راهنمای جامع دریافت ویزای کار و اقامت در کومور

آشنایی با کومور: یه نگاه کلی

اگه به فکر کار کردن توی یه کشور متفاوت و خاص هستی، شاید کومور یکی از گزینه‌ها باشه. کومور یه کشور جزیره‌ای کوچیکه که توی قاره آفریقا قرار گرفته و در واقع چهارمین کشور کوچک این قاره حساب میشه. پایتختش شهر «مورونی» هست و واحد پولشون «فرانک کومور» که با KMF نشون داده میشه. مردم این کشور به سه زبان کوموری، عربی و فرانسوی صحبت میکنن.

اقتصاد این کشور بیشتر روی کشاورزی و ماهیگیری می‌چرخه. یه نکته جالب در مورد کومور اینه که بزرگترین تولیدکننده گیاهی به اسم «یلانگ-یلانگ» در دنیاست. این گیاه، ماده اصلی و اساسی برای ساخت عطر و ادکلنه. به طور کلی، حدود ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی (همون GDP) کشور از راه ماهیگیری، شکار و جنگلداری به دست میاد و جالبه بدونی که تقریبا ۸۰ درصد از جمعیت کشور توی همین حوزه‌ها مشغول به کار هستن.

قطب‌های اصلی اقتصادی کومور شهرهای مورونی، موستامودو و فومبونی هستن. این کشور همچنین امتیازاتی مثل معافیت‌های مالیاتی و واگذاری زمین رو برای سرمایه‌گذارای خارجی در نظر گرفته تا اون‌ها رو برای فعالیت اقتصادی جذب کنه.

بازار کار و حقوق‌ها در کومور چجوریه؟

شاید فکر کنی کومور کشور کوچیکیه و فرصت شغلی زیادی نداره، اما بد نیست بدونی که حدود ۱۹,۶۰۰ نفر توی این کشور عضو شبکه اجتماعی لینکدین هستن که نشون میده یه بازار کار حرفه‌ای، هرچند کوچک، در حال شکل‌گیریه. هزینه نیروی کار توی کومور معمولا از خیلی از کشورهای دیگه پایین‌تره و همین موضوع باعث میشه بعضی از شرکت‌ها برای کم کردن هزینه‌های عملیاتی‌شون به فکر استخدام نیرو در این کشور بیفتن.

برای اینکه یه دید کلی از حقوق‌ها پیدا کنی، اینجا دو تا جدول از متوسط حقوق ماهانه بعضی از شغل‌های محبوب رو بر اساس منابع مختلف می‌بینیم. یادت باشه اینا فقط میانگین هستن و ممکنه کمتر یا بیشتر باشن.

جدول حقوق (منبع اول)

عنوان شغلی	میانگین حقوق ماهانه (فرانک کومور)	میانگین حقوق ماهانه (دلار آمریکا)
حسابدار	۱۹۷,۰۰۰	۴۲۴
مدیر شعبه بانک	۵۴۳,۰۰۰	۱۱۶۸.۶۹
تحلیلگر کسب و کار	۳۸۸,۰۰۰	۸۳۵.۰۸
مدیر منابع انسانی	۴۴۹,۰۰۰	۹۶۶.۳۷
مدیر فروش	۵۱۹,۰۰۰	۱۱۱۷.۰۳

جدول حقوق (منبع دوم)

این منبع حقوق‌ها رو با واحد پولی XOF اعلام کرده که با فرانک کومور (KMF) فرق داره، اما برای اینکه یه دید کلی داشته باشی، ارقامش رو اینجا میاریم:

عنوان شغلی	محدوده حقوق ماهانه (XOF)
حسابدار	۱۵۰,۰۰۰ – ۳۰۰,۰۰۰
متخصص پشتیبانی IT	۱۲۰,۰۰۰ – ۲۵۰,۰۰۰
معلم	۱۰۰,۰۰۰ – ۲۰۰,۰۰۰
دستیار اداری	۸۰,۰۰۰ – ۱۵۰,۰۰۰
نماینده فروش (با احتساب پورسانت)	۱۰۰,۰۰۰ – ۳۵۰,۰۰۰
مهندس	۲۰۰,۰۰۰ – ۴۰۰,۰۰۰

علاوه بر حقوق پایه، بسته‌های حقوقی معمولا شامل پاداش و کمک‌هزینه‌هایی مثل ایاب و ذهاب، مسکن و غذا هم میشه. پاداش آخر سال هم معمولا معادل حقوق یک ماهه. پرداخت حقوق‌ها هم به صورت ماهانه و از طریق واریز به حساب بانکی انجام میشه، هرچند استفاده از پول موبایلی هم داره رواج پیدا میکنه.

حداقل دستمزد
بر اساس آمار سال ۲۰۲۲، حداقل دستمزد قانونی در کومور ماهانه ۵۵,۰۰۰ فرانک کومور بوده. البته یک منبع دیگه این رقم رو ۳۰,۰۰۰ فرانک اعلام کرده، اما کارفرماها موظف هستن به حداقل دستمزد قانونی اعلام شده پایبند باشن.

قوانین کار در کومور: چیزایی که باید بدونی

هر شرکتی که توی کومور فعالیت میکنه، چه به صورت مستقیم نیرو استخدام کنه چه از طریق شرکت‌های واسطه، باید قوانین کار این کشور رو رعایت کنه. این قوانین برای حمایت از کارمندها طراحی شدن و دونستن‌شون هم برای کارفرما و هم برای کارمند مهمه.

قرارداد کاری و دوره آزمایشی

توی قوانین کار کومور، شرایط خیلی خاص و مشخصی برای قرارداد کاری ذکر نشده. اما بهترین کار اینه که کارفرما یه قرارداد دقیق و با جزئیات کامل به زبانی که هم خودش و هم کارمند متوجه میشن، آماده کنه. این قراردادها میتونن دو نوع باشن:

• قرارداد با مدت معین: این نوع قرارداد برای کارهای موقتیه و حداکثر میتونه دو ساله باشه و فقط یک بار تمدید بشه.
• قرارداد با مدت نامعین: این قرارداد برای کارهای دائمیه و امنیت شغلی بیشتری داره.

هر تغییری در قرارداد باید با رضایت کتبی دو طرف باشه.

دوره آزمایشی برای کارمندها توی کومور میتونه حداکثر ۶ ماه باشه. این دوره برای کارمندای عادی معمولا سه ماه و برای پست‌های مدیریتی شش ماهه و فقط یک بار میشه تمدیدش کرد. کارمندی که در دوره آزمایشی هست، تمام حقوق یک کارمند دائمی رو داره.

ساعت کاری و اضافه‌کاری

• ساعت کاری استاندارد: هفته کاری استاندارد در کومور ۴۰ ساعت هست، یعنی معمولا روزی ۸ ساعت در پنج روز هفته.
• اضافه‌کاری: اگه کارمندی بیشتر از ساعت استاندارد کار کنه، باید حقوق اضافه‌کاری بگیره. نحوه محاسبه‌اش اینجوریه:
  • برای ۸ ساعت اول اضافه‌کاری: ۱۵ درصد بیشتر از دستمزد عادی.
  • برای ۸ ساعت دوم: ۳۰ درصد بیشتر.
  • برای ساعات بعد از اون: ۴۰ درصد بیشتر.
  • حداکثر ساعت اضافه‌کاری مجاز در یک هفته، ۶۰ ساعته.
• کار در روزهای تعطیل: اگه کارمندی در روزهای استراحت هفتگی یا تعطیلات رسمی کار کنه، باید ۴۰ درصد حقوق بیشتری بگیره.

مرخصی‌ها و تعطیلات

کارمندها در کومور حق استفاده از انواع مرخصی و تعطیلات رسمی رو دارن.

تعطیلات رسمی

این لیست تعطیلات عمومی سال ۲۰۲۳ هست. یادت باشه که تاریخ تعطیلات مذهبی ممکنه هر سال تغییر کنه.

تاریخ	مناسبت	نوع
۱ ژانویه	سال نو میلادی	تعطیل عمومی
۱۸ فوریه	عید اسرا و معراج (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۱۸ مارس	روز شیخ المعروف	تعطیل عمومی
۲۲ آوریل	عید فطر (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۲۳ آوریل	تعطیلات عید فطر (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۲۴ آوریل	تعطیلات عید فطر (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۱ می	روز کارگر	تعطیل عمومی
۲۹ ژوئن	عید قربان (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۳۰ ژوئن	تعطیلات عید قربان (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۶ جولای	روز ملی	تعطیل عمومی
۱۹ جولای	محرم (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۲۷ سپتامبر	میلاد پیامبر (تاریخ تقریبی)	تعطیل عمومی
۱۲ نوامبر	روز مائوره	تعطیل عمومی

انواع مرخصی

نوع مرخصی	مدت زمان	توضیحات
مرخصی سالانه	حداقل ۳۰ روز کاری در سال	این مرخصی معمولا بعد از یک سال کار، به ازای هر ماه ۲.۵ روز محاسبه میشه. برای کارمندای زن که سرپرست خانوار هستن، کارمندای زیر ۱۸ سال و اون‌هایی که بیشتر از ۱۵ سال سابقه کار دارن، این مقدار به ازای هر ماه ۳ روزه.
مرخصی استعلاجی	تا ۶ ماه	برای استفاده از این مرخصی، حتما گواهی پزشکی لازمه. مدت زمان و پرداخت حقوق در این دوره بستگی به قوانین و قرارداد داره.
مرخصی زایمان	۱۴ هفته	این مرخصی برای کارمندای زنه و معمولا با حقوق یا بخشی از حقوق همراهه.
مرخصی پدر	مدت کوتاهی داره و بستگی به سیاست شرکت داره.
مرخصی فرزندخواندگی	مدت زمانش متغیره.
سایر مرخصی‌ها	مثل مرخصی برای فوت بستگان، مرخصی تحصیلی و… که بستگی به قرارداد داره.

مالیات و حق بیمه

در کومور هم کارمند و هم کارفرما باید سهم خودشون رو برای مالیات و بیمه‌های اجتماعی پرداخت کنن. جالبه بدونی که توی کومور چیزی به اسم مالیات بر ارزش افزوده (VAT) وجود نداره.

سهم کارمند از مالیات و بیمه:

نوع مالیات	نرخ
تامین اجتماعی	۲.۵٪
بازنشستگی	۵٪

سهم کارفرما از مالیات و بیمه:

نوع مالیات	نرخ
تامین اجتماعی	۲.۵٪
بازنشستگی	۳٪

مالیات بر درآمد:

مالیات بر درآمد در کومور به صورت تصاعدیه، یعنی هر چی درآمدت بیشتر باشه، درصد مالیات بیشتری هم میدی. جدولش اینجوریه:

درآمد ماهانه (به فرانک کومور)	نرخ مالیات
۱۵۰,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰	۵٪
۵۰۰,۰۰۱ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰	۱۰٪
۱,۰۰۰,۰۰۱ تا ۱,۵۰۰,۰۰۰	۱۵٪
۱,۵۰۰,۰۰۱ تا ۲,۵۰۰,۰۰۰	۲۰٪
۲,۵۰۰,۰۰۱ تا ۳,۵۰۰,۰۰۰	۲۵٪
بالاتر از ۳,۵۰۰,۰۰۰	۳۰٪

کارفرما وظیفه داره این مالیات رو از حقوق کارمند کم کنه و به اداره مالیات کومور پرداخت کنه.

پایان همکاری و قوانین اخراج

قرارداد کاری هم از طرف کارمند و هم از طرف کارفرما میتونه تموم بشه. اما اگه کارفرما بخواد کسی رو اخراج کنه، باید دلیل موجه و اساسی داشته باشه، مثل تخلف جدی کارمند یا مشکلات اقتصادی شرکت.

دوره اخطار (Notice Period):
وقتی قرار به پایان همکاری باشه، باید از قبل به طرف مقابل خبر داده بشه. مدت زمان این دوره اخطار بستگی به سابقه کار کارمند داره. طبق یکی از منابع، این مدت به این شکله:

سابقه کار	دوره اخطار
کمتر از ۱ سال	۱ ماه
۱ تا ۵ سال	۲ ماه
۵ تا ۱۰ سال	۳ ماه
بیشتر از ۱۰ سال	۴ ماه

اگه اخراج به خاطر تخلف جدی باشه، ممکنه دوره اخطار لازم نباشه، اما باید مراحل انضباطی خاصی طی بشه.

حق سنوات (Severance Pay):
اگه کارمندی بدون دلیل موجه یا بدون رعایت مراحل قانونی اخراج بشه، حق دریافت سنوات رو داره. مقدار این حق سنوات توسط «شورای مشورتی کار و اشتغال» تعیین میشه و بر اساس حقوق و سال‌های خدمت محاسبه میشه.

قوانین ضد تبعیض و ایمنی در محیط کار

قانون کار کومور هر نوع تبعیض بر اساس نژاد، قومیت، جنسیت، دین، عقاید سیاسی، وضعیت تاهل، بارداری یا معلولیت رو در همه مراحل استخدام، از آگهی و مصاحبه گرفته تا آموزش و ارتقا و اخراج، ممنوع کرده.

کارفرماها همچنین وظیفه دارن که یک محیط کار امن و سالم فراهم کنن. این یعنی باید ریسک‌های محیط کار رو شناسایی کنن، تجهیزات ایمنی لازم رو تهیه کنن، به کارمندها آموزش بدن و محل کار و ماشین‌آلات رو در وضعیت ایمن نگه دارن.

مهم‌ترین بخش: گرفتن ویزا و مجوز کار

خب، رسیدیم به اصل مطلب. برای اینکه یه فرد خارجی بتونه به صورت قانونی توی کومور کار کنه، باید مجوز کار و ویزای مناسب رو بگیره. این فرایند میتونه کمی پیچیده باشه، پس بیا قدم به قدم پیش بریم.

انواع ویزای کاری

به طور کلی، برای کار در کومور به «ویزای طولانی مدت» یا همون «visa de long séjour» احتیاج داری. این ویزا برای اقامت‌های بیشتر از ۴۵ روزه. ویزاهای توریستی یا کوتاه‌مدت اجازه کار کردن به شما رو نمیدن. انواع اصلی ویزا برای کار این‌ها هستن:

• ویزای کوتاه‌مدت (Short-term): برای اقامت تا ۳۰ روز.
• ویزای طولانی‌مدت (Long-term): برای اقامت بیشتر از ۴۵ روز. این همون ویزای اصلی برای کاره.
• ویزای کار موقت (Temporary Work Visa): برای پروژه‌ها یا ماموریت‌های کوتاه‌مدت.
• ویزای کارمند (Employee Visa): وقتی توسط یه شرکت در کومور استخدام میشی، این ویزا صادر میشه.

یه نکته جالب اینه که ویزای کومور معمولا موقع ورود به کشور (on arrival) داده میشه. اما این به معنی این نیست که بدون آمادگی قبلی میتونی بری. در ادامه توضیح میدیم.

مراحل قدم به قدم برای گرفتن مجوز کار

فرایند گرفتن مجوز کار و ویزا به این صورته:

1. پیدا کردن پیشنهاد شغلی: اولین قدم اینه که یه قرارداد کاری رسمی از یه شرکت ثبت شده در کومور داشته باشی.
2. درخواست کارفرما از وزارت کار: کارفرمای شما باید یه درخواست برای مجوز کار شما به وزارت کار کومور بفرسته. توی این درخواست باید توضیح بده که چرا به تخصص شما نیاز داره و چرا یه نیروی محلی نمیتونه این کار رو انجام بده. به این میگن «بررسی بازار کار».
3. بررسی بازار کار: مقامات محلی این درخواست رو بررسی میکنن تا مطمئن بشن که واقعا به تخصص شما در کشور نیازه.
4. درخواست ویزا توسط کارمند: بعد از اینکه مجوز کار شما تایید شد، شما میتونین برای ویزای طولانی‌مدت در سفارت یا کنسولگری کومور (اگه در کشور شما وجود داشته باشه) درخواست بدین.
5. ورود به کومور و ثبت‌نام: بعد از ورود به کومور، باید ظرف ۱۵ روز خودتون رو به اداره مهاجرت محلی معرفی و ثبت‌نام کنین.

مدارک لازم چیان؟

برای گرفتن ویزا و مجوز کار، هم شما و هم کارفرما باید یه سری مدارک آماده کنین. این لیست کلی مدارکه:

• قرارداد کاری امضا شده
• کپی پاسپورت: پاسپورت شما باید حداقل ۶ ماه بعد از تاریخ ورودتون به کومور اعتبار داشته باشه.
• فرم درخواست ویزای پر شده و امضا شده
• عکس‌های سایز پاسپورت
• گواهی عدم سوء پیشینه
• گواهی سلامت: ممکنه لازم باشه تست HIV هم بدین.
• مدارک تحصیلی و حرفه‌ای: برای اثبات تخصص و مهارت‌هاتون.
• نامه از طرف شرکت شما: که هدف شما از سفر به کومور رو توضیح بده.
• دعوت‌نامه از طرف شرکت شما در کومور
• اثبات تمکن مالی: باید نشون بدین که پول کافی برای تامین هزینه‌های خودتون رو دارین.

چالش‌ها: یکی از چالش‌های اصلی، تاخیر در فراینده. این تاخیرها معمولا به خاطر کامل نبودن مدارک یا کند بودن بررسی‌های اداری پیش میاد. ممکنه لازم باشه بعضی از مدارک به زبان فرانسوی ترجمه بشن. پس بهتره از قبل همه چیز رو با دقت آماده کنین.

زمان‌بندی و هزینه‌ها

کل فرایند گرفتن مجوز کار، از پیشنهاد شغلی تا دریافت ویزا، میتونه بین ۴ تا ۸ هفته طول بکشه.
هزینه ویزای طولانی‌مدت در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۵۰ دلار تخمین زده شده، اما این مبلغ میتونه تغییر کنه. هزینه‌های جانبی مثل ترجمه مدارک، آزمایش‌های پزشکی و خدمات پستی هم به این مبلغ اضافه میشه.

نقش کارفرما و گزینه «کارفرمای ثبت شده» (EOR)

شرکتی که شما رو استخدام میکنه، به عنوان «اسپانسر» شما عمل میکنه. این شرکت باید به صورت قانونی در کومور ثبت شده باشه و مسئولیت اقامت قانونی شما و رعایت قوانین کار رو به عهده بگیره.

برای شرکت‌های خارجی که نمیخوان یه شعبه رسمی در کومور ثبت کنن، یه راه حل دیگه هم وجود داره که بهش میگن Employer of Record (EOR) یا «کارفرمای ثبت شده». این‌ها شرکت‌های واسطه‌ای هستن که به صورت قانونی شما رو از طرف شرکت اصلی استخدام میکنن و تمام کارهای اداری، حقوقی، پرداخت حقوق و مالیات شما رو در کومور انجام میدن. این کار ریسک و دردسر رو برای شرکت اصلی خیلی کم میکنه.

ویزای همراه برای خانواده

اگه شما ویزا و مجوز کار کومور رو داشته باشین، معمولا میتونین برای اعضای خانواده درجه یک (همسر و فرزندان وابسته) هم درخواست ویزای همراه بدین تا با شما زندگی کنن. برای این کار باید مدارک زیر رو ارائه بدین:

• اثبات رابطه قانونی (سند ازدواج برای همسر، شناسنامه برای فرزندان).
• اثبات اینکه شما توانایی مالی کافی برای حمایت از اون‌ها رو دارین.
• کپی ویزا و مجوز کار خودتون.

تمدید مجوز کار

مجوزهای کار در کومور معمولا یک ساله صادر میشن. اگه بخواین به کارتون ادامه بدین، کارفرما باید حداقل ۲ تا ۳ ماه قبل از تموم شدن اعتبار مجوز، برای تمدیدش اقدام کنه.

مدارک سجلی و گواهی‌ها: از کجا بگیریم؟

یکی از منابع، اطلاعات خیلی دقیقی در مورد نحوه گرفتن مدارک رسمی در کومور داده که خیلی به دردتون میخوره:

• گواهی تولد (Actes de Naissance): از بخشداری محل تولد قابل دریافته.
• گواHIی فوت (Judgement de Deces): از بخشداری محل فوت.
• سند ازدواج (Actes de marriage): از بخشداری محل ازدواج.
• سند طلاق (Judgement de Divorce): از بخشداری محل طلاق.
• گواهی عدم سوء پیشینه (Bulletin no. 3 de casier judiciaire): این گواهی رو میشه از دفتردار ارشد دادگاه مورونی گرفت. برای گرفتنش باید اصل شناسنامه (و برای خانم‌های متاهل سند ازدواج) رو ارائه بدین. یه نکته مهم اینه که افراد غیر کوموری برای گرفتن این گواهی باید حداقل ۶ ماه در کومور زندگی کرده باشن. فرایندش ۵ روز طول میکشه و هزینه‌اش ۱۰۰۰ فرانک کوموره.
• سوابق نظامی: از نیروهای مسلح کومور یا ژاندارمری فدرال قابل دریافته.

یک نکته خیلی مهم در مورد پاسپورت:
دولت کومور نوعی پاسپورت به اسم «پاسپورت شهروندی اقتصادی» صادر میکنه. باید بدونی که این پاسپورت‌ها برای گرفتن ویزا از کشورهای دیگه معتبر نیستن، چون به دارنده پاسپورت حق بازگشت به کومور رو نمیدن. پس اگه با چنین پیشنهادی مواجه شدی، خیلی مراقب باش.

زندگی در کومور به عنوان یک نیروی کار خارجی

زندگی در کومور میتونه یه تجربه فرهنگی منحصر به فرد باشه. هزینه زندگی نسبتا پایینه و تقاضا برای نیروی کار متخصص در بخش‌هایی مثل آموزش، بهداشت و گردشگری در حال رشده.
اما چالش‌هایی هم وجود داره. محدودیت‌های زیرساختی و موانع زبانی (اگه به فرانسوی یا زبان‌های محلی مسلط نباشی) میتونن در ابتدا مشکل‌ساز باشن.

از نظر روابط بین‌المللی، کومور در حال پیوستن به سازمان تجارت جهانی (WTO) هست. همچنین در گذشته به دلیل مسائل سیاسی، روابط دیپلماتیک خودش رو با قطر قطع کرده بود که این موضوع نشون‌دهنده ارتباطات این کشور در منطقه است.

یه نکته دیگه اینه که ممکنه کومور در همه کشورها سفارت یا کنسولگری نداشته باشه. برای مثال، خدمات کنسولی آمریکا برای کومور از طریق سفارت آمریکا در ماداگاسکار انجام میشه. این یعنی ممکنه برای کارهای مربوط به ویزا، لازم باشه به یه کشور همسایه سفر کنی.

مسیر اقامت دائم

گرفتن اقامت دائم در کومور به صورت خودکار نیست. معمولا بعد از چند سال زندگی قانونی و مداوم در این کشور (مثلا ۵ تا ۱۰ سال) با داشتن مجوز کار معتبر، میشه برای اقامت دائم درخواست داد. شرایط دیگه‌اش معمولا شامل داشتن شغل ثابت، تمکن مالی، ادغام شدن با جامعه کومور و رعایت تمام قوانین کشوره. هر درخواست به صورت جداگانه بررسی میشه.