مراحل دریافت ویزای کار و اقامت ژاپن

---

چرا اصلا برای کار تو ژاپن به ویزا احتیاج داریم؟

شاید اولین سوالی که برات پیش بیاد اینه که چرا کل این پروسه پیچیده ویزا گرفتن وجود داره. دولت ژاپن برای این موضوع چندتا دلیل اصلی داره. یکی از مهم‌ترین دلایل، محافظت از فرصت‌های شغلی برای شهروندای خود ژاپنه. ژاپن یه اقتصاد خیلی توسعه‌یافته داره و دولت میخواد مطمئن بشه که نرخ اشتغال برای مردم خودش بالا باقی بمونه. با گذاشتن قانون ویزای کار، دولت این اطمینان رو ایجاد میکنه که نیروی کار خارجی فقط برای موقعیت‌هایی استخدام میشن که واقعا کمبود متخصص داخلی وجود داره. اینجوری شغل‌ها برای ژاپنی‌ها حفظ میشه.

دلیل مهم بعدی، مقابله با چالش‌های جمعیتی و کمک به توسعه اقتصادیه. ژاپن با مشکل پیر شدن جمعیت و کم شدن نیروی کار روبرویه. این موضوع باعث شده تو بخش‌های مختلفی مثل مراقبت‌های بهداشتی، تکنولوژی و تولید، کمبود نیرو احساس بشه. سیستم ویزای کار به دولت ژاپن اجازه میده تا متخصص‌های ماهر خارجی رو که میتونن این شکاف‌ها رو پر کنن و به نوآوری کمک کنن، جذب کنه. این رویکرد هدفمند برای حفظ بهره‌وری و رشد پایدار اقتصاد ژاپن خیلی حیاتیه.

و در آخر، یکی از جنبه‌های اساسی سیستم ویزای کار، اطمینان از رعایت قوانین و استانداردهای کار تو ژاپنه. دولت از این فرآیند استفاده میکنه تا مطمئن بشه که کارگرای خارجی تحت شرایطی استخدام میشن که با قوانین کار ژاپن مطابقت داره. این شامل تضمین دستمزد منصفانه، شرایط کاری امن و دسترسی به مزایای تامین اجتماعی میشه. با اجرای این استانداردها، دولت میخواد از سوءاستفاده از کارگرای خارجی جلوگیری کنه و مطمئن بشه که با همه کارمندها تو ژاپن با احترام و انصاف رفتار میشه.

چه کسایی میتونن به صورت قانونی تو ژاپن کار کنن؟

قوانین ژاپن خیلی مشخص کرده که چه کسایی اجازه کار دارن. به طور کلی دو دسته آدم میتونن تو ژاپن کار کنن:

1. کسایی که به طور خودکار اجازه کار دارن:
   • شهروندای خود ژاپن.
   • افرادی که اقامت دائم (Permanent Resident) دارن.
   • افرادی که اقامت بلند مدت (Long-term Resident) دارن.
   • همسر یا فرزندان شهروندای ژاپنی.
   • همسر یا فرزندان کسایی که اقامت دائم ژاپن رو دارن.

   این افراد برای کار کردن به هیچ مجوز اضافه‌ای احتیاج ندارن و مثل یه شهروند ژاپنی میتونن دنبال کار بگردن و استخدام بشن.

2. بقیه افراد:
   هر کسی که جزو دسته‌بندی بالا نباشه، برای کار کردن حتما و حتما به یه مجوز کار معتبر احتیاج داره. این یعنی اگه شما به عنوان یه شهروند ایرانی بخوای بری ژاپن و کار کنی، باید یکی از انواع ویزاهای کاری رو بگیری. کارفرماها هم موظف هستن که قبل از شروع به کار هر نیروی خارجی، مطمئن بشن که اون فرد ویزا و مجوز لازم برای کار قانونی تو ژاپن رو داره.

مهم‌ترین مدرک برای ویزای کاری: گواهی صلاحیت یا CoE

اگه قصد داری برای کار یا هر هدف بلند مدت دیگه‌ای (بیشتر از ۹۰ روز) بری ژاپن، با یه اسم خیلی مهم آشنا میشی: گواهی صلاحیت یا به انگلیسی Certificate of Eligibility (CoE). این مدرک شاید مهم‌ترین بخش کل پروسه ویزای شما باشه.

گواهی صلاحیت (CoE) دقیقا چیه؟

این گواهی یه سند رسمیه که توسط وزارت دادگستری ژاپن صادر میشه و در واقع مثل یه تاییدیه اولیه عمل میکنه. این مدرک نشون میده که فعالیتی که شما میخوای در ژاپن انجام بدی (مثلا کار کردن در یک شرکت خاص) از نظر اداره مهاجرت ژاپن قانونی و مورد قبوله. در واقع، CoE ثابت میکنه که شما شرایط لازم برای ورود به ژاپن به عنوان یه نیروی کار رو داری.

مهم‌ترین مزیت داشتن CoE اینه که زمان لازم برای گرفتن ویزا و انجام مراحل اداری تو سفارت و فرودگاه رو به شدت کم میکنه. وقتی شما CoE رو داشته باشی، سفارت ژاپن دیگه وارد جزئیات صلاحیت شما برای اون کار نمیشه، چون این بررسی قبلا توسط خود اداره مهاجرت ژاپن انجام شده.

کی و چطوری برای CoE اقدام میکنه؟

نکته خیلی مهم اینه که شما به عنوان متقاضی ویزا، خودت مستقیم برای CoE اقدام نمیکنی. این وظیفه «اسپانسر» یا «حامی» شما در ژاپنه. برای ویزاهای کاری، اسپانسر شما همون شرکتیه که قراره شما رو استخدام کنه.

روندش اینطوریه:

1. شرکت ژاپنی (اسپانسر شما) مدارک لازم رو از شما میگیره و به همراه مدارک مربوط به خود شرکت، به نزدیک‌ترین اداره مهاجرت منطقه‌ای در ژاپن مراجعه میکنه و درخواست CoE رو برای شما ثبت میکنه.
2. اداره مهاجرت ژاپن درخواست رو بررسی میکنه. این پروسه معمولا بین ۱ تا ۳ ماه طول میکشه.
3. بعد از تایید، CoE صادر میشه و برای شرکت اسپانسر شما در ژاپن فرستاده میشه.
4. شرکت اسپانسر، اصل CoE رو برای شما پست میکنه. (خیلی مهمه که یه کپی ازش برای خودشون نگه دارن).

اعتبار CoE چقدره؟

بعد از اینکه CoE صادر شد، شما فقط ۳ ماه فرصت داری که با استفاده از اون ویزات رو بگیری و وارد ژاپن بشی. این تاریخ روی خود CoE نوشته شده و خیلی مهمه که بهش دقت کنی. فرقی هم نمیکنه ویزای شما چقدر اعتبار داشته باشه، ورودت به ژاپن باید تو همین بازه ۳ ماهه باشه.

پس یادت باشه، اولین قدم برای گرفتن ویزای کاری بلند مدت، اینه که یه شرکت در ژاپن پیدا کنی که حاضر باشه اسپانسر شما بشه و برات درخواست CoE بده. بدون CoE، گرفتن ویزای کاری تقریبا غیرممکنه.

انواع ویزاهای کاری و اقامت بلند مدت ژاپن

ژاپن برای جذب نیروهای خارجی، ویزاهای مختلفی رو طراحی کرده که هر کدوم برای شغل‌ها و شرایط خاصی مناسبن. این ویزاها معمولا زیرمجموعه ویزاهای «کار یا اقامت بلند مدت» قرار میگیرن. اگه قصد داری تو ژاپن کار کنی یا بیشتر از ۹۰ روز بمونی، باید یکی از این ویزاها رو بگیری. بیا با هم این دسته‌بندی‌ها رو بررسی کنیم.

ویزای نیروی کار فوق ماهر (Highly Skilled Professional Visa)

این نوع ویزا برای جذب استعدادهای برتر و نخبه‌ها از سراسر دنیا طراحی شده. ژاپن به این افراد امتیازهای ویژه‌ای مثل پروسه سریع‌تر صدور ویزا، اجازه آوردن خانواده و مسیر راحت‌تر برای گرفتن اقامت دائم میده. eligibility یا واجد شرایط بودن برای این ویزا بر اساس یه سیستم امتیازبندی تعیین میشه که فاکتورهایی مثل مدرک تحصیلی، سابقه کاری و درآمد سالانه رو ارزیابی میکنه.

این ویزا خودش چندتا زیرمجموعه داره:

• نیروی کار فوق ماهر (i) (a)/(b)/(c): این دسته شامل افرادی میشه که به عنوان «منابع انسانی بسیار ماهر» در چارچوب شرایط موجود شناخته میشن.
• نیروی کار فوق ماهر ویژه (Special Highly skilled professional / J-Skip): این یه ویزای جدیده که برای متخصص‌های خارجی با سطح مشخصی از تحصیلات، سابقه کار و درآمد سالانه بالا طراحی شده.
• نیروی کار فوق ماher (وابستگان): این دسته شامل وابستگان یه نیروی کار فوق ماهر میشه، مثل همسر و فرزندان.

ویزای کاری (Working Visa)

این دسته‌بندی، رایج‌ترین نوع ویزاست و بیشتر شغل‌های تخصصی رو پوشش میده. هر کدوم از این ویزاها برای یه حوزه کاری خاص تعریف شدن:

• پروفسور (Professor): برای استادای دانشگاه، استادیارها، دستیارهای آموزشی و موارد مشابه.
• هنرمند (Artist): برای آهنگسازها، ترانه‌سراها، نقاش‌ها، مجسمه‌سازها، صنعتگرها، عکاس‌ها و بقیه فعالان هنری.
• فعالیت‌های مذهبی (Religious activities): برای افراد مذهبی مثل راهب‌ها، اسقف‌ها، مبلغین مذهبی و غیره.
• روزنامه‌نگار (Journalist): برای خبرنگارهای روزنامه، خبرنگارهای مجله، ویراستارها، فیلمبرداران خبری، گوینده‌ها و مشاغل مشابه.
• مدیر کسب و کار (Business manager): برای مدیرعامل‌های شرکت‌ها، اعضای هیئت مدیره و سمت‌های مدیریتی سطح بالا.
• خدمات حقوقی/حسابداری (Legal/Accounting services): برای وکلایی، escriturários قضایی، حسابدارهای رسمی و حسابدارهای مالیاتی که در ژاپن گواهی فعالیت دارن.
• خدمات پزشکی (Medical services): برای پزشک‌ها، دندانپزشک‌ها، داروسازها و پرستارهایی که در ژاپن گواهی فعالیت دارن.
• محقق (Researcher): برای پژوهشگرها و محقق‌ها در موسسات تحقیقاتی.
• مدرس (Instructor): برای معلم‌های مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان.
• مهندس/متخصص علوم انسانی/خدمات بین‌المللی (Engineer/Specialist in humanities/International services): این یکی از پرکاربردترین ویزاهاست و شامل مهندس‌های علمی، مهندس‌های IT، معلم‌های زبان خارجی، مترجم‌ها، کپی‌رایترها، طراح‌ها و غیره میشه.
• انتقال درون شرکتی (Intra-company transferee): برای کارمندایی که از یه شعبه خارجی به شعبه ژاپن همون شرکت منتقل میشن.
• مراقبت‌های پرستاری (Nursing care): برای پرستارهای دارای گواهی مراقبتی.
• هنرپیشه (Entertainer): برای موزیسین‌ها، بازیگرها، خواننده‌ها، رقصنده‌ها، ورزشکارها، مدل‌ها و غیره.
• نیروی کار ماهر (Skilled labor): برای آشپزهای متخصص در غذاهای خارجی، مربیان حیوانات، خلبان‌ها، مربیان ورزشی، سوملیه‌ها (کارشناس نوشیدنی) و مشاغل مشابه.
• نیروی کار مشخص (Specified skilled worker): این ویزا برای پر کردن کمبود نیروی کار در صنایع خاص طراحی شده و مخصوص کارگرای خارجی آماده به کاریه که در اون زمینه‌ها تخصص و مهارت دارن.
• کارآموزی فنی (Technical intern training): برای کارآموزهای فنی.

ویزای عمومی (General Visa)

این ویزاها معمولا برای فعالیت‌های فرهنگی یا آکادمیک صادر میشن و نه لزوما برای کارهای شرکتی با حقوق.

• فعالیت‌های فرهنگی (Cultural activities): برای کارآموزی‌های بدون حقوق یا کسایی که برای یادگیری مراسم چای ژاپنی یا گل‌آرایی ژاپنی به این کشور میرن.
• دانشجو (Student): برای دانشجوهای کالج، پیش‌دانشگاهی و غیره.
• آموزش (Training): برای کارآموزها در سازمان‌های دولتی محلی و موارد مشابه.
• وابسته (Dependent – Family stays): برای همسر و فرزندان یه تبعه خارجی که ویزای کاری داره.

ویزای مشخص (Specified Visa)

این ویزاها برای شرایط خیلی خاص طراحی شدن:

• همسر یا فرزند تبعه ژاپنی (Spouse or child of Japanese national): برای همسر یه شهروند ژاپنی یا فرزند بیولوژیکی یه شهروند ژاپنی.
• همسر مقیم دائم (Spouse of permanent resident): برای همسر کسی که اقامت دائم ژاپن رو داره.
• مقیم بلند مدت (Long-term resident): برای افرادی با اصالت ژاپنی، پناهندگان هندوچینی و موارد خاص دیگه.
• فعالیت‌های معین (Designated activities): این دسته خیلی متنوعه و شامل مواردی مثل کمک‌خدمت شخصی دیپلمات‌ها، ویزای تعطیلات کاری (Working Holiday)، کارآموزی‌های با حقوق و پرستارهای تحت قراردادهای EPA میشه.
• فعالیت‌های معین (اقامت بلند مدت برای گشت و گذار و تفریح): برای کسایی که میخوان برای مدت طولانی برای تفریح در ژاپن بمونن.
• فعالیت‌های معین (فرد آینده‌ساز، همسر یا فرزند او / J-Find): این یه ویزای جدیده برای افراد مستعد که میخوان برای پیدا کردن کار یا راه‌اندازی کسب و کار به ژاپن بیان.
• فعالیت‌های معین (دیجیتال نومد، همسر یا فرزند او): این هم یه ویزای جدیده برای کسایی که به صورت دورکاری برای شرکت‌های خارج از ژاپن کار میکنن.

ویزای استارت‌آپ (Start-up Visa)

این ویزا برای کارآفرین‌هاییه که توسط شهرداری‌های ژاپن حمایت میشن. همسر و فرزندان این کارآفرین‌ها هم میتونن این ویزا رو بگیرن.

ویزای دیپلماتیک و رسمی (Diplomatic and Official Visa)

این ویزاها همونطور که از اسمشون پیداست، برای دیپلمات‌ها، کارمندای اداری و فنی سفارتخونه‌ها و مامورین رسمی دولتی صادر میشن.

یه نکته مهم هم در مورد غربالگری سل (TB) وجود داره. شهروندان کشورهای فیلیپین، ویتنام، اندونزی، نپال، میانمار و چین قبل از ورود برای اقامت بلند مدت، باید این غربالگری رو انجام بدن. این قانون از تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ اعمال خواهد شد.

حق و حقوق شما به عنوان یه کارگر خارجی تو ژاپن چیه؟

وقتی به عنوان یه نیروی کار خارجی وارد ژاپن میشی، مهمه که بدونی از نظر قانونی چه حق و حقوقی داری. خبر خوب اینه که کارگرای خارجی در ژاپن تحت حمایت همون قوانین کاری هستن که برای شهروندای ژاپنی وجود داره. این یعنی باید با شما رفتار منصفانه‌ای در محیط کار بشه. بیا دقیق‌تر ببینیم این حقوق شامل چه چیزهایی میشه:

• شرایط کاری برابر: کارفرماها موظف هستن که بر اساس «قانون استانداردهای کار ژاپن»، دستمزد منصفانه، ساعات کاری معقول و محیط کاری امن رو برای شما فراهم کنن. هیچ فرقی بین شما و یه کارمند ژاپنی نباید وجود داشته باشه.
• محافظت در برابر تبعیض: تبعیض بر اساس ملیت، نژاد یا جنسیت در فرآیند استخدام، پرداخت حقوق یا رفتار در محیط کار کاملا غیرقانونیه.
• دسترسی به بیمه اجتماعی: کارمندای خارجی که برای مدت مشخصی در ژاپن کار میکنن، واجد شرایط دریافت مزایای کارمندی مثل بیمه درمانی، طرح‌های بازنشستگی و بیمه بیکاری هستن. این یه بخش خیلی مهمه که امنیت اجتماعی شما رو تامین میکنه.
• حق دادخواهی: اگه با شما بدرفتاری شد، حقوقتون پرداخت نشد یا شرایط کاری‌تون ناامن بود، میتونین به «دفتر بازرسی استانداردهای کار» شکایت کنین. این حق شماست که از خودتون دفاع کنین.
• محافظت از وضعیت ویزا: کارفرما نمیتونه شما رو مجبور کنه کاری خارج از محدوده تعریف شده برای دسته ویزاتون انجام بدین. این کار میتونه وضعیت قانونی اقامت شما رو به خطر بندازه. مثلا اگه ویزای شما «مهندس» هست، نمیتونن شما رو مجبور به انجام کارهای غیرمرتبط کنن.

فهمیدن این حقوق هم به شما به عنوان کارمند و هم به کارفرما کمک میکنه تا همه چیز قانونی پیش بره، یه محیط کاری منصفانه شکل بگیره و ریسک‌های قانونی به حداقل برسه.

راهنمای قدم به قدم برای گرفتن ویزای کاری ژاپن

خب، حالا که با انواع ویزاها و اهمیت CoE آشنا شدی، بیا ببینیم کل فرآیند از اول تا آخر چطوریه. این یه راهنمای کلیه، اما یادت باشه که جزئیات ممکنه بسته به کشوری که توش هستی و نوع ویزات یه کم فرق کنه.

قدم اول: پیدا کردن شغل و گرفتن پیشنهاد کاری

همه چیز از اینجا شروع میشه. شما باید یه پیشنهاد شغلی رسمی از یه شرکت در ژاپن داشته باشی. شرکتی که حاضر باشه اسپانسر شما بشه و مراحل اداری مربوط به استخدام یه نیروی خارجی رو انجام بده.

قدم دوم: درخواست و دریافت گواهی صلاحیت (CoE)

این مرحله رو قبلا کامل توضیح دادیم، اما اینجا خلاصه‌اش میکنیم:

• کارفرمای شما در ژاپن، از طرف شما برای CoE به اداره مهاجرت منطقه‌ای درخواست میده.
• برای این کار، مدارکی مثل قرارداد کاری، مدارک ثبت شرکت و توضیحات دقیق شغل رو ارائه میده.
• این فرآیند معمولا بین ۱ تا ۳ ماه طول میکشه.
• بعد از صدور CoE، کارفرما اصل مدرک رو برای شما میفرسته.

قدم سوم: آماده کردن مدارک برای درخواست ویزا

وقتی CoE به دستت رسید، نوبت شماست که برای ویزا اقدام کنی. باید مدارک زیر رو آماده کنی:

• فرم درخواست ویزا: این فرم رو باید کامل و با دقت پر کنی و امضا کنی. میتونی این فرم رو از وب‌سایت وزارت امور خارجه ژاپن یا سفارت ژاپن در کشورت دانلود کنی. فرم‌ها به زبان‌های مختلفی مثل انگلیسی، چینی، کره‌ای، پرتغالی و اسپانیایی موجوده.
• پاسپورت معتبر: پاسپورت شما باید حداقل ۱.۵ صفحه خالی داشته باشه و برای تمام مدت اقامتتون معتبر باشه.
• عکس پرسنلی: یه عکس جدید در اندازه پاسپورت (معمولا ۲ در ۲ اینچ یا ۴ در ۳ سانتیمتر) که شرایط لازم رو داشته باشه. این عکس رو باید با چسب به فرم درخواست بچسبونی، نه با منگنه یا نوار چسب.
• اصل گواهی صلاحیت (CoE) و یک کپی از اون: اگه CoE دیجیتال برات ایمیل شده، فقط کافیه یه پرینت ازش داشته باشی.
• قرارداد کاری یا نامه انتصاب: یه کپی از قرارداد کاریتون با شرکت ژاپنی.
• مدارک تحصیلی و حرفه‌ای: کپی مدارک تحصیلی، گواهینامه‌ها و مجوزهای حرفه‌ای مرتبط با شغلت.

یادت باشه که سفارت ژاپن مدارک رو کپی نمیکنه، پس اگه به اصل مدرکی احتیاج داری، حتما یه کپی ازش تهیه کن و همراهت ببر. همچنین مدارک رو به هم منگنه یا گیره نزن.

قدم چهارم: ثبت درخواست ویزا در سفارت یا کنسولگری ژاپن

با همه این مدارک، باید به سفارت یا کنسولگری ژاپن در کشور محل اقامتت مراجعه کنی. بعضی سفارتخونه‌ها اجازه میدن درخواست از طریق آژانس‌های معتبر مسافرتی هم انجام بشه.
مهم: درخواست ویزا رو نمیشه از داخل خود ژاپن انجام داد.

قدم پنجم: پرداخت هزینه ویزا

برای پردازش درخواستت باید یه هزینه پرداخت کنی. این مبلغ بسته به نوع ویزا و ملیت شما متفاوته. مثلا:

• برای ویزای یک‌بار ورود: حدود ۳۰۰۰ ین
• برای ویزای دو بار ورود یا چند بار ورود: حدود ۶۰۰۰ ین
• برای ویزای ترانزیت: حدود ۷۰۰ ین

این هزینه‌ها ممکنه تغییر کنن، پس بهتره قبل از اقدام، مبلغ دقیق رو از سفارت چک کنی.

قدم ششم: منتظر موندن برای جواب

اگه همه مدارک کامل باشه، پردازش درخواست ویزا معمولا حدود یک هفته (۵ تا ۱۰ روز کاری) طول میکشه. البته اگه سفارت لازم بدونه که با وزارت امور خارجه در توکیو مشورت کنه یا مدارک بیشتری از شما بخواد، این زمان میتونه طولانی‌تر بشه.

قدم هفتم: دریافت ویزا و ورود به ژاپن

بعد از تایید، ویزا به پاسپورت شما الصاق میشه. حالا شما اجازه داری برای کار وارد ژاپن بشی. وقتی به فرودگاه ژاپن میرسی، ممکنه یه «کارت اقامت» (Residence Card) هم برات صادر بشه که حکم کارت شناسایی شما در ژاپن رو داره.

این کل فرآیند بود. برنامه‌ریزی دقیق و آماده کردن کامل مدارک، کلید موفقیت تو این مسیره.

اسپانسرشیپ ویزای کاری: وظایف کارفرما چیه؟

برای اینکه یه شرکت ژاپنی بتونه شما رو به عنوان یه نیروی کار خارجی استخدام کنه، باید «اسپانسر» ویزای کاری شما بشه. این یعنی شرکت یه سری مسئولیت‌ها و شرایطی رو باید داشته باشه تا از نظر دولت ژاپن، واجد شرایط برای استخدام شما باشه. بیا ببینیم این شرایط و وظایف چی هستن.

شرایط لازم برای شرکت اسپانسر:

1. باید یک نهاد قانونی ثبت شده در ژاپن باشه: شرکتی که میخواد شما رو استخدام کنه، باید به صورت قانونی در ژاپن ثبت شده باشه و یه شخصیت حقوقی داشته باشه.
2. باید قوانین مالیاتی و کار رو رعایت کنه: شرکت باید نشون بده که به قوانین مالیاتی و کار ژاپن پایبنده. این یعنی مالیات‌هاش رو به موقع پرداخت کرده باشه و رویه‌های کاری منصفانه‌ای داشته باشه.
3. باید ثبات مالی داشته باشه: شرکت باید مدارکی مثل صورت‌های مالی حسابرسی شده ارائه بده تا ثابت کنه توانایی مالی لازم برای حمایت از کارمند خارجی (یعنی شما) رو داره و میتونه حقوقت رو پرداخت کنه.
4. شغل مورد نظر باید مرتبط باشه: موقعیت شغلی که برای شما در نظر گرفته شده، باید با دسته‌بندی ویزا همخوانی داشته باشه و نیاز به مهارت‌هایی داشته باشه که به راحتی در بازار کار محلی پیدا نمیشه.
5. باید یک قرارداد کاری رسمی وجود داشته باشه: شرکت باید یه قرارداد کاری رسمی به شما پیشنهاد بده که در اون جزئیاتی مثل وظایف شغلی، حقوق و شرایط کاری به طور کامل مشخص شده باشه.

فرآیند اسپانسرشیپ از طرف کارفرما:

• ارائه پیشنهاد شغلی: اولین قدم اینه که شرکت یه پیشنهاد کاری رسمی به شما بده و روی شرایط استخدام توافق کنین.
• درخواست برای گواهی صلاحیت (CoE): همونطور که گفتیم، این مهم‌ترین وظیفه کارفرماست. شرکت باید درخواست CoE رو به همراه مدارکی مثل قرارداد کاری، مدارک ثبت شرکت و شرح دقیق وظایف شغلی شما به اداره مهاجرت محلی در ژاپن ارسال کنه.
• کمک در فرآیند درخواست ویزا: بعد از اینکه CoE صادر شد، شرکت باید اون رو برای شما بفرسته تا شما بتونی به همراه بقیه مدارک، درخواست ویزات رو در سفارت ژاپن ثبت کنی.
• حفظ انطباق با قوانین: بعد از اینکه شما در ژاپن شروع به کار کردی، وظایف کارفرما تموم نمیشه. شرکت باید به تعهدات مالیاتی و کاری خودش عمل کنه و در صورت نیاز برای تمدید یا به‌روزرسانی ویزای شما کمک کنه.

برای اینکه کل این فرآیند بدون مشکل پیش بره، شرکت اسپانسر باید این مراحل رو با دقت و به طور کامل انجام بده.

چالش‌ها و مشکلات رایج در مسیر گرفتن ویزا

مسیر گرفتن ویزای کاری ژاپن میتونه یه کم پر پیچ و خم باشه، مخصوصا اگه آمادگی لازم رو نداشته باشی. بهتره با چالش‌های رایج آشنا بشی تا بتونی بهتر مدیریتشون کنی:

• موانع زبانی: بیشتر فرم‌های درخواست، دستورالعمل‌ها و ارتباطات با ادارات دولتی به زبان ژاپنیه. این موضوع میتونه احتمال خطا رو بالا ببره. اگه به زبان ژاپنی مسلط نیستی، خیلی خوبه که از خدمات ترجمه یا مشاوره حرفه‌ای استفاده کنی تا از اشتباهات جلوگیری بشه. البته داشتن دانش اولیه زبان ژاپنی برای بعضی از انواع ویزاها میتونه یه مزیت حساب بشه و قطعا زندگی و کار در ژاپن رو برات راحت‌تر میکنه.
• پیچیدگی‌های بوروکراتیک: فرآیند ویزا اغلب شامل چندین مرحله و سر و کار داشتن با ادارات دولتی مختلفه. درک درست ترتیب مراحل و آماده کردن دقیق مدارک میتونه از تاخیرهای بی مورد جلوگیری کنه.
• دقت در مدارک: حتی کوچک‌ترین ناهماهنگی بین مدارک مختلف میتونه باعث رد شدن درخواست شما بشه. مثلا اگه اسم شما تو یه مدرک با مدرک دیگه یه تفاوت جزئی داشته باشه، ممکنه مشکل‌ساز بشه. قبل از ارسال، همه اطلاعات رو چند بار چک کن تا از کامل بودن و هماهنگ بودنشون مطمئن بشی.
• سابقه کیفری: اگه مسافری سابقه دستگیری یا کیفری داشته باشه، ممکنه از ورودش به ژاپن جلوگیری بشه. تصمیم‌گیری نهایی در مورد اجازه ورود یا رد کردن مسافر، موقع بازرسی مهاجرت در بدو ورود به ژاپن گرفته میشه. اگه در این مورد نگرانی داری، میتونی با آژانس خدمات مهاجرت ژاپن از طریق ایمیل info-tokyo@i.moj.go.jp یا شماره تلفن +۸۱-۳-۵۷۹۶-۷۱۱۲ تماس بگیری و سوالاتت رو بپرسی.

آگاهی از این چالش‌ها بهت کمک میکنه که با اعتماد به نفس و آمادگی بیشتری این مسیر رو طی کنی.

Employer of Record یا EOR چیست و چه کمکی میکنه؟

موقع خوندن در مورد استخدام بین‌المللی، ممکنه به اصطلاح «کارفرمای ثبت شده» یا Employer of Record (EOR) برخورده باشی. این مفهوم شاید اولش یه کم گیج‌کننده باشه، ولی در واقع یه راهکار برای ساده کردن استخدام در کشورهای دیگه‌ست.

EOR دقیقا چیه؟

یه EOR در واقع یه شرکت واسطه‌ست که به صورت قانونی کارفرمای کارمندای بین‌المللی شما میشه. بذار ساده‌تر بگم: فرض کن شرکت شما میخواد شما رو در ژاپن استخدام کنه ولی در ژاپن دفتر یا شخصیت حقوقی ثبت شده نداره. در این حالت، شرکت شما میتونه با یه شرکت EOR در ژاپن قرارداد ببنده. اون شرکت EOR شما رو به صورت قانونی استخدام میکنه، ولی شما در عمل برای شرکت اصلی خودت کار میکنی و مدیریت کارهای روزمره‌ات با اونهاست.

شرکت EOR مسئولیت‌های مهم اداری و قانونی رو به عهده میگیره، مثل:

• انطباق با قوانین مهاجرت و کار: EOR مطمئن میشه که همه چیز طبق قوانین ژاپن پیش میره.
• کمک برای ویزا و مجوز کار: شرکت EOR میتونه فرآیند درخواست گواهی صلاحیت (CoE)، ویزای کاری و تمدید اونها رو مدیریت کنه. در واقع، EOR به عنوان اسپانسر قانونی شما عمل میکنه.
• پردازش حقوق و دستمزد جهانی: EOR میتونه مسئولیت پرداخت حقوق، کسر مالیات و مدیریت مزایای کارمندی شما رو مطابق با قوانین ژاپن به عهده بگیره.

مزایای استفاده از EOR چیه؟

• نظارت بر انطباق: EORها همیشه در حال رصد تغییرات قوانین کار و مهاجرت ژاپن هستن و مطمئن میشن که کسب و کار شما همیشه مطابق با قوانین باشه.
• کاهش ریسک طبقه‌بندی نادرست: یکی از ریسک‌های بزرگ در استخدام بین‌المللی، طبقه‌بندی اشتباه کارمنده (مثلا به عنوان پیمانکار به جای کارمند). EOR این ریسک رو کاهش میده و شرکت شما رو از عواقب قانونی و مالی محافظت میکنه.
• تخصص در استخدام جهانی: EORها تجربه زیادی در مدیریت تیم‌های بین‌المللی دارن و میتونن فرآیندهای استخدامی رو ساده کنن و ریسک‌ها رو به حداقل بررسونن.

ریسک‌های استفاده از EOR چیه؟

با وجود مزایای زیاد، استفاده از EOR میتونه ریسک‌هایی هم داشته باشه:

• از دست دادن کنترل: ممکنه کارفرما کنترل مستقیم کمتری روی فرآیندهای استخدامی داشته باشه.
• شکاف‌های انطباق: اگه EOR بی‌تجربه یا غیرقابل اعتماد باشه، ممکنه نتونه به طور کامل با قوانین محلی هماهنگ بشه.
• هزینه‌های متغیر: ممکنه هزینه‌های پنهان یا غیرمنتظره‌ای به وجود بیاد، مخصوصا اگه قرارداد شفاف نباشه.
• ریسک‌های امنیت داده: اطلاعات حساس کارمند و شرکت با EOR به اشتراک گذاشته میشه و اگه اقدامات امنیتی قوی نباشن، این داده‌ها آسیب‌پذیر میشن.

هزینه خدمات EOR در ژاپن متغیره و معمولا بین ۳۰۰ تا بیش از ۱۵۰۰ دلار آمریکا به ازای هر کارمند در ماه هست. مثلا شرکت‌هایی مثل Oyster HR و Deel ماهی ۵۹۹ دلار میگیرن.

در کل، EOR یه ابزاره که میتونه پیچیدگی‌های استخدام در ژاپن رو برای شرکت‌های خارجی به شدت کم کنه، اما مهمه که با یه شرکت معتبر و با سابقه کار کنن.

بعد از ورود به ژاپن: کارت اقامت، تمدید ویزا و بقیه ماجرا

خب، شما ویزات رو گرفتی و وارد ژاپن شدی. تبریک میگم! اما کار اینجا تموم نمیشه. چندتا مرحله مهم دیگه هم هست که باید بعد از ورودت انجام بدی.

دریافت کارت اقامت (Residence Card یا Zairyu Card)

این کارت، مهم‌ترین مدرک شناسایی شما در ژاپن خواهد بود. همیشه و همه جا باید همراهت باشه.

• اگه از طریق فرودگاه‌های بزرگ مثل ناریتا، هاندا، کانسای یا چوبو وارد ژاپن بشی، کارت اقامتت همونجا در فرودگاه بهت داده میشه.
• اگه از فرودگاه یا بندر دیگه‌ای وارد بشی، باید بعد از اینکه محل زندگیت مشخص شد، به دفتر شهرداری محلی مراجعه کنی و برای گرفتن کارت اقامتت اقدام کنی.

ثبت آدرس در دفتر شهرداری

شما ظرف ۱۴ روز بعد از اینکه محل زندگیت در ژاپن مشخص شد، باید به دفتر شهرداری (municipal office) منطقه‌ای که توش زندگی میکنی بری و آدرست رو ثبت کنی. این آدرس روی کارت اقامت شما چاپ میشه. این کار اجباریه و خیلی مهمه.

تمدید ویزا یا مجوز کار

ویزاهای کاری ژاپن معمولا برای دوره‌های ۱، ۳ یا ۵ ساله صادر میشن. اگه بخوای بعد از تموم شدن این مدت به کارت ادامه بدی، باید قبل از انقضای ویزای فعلیت، برای تمدیدش اقدام کنی.

• شما میتونی تا سه ماه قبل از تاریخ انقضای ویزات، فرآیند تمدید رو شروع کنی.
• برای تمدید، باید به اداره مهاجرت منطقه‌ای محل اقامتت مراجعه کنی.
• مدارکی که معمولا برای تمدید لازم داری اینها هستن:
  • فرم درخواست تمدید تکمیل شده
  • یه عکس پرسنلی جدید
  • پاسپورت معتبر و کارت اقامت فعلی
  • قرارداد کاری یا گواهی ادامه اشتغال از شرکت اسپانسرت
  • اطلاعات شرکت، مثل مدارک ثبت و ثبات مالی
  • گواهی پرداخت مالیات
• بعد از تایید درخواست، باید هزینه تمدید رو که معمولا ۴۰۰۰ ین هست پرداخت کنی. بعدش کارت اقامت جدید با تاریخ انقضای جدید بهت داده میشه.
• فرآیند بررسی درخواست تمدید میتونه از دو هفته تا یک ماه طول بکشه، پس حتما زود اقدام کن تا وضعیت اقامتت غیرقانونی نشه.

آیا خانواده هم میتونن با من بیان؟ (ویزای وابسته)

بله، اگه شما به عنوان یه نیروی کار خارجی در ژاپن هستی، میتونی برای همسر و فرزندانت درخواست «ویزای وابسته» (Dependent Visa) بدی تا بتونن به شما ملحق بشن و در ژاپن زندگی کنن.

• این ویزا به اونها اجازه میده کارهای روزمره مثل رفتن به مدرسه رو انجام بدن.
• اما به طور کلی اجازه کار با حقوق رو ندارن، مگر اینکه یه مجوز ویژه بگیرن. با این مجوز میتونن به صورت پاره‌وقت (تا ۲۸ ساعت در هفته) کار کنن.
• اینکه آیا شریک زندگی ثبت نشده (دوست دختر/پسر) یا شرکای هم‌جنس میتونن به عنوان عضو خانواده محسوب بشن یا نه، بستگی به شرایط داره و در بیشتر موارد به عنوان خانواده در نظر گرفته نمیشن، مگر اینکه وزارت دادگستری به دلایل بشردوستانه این اجازه رو بده. البته زوج‌های هم‌جنسی که گواهی ازدواج رسمی از دولت کشورشون دارن، شانس بیشتری برای گرفتن اجازه اقامت دارن، ولی وضعیت اقامتشون از نوع «وابسته» نخواهد بود.

ویزای دیجیتال نومد (Digital Nomad) در ژاپن

با گسترش دورکاری در دنیا، ژاپن هم برای جذب متخصص‌هایی که به صورت ریموت کار میکنن، یه ویزای جدید معرفی کرده به اسم «ویزای دیجیتال نومد». این ویزا از آوریل ۲۰۲۴ معرفی شده.

این ویزا برای چه کساییه؟

این ویزا برای شهروندان کشورهایی طراحی شده که با ژاپن قرارداد معافیت ویزا دارن. این افراد میتونن در حالی که برای یه شرکت خارج از ژاپن کار میکنن، به طور موقت در ژاپن زندگی کنن.

شرایط اصلی برای گرفتن ویزای دیجیتال نومد چیه؟

• درآمد سالانه: متقاضی باید درآمد سالانه‌ای معادل حداقل ۱۰ میلیون ین ژاپن داشته باشه.
• مدت اعتبار: این ویزا برای مدت حداکثر ۶ ماه صادر میشه و قابل تمدید نیست. بعد از تموم شدن این دوره، فرد باید ژاپن رو ترک کنه و برای درخواست مجدد، باید ۶ ماه دیگه صبر کنه.
• خانواده: همسر و فرزندان فردی که این ویزا رو میگیره هم میتونن به عنوان همراه، ویزا دریافت کنن.

این ویزا یه فرصت عالی برای متخصص‌هاییه که میخوان ضمن ادامه دادن به کار دورکاری‌شون، زندگی در ژاپن رو هم تجربه کنن. برای اطلاعات دقیق‌تر و لیست کشورهای واجد شرایط، همیشه باید به وبسایت آژانس خدمات مهاجرت ژاپن مراجعه کرد.

رسیدن به مقصد نهایی: اقامت دائم ژاپن

برای خیلی از مهاجرها، گرفتن اقامت دائم (Permanent Residence – PR) هدف نهاییه. اقامت دائم به شما این امکان رو میده که بدون نیاز به تمدید ویزا و بدون محدودیت در نوع شغل، برای همیشه در ژاپن زندگی و کار کنی. اما شرایط گرفتنش چیه؟

وزارت دادگستری ژاپن یه سری دستورالعمل‌های کلی رو منتشر کرده که شرایط اصلی رو مشخص میکنه:

۱. شرایط قانونی اصلی:

• رفتار خوب: شما باید در طول اقامتت در ژاپن، قوانین رو رعایت کرده باشی و به عنوان یه شهروند خوب، زندگی کرده باشی و از نظر اجتماعی مورد انتقاد نباشی.
• توانایی مالی یا مهارت کافی برای زندگی مستقل: باید نشون بدی که از نظر مالی سربار جامعه نمیشی و با توجه به دارایی‌ها و مهارت‌هات، میتونی یه زندگی باثبات در آینده داشته باشی.
• اقامت دائم شما باید به نفع ژاپن باشه: این یه شرط کلیه و یعنی حضور شما در ژاپن باید برای کشور مفید تلقی بشه.

۲. شرط مدت زمان اقامت (قانون ۱۰ ساله):

• به طور کلی، شما باید حداقل ۱۰ سال به طور مداوم در ژاپن زندگی کرده باشی.
• از این ۱۰ سال، باید حداقل ۵ سالش رو با یه ویزای کاری (مثل ویزای مهندس، مدرس و غیره) در ژاپن بوده باشی. ویزاهایی مثل «کارآموز فنی» یا «نیروی کار مشخص شماره ۱» جزو این ۵ سال حساب نمیشن.

۳. شرایط تکمیلی:

• نباید سابقه محکومیت به جریمه یا زندان داشته باشی.
• باید تعهدات عمومی خودت رو به درستی انجام داده باشی. این شامل پرداخت به موقع مالیات‌ها، حق بیمه بازنشستگی عمومی و بیمه درمانی عمومی میشه. حتی اگه موقع درخواست همه رو پرداخت کرده باشی ولی قبلا تاخیر داشتی، ممکنه امتیاز منفی بگیری.
• باید با طولانی‌ترین مدت اعتبار ویزا در ژاپن زندگی کرده باشی. مثلا اگه ویزای شما میتونه ۱، ۳ یا ۵ ساله باشه، شما باید موقع درخواست PR، ویزای ۵ ساله رو داشته باشی (البته برای مدتی، داشتن ویزای ۳ ساله هم کافی تلقی میشه).
• از نظر بهداشت عمومی نباید ریسکی برای جامعه داشته باشی.

استثناها و راه‌های میان‌بر برای قانون ۱۰ ساله:

خبر خوب اینه که برای بعضی افراد، این شرط ۱۰ ساله کوتاه‌تر میشه:

• همسر یا فرزند شهروند ژاپنی یا مقیم دائم: اگه شما همسر یه شهروند ژاپنی یا مقیم دائم باشی، بعد از ۳ سال ازدواج و حداقل ۱ سال اقامت مداوم در ژاپن میتونی درخواست بدی.
• افرادی که سهم قابل توجهی در زمینه‌های دیپلماسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره برای ژاپن داشتن: این افراد بعد از ۵ سال اقامت میتونن درخواست بدن.
• نیروهای کار فوق ماهر (HSP): این مهم‌ترین راه میان‌بره.
  • اگه شما در سیستم امتیازبندی HSP، امتیاز ۷۰ یا بیشتر داشته باشی و ۳ سال به طور مداوم به عنوان HSP در ژاپن زندگی کرده باشی، میتونی برای اقامت دائم درخواست بدی.
  • اگه امتیازت ۸۰ یا بیشتر باشه، این مدت به فقط ۱ سال کاهش پیدا میکنه!
  • افرادی که ویزای Special HSP (J-Skip) دارن هم بعد از ۱ سال اقامت مداوم میتونن برای PR اقدام کنن.

گرفتن اقامت دائم یه فرآیند کاملا جدیه و اداره مهاجرت تمام سوابق شما رو با دقت بررسی میکنه.

سوالات متداول (FAQ)

اینجا به چندتا از سوال‌های پرتکراری که ممکنه برات پیش بیاد، بر اساس اطلاعات موجود جواب میدیم:

س: چرا درخواست ویزای من رد شد؟
ج: معمولا دلیل دقیق رد شدن درخواست رو به شما نمیگن. دلیل کلی اینه که درخواست شما با معیارهای صدور ویزا مطابقت نداشته. اگه دلایل دقیق رو بگن، این اطلاعات عمومی میشه و ممکنه بعضی‌ها ازش برای دور زدن سیستم و ورود غیرقانونی به ژاپن سوءاستفاده کنن. این موضوع در «قانون رویه‌های اداری» ژاپن هم ذکر شده.

س: چرا با اینکه گواهی صلاحیت (CoE) داشتم، ویزام رد شد؟
ج: داشتن CoE صدور ویزا رو تضمین نمیکنه. CoE فقط نشون میده که وزارت دادگستری ژاپن، فعالیت شما در ژاپن رو تایید کرده. اما موقع بررسی ویزا، سفارت موارد دیگه‌ای مثل هویت شما و اعتبار پاسپورتتون رو هم چک میکنه. اگه مشخص بشه که CoE بر اساس اطلاعات غلط یا جعلی صادر شده، ویزا رد میشه.

س: به عنوان «ضامن» یا «Guarantor»، یه نفر تا چه حد مسئولیت داره؟
ج: ضامن در فرآیند ویزا، به سفارت قول میده که متقاضی به صورت قانونی در ژاپن اقامت خواهد داشت. این مسئولیت بیشتر اخلاقیه تا قانونی (مثل ضامن در قوانین مدنی). اما اگه مشخص بشه که مواردی مثل هزینه‌های اقامت، هزینه بازگشت یا رعایت قوانین توسط متقاضی انجام نشده، اون شخص اعتبارش رو به عنوان ضامن برای درخواست‌های بعدی از دست میده. البته اگه ضامن اطلاعات دروغ در مورد رابطه‌اش با متقاضی یا هدف سفر داده باشه، ممکنه با مسئولیت‌های کیفری روبرو بشه.

س: چقدر طول میکشه تا مجوز کار در ژاپن رو بگیرم؟
ج: کل فرآیند حدودا سه تا چهار ماه طول میکشه. گرفتن گواهی صلاحیت (CoE) که توسط کارفرما در ژاپن انجام میشه، میتونه تا سه ماه طول بکشه. بعد از اون، پردازش خود ویزا در سفارت معمولا بین ۵ تا ۱۰ روز کاری زمان میبره.

س: سریع‌ترین راه برای گرفتن مجوز کار چیه؟
ج: سریع‌ترین راه اینه که یه پیشنهاد شغلی از یه کارفرمای ژاپنی بگیری که بتونه اسپانسر ویزات بشه. برای سرعت بخشیدن به فرآیند، مطمئن شو که همه مدارک کامل و دقیق هستن و با کارفرما و مقامات مربوطه ارتباط سریع و مداوم داشته باشی.

س: هزینه گرفتن مجوز کار در ژاپن چقدره؟
ج: برای خود CoE هزینه‌ای وجود نداره (مگر اینکه از طریق آژانس اقدام کنی). هزینه درخواست ویزا همونطور که گفته شد برای ویزای یک‌بار ورود حدود ۳۰۰۰ ین و برای ویزای چندبار ورود حدود ۶۰۰۰ ین هست. این هزینه‌ها ممکنه تغییر کنه.

س: آیا میتونم یه کارمند رو به سایت مشتری بفرستم؟
ج: بله. بیشتر ویزاهای کاری به کارمند اجازه میدن که در سایت‌های مشتری کار کنه، به شرطی که حقوق کارمند مستقیما توسط شرکت اسپانسر ویزا پرداخت بشه. اگه شرکت اسپانسر مجوز «اعزام نیروی کار» از وزارت کار ژاپن داشته باشه، کارمند میتونه تحت نظارت مشتری هم کار کنه.

س: آیا کارمندایی که ویزای کار دارن میتونن از راه دور یا از خونه کار کنن؟
ج: بله، رویه‌های مهاجرتی ژاپن اجازه میده که بعضی از انواع کارها به صورت دورکاری، از جمله از خانه، انجام بشن.

س: آیا برای ویزاهای کاری باید زبان ژاپنی بلد باشم؟
ج: به جز برای ویزاهای خاصی مثل نیروی کار مشخص (SSW) یا کارآموز فنی، بلد بودن زبان ژاپنی از نظر قانونی الزامی نیست. اما قطعا یه مزیت بزرگ محسوب میشه.

س: آیا قبل از ورود به ژاپن باید معاینه پزشکی انجام بدم؟
ج: افرادی که با ویزای SSW یا کارآموز فنی وارد میشن باید گواهی سلامت ارائه بدن. همچنین، از آوریل ۲۰۲۵، شهروندان کشورهایی مثل فیلیپین، نپال، ویتنام، میانمار، اندونزی و چین برای اقامت بلند مدت باید گواهی «عدم ابتلا به سل» داشته باشن.