راهنمای جامع ویزای کار و مجوز اقامت گویان

چرا اصلا گویان؟ یه نگاه کلی به وضعیت

شاید تا حالا اسم گویان کمتر به گوشت خورده باشه، اما این کشور تو چند سال اخیر، مخصوصا بعد از کشف منابع عظیم نفت و گاز، تبدیل به یه مقصد جذاب برای شرکت‌های بزرگ و نیروهای کار متخصص شده. اقتصاد این کشور داره به سرعت رشد میکنه و به همین خاطر، تقاضا برای استخدام آدم‌های حرفه‌ای خیلی بالا رفته.

گویان یه کشور تو ساحل شمالی آمریکای جنوبی هست که با ونزوئلا، برزیل و سورینام همسایه است. جمعیتش حدود ۸۰۰ هزار نفره و بیشتر مردمش نزدیک ساحل زندگی میکنن، مخصوصا تو پایتختش یعنی شهر جورج تاون. زبان رسمی کشور انگلیسیه که این خودش یه مزیت بزرگ برای ما ایرانی‌ها حساب میشه. واحد پولشون هم دلار گویان (GYD) هست، ولی دلار آمریکا هم خیلی جاها قبول میشه.

این رشد اقتصادی باعث شده زیرساخت‌های کشور هم روز به روز بهتر بشه و فرصت‌های شغلی زیادی، به خصوص تو زمینه‌های مهندسی، مدیریت پروژه و عملیات‌های دریایی به وجود بیاد. برای همین، خیلی از شرکت‌ها دنبال اینن که نیروهای کار ماهر رو از کشورهای دیگه به گویان بیارن. اما این کار قوانین خودش رو داره و هم شرکت و هم کارمند باید با دقت این قوانین رو رعایت کنن. اگه شرکتی قوانین مهاجرت یا کار رو رعایت نکنه، با جریمه‌های سنگین و حتی لغو مجوز فعالیتش روبرو میشه.

ویزای کار و مجوز کار؛ اینا با هم فرق دارن؟

وقتی در مورد کار کردن تو یه کشور خارجی حرف میزنیم، دوتا عبارت «ویزای کار» و «مجوز کار» رو زیاد میشنویم که خیلی وقت‌ها به جای هم استفاده میشن، اما در واقع دوتا چیز متفاوتن.

• ویزای کار (Work Visa): این ویزا مثل یه بلیط ورود به کشوره. یعنی به شما اجازه میده با هدف کار کردن وارد خاک گویان بشید.
• مجوز کار (Work Permit/Authorization): این مجوز به شما اجازه قانونی میده که وقتی داخل کشور هستید، کار کنید و حقوق بگیرید.

معمولا این وظیفه کارفرماست که پروسه گرفتن ویزا و مجوز کار رو برای کارمند خارجیش شروع کنه. یعنی شرکت باید مدارک لازم رو آماده کنه، اسپانسر یا حامی درخواست شما بشه و مطمئن بشه که در تمام مدتی که اونجا کار میکنید، همه چیز قانونی پیش میره. پس یادت باشه، کارفرما نمیتونه خودش برای شما ویزا صادر کنه، بلکه باید از طرف شما به نهادهای دولتی مربوطه درخواست بده.

کیا به مجوز کار گویان احتیاج دارن؟

قانون کلی اینه: هر کسی که شهروند یا مقیم دائم گویان نیست و میخواد تو این کشور کار کنه، باید مجوز کار بگیره. این قانون شامل نیروهای متخصص، کارمندهای فنی یا هر کسی میشه که برای یه موقعیت شغلی خاص استخدام شده، مخصوصا اگه برای اون شغل نیروی کار محلی مناسب پیدا نشه.

البته چندتا استثنا هم وجود داره. برای مثال، کسانی که بیشتر از پنج سال با یک شهروند گویانی ازدواج کرده باشن یا وضعیت «شهروند ماهر کاریکام» (CARICOM Skilled National) رو داشته باشن، ممکنه از گرفتن مجوز کار معاف بشن.

انواع ویزا و مجوز کار در گویان

گویان برای شرایط مختلف کاری، ویزاها و مجوزهای متفاوتی رو در نظر گرفته. اینجا چند مدل از مهم‌ترین‌هاش رو با هم میبینیم:

نوع ویزا/مجوز	توضیحات
مجوز کار استاندارد	این رایج‌ترین نوع مجوزه و برای هر فرد غیرگویانی که میخواد برای یه شرکت در این کشور کار کنه، صادر میشه. معمولا سه سال اعتبار داره و میشه بارها تمدیدش کرد (البته هر بار با پرداخت هزینه).
ویزای کارگر ماهر (Skilled Worker Visa)	این ویزا برای افرادی صادر میشه که مهارت‌های تخصصی دارن و شرکت‌های گویانی به اون مهارت‌ها احتیاج دارن. مثل مهندس‌ها، کادر درمان و متخصص‌های فنی.
ویزای کار موقت (Temporary Work Visa)	این ویزا برای کساییه که برای پروژه‌ها یا قراردادهای کوتاه‌مدت (معمولا تا یک سال) به گویان میان.
ویزای تجاری (Business Visa)	حواست باشه، این ویزا برای استخدام شدن و کار کردن برای یه شرکت نیست. بلکه برای کارهای تجاری مثل سرمایه‌گذاری، شرکت تو جلسه‌ها، یا راه‌اندازی شعبه شرکت خودت تو گویان استفاده میشه.
ویزای کار در بدو ورود (Employment Visa on Arrival)	این یه نوع ویزای خاصه که برای افرادی صادر میشه که قراره برای یه شرکت محلی یا خارجی مستقر در گویان کار کنن. این ویزا هم سه سال اعتبار داره اما شرط اصلیش اینه که کارفرما باید قبل از رسیدن شما به گویان، همه هماهنگی‌ها رو با وزارت کشور (Ministry of Home Affairs) انجام داده باشه و نامه تاییدیه رو برای شما فرستاده باشه.

شرایط لازم برای گرفتن ویزای کار چیه؟

برای اینکه بتونی ویزای کار گویان رو بگیری، هم تو به عنوان کارمند و هم شرکت کارفرمات باید یه سری شرایط و مسئولیت‌ها رو داشته باشید.

شرایط برای کارمند (یعنی شما)

• پیشنهاد شغلی قطعی: باید از یه شرکت ثبت‌شده در گویان یه پیشنهاد کاری رسمی داشته باشی.
• پاسپورت معتبر: پاسپورتت باید حداقل شش ماه از تاریخ ورودت به گویان اعتبار داشته باشه.
• صلاحیت‌های لازم: باید مدارک تحصیلی یا سوابق کاری مرتبط با شغلت رو ارائه بدی.
• گواهی عدم سوء پیشینه: باید از کشور خودت (و کشورهایی که تو چند سال گذشته اونجا زندگی کردی) این گواهی رو بگیری.
• معاینات پزشکی: بسته به نوع شغل و مدت اقامت، ممکنه لازم باشه یه سری آزمایش‌های پزشکی رو انجام بدی.
• عکس پاسپورتی: معمولا دو قطعه عکس لازم میشه.
• فرم درخواست تکمیل شده: فرم درخواست ویزای کار که از سایت وزارت امور خارجه قابل دریافته.

مسئولیت‌های کارفرما

• ارائه درخواست به وزارت کار: کارفرما باید یه درخواست رسمی برای مجوز کار شما به وزارت کار (Ministry of Labour) ارائه بده.
• شرح دقیق شغل: باید جزئیات کامل موقعیت شغلی شما رو اعلام کنه.
• توجیه برای استخدام نیروی خارجی: این بخش خیلی مهمه. کارفرما باید توضیح بده که چرا به جای یه نیروی کار محلی، شما رو استخدام کرده. معمولا باید ثابت کنه که نتونسته نیروی واجد شرایط گویانی برای اون شغل پیدا کنه.
• مدارک ثبت شرکت: باید مدارکی که نشون میده شرکت به صورت قانونی در گویان ثبت شده و فعاله رو ارائه بده.
• رعایت قوانین کار: کارفرما باید تضمین کنه که شرایط استخدامی شما، مثل حقوق و مزایا، مطابق با قوانین کار گویانه.
• ارسال اطلاعات به وزارت کشور: قبل از ورود شما، کارفرما باید اسم، آدرس و جنسیت شما رو به وزارت کشور اطلاع بده.

مراحل گرفتن ویزای کار قدم به قدم

پروسه گرفتن ویزا معمولا به این صورته:

1. قدم اول: درخواست کارفرما
   همه چیز با کارفرمای شما شروع میشه. اون‌ها باید یه درخواست رسمی برای مجوز کار شما به وزارت کار یا وزارت کشور گویان بفرستن.
2. قدم دوم: جمع‌آوری مدارک
   شما و کارفرماتون باید تمام مدارک لازم که بالاتر گفتیم (کپی پاسپورت، عکس، مدارک تحصیلی، گواهی عدم سوء پیشینه، نامه پیشنهاد شغلی و غیره) رو آماده کنید.
3. قدم سوم: ارسال بسته درخواستی
   بعد از اینکه همه مدارک کامل شد، کارفرما این بسته رو به نهادهای دولتی مربوطه تحویل میده.
4. قدم چهارم: پرداخت هزینه‌ها
   هزینه‌های مربوط به درخواست و صدور ویزا باید پرداخت بشه.
5. قدم پنجم: انتظار برای تایید
   درخواست شما توسط مقامات دولتی بررسی میشه. اون‌ها نیاز به نیروی کار خارجی تو اون شغل خاص و صلاحیت‌های شما رو ارزیابی میکنن. این پروسه ممکنه شامل مصاحبه یا بررسی‌های بیشتر هم باشه.
6. قدم ششم: صدور ویزا و مجوز
   اگه همه چیز تایید بشه، مجوز کار برای شما صادر میشه. در خیلی از موارد، مثل ویزای کار در بدو ورود، شما نامه تاییدیه رو از قبل دریافت میکنی و خود ویزا و مجوز کار موقع رسیدن به فرودگاه گویان تو پاسپورتت ثبت میشه.

چقدر طول میکشه؟

زمان بررسی درخواست‌ها متغیره. بعضی منابع میگن بین ۲ تا ۴ هفته، بعضی دیگه میگن ۴ تا ۶ هفته یا حتی ۴ تا ۸ هفته. اما خبر خوب اینه که اخیرا (از نوامبر ۲۰۲۳) وزارت کشور گویان اعلام کرده که تلاش میکنه درخواست‌های مهاجرتی رو ظرف ۱۴ روز کاری بعد از پرداخت هزینه‌ها بررسی کنه. با این حال، اگه مدارکتون ناقص باشه یا تو فصل‌های شلوغ اقدام کنید، این زمان میتونه طولانی‌تر بشه. پس بهتره همیشه کار رو زودتر شروع کنید.

هزینه‌ها و مدت اعتبار ویزا

هزینه‌ها چقدره؟

هزینه ویزا و مجوز کار بسته به نوع و مدت اعتبارش فرق میکنه. اینجا یه لیست از هزینه‌هایی که تو منابع مختلف اعلام شده رو میبینیم تا یه دید کلی داشته باشی:

• مجوز کار استاندارد: بین ۲۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ دلار گویان (حدودا ۹۵ تا ۲۴۰ دلار آمریکا).
• یه منبع دیگه هزینه مجوز کار رو دقیقا ۲۹,۲۵۰.۹۷ دلار گویان اعلام کرده.
• ویزای کار در بدو ورود: ۱۴۰ دلار آمریکا (یا ۲۸,۷۰۰ دلار گویان).
• ویزای کارگر ماهر: ۱۰,۰۰۰ دلار گویان (حدودا ۴۸ دلار آمریکا).
• ویزای کار موقت: ۱۵,۰۰۰ دلار گویان (حدودا ۷۲ دلار آمریکا).
• ویزای تجاری: ۲۰,۰۰۰ دلار گویان (حدودا ۹۶ دلار آمریکا).

یادت باشه این هزینه‌ها ممکنه تغییر کنن و اگه از وکیل یا شرکت‌های واسطه استفاده کنی، باید هزینه‌های اون‌ها رو هم در نظر بگیری.

مدت اعتبار و تمدید

مدت اعتبار مجوزهای کار معمولا یک تا سه سال هست. برای مثال، مجوز کار استاندارد و ویزای کار در بدو ورود معمولا ۳ ساله صادر میشن. این مجوزها قابل تمدید هستن. کارفرما مسئولیت داره که قبل از تموم شدن اعتبار مجوز فعلی شما، برای تمدیدش اقدام کنه.

نکته خیلی مهم: طبق قوانین جدید، درخواست تمدید مجوز کار رو فقط میشه یک ماه قبل از تاریخ انقضای مجوز ارائه داد. قبلا این زمان سه ماه بود، پس حواستون به این تغییر باشه تا دیر نشه.

چالش‌های مسیر و راهکارهای احتمالی

گرفتن ویزای کار تو هر کشوری میتونه چالش‌های خودشو داشته باشه. تو گویان هم این موارد رایجه:

• چالش ۱: بروکراسی اداری: پروسه‌های اداری گاهی میتونن زمان‌بر و پیچیده باشن و به صبر و حوصله احتیاج دارن.
• چالش ۲: اثبات نبود نیروی محلی: برای کارفرماها، ثابت کردن اینکه هیچ نیروی کار گویانی مناسبی برای اون شغل وجود نداره، گاهی وقتا سخته.
• چالش ۳: تاخیر به خاطر نقص مدارک: یکی از شایع‌ترین دلایل تاخیر یا رد شدن درخواست‌ها، کامل نبودن مدارکه.

راهکارها و نکات مهم:

• زود اقدام کنید: پروسه رو خیلی زودتر از تاریخی که باید اونجا باشید شروع کنید.
• مدارک رو دوباره چک کنید: مطمئن بشید که همه چیز کامل و دقیقه.
• ارتباط شفاف: با مقامات محلی ارتباط شفاف و روشنی داشته باشید.
• گزینه‌های سریع‌تر: برای شرکت‌هایی که تو بخش‌های خیلی مهم مثل انرژی، زیرساخت یا بهداشت فعالیت دارن، گاهی وقتا امکان بررسی سریع‌تر پرونده وجود داره.
• کمک گرفتن از متخصص‌ها: استفاده از وکیل‌های محلی یا شرکای منابع انسانی میتونه به ساده‌تر شدن پروسه و جلوگیری از اشتباه کمک کنه.

مدل‌های مختلف استخدام در گویان

بسته به نوع شغل و شرایط شما، سه راه اصلی برای کار کردن به عنوان یه نیروی خارجی تو گویان وجود داره:

• حالت اول: اسپانسر شدن توسط شرکت (رایج‌ترین راه)
  این همون روش معمولیه که یه شرکت ثبت‌شده در گویان شما رو به عنوان کارمند تمام‌وقت استخدام میکنه و اسپانسر ویزا و مجوز کارتون میشه. این روش برای شغل‌های بلندمدت که نیاز به حضور فیزیکی در دفتر دارن مناسبه.
• حالت دوم: کار به عنوان پیمانکار یا فریلنسر
  اگه شما یه فریلنسر یا متخصص مستقل هستید، میتونید بدون نیاز به اسپانسر با مشتری‌های بین‌المللی کار کنید. اما در این حالت، خودتون مسئول ثبت‌نام مالیاتی و پرداخت مالیات بر درآمدتون طبق قوانین گویان هستید. این روش برای کارهای پروژه‌ای یا مشاوره‌ای مناسبه، مخصوصا اگه از قبل تو گویان زندگی میکنید.
• حالت سوم: انتقال یک کارمند فعلی به گویان
  اگه شما الان برای یه شرکت بین‌المللی کار میکنید و اون شرکت میخواد شما رو به شعبه یا پروژه خودش در گویان منتقل کنه، باز هم به مجوز کار محلی احتیاج دارید. حتی اگه کارمند همون شرکت باشید، برای کار قانونی در گویان باید این پروسه طی بشه.

ویزای دیجیتال نومد (کوچ‌نشین دیجیتال) در گویان

اگه کارتون به صورت دورکاریه و دوست دارید از گویان برای شرکت‌های خارج از این کشور کار کنید، باید بدونید که در حال حاضر، گویان ویزای مخصوص دیجیتال نومدها نداره.

اما این به معنی بن‌بست نیست. شما میتونید برای ویزای کار موقت یا ویزای تجاری اقدام کنید. این ویزاها معمولا تا یک سال اعتبار دارن. برای گرفتن این نوع ویزا باید نشون بدید که یه منبع درآمد ثابت از یه شرکت بین‌المللی دارید. مدارک اصلی مورد نیاز شامل پاسپورت معتبر، اثبات شغل یا خوداشتغالی و وضعیت مالی پایدار، و احتمالا بیمه درمانی میشه.

زندگی در گویان برای نیروهای متخصص (مخصوصا حوزه نفت و گاز)

اگه به عنوان یه نیروی متخصص، مخصوصا تو حوزه نفت و گاز، به گویان میرید، بد نیست یه سری اطلاعات کلی در مورد زندگی اونجا داشته باشید:

• مسکن: گزینه‌های مسکن از آپارتمان‌های مدرن تو جورج‌تاون تا خونه‌های بزرگ‌تر تو مناطق حومه شهر متغیره. خیلی از خارجی‌ها به خاطر امنیت و امکانات بیشتر، تو مجتمع‌های مسکونی در بسته (gated communities) زندگی میکنن. هزینه‌ها بسته به موقعیت، اندازه و مبله بودن خونه فرق میکنه. بهتره قبل از رفتن، در مورد گزینه‌های مسکن تحقیق کنید.
• بهداشت و درمان: گویان هم بیمارستان‌های دولتی داره و هم کلینیک‌های خصوصی. خدمات درمانی تو مراکز خصوصی استاندارد بالاتری داره. به همه مهاجرها توصیه میشه که حتما بیمه درمانی بین‌المللی داشته باشن که هزینه‌های درمان و در صورت لزوم، انتقال اورژانسی به خارج از کشور رو پوشش بده. واکسن‌های توصیه‌شده قبل از سفر شامل تب زرد، هپاتیت A و B و تیفوئید هست. اگه قصد سفر به مناطق داخلی کشور رو دارید، پیشگیری از مالاریا هم توصیه میشه.
• حمل و نقل: سیستم حمل و نقل عمومی شاید خیلی قابل اعتماد نباشه. برای همین خیلی از خارجی‌ها ماشین اجاره میکنن یا میخرن. رانندگی در گویان مثل انگلیس، از سمت چپ جاده است. گواهینامه رانندگی بین‌المللی برای مدتی معتبره. وضعیت جاده‌ها خارج از جورج‌تاون ممکنه خیلی خوب نباشه، پس ماشین‌های شاسی‌بلند (SUV) انتخاب بهتری هستن.
• فرهنگ و زندگی اجتماعی: فرهنگ گویان ترکیبی از فرهنگ‌های کارائیب، آمریکای جنوبی و بومی هست. چون زبان رسمی انگلیسیه، ارتباط برقرار کردن راحته. جامعه مهاجرها و خارجی‌ها هم در اونجا فعالن و رویدادهای مختلفی برای شبکه‌سازی و آشنایی برگزار میشه.

یه راه میان‌بر: استفاده از شرکت‌های EOR

شاید اسم «کارفرمای ثبت‌شده» یا Employer of Record (EOR) به گوشتون خورده باشه. این یه راه حل خیلی جالب برای شرکت‌هاییه که میخوان تو گویان نیرو استخدام کنن اما نمیخوان یه دفتر یا شرکت قانونی اونجا ثبت کنن.

EOR چیه؟ یه شرکت شخص ثالثه که به صورت قانونی کارمندها رو از طرف یه شرکت دیگه استخدام میکنه.

چطوری کار میکنه؟ فرض کنید یه شرکت آمریکایی میخواد شما رو برای کار تو گویان استخدام کنه. به جای اینکه اون شرکت بیاد تو گویان ثبت بشه و با قوانین پیچیده اونجا درگیر بشه، یه شرکت EOR رو استخدام میکنه. اون EOR شما رو به عنوان کارمند خودش استخدام میکنه، اما شما در عمل برای اون شرکت آمریکایی کار میکنید.

مزایاش چیه؟ شرکت EOR تمام کارهای اداری رو انجام میده:

• گرفتن ویزا و مجوز کار
• مدیریت حقوق و دستمزد
• پرداخت مالیات و بیمه
• اطمینان از رعایت تمام قوانین کار و مهاجرت گویان

این روش هم ریسک رو برای شرکت اصلی کم میکنه و هم پروسه استخدام و شروع به کار شما رو خیلی سریع‌تر میکنه.

چندتا سوال پرتکرار (FAQ)

آیا کارفرمای من میتونه بهم ویزای کار بده؟

نه. کارفرما نمیتونه خودش ویزا صادر کنه. اون‌ها باید از طرف شما به نهادهای دولتی گویان درخواست بدن.

شرایط اصلی برای مجوز کار چیه؟

به طور خلاصه: یه پیشنهاد شغلی، پاسپورت معتبر، مدارک تحصیلی و شغلی مرتبط و گواهی عدم سوء پیشینه. کارفرمای شما هم باید مدارک شرکت و دلیل استخدام شما رو ارائه بده.

چطوری مجوز کار گویان رو بگیرم؟

کارفرما پروسه رو با ارسال یه درخواست رسمی و مدارک لازم شروع میکنه. بعد از اینکه درخواست بررسی و تایید شد، شما مجوز کار و ویزای مربوطه رو دریافت میکنی.