راهنمای جامع اخذ ویزا و مجوز کار در کنیا

---

کی به مجوز کار در کنیا احتیاج داره؟

اگه شما یک شهروند خارجی هستی و قصد داری تو کشور کنیا کار کنی، باید حتما مجوز کار یا همون «ورک پرمیت» بگیری. این قانون هیچ فرقی بین کارهای کوتاه مدت و استخدام‌های طولانی مدت نمیذاره. در هر صورت، مجوز لازمه.

مسئولیت اصلی گرفتن این مجوز با کارفرمای شماست. یعنی شرکتی که میخواد شما رو استخدام کنه، باید قبل از اینکه حتی یک روز سر کار بری، مجوز کارت رو آماده کرده باشه. این قانون برای همه متخصص‌ها، از مشاورها و کارمندهای خارجی گرفته تا کارگرهای ماهر تو صنایع تخصصی، یکسانه.

یه نکته خیلی مهم اینه که اگه بدون مجوز کار معتبر شروع به کار کنی، ممکنه با جریمه‌های سنگین یا حتی اخراج از کشور روبرو بشی. برای همین، خیلی مهمه که کارفرماها تمام قوانین محلی کنیا رو رعایت کنن.

انواع ویزاها و مجوزهای کاری کنیا

کنیا برای شغل‌ها و فعالیت‌های مختلف، مجوزهای متفاوتی رو در نظر گرفته. این مجوزها معمولا به صورت «کلاس» دسته‌بندی میشن. کارفرما باید با توجه به نوع شغل کارمند و مدت زمان اقامتش، نوع ویزای درست رو انتخاب کنه. در ادامه بعضی از مهم‌ترین و رایج‌ترین کلاس‌های مجوز کار رو میبینی:

• کلاس A: این مجوز برای کساییه که قصد دارن تو صنایع مربوط به معدن و اکتشاف کار کنن.
• کلاس B: برای افرادی که میخوان تو زمینه کشاورزی یا دامپروری فعالیت داشته باشن.
• کلاس C: این مجوز برای اعضای یک سری حرفه‌های خاص و تایید شده است که میخوان به صورت مستقل یا شراکتی تو کنیا کار کنن.
• کلاس D: این یکی از رایج‌ترین مجوزهاست. برای افرادیه که از یک کارفرمای مشخص تو کنیا پیشنهاد کاری گرفتن. این کارفرما میتونه دولت کنیا، یکی از سازمان‌های دولتی، سازمان ملل یا هر آژانس تایید شده دیگه‌ای باشه. معمولا برای گرفتن این مجوز، متقاضی باید مهارت و صلاحیتی داشته باشه که تو خود کنیا پیدا نمیشه.
• کلاس F: برای افرادی که قصد دارن تو زمینه تولید و ساخت و ساز مشخصی فعالیت کنن.
• کلاس G (مجوز سرمایه‌گذاری): این مجوز برای سرمایه‌گذارهاییه که میخوان یه کسب و کار جدید تو کنیا راه بندازن یا کسب و کار فعلیشون رو گسترش بدن.
• کلاس I: این مجوز مخصوص کارکنان سازمان‌های مذهبی یا خیریه است.
• کلاس K: برای افرادی که حداقل ۳۵ سال سن دارن و درآمد سالانه مشخصی از منابعی غیر از کار کردن دارن.
• کلاس M: برای افرادی که تو کنیا به عنوان پناهنده شناخته شدن.

این مجوزها معمولا برای یک یا دو سال اعتبار دارن و قبل از تموم شدن تاریخشون میشه اونها رو تمدید کرد.

سناریوهای رایج برای استخدام در کنیا

وقتی یه شرکت میخواد یه نیروی خارجی رو تو کنیا استخدام کنه، معمولا سه تا راه اصلی پیش رو داره. انتخاب هر کدوم از این راه‌ها به نوع شغل، مدت زمان قرارداد و شرایط قانونی بستگی داره.

1. اسپانسر شدن برای کارمند خارجی از طریق مجوز کار
   این مسیر، رایج‌ترین راه برای شرکت‌هاییه که میخوان یه نیروی خارجی رو به صورت تمام وقت استخدام کنن. برای اینکه یه شرکت بتونه اسپانسر ویزای شما بشه (یا یه شرکت واسط مثل Playroll این کار رو به عنوان «کارفرمای رسمی» انجام بده)، باید حتما به صورت قانونی تو کنیا ثبت شده باشه و یه پیشنهاد کاری مطابق با قوانین به شما بده.
   • نکات مهم برای کارفرما:
     • برای این نوع ویزا حتما باید اسپانسر داشته باشی. یعنی فریلنسرها یا پیمانکارها نمیتونن خودشون برای این ویزا درخواست بدن.
     • کارمند باید تو محل کاری که براش تایید شده کار کنه، مگه اینکه اجازه جابجایی یا تغییر کارفرما رو بگیره.
     • زمان بررسی پرونده‌ها متفاوته و بسته به سفارت یا کنسولگری، تقریبا بین ۲ تا ۴ ماه طول میکشه.
   • این روش برای چه کسایی بهتره؟ برای شغل‌های طولانی مدت که نیاز به حضور فیزیکی یا هیبریدی (ترکیبی از دورکاری و حضوری) تو کنیا دارن.
2. استخدام به عنوان پیمانکار یا فریلنسر خارجی
   اگه به عنوان یه متخصص مستقل یا فریلنسر کار میکنی، میتونی به صورت قانونی با مشتری‌های بین‌المللی تو کنیا همکاری کنی و نیازی به اسپانسرشیپ کارفرما نداری. اما حواست باشه که باید قوانین مالیاتی محلی رو رعایت کنی، یعنی تو سیستم مالیاتی ثبت نام کرده و گزارش‌های لازم رو ارائه بدی.
   شرکت‌های واسطی مثل Playroll میتونن تو این زمینه کمک کنن. مثلا میتونن قراردادهای قانونی برای پیمانکارها تنظیم کنن، فرآیند صدور فاکتور و پرداخت‌های بین‌المللی رو خودکار کنن و ریسک‌های مربوط به قوانین مالیاتی رو کم کنن.
   • این روش برای چه کسایی بهتره؟ برای فریلنسرها، مشاورها یا کارهای پروژه‌ای، به خصوص اگه اون فرد از قبل تو کنیا زندگی میکنه.
3. انتقال یک کارمند فعلی به کنیا
   اگه شما از قبل برای یه شرکت کار میکنی و اون شرکت تصمیم میگیره شما رو به شعبه کنیا منتقل کنه، باز هم باید تمام مراحل مربوط به ویزا و راه‌اندازی سیستم حقوق و دستمزد رو طی کنی. حتی اگه شما کارمند همون شرکت تو یه کشور دیگه باشی، برای رعایت قوانین، به یه کارفرمای ثبت شده محلی تو کنیا نیاز داری.
   اینجاست که شرکت‌های «کارفرمای رسمی» (EOR) مثل Playroll وارد عمل میشن و تمام مراحل محلی رو انجام میدن، از جمله:
   • اسپانسر شدن برای مجوز کار و انجام کارهای اداری مهاجرت.
   • ثبت نام در سازمان‌های محلی و سیستم‌های حقوق و دستمزد.
   • ثبت نام کارمند در مزایای اجباری و طرح‌های قانونی.
   • این روش برای چه کسایی بهتره؟ برای انتقال‌های داخلی بین شعبه‌های شرکت یا شرکت‌هایی که مدل کاریشون دورکاریه و میخوان فعالیتشون رو تو آفریقا گسترش بدن.

شرایط و مدارک لازم برای گرفتن مجوز کار

کارفرماها باید مطمئن بشن که کارمندهای خارجی تمام شرایط لازم برای درخواست مجوز کار تو کنیا رو دارن. این شرایط به دولت کنیا کمک میکنه تا اشتغال خارجی‌ها رو کنترل کنه.

لیست مدارک و شرایط اصلی:

• پاسپورت معتبر: باید یک کپی رنگی از پاسپورتت رو ارائه بدی که حداقل شش ماه اعتبار داشته باشه. این کپی باید از صفحه‌ای باشه که تاریخ تولد و کشور مبدا رو نشون میده و همچنین از تمام صفحاتی که مهر، ویزا یا علامتی دارن.
• قرارداد کاری: یک قرارداد کاری امضا شده که جزئیات شغل، حقوق و شرایط استخدام توش ذکر شده باشه.
• مدارک ثبت شرکت کارفرما: مدارکی که ثابت کنه کارفرمای شما یه شرکت ثبت شده و قانونی تو کنیاست. مثلا گواهی انطباق مالیاتی کارفرما.
• شرح وظایف شغلی: یک توضیح کامل از وظایف شغلی و اینکه چرا برای این شغل به یک کارمند خارجی نیاز هست. کارفرما باید تو یه نامه توضیح بده که چرا استخدام یه فرد خارجی ضروریه.
• مدارک تحصیلی و حرفه‌ای: کپی مدارک تحصیلی، گواهینامه‌ها یا صلاحیت‌های حرفه‌ای مرتبط با شغل.
• عکس پاسپورتی: دو قطعه عکس رنگی در اندازه پاسپورت.
• فرم درخواست تکمیل شده: فرم درخواست باید به طور کامل پر و امضا بشه. برای مثال، یکی از فرم‌های اصلی، فرم ۲۵ هست.
• گواهی عدم سوء پیشینه: باید گواهی عدم سوک پیشینه از کشور مبدا (یا معادل اون) ارائه بشه.
• اثبات اینکه هیچ کنیایی برای این شغل پیدا نشده: این یکی از مهم‌ترین بخش‌هاست. کارفرما باید به دولت کنیا ثابت کنه که این شغل نمیتونه توسط یک شهروند کنیایی پر بشه.
• تعیین یک کارآموز کنیایی: برای هر متقاضی مجوز کار، باید یک شهروند کنیایی به عنوان کارآموز (understudy) در نظر گرفته بشه تا آموزش ببینه و در آینده اون موقعیت شغلی رو به عهده بگیره.

یه نکته مهم اینه که یه کمیته ویژه درخواست‌های مجوز کار رو بررسی میکنه. این کمیته تاثیر استخدام شما روی اقتصاد کشور، تعداد شغل‌هایی که برای کنیایی‌ها ایجاد میکنه و حتی جزئیات مربوط به کشور مبدا شما (مثل وضعیت اقتصادی و آمار جرم و جنایت) رو در نظر میگیره.

مراحل قدم به قدم برای درخواست مجوز کار

روند درخواست مجوز کار معمولا به صورت آنلاین و از طریق پورتال خدمات اتباع خارجی کنیا (eFNS) انجام میشه. مراحل کلی به این صورته:

1. قدم ۱: جمع‌آوری مدارک. قبل از هر کاری، تمام مدارک لازم که در بخش قبل گفته شد رو آماده کن.
2. قدم ۲: ارسال درخواست آنلاین. فرم درخواست تکمیل شده رو به همراه تمام مدارک پشتیبان به «اداره خدمات مهاجرت» (Department of Immigration Services) از طریق پورتال آنلاین ارسال کن.
3. قدم ۳: پرداخت هزینه‌ها. هزینه‌های مربوط به درخواست رو به صورت آنلاین پرداخت کن.
4. قدم ۴: منتظر بررسی و تایید. درخواست شما توسط اداره مهاجرت و کمیته مربوطه بررسی میشه. این مرحله میتونه مدتی طول بکشه.
5. قدم ۵: دریافت مجوز. بعد از تایید، مجوز کار شما صادر میشه. خیلی مهمه که همیشه یک کپی از این مجوز رو همراه خودت داشته باشی.

کارت اتباع خارجی (Alien Card):

هر فرد خارجی که قصد داره بیشتر از سه ماه تو کنیا بمونه، باید برای گرفتن «گواهی اتباع خارجی» یا همون کارت بیگانه (Alien Card) هم ثبت نام کنه. این کارت تقریبا مثل یه مجوز اقامت عمل میکنه و گرفتنش میتونه بین ۲ تا ۴ ماه طول بکشه.

هزینه‌ها، زمان‌بندی و تمدید مجوز

هزینه‌ها:

هزینه گرفتن مجوز کار بسته به نوع یا کلاس اون متفاوته. در ادامه یه جدول از هزینه‌های دولتی برای بعضی از کلاس‌های رایج رو میبینی. یادت باشه این هزینه‌ها مربوط به خدمات شرکت‌های واسط مثل Playroll نیست و فقط هزینه دولتیه.

نوع ویزا	هزینه درخواست (دلار آمریکا)
مجوز کار کلاس A	۱,۰۰۰ دلار
مجوز کار کلاس D	۲,۰۰۰ دلار
مجوز سرمایه‌گذاری کلاس G	۳,۵۰۰ دلار

منابع دیگه هم هزینه‌ها رو تقریبا بین ۶۵۰ تا ۱,۳۰۰ دلار آمریکا ذکر کردن. بهتره همیشه آخرین هزینه‌ها رو از سایت اداره مهاجرت کنیا چک کنی.

زمان‌بندی:

زمان بررسی درخواست‌ها میتونه خیلی متفاوت باشه.

• بعضی منابع میگن این فرآیند معمولا بین ۲ تا ۴ ماه طول میکشه.
• منابع دیگه به بازه زمانی ۶ تا ۱۰ هفته اشاره کردن.
• و یه جای دیگه ذکر شده که بررسی درخواست توسط کمیته میتونه بین ۲ تا ۶ ماه زمان ببره.

پس بهتره خودت رو برای یه فرآیند چند ماهه آماده کنی و برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشی.

اعتبار و تمدید:

مجوزهای کار تو کنیا معمولا برای یک تا دو سال اعتبار دارن. این مجوزها قابل تمدید هستن، اما باید حداقل سه ماه قبل از تاریخ انقضای مجوز برای تمدیدش اقدام کنی تا تو روند کاریت وقفه‌ای نیفته. برای تمدید، به مدارک آپدیت شده مثل قرارداد کاری جدید و گواهی انطباق مالیاتی نیاز داری.

ویزای دیجیتال نومد (Digital Nomad) در کنیا

در حال حاضر، کنیا ویزای مشخصی برای دیجیتال نومدها یا همون افرادی که به صورت دورکاری برای شرکت‌های خارجی کار میکنن و دائم در سفر هستن، نداره. این افراد میتونن با ویزای توریستی یا تجاری برای اقامت‌های کوتاه وارد کنیا بشن. با این حال، با توجه به رشد این سبک کاری، ممکنه در آینده تغییراتی در این زمینه ایجاد بشه.

برای ورود با این نوع ویزاها معمولا به موارد زیر نیاز داری:

• پاسپورت معتبر با حداقل شش ماه اعتبار.
• اثبات تمکن مالی (مثلا پرینت حساب بانکی که نشون بده پول کافی برای اقامتت داری).

چالش‌ها و نکات مهم برای کار در کنیا

استخدام و کار در کنیا میتونه با چالش‌هایی همراه باشه که بهتره از قبل در موردشون بدونی:

• بوروکراسی و کاغذبازی: فرآیندهای طولانی درخواست و مدارک پیچیده میتونه باعث تاخیر در استخدام بشه. بهترین راه اینه که از خیلی قبل برنامه‌ریزی کنی و مطمئن بشی که تمام مدارک دقیق و کامل هستن.
• رعایت قوانین: خیلی مهمه که همیشه با آخرین قوانین کار و مهاجرت کنیا هماهنگ باشی. کار کردن با متخصص‌های حقوقی میتونه از بروز تخلفات جلوگیری کنه.
• محدودیت‌های سهمیه: تو بعضی از صنایع، محدودیت‌هایی برای تعداد کارمندهای خارجی که یه شرکت میتونه استخدام کنه وجود داره. قبل از استخدام، باید مطمئن بشی که کسب و کار شما این سهمیه‌ها رو رعایت میکنه.
• تاخیر در تمدید: درخواست‌های تمدید هم میتونه زمان‌بر باشه. پس حتما زودتر برای تمدید اقدام کن تا کار کارمندهات با مشکل مواجه نشه.

نکاتی برای زندگی و کار در کنیا

• زبان و فرهنگ: زبان‌های رسمی کنیا انگلیسی و سواحیلی هستن. نایروبی، پایتخت این کشور، جامعه رو به رشدی از مهاجران، به خصوص تو بخش‌های فناوری و توسعه داره. آشنایی با فرهنگ کاری کنیا، مثل وقت‌شناسی و ارتباطات واضح، خیلی مهمه.
• پیدا کردن کار: بیشتر متخصص‌های خارجی از طریق شرکت‌های چندملیتی، سازمان‌های غیردولتی (NGO) یا آژانس‌های توسعه کار پیدا میکنن. سایت‌های کاریابی مثل BrighterMonday میتونن نقطه شروع خوبی باشن.
• اقامت دائم: اتباع خارجی که برای مدت طولانی با مجوز کار معتبر در کنیا زندگی کردن، ممکنه بعد از هفت سال واجد شرایط درخواست برای اقامت دائم بشن.

نقش کارفرما و شرکت‌های واسط

همونطور که گفته شد، کارفرما نقش اصلی رو تو فرآیند گرفتن مجوز کار داره. اونها باید نیاز به استخدام نیروی خارجی رو توجیه کنن و مدارک اسپانسرشیپ رو ارائه بدن.

بعضی شرکت‌ها برای ساده‌تر کردن این فرآیند، از خدمات شرکت‌های «کارفرمای رسمی» (Employer of Record یا EOR) مثل Velocity Global، Safeguard Global یا G-P استفاده میکنن. این شرکت‌ها به کسب و کارها اجازه میدن تا بدون نیاز به تاسیس یه شرکت قانونی در کنیا، نیروی بین‌المللی استخدام کنن. این EOR ها مسئولیت‌های قانونی، حقوق و دستمزد، مزایا و پشتیبانی مهاجرت رو به عهده میگیرن و ریسک‌ها رو کاهش میدن. این کار میتونه فرآیند استخدام رو سریع‌تر و ساده‌تر کنه.