راهنمای ویزای H-1B آمریکا، از لاتاری تا قوانین جدید

اگه به فکر کار کردن توی آمریکا هستی، به خصوص اگه یه تخصص دانشگاهی داری، حتما اسم ویزای H-1B به گوشت خورده. این ویزا یه جورایی کلید ورود خیلی از متخصص‌ها به بازار کار آمریکاست. اما داستانش چیه و چه کسایی میتونن ازش استفاده کنن؟ بیایید یک راست بریم سر اصل مطلب و همه چیز رو در مورد این ویزای مهم، از شرایطش گرفته تا آخرین تغییرات، با هم بررسی کنیم.

ویزای H-1B چی هست و به درد کیا میخوره؟

این ویزا برای سه گروه اصلی طراحی شده:

مشاغل تخصصی (Specialty Occupations): این گروه، بزرگترین بخش متقاضیان H-1B رو تشکیل میده. این مشاغل به دانش تئوری و عملی خیلی تخصصی نیاز دارن و حداقل مدرک مورد نیازشون لیسانس یا بالاتره. رشته‌هایی مثل معماری، مهندسی، ریاضیات، علوم کامپیوتر، پزشکی، حسابداری، حقوق و هنر توی این دسته قرار میگیرن.
مدل‌های فشن (Fashion Models): مدل‌هایی که شهرت و توانایی برجسته‌ای دارن.

برای اینکه بهتر متوجه بشیم، بیایید شرایط هر کدوم رو توی جدول زیر ببینیم:

دسته‌بندی	شرایط اصلی	نیاز به گواهی شرایط کار (LCA)؟
H-1B مشاغل تخصصی	برای شغل: • حداقل مدرک لیسانس (یا معادلش) برای ورود به این شغل در آمریکا لازمه. • مدرک مورد نیاز توی اون صنعت یه چیز عادیه یا شغل انقدر پیچیده است که فقط یه فرد با مدرک دانشگاهی از پسش برمیاد. • کارفرما معمولا برای این موقعیت شغلی یه فرد با مدرک دانشگاهی استخدام میکنه. برای متقاضی: • باید مدرک لیسانس یا بالاتر از یه دانشگاه آمریکایی مرتبط با اون تخصص رو داشته باشی. • یا مدرک خارجی معادل لیسانس آمریکا رو داشته باشی. • یا مجوز حرفه‌ای ایالتی برای اون شغل رو داشته باشی. • یا تحصیلات، آموزش تخصصی و سابقه کار مرتبطی داشته باشی که معادل مدرک لیسانس آمریکا باشه.	بله. کارفرما باید قبل از ارسال درخواست، گواهی شرایط کار یا همون فرم ETA-9035/9035E رو از وزارت کار (DOL) بگیره و همراه فرم I-129 بفرسته.
H-1B3 مدل فشن	برای شغل: • موقعیت شغلی باید برای یه مدل برجسته و سرشناس باشه. برای متقاضی: • باید یه مدل با شایستگی و توانایی برجسته باشی.	بله. مثل دسته اول، کارفرما باید گواهی شرایط کار (LCA) رو از وزارت کار بگیره.

دو تا نکته مهم برای درک بهتر این شرایط وجود داره: کلمه «normally» یا «معمولا» به معنی یک الگوی عادی و رایجه، نه چیزی که «همیشه» اتفاق میفته. و «directly related» یا «ارتباط مستقیم» یعنی یک رابطه منطقی بین مدرک تحصیلی و وظایف شغلی وجود داره.

مراحل گرفتن ویزای H-1B

روند کلی درخواست برای این ویزا (برای مشاغل تخصصی و مدل‌ها) سه مرحله اصلی داره:

گرفتن گواهی شرایط کار (LCA) از وزارت کار: کارفرما اول باید برای این گواهی اقدام کنه. با این کار، کارفرما تعهد میده که یه سری قوانین رو رعایت میکنه.
ارسال فرم I-129 به اداره مهاجرت (USCIS): بعد از اینکه وزارت کار LCA رو تایید کرد، کارفرما فرم I-129 (درخواست برای کارگر غیرمهاجر) رو همراه با LCA تایید شده برای اداره مهاجرت میفرسته.
درخواست ویزا و ورود به آمریکا: اگه اداره مهاجرت درخواست رو تایید کنه، فرد متقاضی که خارج از آمریکاست، میتونه از سفارت یا کنسولگری آمریکا برای ویزای H-1B اقدام کنه و بعدش برای ورود به آمریکا به مرزبانی (CBP) مراجعه کنه.

تعهدهای کارفرما در LCA چیه؟

کارفرما با امضای LCA قول میده که:

حقوقی به کارمند H-1B پرداخت کنه که کمتر از حقوق کارمندان مشابه یا حقوق رایج اون منطقه نباشه (هر کدوم که بیشتره).
شرایط کاری رو طوری فراهم کنه که روی بقیه کارمندان تاثیر منفی نذاره.
موقع درخواست LCA، هیچ اعتصاب یا تعطیلی‌ای در محل کار وجود نداشته باشه.
خبر ارسال درخواست LCA رو به نماینده اتحادیه کارگری اطلاع داده یا در محل کار نصب کرده باشه.

سهمیه سالانه و لاتاری ویزای H-1B

یکی از بزرگترین چالش‌های ویزای H-1B، محدودیت تعداد اون هست. هر سال فقط ۶۵,۰۰۰ ویزای H-1B عادی صادر میشه. البته ۲۰,۰۰۰ ویزای اضافه هم برای کسایی که مدرک فوق لیسانس یا بالاتر از دانشگاه‌های آمریکا دارن در نظر گرفته شده.
به این محدودیت میگن «کپ» (Cap). جالبه بدونید که حدود ۶,۸۰۰ ویزا از اون سهمیه ۶۵,۰۰۰ تایی برای شهروندان شیلی و سنگاپور کنار گذاشته میشه.

چون تعداد متقاضیان خیلی بیشتر از این سهمیه است، اداره مهاجرت یه سیستم ثبت نام الکترونیکی یا همون لاتاری راه انداخته. کارفرماها اول باید به صورت آنلاین برای هر متقاضی ثبت نام کنن. بعد از بسته شدن دوره ثبت نام، اداره مهاجرت به صورت تصادفی از بین ثبت نام‌ها انتخاب میکنه. فقط کسایی که توی این قرعه کشی انتخاب میشن، میتونن درخواست کامل (فرم I-129) رو ارسال کنن.

آمار ثبت نام و انتخاب در سال‌های اخیر

این جدول نشون میده که رقابت چقدر فشرده است:

سال مالی	کل ثبت نام‌ها	ثبت نام‌های واجد شرایط	ثبت نام‌های انتخاب شده
۲۰۲۱	۲۷۴,۲۳۷	۲۶۹,۴۲۴	۱۲۴,۴۱۵
۲۰۲۲	۳۰۸,۶۱۳	۳۰۱,۴۴۷	۱۳۱,۹۲۴
۲۰۲۳	۴۸۳,۹۲۷	۴۷۴,۴۲۱	۱۲۷,۶۰۰
۲۰۲۴	۷۸۰,۸۸۴	۷۵۸,۹۹۴	۱۸۸,۴۰۰
۲۰۲۵	۴۷۹,۹۵۳	۴۷۰,۳۴۲	۱۳۵,۱۳۷
۲۰۲۶	۳۵۸,۷۳۷	۳۴۳,۹۸۱	۱۲۰,۱۴۱

همونطور که میبینید، برای سال مالی ۲۰۲۶، اداره مهاجرت ۱۱۸,۶۶۰ متقاضی منحصر به فرد رو انتخاب کرد تا سهمیه ۸۵,۰۰۰ تایی (۶۵,۰۰۰ + ۲۰,۰۰۰) پر بشه.

یه تغییر بزرگ در راهه: پایان لاتاری H-1B؟

دولت ترامپ در حال بررسی یه قانون جدیده که میتونه سیستم لاتاری و انتخاب تصادفی H-1B رو به کلی تغییر بده. این ایده البته جدید نیست. در اواخر دوره اول ریاست جمهوری ترامپ هم یه قانون مشابه پیشنهاد شد که دولت بایدن اون رو اجرا نکرد.

ایده اصلی چیه؟

به جای انتخاب تصادفی، اداره مهاجرت درخواست‌ها رو بر اساس سطح حقوق پیشنهادی انتخاب کنه. یعنی اولویت با کسایی باشه که بالاترین حقوق رو دریافت میکنن. وزارت کار آمریکا حقوق‌ها رو به چهار سطح تقسیم میکنه:

سطح ۱ و ۲: معمولا برای دانشجوهای تازه فارغ‌التحصیل و افراد با سابقه کار کمه.
سطح ۳ و ۴: برای افراد با تجربه و حرفه‌ای‌های کاملا مسلط به کار.

طبق تحلیل خود وزارت امنیت داخلی (DHS)، اگه این قانون اجرا میشد، تقریبا هیچ کس با حقوق سطح ۱ شانسی برای انتخاب شدن نداشت و شانس افراد با حقوق سطح ۲ هم خیلی کم میشد.

قانون جدید چه فرقی میتونه داشته باشه؟

اسم قانون جدیدی که در حال بررسیه «فرایند انتخاب وزن‌دار» (Weighted Selection Process) هست. این اسم نشون میده که شاید به جای حذف کامل افراد با حقوق پایین، به اونها شانس کمتری داده بشه. مثلا:

یه ایده اینه که شانس انتخاب یه نفر با حقوق ۲۰۰,۰۰۰ دلار، دو برابر یه نفر با حقوق ۱۰۰,۰۰۰ دلار باشه.
یه ایده دیگه اینه که به متقاضی با حقوق سطح ۴، چهار شانس در قرعه کشی داده بشه، به سطح ۳ سه شانس، به سطح ۲ دو شانس و به سطح ۱ فقط یک شانس.

انتقادها به این تغییر چیه؟

مخالفان این طرح چند تا دلیل اصلی دارن:

غیرقانونی بودن: منتقدها میگن قانون مهاجرت (INA) به وضوح گفته که درخواست‌ها باید «به ترتیبی که ثبت میشن» بررسی بشن و تغییر این روند به قانون‌گذاری در کنگره نیاز داره، نه یه دستور اداری.
ضربه به جذب استعدادهای جوان: این طرح باعث میشه آمریکا به جای جذب دانشجوهای بااستعداد و تازه فارغ‌التحصیل، فقط دنبال متخصص‌های باتجربه بره. در حالی که رقبای آمریکا مثل کانادا و استرالیا روی جذب استعدادهای جوان تمرکز کردن.
آسیب به مشاغل مهم: خیلی از مشاغل حیاتی مثل معلم‌های ریاضی و علوم، فیزیکدان‌ها، میکروبیولوژیست‌ها و حتی بعضی از پزشک‌ها و دندانپزشک‌ها کارشون رو با حقوق سطح ۱ و ۲ شروع میکنن. این قانون شانس اونها رو برای گرفتن ویزای H-1B تقریبا به صفر میرسونه. حتی «کاتالین کاریکو» که برای تحقیقاتش روی mRNA برنده جایزه نوبل پزشکی ۲۰۲۳ شد، در سال ۱۹۸۵ فقط ۱۷,۰۰۰ دلار حقوق میگرفت که با حقوق‌های امروزی هم در سطح پایینی قرار میگیره و با این قانون شانسی نداشت.

این تغییرات چه تاثیری روی ایرانی‌ها میذاره؟

این تغییرات میتونه به طور خاص برای ایرانی‌ها، به خصوص دانشجوهایی که در آمریکا تحصیل میکنن، چالش‌برانگیز باشه. چرا؟

بخش بزرگی از ایرانی‌هایی که برای H-1B اقدام میکنن، دانشجوهای تازه فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های آمریکا هستن، به ویژه در رشته‌های مهندسی، کامپیوتر و هوش مصنوعی.
آمار نشون میده که بیش از ۷۰ درصد دانشجوهای ارشد تمام‌وقت در رشته‌های مهندسی برق و علوم کامپیوتر در دانشگاه‌های آمریکا، دانشجویان بین‌المللی هستن.
این دانشجوها به طور طبیعی در ابتدای مسیر شغلی خودشون قرار دارن و حقوقشون در سطح ۱ یا ۲ قرار میگیره. یه تحلیل نشون داده که حدود ۹۰ درصد دانشجوهای بین‌المللی اخیر با حقوق سطح ۱ یا ۲ استخدام شدن.
بنابراین، یه سیستمی که فقط به حقوق بالا اولویت میده، میتونه به طور مستقیم شانس این گروه بزرگ از متخصصان ایرانی رو برای موندن و کار کردن در آمریکا بعد از تحصیل، به شدت کاهش بده.

نکات مهم و سوالات رایج درباره H-1B

مدت اعتبار و تمدید ویزا:

ویزای H-1B معمولا برای ۳ سال صادر میشه و میشه اون رو برای ۳ سال دیگه تمدید کرد. یعنی در مجموع ۶ سال.
اما راه‌هایی برای تمدید بیشتر از ۶ سال هم وجود داره. اگه مراحل گرفتن گرین کارت شما (مثلا از طریق دسته‌بندی‌های EB-1, EB-2 یا EB-3) شروع شده باشه و به خاطر محدودیت‌های سهمیه کشوری، ویزای مهاجرتی شما در دسترس نباشه، میتونید ویزای H-1B رو به صورت یک ساله یا سه ساله تمدید کنید تا زمانی که وضعیت گرین کارت شما مشخص بشه.

تغییر کارفرما (Portability):

یکی از ویژگی‌های خوب H-1B اینه که میتونید کارفرماتون رو عوض کنید. به محض اینکه کارفرمای جدید درخواست I-129 رو برای شما ثبت کنه، میتونید کارتون رو باهاش شروع کنید (لازم نیست تا تایید نهایی صبر کنید). البته باید قبل از اینکه اعتبار ویزای فعلی شما تموم بشه، این کار رو انجام بدید.
اگر از کارفرمای قبلی اخراج شدید یا استعفا دادید، معمولا تا ۶۰ روز فرصت دارید که کارفرمای جدید پیدا کنید، وضعیت ویزاتون رو تغییر بدید یا آمریکا رو ترک کنید.

مسئولیت کارفرما در صورت اخراج:

اگه کارفرما قبل از پایان مدت قرارداد شما رو اخراج کنه، مسئول پرداخت هزینه‌های منطقی بازگشت شما به کشورتون هست. اما اگه خودتون استعفا بدید، کارفرما چنین مسئولیتی نداره.

ویزای همراه (H-4):

همسر و فرزندان مجرد زیر ۲۱ سال شما میتونن برای ویزای H-4 اقدام کنن. خبر خوب اینه که در شرایط خاصی، همسر دارنده ویزای H-1B (که مراحل گرین کارتش شروع شده) میتونه برای اجازه کار (Form I-765) اقدام کنه و در آمریکا کار کنه.

چطور یک درخواست (Petition) قوی و بی‌نقص برای H-1B بفرستیم؟

بعد از اینکه در لاتاری انتخاب شدید، باید یک پکیج کامل و دقیق از مدارک رو برای اداره مهاجرت بفرستید. این نکات خیلی مهمن:

فرم‌ها رو درست پر کنید: مطمئن بشید که آخرین نسخه فرم I-129 و مکمل‌های اون رو از سایت uscis.gov گرفتید و همه بخش‌ها رو با دقت پر کردید.
تاریخ شروع کار: تاریخ شروع کار باید اول اکتبر یا بعد از اون باشه. اگه تاریخ دیگه‌ای بزنید، درخواست شما رد میشه.
کپی نامه انتخاب در لاتاری: حتما باید کپی نامه انتخاب در لاتاری رو همراه درخواستتون بفرستید.
مدارک تحصیلی: کپی مدارک تحصیلی (با ترجمه رسمی اگه لازمه) رو حتما بفرستید. اگه هنوز مدرکتون رو نگرفتید ولی درس‌تون تموم شده، میتونید ریزنمرات نهایی یا نامه‌ای از دانشگاه رو جایگزین کنید.
مدارک شناسایی: اطلاعات پاسپورت یا سند مسافرتی معتبر متقاضی باید دقیق در فرم وارد بشه.
پرداخت هزینه‌ها: هزینه‌های مختلفی مثل هزینه اصلی فرم، هزینه مبارزه با تقلب و… وجود داره. بهتره برای هر کدوم یه چک جداگانه به نام «Department of Homeland Security» بنویسید. اگه با کارت اعتباری پرداخت میکنید، حواستون به سقف تراکنش روزانه باشه (که اخیرا برای پرداخت آنلاین به ۹۹,۹۹۹.۹۹ دلار افزایش پیدا کرده).
یکسان بودن اطلاعات: اطلاعاتی که در ثبت نام اولیه وارد کردید باید با اطلاعات فرم I-129 یکی باشه. اگه مغایرتی وجود داره، باید با مدرک توضیح بدید.
عدم ارسال درخواست تکراری: یه کارفرما (یا شرکت‌های مرتبط با اون) نمیتونه برای یک نفر چند تا درخواست بفرسته. این کار باعث رد شدن همه درخواست‌ها میشه.
محل ارسال: درخواست رو به آدرس درستی که در سایت USCIS مشخص شده بفرستید. ارسال به آدرس اشتباه باعث رد شدن درخواست میشه.

در نهایت، ویزای H-1B یه مسیر پیچیده ولی مهم برای متخصصان در سراسر جهانه. با اینکه محدودیت‌ها و تغییرات احتمالی چالش‌هایی رو ایجاد میکنه، اما همچنان یکی از اصلی‌ترین راه‌ها برای ورود به بازار کار تخصصی آمریکاست.