اندونزی: راهنمای جامع مهاجرت کاری، ویزا و اقامت

چرا استخدام نیرو در اندونزی میتونه جذاب باشه؟

شاید از خودت بپرسی که اصلا چرا اندونزی؟ این کشور فقط یه سری جزیره قشنگ برای تفریح نیست، بلکه به عنوان بزرگترین اقتصاد منطقه جنوب شرقی آسیا، فرصت‌های خیلی خوبی برای کار و پیشرفت داره. دلایل زیادی وجود داره که شرکت‌های بزرگ و کوچیک دوست دارن از اندونزی نیرو استخدام کنن و این برای تویی که دنبال کار میگردی هم میتونه یه فرصت عالی باشه.

• یه عالمه نیروی کار متنوع: اندونزی با جمعیت بیشتر از ۲۷۰ میلیون نفر، یه منبع عظیم از استعدادها و نیروهای کار تو زمینه‌های مختلفه. از مهندسی و تکنولوژی گرفته تا کارهای خلاقانه و امور مالی، دست شرکت‌ها برای پیدا کردن نیروی متخصص بازه. این یعنی رقابت وجود داره، اما فرصت هم به همون اندازه زیاده.
• اقتصاد رو به رشد: اقتصاد اندونزی چند سالیه که داره با سرعت خوبی رشد میکنه. دلیلش هم افزایش مصرف داخلی، توسعه زیرساخت‌ها و بزرگ شدن طبقه متوسط جامعه‌اس. وقتی یه اقتصاد در حال رشده، یعنی شرکت‌های جدیدی به وجود میان، شرکت‌های قدیمی بزرگتر میشن و در نتیجه، نیاز به نیروی کار هم بیشتر میشه.
• هزینه‌های منطقی: در مقایسه با خیلی از کشورهای پیشرفته، هزینه استخدام و زندگی در اندونزی معقول‌تره. این باعث میشه شرکت‌ها تمایل بیشتری به استخدام نیرو داشته باشن، چه نیروی محلی و چه متخصص خارجی.
• موقعیت استراتژیک: اندونزی درست در چهارراه مسیرهای تجاری آسیا و اقیانوسیه قرار گرفته. این موقعیت جغرافیایی عالی، این کشور رو به یه قطب مهم برای دسترسی به بازارهای منطقه تبدیل کرده. شرکت‌هایی که در اندونزی فعالیت میکنن، میتونن از این مزیت برای گسترش کارشون به کشورهای همسایه استفاده کنن.
• نوآوری و خلاقیت: اندونزیایی‌ها به خلاقیت و نوآوری معروفن، به خصوص تو زمینه‌هایی مثل تکنولوژی، طراحی و کارآفرینی. کار کردن تو همچین محیطی میتونه باعث بشه ایده‌های جدیدی به ذهنت برسه و از نظر حرفه‌ای رشد کنی.
• فرهنگ کاری منعطف: مردم اندونزی به سازگاری و انعطاف‌پذیری در برابر چالش‌ها شهرت دارن. این ویژگی توی دنیای کاری امروز که همه چیز به سرعت در حال تغییره، یه مزیت خیلی بزرگ محسوب میشه.

اهمیت رعایت قوانین مهاجرت در اندونزی: اینجا با کسی شوخی ندارن!

قبل از اینکه وارد جزئیات ویزاها و مراحلش بشیم، باید یه نکته خیلی خیلی مهم رو بدونی: دولت اندونزی در مورد قوانین مهاجرت و کار برای خارجی‌ها فوق‌العاده سخت‌گیره. این موضوع رو باید کاملا جدی بگیری، چون هرگونه کوتاهی یا تلاش برای دور زدن قانون میتونه عواقب خیلی بدی برات داشته باشه.

فکر نکن چون توریست‌های زیادی به اندونزی میرن، پس قوانینش ساده‌اس. برعکس، وقتی پای کار و اقامت طولانی مدت وسط میاد، دولت با دقت همه چیز رو بررسی میکنه تا هم از نیروی کار داخلی خودش حمایت کنه و هم مطمئن بشه که خارجی‌ها به صورت قانونی فعالیت میکنن.

بیا با هم ببینیم اگه قوانین رو رعایت نکنی، چه اتفاقی میفته. اینا رو از خودمون نمیگیم، اینا مجازات‌های رسمی و قانونی هستن که تو متن‌های مختلف بهشون اشاره شده:

• جریمه سنگین برای کارمند: اگه بدون داشتن ویزا و مجوز کار معتبر تو اندونزی کار کنی و گیر بیفتی، جریمه‌ای تا سقف ۵۰۰ میلیون روپیه اندونزی (IDR) و حتی تا پنج سال زندان در انتظارته. این عدد خیلی بزرگیه و نشون میده که دولت چقدر روی این موضوع حساسه.
• جریمه برای موندن بیش از حد مجاز: اگه ویزات تموم بشه و تو همچنان تو کشور بمونی (حتی یک روز)، به ازای هر روزی که غیرقانونی موندی، باید جریمه‌ای معادل ۱ میلیون روپیه پرداخت کنی. این جریمه‌ها خیلی سریع روی هم جمع میشن و میتونن حسابی برات گرون تموم بشن.
• جریمه برای کارفرما: فقط تو نیستی که به دردسر میفتی. کارفرمایی که تو رو به صورت غیرقانونی استخدام کرده هم جریمه میشه. این جریمه میتونه تا ۳۶ میلیون روپیه باشه. علاوه بر این، اعتبار شرکت زیر سوال میره و ممکنه دیگه نتونه برای کارمندای خارجی دیگه‌ای ویزا بگیره.
• بازداشت و اخراج (دیپورت): علاوه بر جریمه‌های مالی، کار کردن غیرقانونی میتونه منجر به بازداشت در بازداشتگاه‌های مهاجرت و در نهایت اخراج از اندونزی بشه. وقتی دیپورت بشی، ممکنه برای چند سال (گاهی تا پنج سال) ورودت به اندونزی ممنوع بشه و این یه لکه منفی بزرگ تو سابقه سفر و مهاجرتت به حساب میاد.

پس نتیجه‌گیری اخلاقی اینه که به هیچ وجه سعی نکن با ویزای توریستی کار کنی یا قوانین رو نادیده بگیری. هزینه ریسکش خیلی بالاتر از چیزیه که فکرشو میکنی. راه درست و قانونی شاید کمی طولانی‌تر و پیچیده‌تر باشه، اما در نهایت خیالت راحته و با آرامش میتونی روی کار و زندگیت تمرکز کنی.

چه کسانی به مجوز کار در اندونزی احتیاج دارن؟

قانون در این مورد خیلی واضحه: هر فردی که شهروند اندونزی نیست و قراره در این کشور کار کنه و حقوق یا درآمدی به دست بیاره، باید مجوز کار معتبر داشته باشه.

این قانون هیچ استثنایی نداره. فرقی نمیکنه کارت تمام وقته یا پاره‌وقت، پروژه‌ایه یا دائمی، برای یه شرکت بزرگ کار میکنی یا یه استارتاپ کوچیک. تا زمانی که در حال انجام کاری هستی که بابتش پول میگیری، باید از مسیر قانونی و گرفتن ویزا و مجوز کار بری.

حالا یه سوال مهم پیش میاد: فرق بین «ویزای بیزینس» و «ویزای کار» چیه؟ این دو تا خیلی وقتا با هم اشتباه گرفته میشن و همین اشتباه میتونه خیلی خطرناک باشه.

تفاوت ویزای بیزینس و ویزای کار: یه مرز باریک و خطرناک

خیلی‌ها فکر میکنن اگه برای یه سفر کاری کوتاه به اندونزی میرن، مثلا برای چند هفته، میتونن با ویزای بیزینس هر کاری بکنن. اما این تصور کاملا اشتباهه. اداره مهاجرت اندونزی تعریف خیلی دقیقی از فعالیت‌های مجاز برای هر نوع ویزا داره.

ویزای بیزینس (معمولا با کد B211 شناخته میشه):

این ویزا برای کارهای «غیر استخدامی» طراحی شده. یعنی تو میتونی با این ویزا به اندونزی بیای، اما حق نداری «کار» کنی. حالا چه کارهایی با ویزای بیزینس مجازه؟

• شرکت در جلسات داخلی شرکت
• شرکت در کنفرانس‌ها و سمینارها
• انجام مذاکرات برای بستن قراردادهای تجاری
• بررسی و تحقیق در مورد فرصت‌های سرمایه‌گذاری
• خرید کالا
• نظارت از راه دور روی پروژه‌ها
• شرکت در دوره‌های آموزشی (به شرطی که کار عملی نباشه)

نکته کلیدی: با ویزای بیزینس، تو نباید هیچ کار عملی و اجرایی انجام بدی. یعنی نمیتونی آچار دستت بگیری و یه دستگاه رو نصب کنی، نمیتونی برای کارمندای محلی دوره آموزشی عملی برگزار کنی، نمیتونی نرم‌افزار نصب کنی یا حتی کارهای دفتری ساده انجام بدی که جزو وظایف شغلی روتین محسوب میشه. در واقع، تو با این ویزا حق کسب هیچ‌گونه درآمدی از داخل اندونزی رو نداری. این ویزا معمولا برای ۶۰ روز صادر میشه و قابل تمدیده.

ویزای کار (که منجر به گرفتن مجوز کار و کیتاس میشه):

این ویزا برای وقتیه که تو قراره به صورت عملی «کار» کنی. هر نوع وظیفه‌ای که شامل اجرای مستقیم کار باشه، نیاز به ویزای کار داره. مثلا:

• انجام وظایف فنی و تخصصی
• مدیریت پروژه در محل
• نصب و راه‌اندازی ماشین‌آلات
• نظارت مستقیم بر تیم
• پشتیبانی فنی نرم‌افزار
• آموزش عملی به کارکنان

ریسک‌های کار کردن با ویزای بیزینس:

اگه با ویزای بیزینس بری اندونزی و کاری غیر از موارد مجاز انجام بدی، یعنی عملا داری غیرقانونی کار میکنی. بازرس‌های اداره مهاجرت اندونزی هم خیلی جدی هستن و هم به صورت سرزده و هم با برنامه قبلی از شرکت‌ها بازدید میکنن، به خصوص تو صنایع حساسی مثل ساخت‌وساز، انرژی و ارتباطات.

اگه گیر بیفتی، عواقبش اینه:

1. برای تو: دیپورت فوری، جریمه نقدی سنگین و ممنوعیت ورود مجدد به اندونزی.
2. برای شرکت: جریمه‌های خیلی سنگین، از دست دادن اعتبار و حتی لغو مجوز برای استخدام نیروهای خارجی در آینده. پروژه‌ها متوقف میشن و کل برنامه‌ریزی شرکت به هم میریزه.

پس همیشه قبل از سفر، با کارفرمات به طور دقیق مشخص کن که ماهیت کار چیه و بر اساس اون، برای ویزای درست اقدام کنید. حتی برای پروژه‌های خیلی کوتاه، اگه قراره کار عملی انجام بدی، باید مسیر گرفتن مجوز کار رو طی کنی.

انواع ویزا و مجوزهای کاری در اندونزی: یه راهنمای کامل

حالا که فهمیدیم رعایت قوانین چقدر مهمه، وقتشه که با انواع ویزاها و مجوزهایی که برای کار در اندونزی وجود داره آشنا بشیم. شاید اولش اسم‌ها یکم گیج‌کننده به نظر برسن (چون بیشترشون مخفف کلمات اندونزیایی هستن)، ولی ما تک تکشون رو برات باز میکنیم تا کاملا متوجه بشی هرکدوم چی هستن و به چه دردی میخورن.

نقشه راه کلی: RPTKA ← VITAS ← KITAS

کل فرایند گرفتن مجوز کار در اندونزی رو میشه تو سه مرحله اصلی خلاصه کرد. این سه تا اسم رو خوب به خاطر بسپار چون قراره زیاد بشنوی:

1. RPTKA (اِر پِ تِ کا): این اولین و مهم‌ترین قدمه که توسط کارفرمای تو در اندونزی برداشته میشه. در واقع مجوزی از طرف وزارت کار اندونزیه که به شرکت اجازه میده یه نیروی خارجی استخدام کنه.
2. VITAS (ویتاس): بعد از اینکه RPTKA تایید شد، نوبت به گرفتن ویزای ورود میرسه. ویتاس همون ویزاییه که تو سفارت اندونزی تو پاسپورتت میخوره و باهاش میتونی وارد این کشور بشی.
3. KITAS (کیتاس): وقتی با ویتاس وارد اندونزی شدی، باید اون رو به کیتاس تبدیل کنی. کیتاس کارت اقامت موقت توئه و نشون میده که تو به صورت قانونی میتونی برای یه مدت مشخص (مثلا یک سال) در اندونزی زندگی و کار کنی.

حالا بیا هر کدوم از اینا و بقیه اصطلاحات مرتبط رو با جزئیات کامل بررسی کنیم.

RPTKA (طرح استخدام نیروی کار خارجی): قدم اول و حیاتی

• RPTKA چیست؟ این کلمه مخفف عبارت اندونزیایی «Rencana Penggunaan Tenaga Kerja Asing» هست که معنیش میشه «برنامه استفاده از نیروی کار خارجی». RPTKA در واقع یه سند یا پلنه که کارفرمای تو باید به وزارت کار اندونزی (MOM) ارائه بده.
• چرا لازمه؟ دولت اندونزی با این کار میخواد مطمئن بشه که شرکت‌ها بی‌دلیل نیروی خارجی استخدام نمیکنن. کارفرما باید تو این طرح توجیه کنه که چرا به تخصص تو نیاز داره و چرا نتونسته یه نیروی محلی اندونزیایی برای اون موقعیت شغلی پیدا کنه. در واقع، RPTKA اولین چراغ سبز دولته به شرکت برای اینکه بتونه تو رو استخدام کنه. بدون تایید RPTKA، هیچ ویزا و مجوز کاری صادر نمیشه.
• انواع RPTKA: بر اساس مقررات جدید (MOM Reg 8/2021)، RPTKA انواع مختلفی داره که بستگی به نوع و مدت کار داره:
  • RPTKA برای کار موقت: برای کارهایی مثل کنترل کیفیت تولید، فیلمبرداری، نصب ماشین‌آلات و… که کمتر از ۶ ماه طول میکشن. این نوع RPTKA قابل تمدید نیست.
  • RPTKA برای استخدام بیشتر از ۶ ماه: این مدل رایج‌ترین نوعه و معمولا تا ۲ سال اعتبار داره و میشه تمدیدش کرد.
  • RPTKA برای استخدام در مناطق ویژه اقتصادی (SEZ): اگه قراره تو یکی از این مناطق کار کنی، کارفرمات میتونه RPTKA با اعتبار تا ۵ سال بگیره که قابل تمدید هم هست. برای مدیران عامل یا اعضای هیئت مدیره، این مدت میتونه حتی طولانی‌تر هم باشه.
  • RPTKA برای مشاغلی که از پرداخت هزینه معاف هستن: برای بعضی موقعیت‌های خاص مثل کار در نهادهای دیپلماتیک یا اجتماعی، ممکنه نیازی به پرداخت یه هزینه خاص (که بعدا توضیح میدیم) نباشه.

VITAS (ویزای اقامت محدود): بلیط ورود شما

• VITAS چیست؟ این کلمه مخفف «Visa Izin Tinggal Terbatas» و به معنی «ویزای اجازه اقامت محدود» هست. ویتاس همون ویزای اولیه است که به تو اجازه ورود به اندونزی برای هدف کار رو میده.
• شاخص C312: ویزای کاری معمولا با این کد شناخته میشه. وقتی در مورد ویزای کاری حرف میزنن، منظورشون ویزای C312 هست.
• چطور صادر میشه؟ بعد از اینکه RPTKA کارفرمای تو تایید شد، اونها از طرف تو برای یه چیزی به اسم «تاییدیه ویزا» یا «تلکس ویزا» از اداره کل مهاجرت اندونزی درخواست میدن. وقتی این تاییدیه صادر شد، یه شماره به سفارت اندونزی (مثلا در تهران) فرستاده میشه. بعد تو با مدارکت به سفارت مراجعه میکنی و اونها ویزای ویتاس رو تو پاسپورتت میزنن. این ویزا معمولا ۹۰ روز اعتبار داره تا تو وارد اندونزی بشی.

KITAS/ITAS (مجوز اقامت محدود): کارت شناسایی شما در اندونزی

اینجا دو تا کلمه داریم که خیلی شبیه هم هستن ولی یه فرق کوچیک دارن:

• ITAS (ایـتاس): مخفف «Izin Tinggal Terbatas» و به معنی «اجازه اقامت محدود» هست. این در واقع خود «مجوز» اقامته. یه وضعیت قانونیه که به تو اجازه میده برای مدتی در اندونزی بمونی.
• KITAS (کیتاس): مخفف «Kartu Izin Tinggal Terbatas» و به معنی «کارت اجازه اقامت محدود» هست. این همون کارت فیزیکی (معمولا زرد رنگ) یا الکترونیکیه که به عنوان سند و مدرک ITAS بهت داده میشه. پس در عمل، مردم به کل این فرایند و کارت میگن «کیتاس».
• تبدیل VITAS به KITAS: تو با ویزای ویتاس وارد اندونزی میشی. طبق قانون، باید ظرف ۳۰ روز (و در بعضی منابع گفته شده ۷ روز) بعد از ورودت، به اداره مهاجرت محلی (Kantor Imigrasi) بری و ویزای ویتاس خودت رو به ITAS تبدیل کنی. اونجا ازت عکس و اثر انگشت میگیرن و بعد از چند روز کاری، کارت کیتاس تو صادر میشه.
• مدت اعتبار: کیتاس معمولا برای ۶ ماه تا ۲ سال صادر میشه، که رایج‌ترینش ۱۲ ماهه. این مدت دقیقا بستگی به قراردادت و تاییدیه RPTKA داره.
• MERP (مجوز خروج و ورود مجدد): همراه با کیتاس، معمولا یه مجوز دیگه به اسم «Multiple Exit and Re-entry Permit» هم بهت داده میشه. این مجوز بهت اجازه میده که در طول مدت اعتبار کیتاست، هر چند بار که خواستی از اندونزی خارج بشی و دوباره برگردی، بدون اینکه کیتاست باطل بشه.

IMTA (مجوز کار): اجازه رسمی برای کار

• IMTA چیست؟ این کلمه مخفف «Izin Mempekerjakan Tenaga Kerja Asing» هست و یعنی «اجازه استخدام نیروی کار خارجی». در گذشته، این یه سند جداگانه بود که وزارت کار صادر میکرد و رسما به تو اجازه کار میداد.
• روند جدید: امروزه فرایندها بیشتر آنلاین و یکپارچه شدن. بعد از تایید RPTKA و پرداخت یه هزینه خاص، یه «نوتیفیکیشن» یا تاییدیه آنلاین از وزارت کار صادر میشه که عملا همون کار IMTA رو میکنه. در واقع، خود کیتاس کاری که برات صادر میشه، نشون‌دهنده اینه که تو مجوز کار هم داری.

KITAP (مجوز اقامت دائم): برای اونایی که موندنی هستن

• KITAP چیست؟ مخفف «Kartu Izin Tinggal Tetap» و به معنی «کارت اجازه اقامت دائم» هست. این مجوز برای کساییه که قصد دارن برای مدت خیلی طولانی در اندونزی بمونن.
• شرایط گرفتنش: اگه تو برای حداقل سه سال متوالی با کیتاس در اندونزی کار و زندگی کرده باشی، میتونی برای کیتاپ اقدام کنی. البته شرایط دیگه‌ای هم داره، مثلا معمولا باید در یه شرکت و در یک موقعیت شغلی ثابت بوده باشی.
• اعتبار: کیتاپ برای ۵ سال صادر میشه و قابل تمدیده، که خیلی راحت‌تر از تمدید سالانه کیتاسه.

ویزای دیجیتال نومد (E33G): کار از راه دور در بهشت

با زیاد شدن کار از راه دور، اندونزی هم یه ویزای جدید و جالب معرفی کرده که بهش میگن «ویزای کارگر از راه دور» یا همون «ویزای دیجیتال نومد».

• این ویزا برای کیه؟ برای کسایی که برای یه شرکت خارج از اندونزی کار میکنن (یا کسب‌وکار آنلاین خودشون رو دارن) و میخوان در حالی که درآمدشون از خارج از کشوره، در اندونزی (مثلا در بالی) زندگی کنن.
• شرایط لازم: این ویزا که با کد E33G شناخته میشه، شرایط خاصی داره. مهم‌ترین‌هاش اینه که باید ثابت کنی:
  • برای یه شرکت خارجی کار میکنی.
  • حداقل درآمد سالانه‌ات ۶۰,۰۰۰ دلار آمریکا هست.
  • تمکن مالی کافی (حداقل ۲۰۰۰ دلار در حساب) برای پوشش هزینه‌های اولیه داری.
• مدت اعتبار: این ویزا برای یک سال صادر میشه و میتونی برای یک سال دیگه هم تمدیدش کنی.
• محدودیت بزرگ: با این ویزا، تو حق نداری برای هیچ شرکت یا فردی در اندونزی کار کنی یا از بازار داخلی اندونزی درآمد داشته باشی. تمام درآمدت باید از خارج از کشور باشه.

ویزاهای دیگه که باید بشناسی

• ویزای سرمایه‌گذاری (Investor Visa): اگه قصد داری در اندونزی سرمایه‌گذاری کنی و کسب‌وکاری راه بندازی، میتونی برای این ویزا اقدام کنی. این ویزا شرایط مربوط به خودش رو داره، مثلا باید حداقل میزان سرمایه‌گذاری رو رعایت کنی.
• ویزای وابستگان (Dependent KITAS): اگه تو ویزای کاری (کیتاس) بگیری، میتونی برای همسر قانونیت و فرزندان زیر ۱۸ سالت هم درخواست ویزای همراه بدی. اونها هم کیتاس میگیرن که تاریخ اعتبارش با کیتاس تو یکیه. نکته خیلی مهم: همسر تو با این ویزا اجازه کار نداره. اگه بخواد کار کنه، باید خودش یه کارفرما پیدا کنه و مسیر گرفتن ویزای کاری رو جداگانه طی کنه.

مراحل کامل گرفتن ویزای کار اندونزی: قدم به قدم با هم میریم جلو

حالا که با همه اسم‌ها و اصطلاحات آشنا شدی، بیا کل این مسیر رو به صورت یه راهنمای قدم به قدم مرور کنیم. اینجوری دقیقا میدونی که از کجا باید شروع کنی و چه مراحلی در پیش داری. یادت باشه که بیشتر این کارها توسط کارفرمای تو در اندونزی انجام میشه، ولی تو هم باید مدارک لازم رو به موقع آماده کنی و در جریان کل فرایند باشی.

قبل از شروع: پیدا کردن کار و کارفرمای حامی (اسپانسر)

این واضح‌ترین و اولین قدمه. تو نمیتونی همینجوری برای ویزای کار اندونزی اقدام کنی. حتما باید اول یه پیشنهاد شغلی (Job Offer) از یه شرکت معتبر در اندونزی داشته باشی. اون شرکت باید حاضر بشه که «اسپانسر» یا حامی تو برای گرفتن ویزا بشه. این یعنی اون شرکت مسئولیت قانونی تو رو در برابر اداره مهاجرت و وزارت کار به عهده میگیره و تمام مراحل اداری رو از طرف تو پیگیری میکنه.

قدم اول: کارفرما برای RPTKA اقدام میکنه

همونطور که گفتیم، همه چیز با RPTKA شروع میشه.

• چه اتفاقی میفته؟ کارفرمای تو یه درخواست رسمی به وزارت کار اندونزی (Ministry of Manpower) میفرسته. تو این درخواست، جزئیات موقعیت شغلی تو، مدت زمان استخدامت و مهم‌تر از همه، دلیلی که چرا به تخصص تو نیاز دارن و یه نیروی اندونزیایی نمیتونه این کار رو انجام بده، توضیح داده میشه.
• مدارک لازم: کارفرما باید یه عالمه مدارک شرکتی مثل مجوزهای کسب‌وکار، ساختار سازمانی، گزارش نیروی انسانی و… رو به این درخواست ضمیمه کنه.
• نتیجه: وزارت کار درخواست رو بررسی میکنه. اگه همه چیز درست باشه و دولت با استخدام تو موافقت کنه، RPTKA تایید میشه. این مرحله بسته به شرایط میتونه از چند روز تا چند هفته طول بکشه.

قدم دوم: صدور مجوز کار (Notification/IMTA) و پرداخت هزینه DPKK

بعد از تایید RPTKA، کارفرما باید رسما مجوز کار تو رو بگیره.

• DPKK چیه؟ این مخفف یه عبارت طولانی اندونزیاییه و معنیش میشه «صندوق توسعه مهارت». این یه جور هزینه یا مالیاته که کارفرما باید به دولت پرداخت کنه به خاطر اینکه داره یه نیروی خارجی استخدام میکنه. دولت از این پول برای برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارگرهای اندونزیایی استفاده میکنه.
• مبلغ DPKK: این هزینه ماهی ۱۰۰ دلار آمریکا برای هر کارمند خارجیه. کارفرما باید این مبلغ رو برای کل دوره قرارداد (مثلا برای یک سال، ۱۲۰۰ دلار) به صورت یکجا و از قبل پرداخت کنه.
• صدور مجوز: بعد از اینکه کارفرما رسید پرداخت DPKK رو ارائه داد، وزارت کار یه «نوتیفیکیشن» یا تاییدیه آنلاین صادر میکنه که حکم همون مجوز کار (IMTA) رو داره.

قدم سوم: گرفتن ویزای VITAS از سفارت

حالا که دولت اندونزی هم با موقعیت شغلیت (RPTKA) و هم با خودت (IMTA/Notification) موافقت کرده، نوبت به بخش مهاجرتی کار میرسه.

• درخواست تاییدیه ویزا (Telex): کارفرمای تو (یا وکیل مهاجرتی‌شون) با مدارک تایید شده از وزارت کار، به اداره کل مهاجرت اندونزی در جاکارتا مراجعه میکنه و درخواست «تاییدیه ویزا» یا «تلکس» میده. این تاییدیه یه کد یا شماره است که به صورت الکترونیکی به سفارت اندونزی در کشوری که تو هستی (مثلا ایران) فرستاده میشه و به اونها اجازه میده که برای تو ویزا صادر کنن.
• مراجعه به سفارت: وقتی تاییدیه به سفارت رسید، تو باید با مدارک شخصیت (مثل پاسپورت، عکس، فرم درخواست ویزا، کپی مدارک کاری و…) به سفارت اندونزی مراجعه کنی.
• صدور ویزا: سفارت مدارک رو چک میکنه و ویزای ویتاس (با کد C312) رو توی پاسپورتت میزنه. حالا تو بلیط ورود به اندونزی رو داری!

قدم چهارم: ورود به اندونزی و تبدیل VITAS به KITAS

تو با ویزای ویتاس وارد اندونزی میشی. اما کار هنوز تموم نشده.

• مراجعه به اداره مهاجرت محلی: طبق قانون، تو باید ظرف مدت کوتاهی بعد از ورودت (معمولا ۷ تا ۳۰ روز)، به همراه نماینده شرکتت به اداره مهاجرت (Kantor Imigrasi) شهری که قراره توش کار و زندگی کنی، بری.
• فرایند تبدیل: اونجا مدارکت رو تحویل میدی و فرایند تبدیل ویتاس به ITAS شروع میشه. مهم‌ترین بخش این مرحله، انجام کارهای بیومتریکه. یعنی ازت عکس میگیرن و اثر انگشت‌هات رو ثبت میکنن.
• دریافت کیتاس: بعد از چند روز کاری، کارت کیتاس (KITAS) تو صادر میشه. این کارت، مدرک اصلی اقامت و کار تو در اندونزیه.

قدم پنجم: کارهای بعد از ورود (ثبت‌نام‌های نهایی)

بعد از گرفتن کیتاس، چند تا کار اداری کوچیک دیگه هم مونده که باید انجام بدی تا همه چیز صد در صد قانونی بشه.

• گرفتن گزارش پلیس (STM): باید به اداره پلیس محلی بری و خودت رو به عنوان یه فرد خارجی مقیم اون منطقه معرفی کنی. اونها هم یه گواهی به اسم STM بهت میدن.
• ثبت نام در شهرداری (SKPPS): بعد باید به اداره ثبت احوال یا جمعیت شهرداری (Civil Registry) بری و اونجا هم ثبت نام کنی. یه مدرک به اسم SKPPS بهت میدن که حکم کارت شناسایی شهری تو رو داره.
• گرفتن کد مالیاتی (NPWP) و ثبت نام بیمه (BPJS): کارفرمات باید تو رو برای گرفتن کد مالیاتی (NPWP) ثبت نام کنه. هر کسی که بیشتر از ۶ ماه در اندونزی کار میکنه، از نظر مالیاتی مقیم حساب میشه و باید مالیات بده. همچنین باید تحت پوشش بیمه‌های اجتماعی اجباری اندونزی یعنی BPJS (بیمه درمانی و بازنشستگی) قرار بگیری.

وقتی همه این مراحل تموم شد، تو رسما یه مقیم موقت قانونی در اندونزی هستی و میتونی با خیال راحت کارت رو شروع کنی.

زمان‌بندی کلی فرایند

کل این فرایند، از شروع درخواست RPTKA تا گرفتن کیتاس، میتونه بین ۴ تا ۱۰ هفته (یعنی حدود یک تا سه ماه) طول بکشه. این زمان کاملا بستگی به سرعت عمل کارفرما، شلوغی اداره‌های دولتی و کامل بودن مدارک داره. پس خیلی مهمه که کارفرما این فرایند رو خیلی زودتر از تاریخی که قراره تو کارتو شروع کنی، استارت بزنه.

شرایط و مدارک لازم: کارفرما و کارمند چی باید آماده کنن؟

برای اینکه فرایند گرفتن ویزا و مجوز کار به آرامی پیش بره، هم تو و هم کارفرمات باید یه سری شرایط رو داشته باشید و مدارک زیادی رو آماده کنید. بیا این شرایط و مدارک رو به تفکیک بررسی کنیم.

شرایط و مسئولیت‌های کارفرما (شرکت اسپانسر)

شرکتی که میخواد تو رو استخدام کنه، نمیتونه یه شرکت صوری یا خیلی کوچیک باشه. دولت اندونزی یه سری استانداردها برای شرکت‌های حامی (اسپانسر) تعیین کرده:

• باید یه شرکت ثبت شده و قانونی باشه: شرکت باید به صورت رسمی در اندونزی ثبت شده باشه (مثلا به صورت یک شرکت با مسئولیت محدود محلی به نام PT یا یک شرکت سرمایه‌گذاری خارجی به نام PT PMA).
• سرمایه کافی داشته باشه: شرکت باید نشون بده که از نظر مالی قویه. معمولا از شرکت‌ها خواسته میشه که حداقل سرمایه ثبت شده‌ای معادل ۱ میلیارد روپیه اندونزی داشته باشن.
• نسبت کارمند خارجی به محلی رو رعایت کنه: دولت اندونزی تاکید داره که استخدام خارجی‌ها نباید باعث بشه فرصت شغلی از نیروهای محلی گرفته بشه. شرکت‌ها باید به ازای هر کارمند خارجی، تعداد مشخصی کارمند اندونزیایی هم داشته باشن (معمولا حداقل یک به یک).
• برای هر خارجی، یه نیروی اندونزیایی به عنوان همکار تعیین کنه: این یکی از قوانین جالبه. شرکت باید متعهد بشه که برای انتقال دانش و مهارت، یه کارمند اندونزیایی رو به عنوان «همکار» یا «کارآموز» در کنار تو قرار میده تا در آینده اون فرد بتونه جای تو رو بگیره.
• پرداخت هزینه DPKK: همونطور که گفتیم، شرکت موظفه هزینه ۱۰۰ دلاری ماهانه صندوق توسعه مهارت رو برای تو پرداخت کنه.
• ارائه گزارش‌های لازم: شرکت باید به طور منظم گزارش‌های نیروی انسانی خودش رو (به نام Wajib Lapor) به وزارت کار ارائه بده.
• تاییدیه از وزارتخانه‌های دیگر (در صورت نیاز): اگه قراره تو صنایع خاصی مثل نفت و گاز، معدن یا آموزش کار کنی، شرکتت ممکنه نیاز به گرفتن یه نامه تاییدیه از وزارتخانه مربوطه هم داشته باشه.

لیست کامل مدارک مورد نیاز از کارفرما:

این لیست خیلی طولانیه و شامل همه مدارک حقوقی و اداری شرکته. تو لازم نیست اینا رو حفظ کنی، ولی خوبه که بدونی کارفرمات باید چه چیزهایی آماده کنه:

• فرم درخواست ویزا
• کپی مجوزهای کسب‌وکار شرکت (Business License)
• کد شناسایی مالیاتی شرکت (NPWP)
• مجوز سرمایه‌گذاری شرکت از هیئت هماهنگی سرمایه‌گذاری اندونزی (BKPM)
• کپی کارت شناسایی (KTP) مدیر یا نماینده شرکت که اسپانسر میشه
• کپی کارت شناسایی یکی از کارمندان محلی شرکت
• گزارش اجباری نیروی انسانی (Wajib Lapor)
• اساسنامه شرکت که توسط وزارت دادگستری و حقوق بشر تایید شده
• نامه رسمی روی سربرگ شرکت و مهر شرکت
• گواهی اقامتگاه شرکت (SKTU)
• و کلی مدارک دیگه که نشون دهنده قانونی بودن و فعالیت شرکت باشه.

شرایط و مدارک لازم برای کارمند (یعنی شما)

حالا نوبت به تو میرسه. تو هم باید یه سری شرایط کلی داشته باشی و مدارک زیر رو برای کارفرمات بفرستی تا اون بتونه از طرف تو اقدام کنه.

شرایط کلی:

• سلامت جسمی: باید سالم باشی. معمولا ازت خواسته میشه که یه گواهی پزشکی و رادیوگرافی قفسه سینه ارائه بدی تا ثابت بشه بیماری واگیردار نداری.
• نداشتن سوء پیشینه: باید شخصیت خوبی داشته باشی و سابقه کیفری جدی نداشته باشی. برای این کار، باید گواهی عدم سوء پیشینه از پلیس ایران بگیری.
• تمکن مالی: هرچند کارفرما اسپانسر توئه، ولی بهتره نشون بدی که برای هزینه‌های اولیه زندگیت در اندونزی پول کافی داری. یه صورتحساب بانکی میتونه این رو ثابت کنه.
• داشتن پیشنهاد کاری قطعی: این که واضحه. باید یه قرارداد یا نامه پیشنهاد شغلی از شرکت اندونزیایی داشته باشی.
• تحصیلات و سابقه کار: این بخش خیلی مهمه. تو باید برای موقعیت شغلی که درخواست میدی، واجد شرایط باشی. معمولا:
  • باید مدرک تحصیلی مرتبط (حداقل لیسانس) داشته باشی.
  • باید حداقل ۵ سال سابقه کار مرتبط با اون شغل داشته باشی.
• پاسپورت معتبر: پاسپورتت باید در زمان اقدام برای ویزا، حداقل ۱۸ ماه اعتبار داشته باشه.
• بیمه درمانی: باید تحت پوشش یه بیمه درمانی یا عمر باشی که در اندونزی معتبر باشه.
• ملاحظات سنی: به طور کلی محدودیت سنی وجود نداره، اما برای بعضی صنایع خاص مثل نفت و گاز، ممکنه ازت بخوان که سنت بین ۳۰ تا ۵۵ سال باشه (این قانون برای مدیران ارشد اعمال نمیشه).

لیست کامل مدارک مورد نیاز از شما:

• کپی رنگی از تمام صفحات پاسپورتت: با اعتبار حداقل ۱۸ ماه.
• کپی رنگی از رزومه یا CV: رزومه‌ات باید توسط مدیر شرکت مهر و امضا بشه.
• کپی رنگی از آخرین مدرک تحصیلی: این مدرک باید به انگلیسی یا زبان اندونزیایی ترجمه رسمی شده باشه و اون هم توسط مدیر شرکت مهر و امضا بشه.
• گواهی سابقه کار: مدرکی که نشون بده حداقل ۵ سال سابقه کار مرتبط داری.
• عکس پرسنلی رنگی: معمولا ۲ قطعه عکس با پس‌زمینه قرمز یا آبی (بسته به درخواست دقیق سفارت) در سایزهای مشخص (مثلا ۴ در ۶ سانتی‌متر).
• گواهی عدم سوء پیشینه.
• گواهی پزشکی.
• کپی بیمه‌نامه.

مدارک لازم برای خانواده (همسر و فرزندان)

اگه قراره با خانواده‌ات مهاجرت کنی، باید مدارک زیر رو هم برای اونها آماده کنی:

• کپی رنگی از پاسپورت همسر و فرزندان.
• کپی سند ازدواج (باید ترجمه رسمی به انگلیسی یا اندونزیایی بشه).
• کپی شناسنامه یا گواهی تولد فرزندان (باید ترجمه رسمی بشه).
• عکس پرسنلی رنگی از هر کدوم از اعضای خانواده.

آماده کردن این مدارک شاید کمی زمان‌بر باشه، پس بهتره از همون اول که تصمیمت جدی شد، شروع به جمع‌آوری و ترجمه اونها کنی تا وقتی کارفرما ازت خواست، معطل نشی.

هزینه‌های استخدام در اندونزی چقدره؟

مهاجرت کاری به هر کشوری یه سری هزینه‌ها داره. خوبه که قبل از هر اقدامی، یه دید کلی نسبت به این هزینه‌ها داشته باشی. بعضی از این هزینه‌ها به عهده کارفرماست و بعضی‌هاش ممکنه به طور غیرمستقیم روی بسته حقوقی تو تاثیر بذاره. بیا با هم این هزینه‌ها رو مرور کنیم.

هزینه‌های مستقیم برای کارفرما:

این‌ها هزینه‌هایی هستن که شرکت اسپانسر تو باید مستقیما پرداخت کنه و بخش اصلی هزینه‌های استخدام یه نیروی خارجی رو تشکیل میدن.

• حقوق پایه (Basic Salary): این اصلی‌ترین هزینه است و مبلغش بستگی به تخصص تو، سابقه کارت، صنعتی که توش کار میکنی و البته قوانین حداقل دستمزد در اون استان از اندونزی داره.
• سهم کارفرما در بیمه‌های اجتماعی (BPJS Contributions): کارفرما موظفه که بخشی از هزینه بیمه‌های اجتماعی تو رو پرداخت کنه. این بیمه‌ها شامل بیمه درمانی (BPJS Kesehatan) و بیمه بازنشستگی و حوادث کار (BPJS Ketenagakerjaan) میشه.
• هزینه صندوق توسعه مهارت (DPKK Fee): این همون هزینه ۱۰۰ دلار در ماهه که قبلا در موردش صحبت کردیم. یعنی سالی ۱,۲۰۰ دلار آمریکا که کارفرما باید به ازای استخدام تو به دولت پرداخت کنه.
• عیدی و پاداش (THR): طبق قانون کار اندونزی، کارفرماها موظف هستن که حداقل سالی یک بار (معمولا قبل از تعطیلات مهم مذهبی مثل عید فطر) به کارمنداشون یه مبلغی به عنوان «عیدی» یا «کمک هزینه تعطیلات» پرداخت کنن. این مبلغ معمولا معادل یک ماه حقوق پایه است.
• مزایای پایان کار و حق سنوات (Severance Pay): اگه روزی قرارداد کاری تو تموم بشه یا شرکت تو رو اخراج کنه، طبق قانون کارفرما باید بر اساس مدت زمان سابقه کارت، بهت حق سنوات و مزایای پایان کار پرداخت کنه.

هزینه‌های مربوط به ویزا و مجوزها:

این هزینه‌ها هم معمولا توسط کارفرما پرداخت میشه. مبالغی که در ادامه میاد، هزینه‌های دولتی هستن و ممکنه со временем تغییر کنن. این هزینه‌ها به غیر از دستمزد وکیل یا شرکتیه که کارهای مهاجرتی رو انجام میده.

نوع مجوز یا ویزا	هزینه تقریبی (به روپیه اندونزی)	هزینه تقریبی (به دلار آمریکا)
RPTKA/IMTA (مجوز کار)	۴,۰۰۰,۰۰۰ روپیه	حدود ۲۷۰ دلار
کیتاس کاری (۶ ماهه)	۹,۳۵۰,۰۰۰ روپیه	حدود ۶۳۰ دلار
کیتاس کاری (۱ ساله)	۱۰,۲۵۰,۰۰۰ روپیه	حدود ۶۹۰ دلار
کیتاس کاری (۲ ساله)	۱۲,۵۰۰,۰۰۰ روپیه	حدود ۸۴۰ دلار

هزینه‌هایی که باید به عنوان کارمند در نظر داشته باشی:

• مالیات بر درآمد (PPh): تو هم مثل هر کارمند دیگه‌ای در اندونزی باید مالیات بر درآمد پرداخت کنی. این مالیات به صورت تصاعدیه، یعنی هرچی درآمدت بیشتر باشه، درصد مالیاتت هم بیشتر میشه. نرخ مالیات از ۵٪ برای درآمدهای پایین شروع میشه و تا ۳۰٪ برای درآمدهای خیلی بالا میره. این مبلغ معمولا هر ماه از حقوقت کسر میشه.
• سهم کارمند در بیمه‌های اجتماعی (BPJS): علاوه بر سهم کارفرما، یه بخش کوچکی از هزینه بیمه‌های اجتماعی هم از حقوق ماهانه تو کسر میشه.
• هزینه‌های آماده‌سازی مدارک: هزینه‌هایی مثل ترجمه رسمی مدارک تحصیلی و شناسنامه، گرفتن گواهی عدم سوء پیشینه و گواهی پزشکی معمولا به عهده خودته.
• هزینه‌های زندگی: البته که باید هزینه‌های زندگی مثل اجاره خونه، خورد و خوراک، حمل و نقل و… رو هم در نظر بگیری که این کاملا بستگی به سبک زندگی خودت و شهری که توش ساکن میشی داره.

داشتن یه دید کلی از این هزینه‌ها بهت کمک میکنه که موقع مذاکره برای حقوقت، بدونی که چه چیزهایی در انتظارته و بتونی یه تصمیم مالی بهتر بگیری.

استخدام در اندونزی: قوانین کار، قراردادها و مزایا

وقتی به عنوان یه نیروی کار خارجی وارد اندونزی میشی، خوبه که با قوانین کار، انواع قراردادها و چیزهایی که به عنوان کارمند حق توئه، آشنا باشی. این بهت کمک میکنه که هم از حقوقت دفاع کنی و هم وظایفت رو بهتر بشناسی.

انواع قراردادهای کاری در اندونزی

در اندونزی، قراردادهای کاری مختلفی وجود داره که هر کدوم شرایط خاص خودشون رو دارن. دو نوع اصلی این قراردادها این‌ها هستن:

1. قرارداد دائم (Kontrak Kerja Waktu Tidak Tertentu – KKWT):
   • این رایج‌ترین و بهترین نوع قرارداده.
   • هیچ تاریخ پایان مشخصی نداره و تا زمانی که یکی از طرفین (تو یا کارفرما) طبق مراحل قانونی اون رو فسخ نکنه، ادامه داره.
   • این نوع قرارداد امنیت شغلی بیشتری بهت میده و کارفرما موظفه تمام مزایای قانونی مثل حق سنوات، مرخصی با حقوق و بیمه رو برات فراهم کنه.
2. قرارداد مدت معین یا موقت (Kontrak Kerja Waktu Tertentu – KKWT):
   • این قرارداد برای یه دوره زمانی مشخص (مثلا یک سال) یا برای انجام یه پروژه خاص بسته میشه.
   • قرارداد تو به عنوان یه نیروی کار خارجی، از این نوع خواهد بود، چون کیتاس تو مدت زمان مشخصی داره.
   • طبق قوانین جدید، این نوع قراردادها و تمدید اونها در مجموع نمیتونه بیشتر از ۵ سال طول بکشه. اگه از این مدت بگذره، قرارداد تو به صورت خودکار به قرارداد دائم تبدیل میشه (البته این مورد بیشتر برای کارمندان محلی صدق میکنه).

انواع دیگه‌ای از قراردادها هم مثل قرارداد روزمزد (KKH) یا قرارداد کارآموزی (Kontrak Magang) وجود داره که کمتر به کار نیروهای خارجی میان.

قوانین کار اندونزی که باید بدونی

قانون کار اندونزی (قانون شماره ۱۳ سال ۲۰۰۳ و اصلاحیه‌های بعدی) یه سری استانداردها رو برای حمایت از کارمندان تعیین کرده:

• حداقل دستمزد: هر استان در اندونزی حداقل دستمزد مخصوص به خودش رو داره که هر سال تعیین میشه. کارفرمای تو موظفه که حداقل این مبلغ رو بهت پرداخت کنه.
• ساعات کاری: ساعت کاری استاندارد در اندونزی ۴۰ ساعت در هفته است که معمولا طی ۵ یا ۶ روز کاری تقسیم میشه.
• اضافه‌کاری: هر ساعتی که بیشتر از ساعت کاری استاندارد کار کنی، اضافه‌کاری محسوب میشه و کارفرما باید اون رو با نرخ بیشتری بهت پرداخت کنه.
• انواع مرخصی: طبق قانون تو حق استفاده از انواع مرخصی با حقوق رو داری:
  • مرخصی سالانه: بعد از یک سال کار، تو حق استفاده از مرخصی سالانه رو داری.
  • مرخصی استعلاجی: اگه بیمار بشی، میتونی با ارائه گواهی پزشک از مرخصی استعلاجی استفاده کنی.
  • مرخصی زایمان: برای خانم‌ها مرخصی زایمان (معمولا بین ۳ تا ۶ ماه) و برای آقایان هم مرخصی کوتاهی برای تولد فرزند در نظر گرفته شده.
  • تعطیلات رسمی: اندونزی تعطیلات رسمی زیادی داره که شامل تعطیلات ملی و مذهبی (مثل عید فطر، کریسمس و…) میشه.

مالیات و حقوق و دستمزد

• سیستم مالیات بر درآمد: همونطور که قبلا گفتیم، سیستم مالیات بر درآمد در اندونزی تصاعدیه و از ۵٪ تا ۳۰٪ متغیره. این مالیات هر ماه از حقوقت کسر میشه و به اداره مالیات پرداخت میشه.
• بیمه‌های اجتماعی (BPJS): مشارکت در برنامه‌های تامین اجتماعی اجباریه. دو برنامه اصلی وجود داره:
  • BPJS Kesehatan: این بیمه خدمات درمانی تو رو پوشش میده.
  • BPJS Ketenagakerjaan: این برنامه شامل بیمه بازنشستگی، بیمه حوادث ناشی از کار و مزایای سالمندی میشه.
  بخشی از حق بیمه این برنامه‌ها توسط کارفرما و بخشی هم از حقوق تو کسر میشه.

مزایای رایج برای کارمندان

علاوه بر مواردی که قانون اجبار کرده، خیلی از شرکت‌های خوب در اندونزی برای جذب و نگه داشتن نیروهای متخصص، مزایای اضافه‌تری هم ارائه میدن:

• بیمه درمانی تکمیلی: خیلی از شرکت‌ها علاوه بر بیمه اجباری BPJS، بیمه درمانی خصوصی هم برای کارمندان و خانواده‌هاشون فراهم میکنن که پوشش بهتری داره.
• بیمه عمر.
• کمک هزینه حمل و نقل: با توجه به ترافیک سنگین شهرهای بزرگ مثل جاکارتا، بعضی شرکت‌ها کمک هزینه ای برای رفت و آمد پرداخت میکنن.
• کمک هزینه غذا: ممکنه به صورت پول نقد یا کارت‌های غذا بهت داده بشه.
• برنامه‌های آموزشی و توسعه فردی: شرکت‌ها برای بالا بردن مهارت‌هات، دوره‌های آموزشی برگزار میکنن.
• برنامه‌های سلامتی (Wellness Programs): چیزهایی مثل اشتراک باشگاه، کلاس‌های یوگا یا معاینات پزشکی دوره‌ای.
• ساعت کاری منعطف یا دورکاری: این مدل کار کردن روز به روز داره در اندونزی محبوب‌تر میشه.

فرایند مصاحبه و فرهنگ کاری

اگه برای مصاحبه به اندونزی دعوت شدی، خوبه که چند تا نکته فرهنگی رو بدونی:

• احترام به بزرگتر و سلسله مراتب: در فرهنگ اندونزی، احترام به افراد مسن‌تر و مدیران ارشد خیلی مهمه. موقع صحبت کردن با مصاحبه‌کننده‌ها، این احترام رو نشون بده.
• ادب و رفتار دوستانه: مودب بودن و داشتن یه لبخند دوستانه تاثیر خیلی مثبتی داره.
• پوشش مناسب: برای مصاحبه حتما لباس رسمی و حرفه‌ای بپوش. برای آقایون کت و شلوار و برای خانم‌ها لباس پوشیده و محافظه‌کارانه انتخاب خوبیه.
• وقت‌شناسی: حتما سر وقت یا حتی چند دقیقه زودتر در محل مصاحبه حاضر شو.
• زبان مصاحبه: بسته به شرکت، مصاحبه ممکنه به زبان انگلیسی یا اندونزیایی باشه. از قبل آمادگی هر دو حالت رو داشته باش.

شرایط پایان کار و اخراج

پایان دادن به قرارداد کاری در اندونزی هم قوانین خاص خودش رو داره. کارفرما نمیتونه بی‌دلیل تو رو اخراج کنه. باید دلایل موجهی مثل عملکرد ضعیف، تخلف جدی یا تعدیل نیرو وجود داشته باشه.

• دوره اخطار (Notice Period): کارفرما باید قبل از اخراج، طبق قرارداد بهت اطلاع بده (معمولا یک ماه).
• حق سنوات و مزایای پایان کار: همونطور که گفتیم، در صورت اخراج یا پایان قرارداد، کارفرما موظفه که بر اساس سابقه کارت، بهت حق سنوات و بقیه مزایای قانونی رو پرداخت کنه.

آشنایی با این قوانین بهت کمک میکنه که با دید بازتری وارد محیط کار در اندونزی بشی و بتونی یه تجربه کاری موفق داشته باشی.

چالش‌های استخدام در اندونزی و راه‌حل هوشمندانه: EOR

تا اینجا فهمیدیم که فرایند استخدام و گرفتن ویزای کار در اندونزی میتونه پیچیده و زمان‌بر باشه. شرکت‌ها، به خصوص شرکت‌های خارجی که هنوز در اندونزی دفتر رسمی ندارن، با چالش‌های زیادی روبرو میشن. شناختن این چالش‌ها بهت کمک میکنه که بفهمی چرا بعضی شرکت‌ها از راه حل‌های جایگزین استفاده میکنن.

چالش‌های رایج برای کارفرماها

1. قوانین پیچیده و همیشه در حال تغییر: قوانین کار و مهاجرت اندونزی خیلی جزئیات داره و ممکنه هر چند وقت یک بار هم تغییر کنه. به‌روز موندن با این قوانین برای یه شرکت خارجی خیلی سخته.
2. زمان‌بر بودن فرایندها: همونطور که دیدیم، کل فرایند گرفتن ویزا میتونه ماه‌ها طول بکشه. این تاخیرها میتونه برنامه‌های شرکت رو کاملا به هم بریزه.
3. نیاز به داشتن شرکت ثبت‌شده محلی: مهم‌ترین چالش اینه که یه شرکت برای اینکه بتونه اسپانسر ویزای تو بشه، باید حتما به صورت قانونی در اندونزی ثبت شده باشه (یه چیزی مثل شرکت PT PMA). ثبت یه شرکت در یه کشور دیگه، خودش یه فرایند خیلی پرهزینه و طولانیه.
4. مدیریت حقوق، مالیات و بیمه: محاسبه دقیق حقوق، کسر مالیات‌ها طبق قوانین اندونزی و پرداخت سهم بیمه‌های اجتماعی (BPJS) نیاز به تخصص و دانش محلی داره. هر اشتباهی میتونه منجر به جریمه‌های سنگین بشه.
5. تفاوت‌های فرهنگی و مدیریت منابع انسانی: درک فرهنگ کاری اندونزی و مدیریت کارمندان بر اساس هنجارهای محلی برای یه مدیر خارجی میتونه سخت باشه.

حالا با وجود این همه چالش، شرکت‌ها چطور میتونن به راحتی از کشورهای دیگه مثل ایران نیرو استخدام کنن؟ اینجاست که یه راه حل مدرن و هوشمندانه به اسم EOR وارد میدون میشه.

EOR یا Employer of Record چیست؟

EOR مخفف Employer of Record هست که به فارسی میشه اون رو «کارفرمای ثبتی» یا «کارفرمای رسمی» ترجمه کرد.

ایده‌اش خیلی ساده‌اس: EOR یه شرکت ثالثه که به صورت قانونی در یه کشور (مثلا اندونزی) ثبت شده. این شرکت میاد و کارمندای یه شرکت دیگه رو از طرف اونها استخدام میکنه.

بذار با یه مثال ساده توضیح بدم: فرض کن یه شرکت تکنولوژی در آمریکا میخواد تو رو که در ایران هستی، برای کار از راه دور استخدام کنه و ازت میخواد که در اندونزی مستقر بشی. اون شرکت آمریکایی در اندونزی دفتر و شرکت ثبت‌شده نداره، پس نمیتونه اسپانسر ویزای تو بشه.

اینجا شرکت EOR وارد عمل میشه. شرکت آمریکایی با یه شرکت EOR در اندونزی قرارداد میبنده. بعد، اون شرکت EOR به صورت قانونی تو رو استخدام میکنه. یعنی تو روی کاغذ، کارمند شرکت EOR در اندونزی میشی. اما در عمل، تو داری برای اون شرکت آمریکایی کار میکنی و از اونها دستور میگیری.

EOR چطور مشکلات رو حل میکنه؟

شرکت EOR مثل یه پل عمل میکنه و تمام اون چالش‌هایی که گفتیم رو حل میکنه:

• استخدام قانونی بدون نیاز به ثبت شرکت: چون شرکت EOR خودش در اندونزی ثبت شده، میتونه به صورت کاملا قانونی اسپانسر ویزای تو بشه. پس اون شرکت آمریکایی دیگه نیازی نداره کلی هزینه و زمان صرف ثبت شرکت در اندونزی کنه.
• انجام تمام مراحل ویزا و مجوزها: شرکت‌های EOR متخصص قوانین مهاجرتی هستن. اونها کل فرایند گرفتن RPTKA، ویتاس و کیتاس رو برای تو انجام میدن و چون این کار رو همیشه انجام میدن، معمولا سریع‌تر و بدون اشتباه این کار رو پیش میبرن.
• مدیریت کامل حقوق، مالیات و بیمه: EOR مسئولیت تمام کارهای اداری و مالی تو رو به عهده میگیره. اونها حقوقت رو بر اساس قوانین اندونزی پرداخت میکنن، مالیاتت رو به دولت میدن و تو رو در بیمه‌های اجتماعی ثبت نام میکنن.
• تهیه قراردادهای کاری منطبق با قانون: EOR یه قرارداد کاری استاندارد و قانونی (طبق قوانین اندونزی) با تو میبنده که تمام حقوق و مزایای تو در اون در نظر گرفته شده.
• کاهش ریسک‌های قانونی: چون EOR کارفرمای قانونی توئه، تمام مسئولیت‌های حقوقی استخدام تو هم به عهده اونه. این کار ریسک شرکت اصلی رو به شدت پایین میاره.

معرفی چند شرکت EOR معروف

در دنیا شرکت‌های بزرگ و معتبری وجود دارن که خدمات EOR ارائه میدن. تو متنی که بررسی کردیم به اسم چندتاشون اشاره شده بود:

• Deel: یکی از معروف‌ترین پلتفرم‌هاست که در بیش از ۱۰۰ کشور خدمات EOR و مدیریت پیمانکار ارائه میده. بیشتر از ۳۵,۰۰۰ کسب‌وکار از خدماتش استفاده میکنن و تیم بزرگی از متخصصان محلی داره.
• Multiplier: این شرکت روی ارائه یه تجربه سفارشی و منعطف برای مشتری‌هاش تمرکز کرده. پلتفرمشون کاربرپسنده و به راحتی با سیستم‌های حسابداری و منابع انسانی دیگه یکپارچه میشه.
• Papaya Global: یه پلتفرم مدیریت نیروی کار جهانیه که با تکنولوژی نوآورانه‌اش، پیچیدگی‌های منابع انسانی و حقوق و دستمزد در کشورهای مختلف رو ساده میکنه.
• Remote: این شرکت هم یه بازیگر بزرگ تو این حوزه است که به شرکت‌ها کمک میکنه تا با قوانین کار، مالیات و مهاجرت در کشورهای مختلف هماهنگ باشن و ریسک نکنن.
• Playroll: این شرکت هم راهکارهای EOR ارائه میده و میتونه کل فرایند اسپانسرشیپ ویزا، ثبت‌نام در سیستم‌های محلی و مدیریت مزایای قانونی رو انجام بده.
• InCorp Indonesia: این شرکت به طور تخصصی در اندونزی فعالیت میکنه و علاوه بر خدمات EOR، در زمینه ثبت شرکت و مشاوره تجاری هم تخصص داره.

پس اگه یه پیشنهاد کاری از شرکتی گرفتی که در اندونزی حضور فیزیکی نداره، اصلا تعجب نکن اگه بهت بگن که قراره از طریق یه شرکت EOR استخدام بشی. این یه روش کاملا استاندارد، قانونی و رو به رشده که کار رو هم برای تو و هم برای کارفرمات خیلی راحت‌تر میکنه.

چه شغل‌هایی در اندونزی پرتقاضا هستن؟

اگه هنوز در مرحله جستجوی کار هستی یا میخوای بدونی که مهارت‌های تو در بازار کار اندونزی چقدر خواهان داره، خوبه که با صنایع و شغل‌های پرتقاضای این کشور آشنا بشی. با توجه به رشد اقتصادی و تغییرات تکنولوژیک، بعضی از حوزه‌ها در اندونزی به شدت به نیروی کار متخصص، چه محلی و چه بین‌المللی، نیاز دارن.

این لیست بر اساس اطلاعات کلی و روندهای اقتصادی اندونزی تهیه شده:

• فناوری اطلاعات (IT) و خدمات دیجیتال: این حوزه شاید پررونق‌ترین بخش در اندونزی باشه. با دیجیتالی شدن کسب‌وکارها و جامعه، تقاضا برای متخصصان زیر به شدت بالاست:
  • توسعه‌دهندگان نرم‌افزار (Software Developers)
  • تحلیلگران داده (Data Analysts)
  • متخصصان امنیت سایبری (Cybersecurity Experts)
  • متخصصان زیرساخت IT
• تجارت الکترونیک (E-commerce) و بازاریابی دیجیتال: اندونزی یکی از بزرگترین بازارهای تجارت الکترونیک در جهانه. به همین دلیل، شرکت‌ها همیشه دنبال نیروهای متخصصی هستن که در زمینه‌های زیر مهارت داشته باشن:
  • مدیریت فروشگاه‌های آنلاین
  • تبلیغات دیجیتال
  • مدیریت شبکه‌های اجتماعی
  • بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو (SEO)
• امور مالی و بانکداری: اقتصاد در حال رشد اندونزی به یه بخش مالی قوی نیاز داره. تقاضا برای شغل‌های زیر همیشه وجود داره:
  • حسابداران
  • تحلیلگران مالی
  • بانکداران سرمایه‌گذاری
  • همچنین، با رشد فین‌تک (تکنولوژی مالی)، تخصص در این حوزه هم خیلی ارزشمند شده.
• بهداشت و درمان و داروسازی: با افزایش جمعیت و بالا رفتن سن امید به زندگی، بخش بهداشت و درمان اندونزی در حال گسترشه. نیاز به متخصصان زیر کاملا محسوسه:
  • پزشکان و پرستاران
  • داروسازان و تکنسین‌های پزشکی
  • متخصصان تحقیق و توسعه در شرکت‌های داروسازی
• زیرساخت و ساخت‌وساز: دولت اندونزی سرمایه‌گذاری عظیمی روی پروژه‌های زیرساختی مثل ساخت جاده، فرودگاه، شبکه حمل‌ونقل و توسعه شهری کرده. این پروژه‌ها به تعداد زیادی از افراد زیر نیاز دارن:
  • مهندسان (عمران، معماری و…)
  • معماران
  • مدیران پروژه
  • کارگران ساختمانی ماهر
• گردشگری و هتلداری: صنعت گردشگری یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد اندونزیه. هرچند این صنعت در دوران کرونا آسیب دید، اما دوباره با قدرت در حال بازگشته. تقاضا برای افراد زیر همیشه بالاست:
  • مدیران هتل و رستوران
  • راهنمایان تور
  • برنامه‌ریزان رویداد
  • آژانس‌های مسافرتی
• انرژی‌های تجدیدپذیر و پایداری محیط زیست: اندونزی داره تلاش میکنه که وابستگی خودش به سوخت‌های فسیلی رو کم کنه و مشکلات زیست‌محیطی رو حل کنه. این باعث ایجاد فرصت‌های شغلی جدیدی در زمینه‌های زیر شده:
  • مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر
  • مهندسی محیط زیست
  • مدیریت پسماند
• صنایع تولیدی و مهندسی صنایع: بخش تولید اندونزی خیلی متنوعه و شامل خودروسازی، الکترونیک، نساجی و فرآوری مواد غذایی میشه. متخصصان زیر در این بخش مورد نیازن:
  • مدیران تولید
  • متخصصان کنترل کیفیت
  • مهندسان صنایع
• صنایع خلاق: اندونزی فرهنگ خیلی غنی و صحنه هنری پویایی داره. به همین دلیل، تقاضا برای افراد خلاق در زمینه‌های زیر وجود داره:
  • طراحی (گرافیک، مد و…)
  • رسانه و سرگرمی
  • هنر و تبلیغات

اگه تخصص تو در یکی از این حوزه‌ها باشه، شانس خوبی برای پیدا کردن یه موقعیت شغلی مناسب در اندونزی داری.