این روزها دولت ترامپ حسابی روی حوزه فناوری و علم متمرکز شده و به نظر میرسه برنامههای مشخصی برای بخشهای مختلف اون داره. از هوش مصنوعی گرفته تا بودجههای علمی و ارزهای دیجیتال، هر کدوم به نوعی مورد توجه قرار گرفتن. یکی از پر سر و صداترین اقدامات، تلاش برای مقابله با چیزیه که بهش میگن مدلهای هوش مصنوعی «ووک» یا به عبارتی «بیدار». در کنار این، بحثهای جدی در مورد بودجه نهادهای علمی مثل بنیاد ملی علوم در جریانه و همزمان، قوانین جدیدی برای ارزهای دیجیتال امضا شده. در ادامه میخوایم نگاهی دقیقتر به هر کدوم از این موارد بندازیم و ببینیم ماجرا از چه قراره.
فرمان اجرایی برای مقابله با هوش مصنوعی با گرایش سیاسی
کاخ سفید داره روی یک فرمان اجرایی کار میکنه که هدف اصلیش مدلهای هوش مصنوعی هست که از نظر دولت، گرایشهای سیاسی خاصی دارن. بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، این فرمان شرکتهای فناوری رو که قراردادهای فدرال دریافت میکنن، مجبور میکنه تا محصولاتی «از نظر سیاسی خنثی و بدون سوگیری» تولید کنن. منابع این روزنامه میگن دولت ترامپ معتقده بعضی از مدلهای هوش مصنوعی بیش از حد لیبرال هستن، هرچند که تعریف دقیق این عبارت هنوز مشخص نیست.
موضوع مدلهای هوش مصنوعی «ووک» یکی از بحثهای داغ بین محافظهکارانه. برای مثال، اوایل سال ۲۰۲۴، مدل هوش مصنوعی جمینای گوگل مورد انتقاد بعضیها قرار گرفت. منتقدان میگفتن این مدل «ضد سفیدپوست» عمل کرده، چون تصاویر غیردقیق تاریخی تولید کرده بود. مثلا، تصویری از جورج واشنگتون به عنوان یک فرد سیاهپوست ساخته بود یا سربازان نازی رو با تنوع نژادی بیش از حد نشون داده بود، هرچند که مشخص نیست چرا تنوع نژادی در این مورد خاص اهمیت داشته.
این گرایشهای به ظاهر لیبرال در هوش مصنوعی، صدای بعضی از افراد نزدیک به رئیس جمهور رو درآورده. دو نفر از نویسندههای اصلی این فرمان اجرایی، دیوید ساکس، که به عنوان «سزار هوش مصنوعی» شناخته میشه، و سریرام کریشنان، مشاور ارشد سیاستگذاری کاخ سفید در حوزه هوش مصنوعی، هستن. این دو نفر از منتقدان جدی این رویه در مدلهای هوش مصنوعی به حساب میان.
شاید در نگاه اول به نظر برسه که این فرمان اجرایی دامنه محدودی داره و فقط شرکتهایی رو شامل میشه که با دولت قرارداد دارن. اما واقعیت اینه که تقریبا همه شرکتهای بزرگ فناوری به دنبال گرفتن پول و قراردادهای فدرال هستن و برای موفقیت در این راه، باید با دولت مستقر رابطه خوبی داشته باشن. به همین دلیل، این فرمان میتونه تاثیر خیلی گستردهتری داشته باشه.
از طرفی، خیلی از شرکتها تلاش زیادی کردن تا مدلهای هوش مصنوعی خودشون رو فراگیر و جامع طراحی کنن. هدف اونها تا حدی این بوده که حذف تاریخی گروههای اقلیت مختلف رو که برای قرنها اتفاق افتاده، جبران کنن. اما اگه این فرمان اجرایی امضا بشه، احتمالا این رویکرد تغییر میکنه و شرکتها مجبور میشن هر نوع ابتکار عملی رو که برای ایجاد تنوع در مدلهاشون داشتن، حذف کنن تا بتونن قراردادهای دولتی رو به دست بیارن.
البته باید این نکته رو هم در نظر گرفت که همه این موارد که به عنوان «ووک» شناخته میشن، نتیجه دخالت انسان در مراحل آموزش یا برنامهریزی خروجی هوش مصنوعی نیست. مدلهای هوش مصنوعی مستعد خطاهای کاملا غیرقابل توضیحی هستن. به همین خاطر، تشخیص اینکه کدوم مدل واقعا «ووک» هست و کدوم فقط دچار یک خطای فنی یا به قول معروف «احمقانه» شده، کار خیلی سختی خواهد بود.
انگیزههای اقتصادی و رقابت با چین
فراتر از انگیزههای سیاسی، گفته میشه که برداشتن محدودیتها و به اصطلاح «گاردریل» از روی مدلهای هوش مصنوعی میتونه مزایای اقتصادی هم داشته باشه. رئیس جمهور ترامپ میخواد که آمریکا در مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی از چین جلو بزنه. باوری که در کاخ سفید وجود داره اینه که برای رسیدن به این هدف، شرکتهای هوش مصنوعی باید وقت کمتری رو صرف نگرانی در مورد فراگیر بودن مدلهاشون کنن و در عوض، تمرکز بیشتری روی سریعتر و قدرتمندتر کردن اونها داشته باشن.
این فرمان اجرایی گزارش شده، همچنین میتونه راه رو برای جذابتر شدن بعضی از مدلهای هوش مصنوعی برای دولت فدرال باز کنه. یکی از این مدلها، چتبات «گراک» متعلق به شرکت ایکسایآی ایلان ماسکه. همونطور که وال استریت ژورنال اشاره کرده، شرکت ایکسایآی بر اساس فلسفه «ضد ووک» ساخته شده. این ویژگی میتونه برای دولت ترامپ جذاب باشه. با این حال، همین روزنامه گزارش داده که چتبات گراک اخیرا یک سری پستهای یهودیستیزانه منتشر کرده که این موضوع میتونه برای دولت ترامپ که متحد نزدیک اسرائیل به حساب میاد، مشکلساز بشه. این در حالیه که ماسک و ترامپ با وجود اختلافات علنی گذشته، در این زمینه همسو به نظر میرسن.
هنوز مشخص نیست که چنین فرمان اجراییای چه تاثیری روی شرکتهای بزرگی مثل ادوبی، گوگل و اوپنایآی میذاره. این شرکتها کاهش سوگیری و حذف محتوای مضر رو در اولویت مدلهای هوش مصنوعی خودشون قرار دادن. با توجه به اینکه حجم عظیمی از پول دولتی در میانه، شرکتهای هوش مصنوعی ممکنه مجبور بشن برای به دست آوردن سهمی از این کیک، اهمیت کمتری به مضر بودن یا نبودن مدلهاشون بدن.
کش و قوس بر سر بودجه علم و فناوری
این نگاه خاص به مسائل علمی و فناوری فقط به هوش مصنوعی محدود نمیشه و در زمینه بودجههای علمی هم شاهد اتفاقات مهمی بودیم. دولت ترامp تلاش کرده بود بودجه علم رو به شدت کاهش بده، اما این حرکت با یک مانع بزرگ روبرو شد: مخالفت یک کمیته کلیدی در سنای آمریکا.
کمیته تخصیص بودجه سنا روز پنجشنبه با رای ۱۹ به ۱۰ تصمیم گرفت که بودجه بنیاد ملی علوم (اناساف) و سایر آژانسهای علمی فدرال برای سال مالی ۲۰۲۶ تقریبا دست نخورده باقی بمونه. هرچند این بودجه هنوز چند مرحله تا تبدیل شدن به قانون فاصله داره، اما طرفداران تحقیقات علمی از اینکه قانونگذاران حاضر شدن با ترامپ مخالفت کنن، دلگرم شدن. دولت ترامپ پیشنهاد کرده بود بودجه اناساف بیش از نصف کاهش پیدا کنه.
برای اینکه جزئیات بیشتری بدونیم، لایحه سنا ۹ میلیارد دلار برای اناساف در نظر گرفته. این در حالیه که پیشنهاد بودجهای که ترامپ در ماه می ارائه کرده بود، منابع مالی این آژانس رو به ۳.۷ میلیارد دلار کاهش میداد. در درخواست بودجه کاخ سفید به صراحت گفته شده بود که کاهشها در زمینههای «آب و هوا؛ انرژی پاک؛ علوم اجتماعی، رفتاری و اقتصادی ووک؛ و برنامههایی در حوزههای کم اولویت علم» اعمال خواهد شد. کاخ سفید همچنین اشاره کرده بود که اناساف «به تحقیقاتی با ارزش عمومی مشکوک، مانند اثرات احتمالی سناریوهای اقلیمی شدید و مطالعات اجتماعی خاص» بودجه اختصاص داده.
اگه این کاهشها تصویب میشد، اناساف فقط میتونست حدود یک چهارم کمکهزینههایی رو که الان پرداخت میکنه، ارائه بده. این یعنی نرخ موفقیت درخواستها از حدود ۲۶ درصد به ۷ درصد کاهش پیدا میکرد. جامعه علمی به سرعت به این پیشنهاد واکنش نشون داد و مدیر اجرایی انجمن پیشرفت علم آمریکا (ایایایاس) پیامدهای بالقوه اون رو «فاجعهبار» توصیف کرد.
سناتور سوزان کالینز، جمهوریخواه از ایالت مین و رئیس این کمیته، در یک بیانیه خبری گفت که حفظ بودجه اناساف از «تحقیقات در زمینههای حیاتی علمی و فناوری که برای اطمینان از باقی موندن ایالات متحده در رقابت با چین ضروری هستن» حمایت میکنه.
این خبر برای کنت ام. ایوانز، محقق سیاستگذاری علم و فناوری در موسسه سیاست عمومی بیکر دانشگاه رایس، یک تسکین بزرگ بود. او به کرانیکل گفت: «در چند ماه گذشته، انگار ضربه پشت ضربه به بدنه علم وارد میشد. در حال حاضر، با توجه به همه اتفاقاتی که در جریانه، جلوگیری از یک کاهش بودجه حیاتی، یک پیروزی بزرگ محسوب میشه.»
کول داناوان، مدیر وابسته برای توسعه اکوسیستم علم و فناوری در فدراسیون دانشمندان آمریکایی، لایحه سنا رو «کاملا مثبت» ارزیابی کرد، چون نشون میده که سنا متعهد به تامین بودجه این آژانسها در سطوح تقریبا عادیه. داناوان که سابقه کار در دفتر سیاست علم و فناوری کاخ سفید در دوران بایدن رو داره، اضافه کرد که «این تازه شروع فرآینده» و در ادامه شامل مذاکره با مجلس نمایندگان و احتمالا مخالفت ترامپ در قالب یک بسته بازپسگیری بودجه خواهد بود.
آلساندرا زیمرمن، تحلیلگر بودجه و مدیر ارشد برنامه بودجه و سیاست تحقیق و توسعه در ایایایاس، در ایمیلی به کرانیکل نوشت: «این لایحه نشون میده که حمایت دو حزبی برای سرمایهگذاری در تحقیقات پایه وجود داره. داستان آینده علم هنوز در حال نوشته شدنه و ما از حمایت قوی کنگره قدردانی میکنیم.» (تحلیل زیمرمن نشون داده بود که پیشنهاد بودجه ترامپ، بودجه علوم پایه رو یک سوم کاهش میداد.)
لایحه سنا برای ناسا و اداره ملی اقیانوسی و جوی (نوآ) هم خبرهای خوبی داشت. ترامپ پیشنهاد کرده بود بودجه این دو نهاد حدود یک چهارم کاهش پیدا کنه. اما بر اساس این لایحه، بودجه ناسا با ۲۴.۹ میلیارد دلار ثابت میمونه و بودجه نوآ فقط یک کاهش جزئی رو تجربه میکنه.
پیشزمینه مشکلات بنیاد ملی علوم
بنیاد ملی علوم (اناساف) در دوران دولت ترامپ به خاطر تلاشها برای کاهش شدید اندازه و هزینههای دولت فدرال، حسابی تحت فشار بوده. دولت یک سقف ۱۵ درصدی برای بازپرداخت هزینههای غیرمستقیم مرتبط با کمکهزینههای تحقیقاتی اعمال کرده بود که میتونست یک شبه میلیونها دلار از بودجه دانشگاهها رو کم کنه؛ البته این سیاست در حال حاضر توسط یک قاضی فدرال متوقف شده.
این آژانس همچنین بیش از ۱۶۰۰ کمکهزینه تحقیقاتی رو لغو کرده. اما در یک نشانه دیگه از اختلاف با کاخ سفید، نشریه ساینس گزارش داد که رهبری کمیته سنا در حال بررسی بازگرداندن اکثریت این کمکهزینههاست.
مدیر اناساف که در دوره اول ترامپ منصوب شده بود، در ماه آوریل استعفا داد و در حال حاضر برایان استون، رئیس دفتر اناساف، این آژانس رو رهبری میکنه. در ماه ژوئن هم دولت ترامپ به این آژانس دستور داد تا دفتر مرکزی خودش رو تخلیه کنه تا جا برای وزارت مسکن و توسعه شهری باز بشه. در این یادداشت گفته نشده بود که این جابجایی کی و به کجا انجام خواهد شد.
حالا باید منتظر موند و دید چه اتفاقی میفته. لایحهای که توسط کمیته تخصیص بودجه سنا تصویب شده، باید به تصویب کل سنا برسه و با نسخه مشابه مجلس نمایندگان تطبیق داده بشه. یک کمیته فرعی تخصیص بودجه در مجلس نمایندگان بودجه ۷ میلیارد دلاری برای اناساف پیشنهاد کرده که به معنی کاهش ۲۳ درصدیه. لایحه مجلس نمایندگان بودجه ناسا رو ثابت نگه میداره و بودجه نوآ برای عملیات، تحقیقات و تاسیسات رو ۶ درصد کاهش میده. در نهایت این بودجه به میز رئیس جمهور ترامپ میره. سال مالی ۲۰۲۶ از اول اکتبر شروع میشه، هرچند که کنگره اغلب برای ادامه کار دولت در حین بحث بر سر هزینهها، به قطعنامههای موقت متوسل میشه. به گفته ایوانز از دانشگاه رایس، هنوز مشخص نیست که آیا ترامپ «لایحهای رو امضا میکنه که با کاهشهای چشمگیر مورد نظرش مطابقت نداره یا نه».
منابع
- Trump Hopes to Kill ‘Woke’ AI Models | PetaPixel
- Yahoo ist Teil der Yahoo-Markenfamilie.
- Trump preparing executive order to target ‘woke’ AI: Report
- Watch and Listen – Straight Arrow News
- Trump White House To Crack Down On ‘Woke AI’ With Executive Order Targeting Political Bias In Government-Contracted Chatbots And Models – video Dailymotion
- Yahoo ist Teil der Yahoo-Markenfamilie.
- White House Prepares Executive Order Targeting ‘Woke AI’ : r/politics
- Trump Proposed Slashing the National Science Foundation’s Budget. A Key Senate Committee Just Refused.
- AOL is part of the Yahoo family of brands.
- Epstein case ‘a matter of public concern’, Pam Bondi says in motion to unseal grand jury transcripts – as it happened | US news | The Guardian
دیدگاهتان را بنویسید