که عضو اتحادیه اروپا و منطقه شنگن هست، به خاطر اقتصاد رو به رشد، استانداردهای بالای زندگی و نیاز به نیروی کار ماهر و حتی ساده، برای خیلی‌ها جذاب شده. شرکت‌های زیادی دارن اونجا سرمایه‌گذاری میکنن و همین باعث شده فرصت‌های شغلی تو زمینه‌های مختلف مثل صنعت خودروسازی، تولید، آی‌تی و بهداشت و درمان زیاد بشه. حقوق‌ها هم به خاطر رشد اقتصادی و قوانین اتحادیه اروپا در حال افزایشه.

اما یه بخش خیلی مهم وجود داره که باید از همین اول جدی بگیریم: رعایت دقیق قوانین مهاجرت و کار. کار کردن تو اسلواکی بدون داشتن ویزا و مجوز قانونی، غیرقانونیه. این موضوع شوخی‌بردار نیست و میتونه عواقب جدی داشته باشه. دولت‌ها، مخصوصا با زیاد شدن کار از راه دور و مهاجرت، حساسیت بیشتری روی این موضوع پیدا کردن. اگه کسی بدون مجوز قانونی تو این کشور کار کنه، ممکنه با جریمه‌های سنگین، اخراج از کشور و حتی ممنوعیت ورود دوباره برای مدت طولانی روبرو بشه. این موضوع فقط برای خود شخص مشکل‌ساز نیست، بلکه برای شرکتی که اون رو استخدام کرده هم میتونه به قیمت اعتبار و مشکلات قانونی تموم بشه. پس بهترین کاره که از اول همه چیز رو قانونی و درست پیش ببریم.

چه کسایی برای کار تو اسلواکی به مجوز احتیاج دارن؟

بذار ساده بگیم: اگه شهروند یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU) یا منطقه اقتصادی اروپا (EEA) نیستی، برای کار کردن تو اسلواکی به مجوز کار و ویزا احتیاج داری. این یعنی ما به عنوان شهروندان ایرانی، جزو این دسته حساب میشیم و باید این مراحل رو طی کنیم.

شهروندان کشورهای اتحادیه اروپا برای کار کردن نیازی به مجوز کار ندارن، اما اگه بخوان بیشتر از ۹۰ روز تو اسلواکی بمونن، باید اقامت خودشون رو ثبت کنن. این رو گفتیم که بدونی قوانین برای همه یکسان نیست.

آشنایی با انواع ویزا و مجوزهای کاری اسلواکی

برای کار کردن تو اسلواکی، گزینه‌های مختلفی برای ویزا و مجوز وجود داره که بسته به شرایط تو، نوع شغلت و مدت زمان قرارداد، باید یکی رو انتخاب کنی. بیا با هم مهم‌ترین‌هاشون رو بررسی کنیم.

۱. مجوز واحد اقامت و کار (Single Permit)

این مجوز، همونطور که از اسمش پیداست، یه جورایی دو تا مجوز رو تو یه جا جمع کرده: هم بهت اجازه میده تو اسلواکی زندگی کنی و هم کار کنی. این گزینه برای بیشتر کارمندهای خارج از اتحادیه اروپا که میخوان بیشتر از ۹۰ روز تو اسلواکی کار کنن، مناسبه. در واقع تو برای یه «مجوز اقامت موقت با هدف کار» درخواست میدی و دیگه نیازی نیست جداگانه برای «مجوز کار» هم اقدام کنی. این مجوز معمولا تا دو سال اعتبار داره و قابل تمدیده.

۲. کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card)

این گزینه مخصوص نیروهای کار خیلی ماهر و متخصص طراحی شده. اگه تحصیلات دانشگاهی بالا (حداقل لیسانس) داری و یه پیشنهاد شغلی با حقوق خوب گرفتی (معمولا ۱.۲ یا ۱.۵ برابر میانگین حقوق ملی اسلواکی، که این عدد در قوانین جدید تغییر کرده)، میتونی برای این کارت اقدام کنی. مزیت بزرگ کارت آبی اینه که بهت اجازه میده راحت‌تر بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا جابجا بشی و سریع‌تر به اقامت دائم برسی. اعتبار این کارت قبلا تا چهار سال بود اما طبق تغییرات جدید به پنج سال افزایش پیدا کرده.

۳. مجوز کار جداگانه (Work Permit)

در بعضی موارد خاص، لازمه که اول یه «مجوز کار» جدا بگیری و بعد برای «اقامت موقت» اقدام کنی. مثلا این حالت برای کسی پیش میاد که با ویزای الحاق به خانواده وارد اسلواکی شده و تو ۱۲ ماه اول میخواد کار کنه، یا برای کارهای فصلی و کوتاه‌مدت. این مجوز معمولا تا دو سال اعتبار داره و میشه بارها تمدیدش کرد. درخواست برای این مجوز رایگانه.

۴. مجوز انتقال درون‌شرکتی (Intra-Company Transfer Permit – ICT)

اگه کارمند یه شرکت چندملیتی هستی که خارج از اتحادیه اروپا قرار داره و قراره به شعبه همون شرکت تو اسلواکی منتقل بشی، این مجوز برای تو طراحی شده. این مجوز برای مدیرها، متخصص‌ها و کارآموزها صادر میشه و بسته به نوعش، تا ۱ یا ۳ سال اعتبار داره.

۵. مجوز کار فصلی (Seasonal Employment Permit)

اگه قراره تو شغل‌های موقتی مثل کشاورزی یا گردشگری کار کنی که فقط تو فصل‌های خاصی از سال نیرو لازم دارن، میتونی این مجوز رو بگیری. این مجوز معمولا تا ۱۸۰ روز در سال اعتبار داره.

۶. ویزای ملی نوع D

این ویزا یه ویزای طولانی‌مدته که بهت اجازه ورود به اسلواکی برای اهداف مختلفی مثل کار، تحصیل یا الحاق به خانواده رو میده. معمولا بعد از اینکه مجوز کارت (مثلا مجوز واحد یا کارت آبی) تایید شد، باید برای این ویزا از سفارت اسلواکی اقدام کنی تا بتونی وارد کشور بشی.

نکته مهم: اسلواکی ویزای مشخصی به اسم «دیجیتال نومد» یا «فریلنسر» نداره. اگه بخوای به عنوان فریلنسر کار کنی، معمولا باید از طریق ویزای تجاری یا خوداشتغالی اقدام کنی که شرایط خاص خودش رو داره.

مسیر گرفتن ویزای کاری اسلواکی: قدم به قدم

روند گرفتن ویزا و مجوز کار ممکنه کمی پیچیده به نظر بیاد، ولی اگه مراحلش رو بدونی، کار راحت‌تر میشه. این مسیر یه همکاری بین تو، کارفرما و اداره‌های دولتی اسلواکیه.

قدم اول: کارفرما وارد عمل میشه (آزمون بازار کار)

قبل از اینکه تو بتونی برای ویزا اقدام کنی، کارفرمای آینده‌ات یه وظیفه مهم داره. اون باید شغل مورد نظر رو به «اداره کار، امور اجتماعی و خانواده» اسلواکی (که بهش میگن Labour Office) اطلاع بده. این کار برای اینه که دولت مطمئن بشه هیچ شهروند اسلواک یا اروپایی بیکاری نیست که بتونه اون کار رو انجام بده. به این مرحله «آزمون بازار کار» میگن.

• برای مجوز کار، کارفرما باید ۱۰ روز کاری قبل از درخواست تو، آگهی شغل رو ثبت کنه.
• برای مجوز واحد و کارت آبی، این زمان ۲۰ روز کاری هست.

اگه تو این مدت کسی از خود اسلواکی یا اتحادیه اروپا برای اون شغل پیدا نشد، کارفرما میتونه یه «قولنامه استخدامی» یا «قرارداد کاری» رسمی به تو بده.

تغییرات جدید از جولای ۲۰۲۴: از این تاریخ به بعد، کارفرماها باید یه مرحله جدید رو هم طی کنن. اونها باید به صورت الکترونیکی یه «درخواست برای تایید امکان پر کردن جای خالی» رو با امضای الکترونیکی معتبر (QES) ثبت کنن. این یعنی کارفرما نقش فعال‌تری تو این فرآیند پیدا میکنه.

قدم دوم: آماده کردن مدارک

حالا نوبت تو و کارفرماست که مدارک رو جمع‌آوری کنین. این لیست تقریبا برای همه انواع ویزا مشترکه، ولی ممکنه بسته به نوع ویزا، مدارک کمتر یا بیشتری لازم باشه.

• پاسپورت معتبر: باید حداقل دو صفحه خالی داشته باشه و تا چند ماه بعد از پایان اعتبار ویزات، معتبر باشه.
• فرم درخواست تکمیل شده: فرم مربوط به نوع ویزا یا اقامتت رو باید به زبان اسلواکی پر کنی.
• عکس پاسپورتی: دو قطعه عکس جدید در سایز ۳.۵ در ۳ سانتی‌متر.
• قرارداد کاری یا قولنامه استخدامی: این مدرک باید توسط کارفرمات امضا شده باشه.
• مدارک تحصیلی و حرفه‌ای: مدارکی که نشون میده تو تخصص لازم برای اون شغل رو داری.
• گواهی عدم سوء پیشینه: از کشور خودت (ایران) و هر کشور دیگه‌ای که تو سه سال گذشته بیشتر از ۹۰ روز در اونجا زندگی کردی.
• اثبات تمکن مالی: باید نشون بدی که پول کافی برای تامین هزینه‌های زندگی‌ات تو اسلواکی رو داری. این میتونه با نامه کارفرما در مورد حقوقت یا پرینت حساب بانکی ثابت بشه.
• اثبات محل اقامت: باید مدرکی نشون بدی که برای حداقل شش ماه اول اقامتت تو اسلواکی، جا و مکان مشخصی داری (مثلا اجاره‌نامه).
• بیمه درمانی: باید بیمه درمانی معتبر برای کل مدت اقامتت داشته باشی.

نکته خیلی مهم: تمام مدارکی که از ایران میگیری (مثل مدرک تحصیلی یا گواهی عدم سوء پیشینه) باید به زبان اسلواکی ترجمه رسمی بشن و تاییدیه رسمی (آپوستیل یا سوپرلگالیزاسیون) داشته باشن. این مدارک هم نباید موقع تحویل بیشتر از ۹۰ روز از تاریخ صدورشون گذشته باشه.

قدم سوم: ثبت درخواست

محل ثبت درخواستت بستگی به شرایطت داره:

• حالت معمول: درخواستت رو باید شخصا در سفارت یا کنسولگری اسلواکی در کشور خودت یا کشور محل اقامتت ثبت کنی.
• حالت خاص: اگه از قبل به صورت قانونی تو اسلواکی باشی (مثلا با یه ویزای دیگه) یا شهروند کشوری باشی که برای ورود به شنگن ویزا نمیخواد، میتونی درخواستت رو مستقیما در «اداره پلیس اتباع بیگانه» (Foreign Police Department) در اسلواکی ثبت کنی.

تغییرات جدید از جولای ۲۰۲۴: با قوانین جدید، به محض اینکه درخواست کاملت رو به پلیس اتباع بیگانه تحویل بدی، میتونی به صورت قانونی تو اسلواکی بمونی و شروع به کار کنی تا زمانی که جواب نهایی درخواستت بیاد. این یه تغییر خیلی مثبت برای متقاضیانه.

قدم چهارم: هزینه‌ها و زمان پردازش

هزینه‌ها و زمان انتظار بخش مهمی از برنامه‌ریزیه. این اعداد ممکنه تغییر کنن، ولی در حال حاضر حدودا اینطوریه:

نوع درخواست	هزینه در سفارت	هزینه در اداره پلیس اسلواکی	زمان پردازش
مجوز واحد / اقامت موقت	حدود ۱۷۰ یورو	حدود ۱۶۵.۵۰ یورو	قبلا ۹۰ روز، از جولای ۲۰۲۴ به ۶۰ روز کاهش پیدا کرده
تمدید اقامت موقت	–	حدود ۹۹.۵۰ یورو	–
کارت آبی اتحادیه اروپا	حدود ۱۷۰ یورو	حدود ۱۶۵.۵۰ یورو	۳۰ روز
مجوز کار جداگانه	رایگان	رایگان	۲۰ روز کاری
صدور کارت اقامت	–	۴.۵۰ یورو	–

زمان پردازش: برای مجوز کار، اداره کار معمولا ظرف ۲۰ روز کاری تصمیم میگیره. برای مجوز اقامت موقت، پلیس اتباع بیگانه قبلا تا ۹۰ روز وقت داشت، اما با قوانین جدید این زمان برای خیلی از درخواست‌های کاری به ۶۰ روز کاهش پیدا کرده. برای کارفرماهای خاص حتی امکان پردازش سریع‌تر هم وجود داره.

قدم پنجم: دریافت ویزای ملی و سفر به اسلواکی

بعد از اینکه مجوز اقامتت تایید شد، باید برای گرفتن «ویزای ملی نوع D» به سفارت اسلواکی مراجعه کنی. با این ویزا میتونی وارد خاک اسلواکی بشی. از زمانی که اقامتت تایید میشه، ۱۸۰ روز فرصت داری که وارد اسلواکی بشی.

شما به اسلواکی رسیدید. حالا چی؟

تبریک میگیم! اما کار هنوز تموم نشده. بعد از رسیدن به اسلواکی چند تا کار اداری مهم داری که باید سریع انجامشون بدی.

1. ثبت ورود در پلیس اتباع بیگانه: ظرف سه روز کاری بعد از ورودت به اسلواکی، باید به اداره پلیس اتباع بیگانه بری و ورودت رو ثبت کنی.
2. آزمایش مدیکال: ظرف ۳۰ روز بعد از گرفتن کارت اقامتت، باید یه گزارش پزشکی تحویل پلیس بدی که نشون بده بیماری خطرناکی که سلامت عمومی رو تهدید کنه، نداری. این گواهی نباید بیشتر از ۳۰ روز از تاریخ صدورش گذشته باشه.
3. ثبت‌نام برای بیمه: ظرف سه روز کاری بعد از گرفتن کارت اقامت، باید خودت رو برای بیمه درمانی ثبت‌نام کنی. کارفرمات هم باید تو رو در «آژانس بیمه اجتماعی» ثبت‌نام کنه.

نقش کارفرما و شرکت‌های EOR در این مسیر

همونطور که دیدی، کارفرمای تو نقش خیلی مهمی تو این فرآیند داره. از ثبت آگهی شغل گرفته تا آماده کردن قرارداد کاری و شاید حتی کمک تو مراحل اداری.

اما اگه شرکتی بخواد تو رو استخدام کنه ولی تو اسلواکی دفتر یا شخصیت حقوقی نداشته باشه، چی؟ اینجا پای شرکت‌هایی به اسم «کارفرمای ثبت شده» یا Employer of Record (EOR) به میون میاد.

شرکت‌هایی مثل Remote، Velocity Global، Playroll و Horizons این سرویس رو ارائه میدن. کارشون اینه که به جای شرکت اصلی تو، به صورت قانونی کارمند رو تو اسلواکی استخدام میکنن. اونها مسئولیت‌های حقوقی مثل مدیریت حقوق و دستمزد، مالیات، مزایا، و مهم‌تر از همه، انجام کارهای مربوط به ویزا و مجوز کار رو به عهده میگیرن. این کار باعث میشه شرکت‌ها بدون نیاز به ثبت یه شعبه رسمی تو اسلواکی، بتونن نیروی کار بین‌المللی استخدام کنن و از رعایت کامل قوانین محلی هم مطمئن باشن. تیم‌های متخصص این شرکت‌ها میتونن کل فرآیند مهاجرت و جابجایی رو برای کارمند ساده کنن.

تغییرات جدید از جولای ۲۰۲۴: با قوانین جدید، کارفرماها مسئولیت‌های جدیدی هم پیدا کردن. مثلا باید مدارک مربوط به مهاجرت کارمندهای غیراروپایی‌شون رو نگهداری و ذخیره کنن.

زندگی با مجوز کار: تمدید، تغییر شغل و خانواده

گرفتن ویزا تازه اول راهه. تو طول اقامتت ممکنه با شرایط جدیدی روبرو بشی.

تمدید مجوز اقامت

مجوز اقامت موقت کاری رو میشه بارها تمدید کرد، اما هر بار حداکثر برای پنج سال. برای تمدید، باید حداقل تا آخرین روز اعتبار مجوز فعلی‌ات به اداره پلیس اتباع بیگانه مراجعه کنی. شرط اصلی برای تمدید اینه که هنوز همون هدف کاری رو دنبال کنی، یعنی هنوز با کارفرمات قرارداد داشته باشی. کارفرمات هم باید دوباره فرآیند آگهی شغل رو طی کنه.

تغییر شغل

مجوز کار و اقامت تو به کارفرمای مشخص و شغل مشخصی مرتبطه. اگه بخوای کارفرمات رو عوض کنی، نمیتونی با همون مجوز قبلی کار کنی.

• اگه مجوز واحد داری، باید این تغییر رو ظرف پنج روز کاری به پلیس اتباع بیگانه اطلاع بدی و قرارداد کاری جدیدت رو ارائه کنی. کارفرمای جدیدت هم باید حداقل ۲۰ روز کاری قبل از این، شغل رو آگهی کرده باشه.
• اگه مجوز کار جداگانه داری، کارفرمای جدیدت باید برات برای یه مجوز کار جدید اقدام کنه.

از دست دادن شغل

اگه قرارداد کاریت تموم بشه یا به هر دلیلی دیگه کار نکنی، تو و کارفرمات باید ظرف سه روز کاری این موضوع رو به پلیس اطلاع بدین. در این صورت، مجوز اقامتت فورا باطل نمیشه. تو یه دوره محافظتی ۶۰ روزه داری که تو این مدت میتونی دنبال کار جدید بگردی و برای مجوز جدید اقدام کنی.

آوردن خانواده

اگه مجوز اقامت کاری داری، خانواده‌ات هم میتونن به تو ملحق بشن. اعضای خانواده شامل همسر (که حداقل ۱۸ سال داشته باشه) و بچه‌های مجرد زیر ۱۸ سال میشه. اونها میتونن برای «اقامت موقت با هدف الحاق به خانواده» درخواست بدن. خانواده‌ات میتونن تو اسلواکی تحصیل یا کار کنن، اما برای کار کردن تو ۱۲ ماه اول اقامتشون، به مجوز کار احتیاج دارن. بعد از ۱۲ ماه، دیگه نیازی به مجوز کار ندارن.

نگاهی به آینده: تغییرات مهم قوانین در سال ۲۰۲۵

علاوه بر تغییراتی که از جولای ۲۰۲۴ اجرا میشه، یه تغییر مهم دیگه هم برای آینده برنامه‌ریزی شده:

• الزام به یادگیری زبان اسلواکی برای اقامت دائم: از ۱۵ جولای ۲۰۲۵، هر کسی که بخواد برای «اقامت بلندمدت» (که معمولا بعد از پنج سال اقامت قانونی مداوم میشه براش اقدام کرد) درخواست بده، باید ثابت کنه که زبان اسلواکی رو در سطح A2 بلده. این یعنی اگه قصد موندن طولانی‌مدت در اسلواکی رو داری، بهتره از همین الان به فکر یادگیری زبان باشی.