انگار باید منتظر خبرهای جدیدی در دنیای هوش مصنوعی باشیم. به نظر میرسه مدل زبان بزرگ بعدی شرکت OpenAI، یعنی GPT-5، فاصله زیادی تا عرضه عمومی نداره. این گمانه‌زنی‌ها از جایی شروع شد که ارجاعاتی به یک مدل جدید با اسم gpt-5-reasoning-alpha-2025-07-13 در فضای وب دیده شد. این خبر اولین بار در یک پست وبلاگی در وب‌سایت Onsite Computing در تاریخ ۱۹ جولای ۲۰۲۵ منتشر شد که نویسنده اون رو مایانک پارمار معرفی کرده بود. طبق این پست، پیدا شدن این اسم میتونه به این معنی باشه که GPT-5 همین چند روز یا چند هفته آینده از راه میرسه.
این موضوع فقط به یک پست وبلاگی محدود نشد و خیلی سریع در شبکه‌های اجتماعی هم سروصدا کرد. یک کاربر در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) به اسم تیبور بلاهو با شناسه کاربری «btibor91»، در ساعت ۲:۵۷ بعد از ظهر روز ۱۹ جولای ۲۰۲۵، پستی منتشر کرد که حاوی همین اسم رمزآلود بود: «gpt-5-reasoning-alpha-2025-07-13». اون در این پست به کاربری با شناسه «swishfever» هم اشاره کرده بود. این پست به سرعت مورد توجه قرار گرفت و تا زمان نگارش این متن، حدود ۳۴۸.۱ هزار بازدید، ۲۴۳ بازنشر و بیش از ۱.۵ هزار لایک داشته و ۲۶۰ نفر هم اون رو ذخیره کردن. همراه این متن، تصویری هم منتشر شده بود که به نظر میرسه اسکرین‌شاتی از یک فایل پیکربندی یا بخشی از یک کد باشه که این اسم داخلش نوشته شده.
کمی بعد، کاربر دیگه‌ای به نام «Chubby» با شناسه «kimmonismus» هم با نقل قول کردن پست تیبور بلاهو، هیجان خودش رو نشون داد و نوشت:
نسخه آلفای استدلالگر GPT-5 دیده شده. دیگه خیلی نزدیکه
این مدل جدید واقعا چی هست؟
با وجود این خبرها، سوال اصلی اینه که «reasoning-alpha» در اسم این مدل دقیقا به چه معناست. یک کاربر دیگه در شبکه اکس به اسم «VraserX» در یک پست مفصل به این موضوع پرداخت. از نظر اون، این فقط یک اسم ساده در یک فایل نیست، بلکه یک «سیگنال لرزاننده» در دنیای هوش مصنوعی و علم به حساب میاد. اون معتقده این اسم نشون میده که GPT-5 فقط برای کارهای روزمره مثل چت کردن ساخته نشده، بلکه برای اهداف بزرگتری مثل استدلال عمیق و حتی انجام کارهای علمی طراحی شده.
این کاربر به این نکته اشاره میکنه که اسم این مدل در یک فایل کانفیگ گیت‌هاب مربوط به ارزیابی‌های بنچمارک داخلی OpenAI در حوزه زیست‌شناسی پیدا شده. این یعنی مدل جدید به جای اینکه روی مکالمات معمولی تست بشه، روی معیارهای تحقیقاتی زیست‌شناسی در حال آزمایشه. اون در ادامه این اتفاق رو به خبر دیگه‌ای که چند روز قبل منتشر شده بود ربط میده: محققان OpenAI اعلام کرده بودن که یک مدل آزمایشی داخلی تونسته عملکردی در سطح مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی (IMO) در سال ۲۰۲۵ داشته باشه. این مدل تونسته بود مسائل اثباتی چندمرحله‌ای رو در شرایط آزمون انسانی، بدون هیچ ابزار کمکی و فقط با «تفکر خالص» حل کنه.
به گفته «VraserX»، اینها نشون میده که OpenAI در حال ساخت یک موتور استدلاله که میتونه در رشته‌های مختلف علمی مثل ریاضی، زیست‌شناسی و شیمی فعالیت کنه، نه با عوض کردن دیتاست، بلکه با به کارگیری یک تفکر علمی عمومی و قابل انتقال.
در یک پست فیسبوک هم، کاربری به اسم «Md Ismail Sojal» اطلاعات بیشتری رو به اشتراک گذاشت. اون هم به پیدا شدن اسم «Gpt-5-reasoning-alpha-2025-07-13» اشاره کرد و نوشت که طبق اطلاعات فاش شده از بنچمارک‌های اولیه، این مدل ویژگی‌های جدیدی داره. این ویژگی‌ها شامل موارد زیر هستن:
- استدلال چند مرحله‌ای بهبود یافته (Improved multi-hop reasoning)
- استفاده پایدارتر از ابزارها در زنجیره‌های طولانی (More stable tool use across long chains)
- قابلیت خودتعمیری بهتر در کارهای مرتبط با کد و منطق (Better self-repair in code and logic tasks)
یک نگاه متفاوت: آیا GPT-5 دیر از راه میرسه؟
در مقابل این نگاه خوش‌بینانه، دیدگاه‌های متفاوتی هم وجود داره. دریک دیوید، در مقاله‌ای در مدیوم با عنوان «GPT-5 مرده به دنیا میاد»، استدلال میکنه که این مدل خیلی دیر عرضه میشه و تا اون موقع، دنیای هوش مصنوعی کاملا تغییر کرده. اون به صحبتهای سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، اشاره میکنه که گفته بود GPT-5 «زمانی در تابستان امسال» میاد، اما همزمان شرکتش در بیانیه‌ای اعلام کرده:
ما به زودی GPT-5 رو منتشر میکنیم ولی میخوایم انتظارات دقیقی ایجاد کنیم… ما برنامه‌ای برای انتشار مدلی با توانایی در سطح طلای المپیاد ریاضی برای چندین ماه آینده نداریم
به گفته دیوید، این بیانیه به این معنیه که تحقیقات پیشگامانه هوش مصنوعی این شرکت، در واقع در GPT-5 وجود نخواهد داشت. اون معتقده وقتی OpenAI بالاخره مدل پرچمدار بعدیش رو عرضه کنه، این مدل در مقایسه با رقبای دیگه قدیمی به نظر میرسه. اون به دو رقیب اصلی اشاره میکنه: یکی مدل R1 شرکت DeepSeek که در ژانویه با عملکردی در سطح GPT-4 ولی با هزینه‌ای بسیار کمتر، صنعت رو شگفت‌زده کرد و دومی، شرکت xAI ایلان ماسک که مدل Grok 4 رو فقط در نه ماه ساخت و تونست رتبه اول در ریاضی و رتبه دوم در کدنویسی رو به دست بیاره، در حالی که OpenAI بیشتر از ۱۸ ماه روی مدلی کار کرده که حتی شامل بهترین فناوریش هم نمیشه.
این نویسنده همچنین به بازارهای شرط‌بندی اشاره میکنه که شانس عرضه GPT-5 در ماه جولای رو کمتر از ۱۰ درصد میدونن و نتیجه میگیره که استراتژی خود OpenAI هم نشون میده که ما دیگه به یک «خدای هوش مصنوعی یکپارچه» نیازی نداریم.
واکنشها و بحث‌ها در فضای آنلاین
کشف این مدل جدید، بحث‌های زیادی رو در پلتفرم‌هایی مثل هکرنیوز (Hacker News) به راه انداخت. در یک موضوع با عنوان «نسخه آلفای GPT-5-reasoning در طبیعت پیدا شد» که به پست تیبور بلاهو لینک داده شده بود، کاربران نظرات متفاوتی رو بیان کردن. این موضوع ۶۱ امتیاز توسط کاربری به اسم «dejavucoder» دریافت کرد و ۴۷ نظر براش ثبت شد.
یکی از کاربران با نام «anonzzzies» از افرادی که با دیدن این خبر از رسیدن به هوش مصنوعی عمومی (AGI) صحبت میکردن انتقاد کرد و گفت:
به این آدما نگاه کنید که دارن فریاد میزنن این AGI هست یا یک تحول کامل. به نظر میرسه ایلان [ماسک] در یک چیز موفق بوده؛ جمع کردن احمق‌ترین آدمها کنار هم
کاربر دیگه‌ای به نام «thm» اینفلوئنسرهای هوش مصنوعی رو با کسایی مقایسه کرد که «یک سال پیش عکسها رو به عنوان ضمیمه فایل ورد براتون ایمیل میکردن». در ادامه، کاربری به اسم «torginus» گفت که به خاطر همین افراد که شبیه «تبلیغ‌کننده‌های سابق ارزهای دیجیتال» هستن، از بررسی مدل Claude Code دلسرد شده، چون حس میکنه این افراد در زندگیشون حتی یک خط کد هم بدون کمک هوش مصنوعی ننوشتن.
اما کاربر «haneul» در جوابش نوشت که باید به Claude Code یک شانس بده چون این مدل میتونه خیلی کمک‌کننده باشه، حتی اگه فقط برای خارج شدن از بن‌بست در حین کار باشه. کاربری به نام «reactordev» هم این حرف رو تایید کرد و گفت Claude Code تنها مدلی بوده که تونسته یک کدبیس ۲۰ ساله سی پلاس پلاس رو که خودش بعد از ۱۵ سال فراموش کرده بود، درک کنه و بهش برای کامپایل کردنش کمک کنه.
بحث به سمت استفاده شرکتها از هوش مصنوعی کشیده شد. کاربر «jug» به تفاوت بزرگ بین محتوای شبکه‌های اجتماعی و استفاده واقعی شرکتها از هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت:
هوش مصنوعی واقعا داره اتفاق میفته و بخش جدایی‌ناپذیر خیلی از کسب‌وکارها میشه. اما این آدمها [اینفلوئنسرها] انگار دارن توی MS Paint نقاشی میکشن و کانالها رو پر کردن
کاربر «reactordev» در پاسخ گفت که خیلی از شرکتها هم فقط در حال بازاریابی هستن و با استفاده از API های OpenAI ادعا میکنن که هوش مصنوعی دارن، در حالی که تعداد شرکتهایی که واقعا مدل هوش مصنوعی خودشون رو دارن، انگشت‌شماره.
وقتی کاربری به اسم «bdangubic» پرسید چرا یک شرکت باید مدل خودش رو داشته باشه، کاربر «garciasn» توضیح داد که به خاطر تعهدات قراردادی، اونها اجازه ندارن کد یا اطلاعات مشتریان رو با شرکت‌های سوم به اشتراک بذارن و برای همین مجبورن مدل‌های خودشون رو آموزش بدن.
بحث در مورد تعریف هوش مصنوعی عمومی یا AGI هم داغ بود. کاربری به اسم «shiandow» گفت زمانی به AGI باور پیدا میکنه که
OpenAI پرداخت پول به توسعه‌دهنده‌های انسانی رو متوقف کنه
اما «brookst» با این نظر مخالف بود و با یک مثال جواب داد:
اینکه من میبینم به آدمها پول میدن تا خندق بکنن، باعث نمیشه وجود دستگاه‌های حفر خندق رو زیر سوال ببرم. این فقط یعنی ابزار همیشه بهترین انتخاب برای هر کاری نیست
کاربر دیگه‌ای به نام «graycat» هم دو مسئله هندسه اقلیدسی رو مطرح کرد که هوش عمومی انسان میتونه حل کنه و AGI رو به چالش کشید تا اونها رو حل کنه.
یک داستان جالب هم در این بحث‌ها مطرح شد. کاربری به اسم «bawana» تعریف کرد که از نسخه رایگان ChatGPT پرسیده آیا میتونه مدل Kimi-K2 رو روی کامپیوتری با پردازنده AMD Ryzen 7 5800X3D، کارت گرافیک RTX 3090 و ۶۴ گیگابایت رم اجرا کنه یا نه. ChatGPT جواب داده بود که بله، این سیستم کاملا کافیه. در حالی که به گفته این کاربر، مدل Kimi k2 یک تریلیون پارامتر داره و حتی نسخه ۸ بیتی اون به نیم گیگابایت رم سیستم و کارت گرافیک نیاز داره. در جواب، کاربری به اسم «ogogmad» گفت که همین سوال رو از مدل o3 (یکی از مدل‌های پولی ChatGPT) پرسیده و جوابی کاملا متفاوت و دقیق‌تر گرفته. مدل o3 در جوابش گفته بود که این سیستم میتونه نسخه ۱.۸ بیتی این مدل رو اجرا کنه ولی سرعت پاسخگویی مثل یک «ماشین تحریر آروم» خواهد بود و برای استفاده روزمره به رم بیشتر یا کارت گرافیک دوم نیاز داره. این موضوع باعث شد کاربران دیگری مثل «threatripper» و «brookst» هم تایید کنن که برای کارهای تحلیلی و فکری، مدل o3 خیلی بهتر از مدل 4o عمل میکنه و ترجیح میدن برای جواب دقیق منتظر o3 بمونن تا اینکه یک «جواب به درد نخور» از 4o بگیرن.
منابع
- https://www.bleepingcomputer.com/news/artificial-intelligence/chatgpts-gpt-5-reasoning-alpha-model-spotted-ahead-of-launch/
- ChatGPT”s GPT-5-reasoning-alpha model spotted ahead of launch – Onsite Computing, Inc.
- Tibor Blaho on X: “gpt-5-reasoning-alpha-2025-07-13 h/t @swishfever https://t.co/Hq5csd0iC6” / X
- GPT-5-reasoning alpha found in the wild | Hacker News
- Md Ismail Sojal – Gpt-5-reasoning-alpha-2025-07-13 spotted… | Facebook
- GPT-5 Is Dead on Arrival. GPT-5 is coming too late and everything… | by Derick David | Utopian | Jul, 2025 | Medium
- VraserX e/acc on X: “GPT‑۵ Reasoning Alpha: The First Glimpse of AI Built for Science On July 13th, 2025, a quiet but astonishing detail slipped through the noise. In a public GitHub config file tied to OpenAI’s internal biology benchmark evaluations, a new model name appeared. The model was listed https://t.co/XcthqpUlGZ” / X
- Chubby♨️ on X: “GPT-5 reasoning alpha has been spotted It’s so close now https://t.co/EVKH5LNB3W” / X
- Latest News (and OpEds) – AI Chatbots (ChatGPT): Teaching & Learning – LibGuides at University of Hawaii – West Oahu
دیدگاهتان را بنویسید