راهنمای جامع کار و اقامت در سان مارینو

بخش ۱: نگاه کلی به مهاجرت کاری به سان مارینو

سان مارینو یک کشور خیلی کوچیکه که از همه طرف با ایتالیا هم‌مرزه. با اینکه خیلی به ایتالیا نزدیکه و روابط تنگاتنگی باهاش داره، اما قوانین خودش رو برای مهاجرت، اقامت و کار داره. این کشور به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا شناخته میشه و خیلی‌ها به خاطر آرامش، امنیت، هزینه زندگی مناسب و سیستم بهداشت و آموزش خوبش جذبش میشن. طبق اطلاعات موجود، در سال ۲۰۲۴ شهروندان کشورهایی مثل پاکستان، هند و نیجریه بیشترین علاقه رو برای کار در سان مارینو نشون دادن.

چند تا از دلایلی که بعضی‌ها سان مارینو رو برای زندگی انتخاب میکنن این‌هاست:

• آب و هوای راحت و مدیترانه‌ای.
• محیط مالیاتی مناسب (در متن اشاره شده که برای ساکنان مالیات بر درآمد وجود نداره).
• مکان‌های تاریخی زیاد، مثل قلعه‌های باستانی و «سه برج» معروفش.
• موقعیت جغرافیایی خوب و نزدیک به سواحل مدیترانه.

بازار کار و زبان

اقتصاد سان مارینو باثباته و صنایع اصلیش گردشگری، بانکداری و تولید هستن. نرخ بیکاریش پایینه و حدود ۳ درصده. فرصت‌های شغلی برای مهاجران بیشتر توی زمینه‌های مالی، هتلداری و تدریس زبان انگلیسی پیدا میشه. البته باید در نظر داشت که بازار کار سان مارینو هم از نظر تعداد شغل‌های موجود و هم از نظر تنوع بخش‌های شغلی، خیلی کوچیکه.

نکته خیلی مهم اینه که زبان رسمی کشور ایتالیاییه. برای کار کردن و زندگی کردن توی این کشور، بلد بودن زبان ایتالیایی ضروریه.

بخش ۲: انواع مجوزهای اقامت و کار

برخلاف کشورهای بزرگ که انواع و اقسام ویزاها (مثل ویزای کارگر ماهر، ویزای کارگر موقت و…) رو دارن، سیستم سان مارینو ساده‌تره. مجوز اصلی که برای کار و زندگی لازم داری، یک نوع مجوز اقامته که به خاطر کار بهت داده میشه. این مجوزها معمولا به دو دسته اصلی تقسیم میشن:

• Permesso di Soggiorno per Lavoro Subordinato (مجوز اقامت برای کارمند): این رایج‌ترین نوع مجوزه و برای کساییه که توسط یک شرکت در سان مارینو استخدام میشن و قرارداد کاری دارن. این مجوز به شغل و کارفرمای مشخصی گره خورده.
• Permesso di Soggiorno per Lavoro Autonomo (مجوز اقامت برای خوداشتغالی): این مجوز برای افرادیه که میخوان به عنوان یک متخصص مستقل یا کارآفرین فعالیت کنن و کسب و کار خودشون رو راه بندازن. برای گرفتن این مجوز باید نشون بدی که طرح کسب و کارت عملی و سودآوره.

این مجوزها به شما حق زندگی و کار قانونی در سان مارینو رو برای یک دوره مشخص میدن و قابل تمدید هستن.

یک نوع ویزای دیگه هم به اسم ویزای تجاری (Business visa) وجود داره که برای کساییه که قصد دارن یک کسب و کار جدید در سان مارینو راه بندازن یا کسب و کار فعلیشون رو گسترش بدن. اقتصاد توسعه‌یافته سان مارینو این کشور رو به جای خوبی برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های گردشگری، پوشاک، بانکداری، سرامیک و موارد دیگه تبدیل کرده.

بخش ۳: مراحل و مدارک لازم برای گرفتن ویزای کار

فرایند گرفتن مجوز کار و اقامت در سان مارینو معمولا اینطوریه که کارفرما از طرف شما درخواست رو شروع میکنه. یعنی شما قبل از هر کاری باید یک پیشنهاد شغلی معتبر از یک کارفرمای ثبت شده در سان مارینو داشته باشی.

شرایط اصلی برای واجد شرایط بودن:

• یک پیشنهاد شغلی معتبر از یک کارفرمای ثبت شده در سان مارینو.
• اثبات داشتن مدارک تحصیلی، مهارت‌ها یا تجربه لازم برای اون موقعیت شغلی.
• نداشتن سابقه کیفری.
• داشتن تمکن مالی کافی (که معمولا از طریق خود قرارداد کاری اثبات میشه).

مدارک لازم

لیست مدارکی که هم از طرف کارفرما و هم از طرف شما لازمه، طولانیه و خیلی وقت‌ها باید به صورت رسمی ترجمه و تایید (مثلا با آپوستیل) بشن. بعضی از مدارک رایج این‌ها هستن:

• فرم‌های درخواست تکمیل شده.
• پاسپورت معتبر.
• قرارداد کاری یا نامه پیشنهاد شغلی.
• مدارک ثبت شرکت کارفرما.
• مدارک تحصیلی و حرفه‌ای (مثل دانشنامه‌ها و گواهی‌نامه‌ها).
• رزومه یا CV.
• گواهی عدم سوء پیشینه از کشور خودت و هر کشور دیگه‌ای که قبلا در اون اقامت داشتی.
• گواهی پزشکی.
• مدرکی برای اثبات محل اقامت در سان مارینو.
• چند قطعه عکس پاسپورتی.

برای ویزای تجاری هم مدارک تقریبا مشابهی لازمه، مثل:

• پاسپورت معتبر و عکس پاسپورتی.
• تاییدیه بلیط‌های رفت و برگشت.
• مدارکی که هدف سفر رو نشون بده (مثلا نامه از طرف سازمان مربوطه).
• اثبات تمکن مالی برای پوشش هزینه‌های زندگی.
• گواهی سلامت.

مراحل درخواست چطوریه؟

1. شروع توسط کارفرما: کارفرمای شما در سان مارینو درخواست مجوز کار رو از طرف شما به مقامات مربوطه (مثل وزارت امور خارجه یا ژاندارمری) ارائه میده. شما باید با Ufficio del Lavoro (اداره کار دولتی) و Gendarmerie (اداره دولتی) در تماس باشید تا اقامتتون قانونی بشه.
2. تایید مجوز کار: اگه درخواست مجوز کار تایید بشه، شما میتونی مراحل بعدی رو طی کنی.
3. ورود به کشور: شما باید به صورت قانونی وارد سان مارینو بشی (که معمولا از طریق ایتالیا انجام میشه).
4. درخواست مجوز اقامت (Permesso di Soggiorno): بعد از رسیدن به سان مارینو، باید در یک بازه زمانی مشخص برای مجوز اقامت درخواست بدی و مجوز کار تایید شده و بقیه مدارک رو ارائه کنی.
5. ثبت‌نام: ممکنه لازم باشه خودت رو پیش مقامات محلی هم ثبت کنی.

بخش ۴: هزینه‌ها و زمان‌بندی

زمان پردازش درخواست‌ها بسته به پیچیدگی پرونده و حجم درخواست‌ها میتونه متفاوت باشه. هزینه‌ها و زمان‌ها فقط تخمینی هستن و ممکنه توسط مقامات سان مارینو تغییر کنن.

مرحله	زمان پردازش معمول	محدوده هزینه تخمینی (یورو)
تایید مجوز کار	۴ تا ۸ هفته	متغیر، هزینه با کارفرماست
صدور مجوز اقامت	۲ تا ۴ هفته	۵۰ تا ۲۰۰ یورو

بخش ۵: زندگی در سان مارینو: از اقامت دائم تا خانواده

مسیر گرفتن اقامت دائم

گرفتن اقامت دائم در سان مارینو ممکنه، اما به یک دوره طولانی زندگی و کار قانونی و مداوم در این کشور نیاز داره.

• اقامت طولانی مدت: مهاجرانی که برای مدت قابل توجهی (معمولا پنج سال یا بیشتر، هرچند قوانین دقیق ممکنه تغییر کنه) به صورت قانونی در سان مارینو زندگی و کار کرده باشن، میتونن برای اقامت دائم یا طولانی مدت درخواست بدن.
• ادغام در جامعه: برای گرفتن اقامت دائم، معمولا عواملی مثل اثبات هماهنگی با جامعه سان مارینو، آگاهی از قوانین محلی و ثبات مالی هم در نظر گرفته میشه.

فرایندش شامل ارائه درخواست به مقامات مربوطه، همراه با مدارکی مثل سابقه اقامت قانونی، سابقه شغلی، پرداخت مالیات و مدارک پشتیبان دیگه هست. بعد از گرفتن ویزای اقامت دائم، شما دیگه در اون کشور یک فرد خارجی محسوب نمیشی و میتونی با حقوقی برابر با شهروندان سان مارینو زندگی کنی.

آوردن خانواده (ویزای همراه)

کارگرانی که مجوز کار و اقامت معتبر در سان مارینو دارن، معمولا میتونن برای آوردن اعضای نزدیک خانواده‌شون هم درخواست بدن.

• چه کسانی واجد شرایط هستن؟ این معمولا شامل همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال میشه. در بعضی موارد، والدین وابسته هم ممکنه تحت شرایط خاصی واجد شرایط باشن.
• فرایند درخواست: دارنده مجوز اصلی برای اعضای خانواده‌اش درخواست مجوز اقامت میده. برای این کار باید مدارکی مثل سند ازدواج، شناسنامه فرزندان، وضعیت اقامت معتبر خودش، مدرکی برای اثبات محل اقامت مناسب و تمکن مالی کافی برای حمایت از خانواده بدون نیاز به کمک‌های دولتی رو ارائه بده.
• حقوق همراهان: همراهانی که مجوز اقامت میگیرن، ممکنه برای کار کردن محدودیت‌هایی داشته باشن و شاید لازم باشه برای کار کردن، مجوز کار جداگانه‌ای بگیرن.

بخش ۶: تعهدات و مسئولیت‌های کارفرما و کارمند

هم کارفرماها و هم کارمندهای خارجی در سان مارینو مسئولیت‌های مهمی برای رعایت قوانین مهاجرت و کار دارن.

تعهدات کارفرما:

• اسپانسرشیپ: کارفرما باید به صورت قانونی اسپانسر کارمند خارجی بشه و مطمئن بشه که قبل از شروع کار، مجوزهای لازم رو داره.
• رعایت قانون کار: باید قوانین کار سان مارینو در مورد دستمزد، ساعات کاری، شرایط کار و پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی برای کارمندان خارجی رو رعایت کنه.
• گزارش تغییرات: هرگونه تغییری در وضعیت کارمند (مثل پایان قرارداد، تغییر شغل یا تغییر آدرس) رو باید به مقامات اطلاع بده.
• نگهداری سوابق: باید سوابق دقیق مجوز کار و جزئیات استخدامی کارمند خارجی رو نگهداری کنه.

تعهدات کارمند:

• حفظ وضعیت قانونی: باید مطمئن بشه که مجوز اقامت و کارش همیشه معتبره و فرایندهای تمدید رو به موقع شروع کنه.
• پایبندی به شرایط مجوز: فقط برای کارفرمای اسپانسر و در شغلی که روی مجوز کار مشخص شده کار کنه، مگر اینکه مجوز دیگه‌ای بگیره.
• اطلاع به مقامات: تغییرات در شرایط شخصی مثل تغییر آدرس یا وضعیت تاهل رو به مقامات مربوطه گزارش بده.
• رعایت قوانین: باید همه قوانین و مقررات سان مارینو رو رعایت کنه.

عدم رعایت این تعهدات میتونه برای هر دو طرف جریمه‌های سنگین، باطل شدن مجوزها و حتی اخراج از کشور رو به دنبال داشته باشه.

بخش ۷: اطلاعات تکمیلی و نکات مهم (بعد از شهروندی)

وقتی شما مراحل مهاجرت رو طی میکنی و در نهایت شهروند سان مارینو میشی، یک سری حقوق و فرصت‌های جدید برات ایجاد میشه. دونستن این موارد میتونه بهت دید بهتری از آینده بده.

سفر و ویزا برای شهروندان سان مارینو

• منطقه شنگن: شهروندان سان مارینو میتونن بدون ویزا به کل منطقه شنگن سفر کنن و برای مدتی تا ۹۰ روز در هر دوره شش ماهه اونجا بمونن.
• تردد در فرودگاه: یک توافق عملی وجود داره که به شهروندان سان مارینو اجازه میده در فرودگاه‌های شنگن از راهروهای مخصوص شهروندان «اتحادیه اروپا/منطقه اقتصادی اروپا» استفاده کنن، هرچند گزارش شده که این موضوع همیشه در عمل رعایت نمیشه.
• یک چالش کوچک: گاهی اوقات وقتی شهروندان سان مارینو از خارج از اروپا میخوان از طریق یک فرودگاه اروپایی به کشورشون برگردن، مسئولان فرودگاه یا شرکت هواپیمایی ازشون ویزا میخوان که میتونه باعث دردسر و تاخیر بشه.
• سفر به کشورهای دیگر: پاسپورت سان مارینو برای سفر به کشورهای دیگه‌ای هم مزایایی داره. مثلا شهروندانش برای سفر به مکزیک (تا ۱۸۰ روز)، ایرلند و بریتانیا (تا ۶ ماه) به ویزا نیاز ندارن.

کار و زندگی در اتحادیه اروپا

• حقوق کاری: شهروندان سان مارینو که به صورت قانونی در یکی از کشورهای اتحادیه اروپا کار میکنن، از شرایط کاری یکسانی با شهروندان اون کشور برخوردارن.
• اقامت در آلمان: شهروندان سان مارینو میتونن بعد از ورود به آلمان برای مجوز اقامت اقدام کنن (به جز برای مقاصد کاری که از قبل باید هماهنگ بشه). همچنین برای گرفتن مجوز اقامت برای کار، نیازی به داشتن مدرک تحصیلی به عنوان «کارگر ماهر» ندارن.
• طرح پویایی جوانان بریتانیا (Youth Mobility Scheme): جوانان ۱۸ تا ۳۰ ساله سان مارینو میتونن برای این ویزا درخواست بدن که به اونها اجازه میده تا دو سال در بریتانیا زندگی و کار کنن.
  • سهمیه: برای سال ۲۰۲۵، تعداد ۱۰۰۰ سهمیه برای شهروندان سان مارینو در نظر گرفته شده.
  • تمکن مالی: باید حداقل ۲,۵۳۰ پوند پس‌انداز داشته باشی.
  • هزینه: هزینه درخواست ۳۱۹ پوند به علاوه هزینه بیمه سلامت (IHS) هست.
  • نکته مهم: سان مارینو در لیست کشورهای با «اسپانسرشیپ تایید شده» (DSS) قرار نداره، بنابراین متقاضیان باید مدرکی برای اثبات اسپانسرشیپ ارائه بدن.

چالش‌های موجود

برای حفظ نگاه واقع‌بینانه، خوبه بدونی که شهروندان سان مارینو با چالش‌هایی هم روبرو هستن:

• هزینه تحصیل: در بعضی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، دانشجویان اهل سان مارینو شهریه بیشتری نسبت به دانشجویان اروپایی پرداخت میکنن.
• شناسایی مدارک حرفه‌ای: مدارک حرفه‌ای و تخصصی که در سان مارینو گرفته شده، به صورت سیستماتیک در کشورهای اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته نمیشه.
• تجارت: کسب و کارهای سان مارینو برای فروش بعضی کالاها مثل محصولات آرایشی، دارویی و شیمیایی در اروپا با موانعی روبرو هستن چون دسترسی به بعضی سیستم‌های ثبت اروپایی براشون سخته. همچنین چون سان مارینو عضو منطقه مالیات بر ارزش افزوده (VAT) اروپا نیست، شرکت‌هاش با هزینه‌های اضافی واردات روبرو میشن.

بخش ۸: فهرست تعطیلات رسمی

داشتن اطلاعات در مورد تعطیلات رسمی میتونه برای برنامه‌ریزی کاری و زندگی مفید باشه.

تعطیلات عمومی سال ۲۰۲۴

• اول می: روز کارگر
• هشتم می: روز آزادی
• پنجم جولای: روز سیریل و متودیوس
• ششم جولای: روز سوزاندن استاد یان هوس
• بیست و هشتم سپتامبر: روز دولت‌مندی چک
• بیست و هشتم اکتبر: روز استقلال کشور چکسلواکی
• هفدهم نوامبر: روز مبارزه برای آزادی و دموکراسی
• بیست و چهارم تا بیست و ششم دسامبر: تعطیلات کریسمس

تعطیلات عمومی سال ۲۰۲۵

• اول ژانویه: روز سال نو
• ششم ژانویه: جشن اپیفانی (ظهور خداوند)
• هجدهم آوریل: آدینه نیک
• بیست و یکم آوریل: دوشنبه پاک
• نوزدهم می: روز ویکتوریا
• دوم ژوئن: روز جمهوری ایتالیا
• اول جولای: روز کانادا
• پانزدهم آگوست: جشن عروج مریم
• اول سپتامبر: روز کارگر
• سیزدهم اکتبر: روز شکرگزاری
• بیست و پنجم دسامبر: روز کریسمس
• بیست و ششم دسامبر: روز باکسینگ